Okna

Okna
Okna stanowią nieodłączny element każdego domu. Umożliwiają dopływ naturalnego światła, wzrokowy kontakt z otoczeniem, a także znacząco wpływają na wygląd domu. Jednak duża powierzchnia oszklenia to także wyższy koszt budowy i późniejszej eksploatacji, co trzeba brać pod uwagę już przy wyborze projektu.

Okna
 (fot. Urzędowski)
Nad wyborem kształtu, wielkości i rozmieszczenia okien najlepiej zastanowić się w towarzystwie specjalisty. W przypadku projektu indywidualnego, przed przystąpieniem do pracy przez autora, należy zgłosić mu swoje potrzeby i oczekiwania, a po ukończeniu poprosić o wyjaśnienie, czym kierował się, planując rozmieszczenie otworów okiennych. Propozycje katalogowe powinniśmy natomiast przemyśleć samodzielnie, a następnie wybrać taką, która spełnia nasze oczekiwania. Można też poprosić o pomoc architekta i adaptować projekt do warunków lokalnych.

 

Paradoks polega na tym, że okno, będąc znacznie kosztowniejsze od ściany wypełniającej tę samą powierzchnię, jest jednocześnie znacznie słabszą barierą dla ciepła (zimą „wypuszcza” go więcej, a w upały intensywnie nagrzewa wnętrze domu). Takie są fakty, ale nie należy wyciągać z nich wniosku, iż najlepszym rozwiązaniem będzie zmniejszenie liczby otworów okiennych w budynku połączone z ograniczeniem ich powierzchni. Znacznie rozsądniejszym wyjściem jest racjonalny wybór wszystkich elementów związanych z oknami oraz odpowiednie ich rozmieszczenie.

 

Zmiany sposobu otwierania okna, rodzaju szklenia, a także materiału i odcienia ram można dokonać bez zgody autora projektu (o ile nie zastrzeżono tego w dokumentacji). Wszelkie inne modyfikacje wymagają natomiast pisemnej zgody architekta, jednak z reguły dość łatwo ją uzyskać.

 

Dobrze przemyślana zmiana wielkości oraz rozmieszczenia okien może korzystnie wpłynąć na energooszczędność budynku. Duże przeszklenia od południa i zachodu pozwalają pozyskiwać spore ilości darmowego ciepła słonecznego i to nawet zimą. Natomiast w okresach przejściowych (wiosną i jesienią) wydatki na ogrzewanie są w takich domach znacznie mniejsze niż w podobnych budynkach, w których nie poczyniono modyfikacji. Warto pomyśleć również o szczegółach.

 

W czasie upałów skuteczną ochronę przed promieniami słonecznymi zapewnią drzewa liściaste posadzone w sąsiedztwie okien. Latem osłonią przed spiekotą, a zimą, kiedy zrzucą liście, nie będą zagradzać drogi promieniom słonecznym. W północnej części domu najlepiej usytuować pomieszczenia niewymagające dużej ilości naturalnego światła, w których można zamontować mniejsze okna: sień, kotłownię, składzik, spiżarnię czy łazienkę. Dzięki temu stworzona zostaje również „śluza termiczna”, która izoluje strefę mieszkalną od zimnych północnych wiatrów.

 

Przy planowaniu usytuowania przeszkleń bardzo ważnym czynnikiem jest możliwość wygodnego umeblowania pomieszczeń. Zadanie to znacznie łatwiej wykonać, gdy okna zostaną pogrupowane i będą wystarczająco odsunięte od ścianek wewnętrznych (pozwala to na ustawienie przy nich regałów lub szaf).

 

Warto również pomyśleć o stylu życia. Dobrze, jeśli najwięcej naturalnego światła zapewnimy pomieszczeniom, w których domownicy przebywają najczęściej i w których wykonywane są precyzyjne czynności. Warto przy tym zadbać o atrakcyjne widoki. Można je zapewnić nawet wówczas, gdy okolica nie jest specjalnie ciekawa – wystarczy tylko pomysłowo urządzić ogród.

 

Otwory okienne odpowiedzialne są również za iluzje wzrokowe, którym ulegamy. Niskie lub osadzone na małej wysokości wizualnie obniżą pomieszczenie, natomiast wysokie, kończące się tuż pod sufitem – odwrotnie! Należy jednak ostrożnie popuszczać wodze fantazji, gdyż można popełnić poważne błędy. Nie wolno zapominać o elewacjach. Zdarza się bowiem, że „okienna beztroska” inwestora jest dla wyglądu domu prawdziwą katastrofą. Okna mają ogromny wpływ na styl budynku, a zatem ich układ powinien być harmonijny i uporządkowany.

