Szary czy biały? Dowiedz się, który styropian lepiej ociepli twój dom i dlaczego jego rodzaj ma znaczenie
Szary czy biały? Dowiedz się, który styropian lepiej ociepli twój dom i dlaczego jego rodzaj ma znaczenie
Styropian to najpopularniejszy rodzaj ocieplenia stosowany w budownictwie. Występuje w wielu odmianach. Jaki kupić styropian do ocieplenia podłóg, ścian i dachów? Przeczytaj nasz poradnik, co sprawdzić przed zakupem styropianu. Dowiedz się, który jest lepszy biały czy szary i ile obecnie kosztuje styropian.
Dom jednorodzinny musi być dobrze ocieplony. Ocieplenie stanowi barierę, która ogranicza przepływ ciepła przez przegrody budynku - w zimie zapobiega jego ucieczce z wnętrza domu, a latem chroni przed nadmiernym nagrzewaniem się pomieszczeń. Zastosowanie odpowiedniego materiału termoizolacyjnego to kwestia nie tylko komfortu mieszkania, ale i tego, że budynki muszą spełniać coraz bardziej surowe normy dotyczące termoizolacyjności. Nie wolno też zapominać o aspekcie ekonomicznym. Dobrze ocieplony dom to niższe rachunki za energię.
Dlaczego warto wybrać styropian na ocieplenie domu? Zalety styropianu
Do ocieplenia fundamentów, ocieplania podłóg i ścian, a także ocieplania dachów doskonale sprawdza się styropian, czyli materiał, który powstaje w wyniku spienienia granulek polistyrenu. Styropian ma bardzo dobre własności termoizolacyjne, o czym świadczy jego współczynnik przewodności cieplnej lambda (λ), który dotyczy własności termoizolacyjnych materiałów ociepleniowych. Do ocieplenia przegród budowlanych wykorzystuje się te, których przewodność cieplna nie przekracza 0,05. W przypadku styropianu λ wynosi 0,031-0,045 W/(m·K).
Zastosowanie styropianu o niskiej lambdzie pozwala uzyskać przegrodę o niższym współczynniku przenikalności cieplnej, co przekłada się na niższe straty ciepła i mniejsze rachunki za ogrzewanie, fot. SWISSPOR
Inną zaletą styropianu jest niewielka waga, co ułatwia transport oraz zastosowanie na budowie. Ponadto styropian jest wytrzymały na ściskanie, mało nasiąkliwy, a także obojętny dla skóry i błon śluzowych.
Jaki wybrać styropian? Różnice i zastosowanie styropianu EPS i XPS
Styropian występuje w dwóch podstawowych odmianach - EPS i XPS.
Styropian EPS wykorzystuje się najczęściej do ocieplania ścian i dachów, fot. ARBET
Styropian EPS
EPS (polistyren ekspandowany) podczas produkcji formowany jest w bloki, które cięte są potem na płyty o różnej grubości. To sprawia, że jego powierzchnia jest porowata, co zwiększa podatność na nasiąkanie wodą. Z tym, że styropian, w porównaniu do innych ociepleń, i tak wyróżnia się małą nasiąkliwością.
Zastosowanie styropianu EPS
Płyty styropianowe EPS, zazwyczaj o wymiarach 500 × 1000 mm, stosuje się przeważnie do ocieplenia ścian, podłóg i dachów płaskich.
Styropian XPS
XPS (polistyren ekstrudowany) produkuje się nieco inaczej - od razu otrzymuje się płyty o określonej grubości. W związku z czym XPS charakteryzuje się mniejszą nasiąkliwością, większą wytrzymałością i zwykle nieco lepszą izolacyjnością. Styropian XPS oferowany jest nie w kolorze białym lub szarym, jak EPS, a najczęściej w kolorze różowym. Kolejną różnicą jest większy format płyt - przeważnie 600 × 1250 mm.
Odmiana styropianu XPS ma mniejszą nasiąkliwość i większą wytrzymałość niż standardowy styropian, dlatego świetnie nadaje się do ocieplania ścian fundamentowych, fot. SWISSPOR
Zastosowanie styropianu XPS
Odmiana styropianu XPS wykorzystywana jest głównie do ocieplania ścian fundamentowych, podłóg i niektórych rodzajów dachów płaskich. W sprzedaży jest ponadto styropian EPS o obniżonej chłonności wody, oferowany zazwyczaj w niebieskim kolorze. Jest droższy od styropianu standardowego, ale tańszy od XPS. Stosuje się go do izolowania fundamentów, podłóg i dachów płaskich.