 

Zapominanie o kosztach jest już natomiast niebezpiecznym igraniem z własną płynnością finansową. Nawet typowe okna o przeciętnej wielkości są dla inwestora niemałym wydatkiem. Mnożenie rewolucyjnych pomysłów bardzo szybko zwiększa sumy, jakie należy przeznaczyć na przeszklenie domu. Mogą one w szybkim tempie urosnąć do naprawdę astronomicznej skali. Nietypowy profil o wymyślnym kształcie kosztuje często wielokrotnie więcej niż zwykłe okno o podobnej powierzchni.

Wybieramy

Do wytwarzania nowoczesnych profili okiennych (ościeżnic i ram) stosuje się najczęściej PVC lub nieco droższe drewno. Ze względu na cenę znacznie rzadziej stosuje się w budownictwie jednorodzinnym okna wykonane z aluminium, kompozytu oraz poliestrowo-szklane.

 

W przypadku przeciętnych warunków eksploatacyjnych najpopularniejsze okna drewniane i plastikowe można uznać za porównywalne cenowo. Porównywalne są również ich właściwości użytkowe. W oknach drewnianych i z PVC montuje się te same zestawy szklane oraz podobne okucia, a elementy te mają największy wpływ na termoizolacyjność, ochronę przed hałasem, wygodę użytkowania oraz stopień zabezpieczenia przed zniszczeniem czy włamaniem. Najważniejsze, aby okno spełniało wysokie kryteria jakościowe. Liczy się przede wszystkim jakość wykonania profili, klasa szyb, typ okuć, staranność montażu, a także możliwości dogodnego serwisowania.

 

Wybierając materiał profili, należy kierować się przede wszystkim oczekiwanym wyglądem elewacji domu i przyszłą aranżacją jego wnętrz. Warto wziąć także pod uwagę nieznaczne różnice własności materiałów.

 

Ciąg dalszy artykułu w Budujemy Dom "Dom Polski" 2010

Pozostałe artykuły z tego numeru
Otoczenie domu - nawierzchnie, ogrodzenia
Gdy zbliża się koniec budowy domu, czas zadbać o przestrzeń, która go otacza. Dobrać pasujące do budynku i otoczenia ogrodzenie, wytyczyć ścieżki i podjazdy. Warto przemyśleć całą koncepcję, aby z jednej strony zapewnić wygodę korzystania, z drugiej – estetycznie zagospodarowanym otoczeniem podkreślić urodę budynku.
Otoczenie domu - nawierzchnie, ogrodzenia
Drzwi wewnętrzne i zewnętrzne
Wybieramy drzwi? Te zewnętrzne powinny być solidne, by nie dało się ich sforsować, a do tego ciepłe, funkcjonalne i ładne. Te wewnątrz powinny dobrze izolować i pasować do estetyki pomieszczeń.
Drzwi wewnętrzne i zewnętrzne
Schody
Wybór schodów to kompromis pomiędzy wygodą, bezpieczeństwem i estetyką. A także kosztami, bardzo różnymi w zależności od wybranej technologii wykonania oraz rodzaju wykończenia schodów.
Schody
Podłogi
Stropy ułożone, a więc czas na podłogę. Zanim jednak umówimy się z ekipą, powinniśmy mieć za sobą decyzję co do rodzaju posadzek, czy ma być pod nimi ogrzewanie podłogowe, a także gdzie mają być łazienka, kuchnia i pralnia, w których podłogi muszą być odporne na wilgoć i wodę. Te decyzję są niezbędne, by właściwie dobrać rodzaj i grubość warstw podłogowych.
Podłogi
Ściany działowe
Ściany działowe – murowane albo z płyt gipsowo-kartonowych, pustaków szklanych lub ceramiki. Dzisiejsze technologie dają wiele możliwości. Ważne, by były solidne, trwałe i dobrze tłumiły hałas.
Ściany działowe
Ściany wewnętrzne
Czujemy się dobrze w różnych wnętrzach. Jedni wybierają ascetyczną biel, inni intensywne kolory, jeszcze inni warianty pośrednie. Są tacy, którzy monotonię koloru przełamują tapetą, naklejką lub drewnianą okładziną. A Ty co wybierzesz?
Ściany wewnętrzne
Kosztorys
Ten etap budowy domu jest najtrudniejszy z punktu widzenia kalkulacji kosztów, niemal każdy element wykończenia może się różnić o kilkadziesiąt, a nawet kilkaset procent. Przy szacowaniu kosztów w tym przypadku, staraliśmy się uwzględnić stosunkowo podstawowy standard wykończenia – jednakże bez zbytniej oszczędności na elementach istotnych.
Kosztorys
Dylematy inwestora
Dom już stoi i jest wyposażony we wszystkie instalacje. Jednak by w nim zamieszkać trzeba jeszcze zadbać o wykończenie – tynki farby, podłogi, „kafelki” na ścianach… Jak widać wiele wyborów mamy jeszcze przed sobą.
Dylematy inwestora
Zabezpieczenia antywłamaniowe
Dom musi dawać poczucie bezpieczeństwa. Niestety nie ma zabezpieczeń całkowicie „odpornych na złodzieja”, jednak dobrze dobrane pokrzyżują mu plany i zniechęcą do próby włamania.
Zabezpieczenia antywłamaniowe
Elektryczność
Bez przyłącza do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej czy gazowej da się nie tylko zbudować dom ale i w nim mieszkać. Jednak bez prądu z elektrowni w zasadzie nie sposób sobie poradzić.
Elektryczność
Kominy i kominki
Choć jest to możliwe, to raczej nie wyobrażamy sobie domu bez komina. Kominy służą do wyprowadzenia ponad dach wylotu kanałów różnych instalacji. Ich budowa i rozmieszczenie wpływają zarówno na funkcjonowanie ogrzewania czy wentylacji, jak i na wygląd domu.
Kominy i kominki
Centralny odkurzacz
Czy centralny odkurzacz jest nam niezbędny? Ależ oczywiście, że nie, podobnie jak można żyć nie mając odkurzacza tradycyjnego ani pralki automatycznej. Wszystko zależy od tego, na ile wygodnie chcemy mieszkać.
Centralny odkurzacz
Wentylacja i klimatyzacja
Wentylacja oznacza dosłownie „przewietrzenie”, jednak we współczesnym domu nie oznacza to wcale wietrzenia poprzez otwarcie okien. Wymiana powietrza powinna odbywać się w sposób ciągły i w pełni kontrolowany.
Wentylacja i klimatyzacja
Kanalizacja
Wbrew pozorom dobre wykonanie instalacji kanalizacyjnej jest trudniejsze niż instalacji wodociągowej. Także przeróbki gotowej instalacji są bardziej kłopotliwe, bo rury kanalizacyjne mają duże średnice, muszą biec z określonym spadkiem, a ich długość powinna być jak najmniejsza.
Kanalizacja
Instalacja wodna
Zimną i ciepłą wodę w domu można zapewnić na różne sposoby. Także instalację wodociągową wewnątrz domu można różnie wykonać, wybrawszy jeden z wielu dostępnych na rynku materiałów. Każdy z nich będzie dobry, jeśli zostanie zastosowany zgodnie z przeznaczeniem, a instalator wykona pracę rzetelnie.
Instalacja wodna
Ogrzewanie - pompy ciepła
Pompa ciepła to coś o czym wielu słyszało, ale mało kto do końca wie, jak funkcjonuje ogrzewanie za jej pomocą. Instalacja z pompą ciepła jest przy tym dość kosztowna, tym bardzie więc trzeba uważać, by swoje pieniądze wydać mądrze.