Lepszy styropian biały czy szary?
Jak wspomniano, wartości współczynnika lambda dla styropianu są dość szerokie. Biały styropian ma zwykle 0,040-0,045 W/(m·K), a styropian szary - 0,031-0,033. Różnice sięgają więc ok. 30%. W praktyce oznacza to, że 15-16 cm szarego styropianu izoluje tak samo jak 20 cm białego. Tak więc choć szary styropian jest nieco droższy, to warstwa wykonanego z niego ocieplenia może być cieńsza. Ma to znaczenie w choćby przypadku wnęk okiennych - im są płytsze, tym więcej światła dziennego dociera do wnętrz.
Zgodnie z obowiązującymi normami, wartość współczynnika przenikania ciepła U nie może obecnie przekraczać 0,2 W/(m2·K). Aby spełnić te wymagania, ocieplenie musi mieć przynajmniej 15 cm grubości. fot. SWISSPOR
Styropian szary jest cieplejszy, ale bardziej nagrzewa się od słońca. Jeżeli podczas budowy zostanie wystawiony na silne promieniowanie słoneczne, może dojść do naprężeń kleju, którym mocowany jest do muru. Efektem może być deformacja płyt i odspojenie ich od podłoża. Aby tego uniknąć, na rusztowaniu wokół domu powinno się rozpiąć siatkę osłaniającą szary styropian. Mniej kłopotliwym sposobem jest zastosowanie styropianu dwuwarstwowego, w którym wewnętrzna warstwa jest szara, a zewnętrzna, chroniąca przed czynnikami zewnętrznymi, biała.
Jaki kupić styropian? Sprawdź te najważniejsze parametry
Odmiana, współczynnik przewodzenia ciepła λ oraz kolor to tylko niektóre z parametrów styropianu, które warto znać przed zakupem. Istotną informacją jest też oznaczenie dotyczące zastosowania styropianu. Należy jednak wiedzieć, że używanie przez producentów oznaczeń takich jak „fundament”, „fasada” czy „dach/podłoga” nie jest unormowane w prawie, dlatego przed zakupem warto dopytać o przeznaczenie styropianu i sprawdzić konkretne parametry. Ponadto ważne są takie własności użytkowe styropianu, które opisujemy poniżej.
Styropian szary jest droższy od białego, ale można z niego wykonać cieńszą izolację. Dzięki temu koszt ocieplenia 1 m2 elewacji jest w obu przypadkach zbliżony, fot. AUSTROTHERM
Wytrzymałość styropianu na ściskanie
Wytrzymałość na ściskanie oznaczana jest jako CS. Przykładowo CS(10)70 informuje, że aby sprasować płytę o 10% (np. z 10 do 9 cm) trzeba użyć siły 70 kPa. Cecha ta nie ma większego znaczenia w przypadku ocieplenia ścian styropianem, jest natomiast bardzo istotna przy izolacji podłóg oraz dachów płaskich, szczególnie tych obciążonych warstwami dociskowymi.
Wytrzymałość styropianu na rozerwanie
Wytrzymałość na rozerwanie określa się ją skrótem TR. Im wyższa jego wartość, tym lepiej (standard to TR100). Cecha ta jest ważna w przypadku styropianu do ocieplenia ścian.
Gęstość i ciężar styropianu
Istnieje zależność, że rodzaje styropianu bardziej wytrzymałe na rozerwanie są gęstsze i cięższe. Typowa paczka 0,3 m3 styropianu fasadowego powinna ważyć przynajmniej 3,75 kg. Co ciekawe, zważenie izolacji to najprostszy sposób, aby - nie dysponując specjalistycznymi narzędziami - przekonać się o jakości styropianu, który kupujemy. Im cięższy i gęstszy jest styropian, tym większą ma wytrzymałość i lepsze parametry cieplne.
Odporność na ogień
Styropian używany do celów budowlanych styropian musi być wyrobem samogasnącym, co znaczy, że po przyłożeniu źródła ognia topi się i płonie, lecz po jego odjęciu sam gaśnie, dzięki czemu utrudnia rozszerzanie się pożaru.