Ogrzewanie - pompy ciepła
Grzejniki i ogrzewanie podłogowe
Typowe grzejniki ścienne wciąż dominują w domach jednorodzinnych, jednak ogrzewanie podłogowe zyskuje z czasem coraz więcej zwolenników. O czym trzeba wiedzieć, by najlepiej dopasować te elementy do naszego domu i zasilającego instalację kotła centralnego ogrzewania lub innego źródła ciepła?
Grzejniki i ogrzewanie podłogowe
Ogrzewanie - kotły
W czasie eksploatacji domu najwięcej wydajemy zwykle właśnie na ogrzewanie. Wybór jego rodzaju to decyzja na wiele lat. Trzeba ją dobrze przemyśleć, bo nie każde rozwiązanie będzie pasować do wymarzonego domu, a także naszego trybu życia.
Ogrzewanie - kotły
Kosztorys
Instalacje w domu jednorodzinnym stanowią zazwyczaj 15–20% kosztów całej budowy, ale przy rozbudowanych systemach ogrzewania, wentylacji czy wyposażeniu budynku w elementy „inteligentnego domu” nakłady mogą wzrosnąć nawet kilkakrotnie.
Kosztorys
Dylematy inwestora
W czasie budowy stanu surowego dom „rośnie w oczach”. Efekty wykonania różnych instalacji nie są już tak spektakularne, jednak to wybrane rozwiązania instalacyjne zadecydują o przyszłej wygodzie mieszkańców i kosztach utrzymania domu.
Dylematy inwestora
Tarasy i balkony
Taras dla wielu inwestorów jest jednym z najpoważniejszych argumentów przemawiających na rzecz budowy własnego domu. Inni, za element równie istotny, uważają balkon. I trudno się dziwić – kontakt z przyrodą to przywilej właścicieli domów jednorodzinnych.
Tarasy i balkony
Bramy garażowe
Dobór rodzaju bramy garażowej zależy od kilku podstawowych czynników. Wymiar otworu wjazdowego, miejsce w garażu i przed nim, garaż ogrzewany czy też nie – to czynniki, które decydują o tym, jaką bramę wybrać.
Bramy garażowe
Dachy
Dla wielu osób pokrycie budynku dachem to ukoronowanie stanu surowego, ponieważ budynek zaczyna wreszcie wyglądać jak prawdziwy dom. Od wyboru materiału pokrycia zależy nie tylko wygląd budynku, ale również szczelność, trwałość i oczywiście koszt wykonania dachu.
Dachy
Termoizolacja
Zewnętrzne przegrody domu – ściany, dach i podłoga na gruncie – to graniczne na styku bariery budynku z otoczeniem. Aby mogły zapewnić domownikom komfortowe warunki życia, niezależne od pory roku, należy „uzbroić” je w odpowiednie materiały termoizolacyjne.
Termoizolacja
Stropy
Strop w potocznym rozumieniu jest utożsamiany z sufitem lub podłogą. To jeden z najważniejszych elementów konstrukcyjnych w domu. Ułożenie stropu nad parterem pozwala wreszcie wejść na piętro. Ta część budynku ma jednak znaczenie nie tylko funkcjonalne.
Stropy
Ściany
Ściany tworzą w domu klimat – dosłownie i w przenośni. Od rodzaju ścian zewnętrznych zależy nie tylko wygląd i izolacyjność cieplna przegrody, ale także wiele parametrów technicznych (akustyka, trwałość, odporność na żywioły itp.). Zanim podejmie się decyzję, jaki rodzaj ścian wybrać z szerokiej oferty materiałowej i technologicznej, warto zastanowić się, jakie cechy domu są dla nas najważniejsze.
Ściany
Fundamenty
Zakończenie prac fundamentowych, określane jest w terminologii budowlanej jako „stan zero”. Wprawdzie roboty ziemne i posadowienie budynku lub piwnicy wydają się mało ciekawym etapem, ale są bardzo ważne. Fundament przenosi duże obciążenia konstrukcyjne i pełnią rolę amortyzatora pomiędzy budynkiem a podłożem, od niego zależy trwałość domu.
Fundamenty
Kosztorys
Doprowadzenie budowy do stanu surowego zamkniętego wg kosztorysu redakcyjnego wyniesie 240 000 zł. Wartość tą można uznać za znacznie zawyżoną i dotyczy raczej budowy realizowanej „pod klucz” a nie realizacji budowy tzw. „systemem gospodarczym”. Warto pamiętać, że na tym etapie robót udział robocizny w porównaniu z kosztami materiałów jest znacznie większy niż przy innych robotach budowlanych.
Kosztorys
Dylematy inwestora
Na zastanawianie się nad tym, jaki ma być nasz wymarzony dom, mamy czas przed wyborem projektu. Z kolei decyzje o zmianach, podejmowane pochopnie na placu budowy, zwykle ani domowi, ani inwestorowi nie wychodzą na dobre.
Dylematy inwestora
Dylematy inwestora
Na zastanawianie się nad tym, jaki ma być nasz wymarzony dom, mamy czas przed wyborem projektu. Z kolei decyzje o zmianach, podejmowane pochopnie na placu budowy, zwykle ani domowi, ani inwestorowi nie wychodzą na dobre.
Dylematy inwestora
Najnowsze wydanie
Prezentacje firmowe
Czytaj tak, jak lubisz
W wersji cyfrowej lub papierowej
Moduł czytaj tak jak lubisz