Ile kosztuje styropian i jak jest pakowany? Ceny 2025
Ile styropianu w paczce? Płyty styropianu oferowane są w paczkach o objętość najczęściej 0,3 m3, natomiast cena styropianu podawana jest za 1 m3, ewentualnie za 1 m2 o określonej grubości. Zależy ona m.in. od renomy producenta, współczynnika przewodzenia ciepła czy zastosowania. Obecnie 1 m3 styropianu kosztuje ok. 200 zł (biały styropian jest przynajmniej o kilkanaście procent tańszy). To najniższa cena styropianu od dawna, bo rynek materiałów budowlanych, w tym ociepleń, się ustabilizował. Dość powiedzieć, że 3 lata temu, po rozpoczęciu agresji Rosji na Ukrainę, cena styropianu przekraczała przez moment 500 zł/m3! Wybierając styropian zawsze warto porównać oferty przynajmniej kilku dostawców. Dzięki temu można sporo zaoszczędzić.
Na opakowaniu styropianu najbardziej wyeksponowane jest oznaczenie dotyczące jego zastosowania. Dokładniejsze informacje, np. o współczynniku przewodzenia ciepła λ czy wytrzymałości ściskanie i rozerwanie, znajdziemy natomiast na etykiecie produktu, fot. PSPS
Ocieplenie ścian styropianem - jak prawidłowo przyklejać płyty styropianowe
Jak wspomniano, styropian ma w budownictwie szerokie zastosowanie. Wśród inwestorów najwięcej emocji budzi ocieplanie ścian styropianem, dlatego warto wiedzieć, jak fachowo prowadzić tego typu prace. Dobrą porą na ocieplanie ścian styropianem jest późna wiosna, wczesne lato albo jesień, kiedy temperatura jest umiarkowana. Gdy spada poniżej 5, albo przekracza 25°C, istnieje duże ryzyko, że tynki nie będą miały dobrych warunków do wysychania, co może wpływać na obniżenie ich przyczepności do podłoża oraz spadek wytrzymałości. W tym kontekście niekorzystny jest również silny wiatr.
Po dostarczeniu styropianu na plac budowy należy go zabezpieczyć przed wilgocią oraz promieniowaniem UV. Jak wspomniano, gdy zastosowanie ma styropian szary bez białej warstwy ochronnej, trzeba go zabezpieczyć także podczas prowadzenia prac ociepleniowych, osłaniając specjalną siatką.
Jak kleić styropian
Pierwsza warstwa styropianu musi mieć oparcie, dlatego do muru należy zamocować kołkami tzw. listwę startową z metalu lub tworzywa sztucznego. Płyty styropianu przytwierdza się do podłoża na klej. Ważne by było ono równe, czyste i suche. W razie potrzeby konieczne może być jego zagruntowanie, co pozwoli zwiększyć przyczepność i zmniejszyć ryzyko pylenia. Klej należy nakładać pacą zębatą nie tylko w środku płyty styropianu, ale również na jej obwodzie - po dociśnięciu do podłoża powinien on pokrywać przynajmniej 60% powierzchni płyty. Zapewni to solidne mocowanie styropianu do ściany, a także pozwoli wyeliminować pomiędzy płytami szczeliny, którymi będzie się przemieszczało zimne powietrze. Ponadto obwodowy pas kleju będzie stanowił barierę dla ognia w razie pożaru. Alternatywnym rozwiązaniem jest pokrycie całej płyty styropianu warstwą kleju przy użyciu pacy zębatej. Jednak wchodzi to w grę tylko w przypadku bardzo równych ścian.
Płyty styropianowe w kolejnych rzędach należy przyklejać na tzw. mijankę. Ważne, by były dobrze spasowane, bo w przeciwnym razie na ich stykach powstaną liniowe mostki termiczne. W razie potrzeby nieszczelności uzupełnia się paskami styropianu bądź pianką niskoprężną.
Płyty styropianu z wyfrezowanymi rowkami, dzięki którym ocieplenie bardzo dobrze trzyma się muru, fot. SWISSPOR
Jak kołkować styropian
Styropian wymaga z reguły dodatkowego mocowania za pomocą kołków - informację na ten temat znajdziemy w projekcie termoizolacji. Kołkować styropian nie powinno się wcześniej, niż 3 dni po przyklejeniu płyt - właśnie tyle wiąże zaprawa. Łączniki należy dobrać w zależności od grubości styropianu i rodzaju materiału, z którego wzniesiono ściany nośne. Liczbę kołków dobiera się indywidualnie - standardowo jest to 4-6 szt./m2, a przy krawędziach otworów i zakończeniach ścian, gdzie w związku z ssaniem i parciem wiatru ryzyko oderwania płyt jest większe - stosuje się 6-8 sztuk kołków.
Talerzyki kołków trzeba całkowicie schować w gnieździe wyciętym w styropianie, a następnie zakryć otwór zaślepką ze styropianu. Pozwoli to uniknąć punktowych mostków cieplnych.
Szlifowanie styropianu i klejenie siatki zbrojącej
Kolejnym krokiem jest przeszlifowanie styropianu pacą z grubą stalową tarką - dzięki temu powierzchnia będzie miała większą przyczepność. Koniecznie jednak ścianę trzeba potem dokładnie odpylić. Na tak przygotowane podłoże nanosi się cienką warstwę zaprawy klejowej, w której zatapia się siatkę zbrojącą. Warstwę kleju należy pokryć środkiem gruntującym, którego kolor najlepiej dobrać tak, aby był zbliżony do koloru planowanego tynku. Ostatnim elementem jest tynk, najczęściej cienkowarstwowy, który z reguły nie wymaga już malowania.
Fot. otwierająca: Adobe Stock
FAQ Pytania i odpowiedzi
Jaki styropian wybrać do ocieplenia domu jednorodzinnego?
Najczęściej wybieranym materiałem jest styropian EPS o lambdzie 0,038-0,040 W/(m·K) do elewacji i szary styropian EPS o lepszej izolacyjności (λ ok. 0,031 W/(m·K)). Na fundamenty i podłogi lepiej sprawdzi się styropian XPS - twardszy, bardziej odporny na wilgoć.
Czym się różni styropian EPS od XPS?
EPS to klasyczny biały lub szary styropian, bardziej nasiąkliwy i o niższej wytrzymałości mechanicznej. XPS ma zwartą strukturę, lepsze parametry cieplne i mniejszą nasiąkliwość – idealny do miejsc narażonych na wilgoć i obciążenia, np. podłóg i fundamentów.
Biały czy szary styropian - który lepszy?
Szary styropian izoluje lepiej (nawet o 30%), więc można zastosować cieńszą warstwę ocieplenia. Jest droższy, ale pozwala zaoszczędzić miejsce i zwiększyć efektywność cieplną. Wymaga jednak osłony przed promieniowaniem słonecznym w trakcie montażu.
Ile cm styropianu na ściany zewnętrzne w 2025 roku?
Aby spełnić obowiązujące normy (U ≤ 0,20 W/m²K), trzeba zastosować minimum 15 cm szarego styropianu lub ok. 20 cm białego. Dokładna grubość zależy od typu ściany i rodzaju styropianu.
Ile kosztuje metr sześcienny styropianu?
W 2025 roku cena 1 m³ styropianu białego zaczyna się od około 180–200 zł, a szarego od 230–270 zł. XPS może kosztować nawet 300–350 zł/m³. Cena zależy od współczynnika λ, wytrzymałości i producenta.
Ile styropianu w paczce?
Najczęściej jedna paczka zawiera 0,3 m³ styropianu. Oznacza to, że np. przy grubości 10 cm jedna paczka wystarcza na 3 m² powierzchni. Przy zakupie warto przeliczać ilość nie tylko w metrach sześciennych, ale też metrach kwadratowych i grubości płyt.
Jak rozpoznać dobry jakościowo styropian?
Warto zwrócić uwagę na: niski współczynnik λ, dużą gęstość (cięższa paczka = lepszy materiał), oznaczenia CS (ściskanie) i TR (rozerwanie) oraz przeznaczenie (fasada, fundament, dach). Zważyć paczkę - to prosty test jakości!
Czy styropian trzeba szlifować przed klejeniem siatki?
Tak. Szlifowanie zwiększa przyczepność warstwy klejowej i poprawia jakość całego systemu ocieplenia. Po szlifowaniu należy dokładnie odpalić powierzchnię przed klejeniem siatki zbrojącej.
Kiedy najlepiej ocieplać dom styropianem?
Optymalna pora to wiosna i jesień, przy temperaturze 5-25°C. Unikaj silnego słońca, mrozu i wiatru. Szary styropian należy chronić przed promieniowaniem UV w trakcie prac - np. stosując siatki ochronne na rusztowaniu.
Z mediami jestem związany od 20 lat. Bardzo lubię pisać i redagować, starając się dopasować przekaz do konkretnej grupy odbiorców. W AVT Korporacja pracuję od dekady. Początkowo zajmowałem się infrastrukturą sportową, potem budownictwem - w miesięczniku „Budujemy Dom” i w tematycznych dodatkach specjalnych.
Moją największą pasją jest zwiedzanie bliższych i dalszych miejsc, o których piszę na swoim blogu podróżniczym. Poza tym interesuję się tematyką międzynarodową i geografią polityczną. W wolnych chwilach jeżdżę na rowerze, pływam i gram w koszykówkę.