Inwestor pyta eksperta budowlanego o sposoby wznoszenia ścian zewnętrznych budynków jednorodzinnych.
Inwestor: - Dzień dobry, porozmawiamy o ścianach domu. Zauważyłem, że wybór materiałów i technologii, w jakich mogą być wykonane, budzi wśród inwestorów wiele emocji.
Ekspert budowlany: - I nic dziwnego, bo ściany to jeden z najistotniejszych elementów każdego domu. Oferta rynkowa w tym segmencie jest bardzo bogata, co z pewnością nie ułatwia decyzji. Na szczęście wielu producentów wciąż unowocześnia swoje wyroby. Dzięki temu, i fachowym poradom, można zminimalizować ryzyko, że wybudowane przegrody nie będą spełniały aktualnie obowiązujących wymagań.
- Jakie to wymagania?
- Najważniejszym zadaniem ścian jest ochrona wnętrz przed warunkami atmosferycznymi i przenoszenie różnych obciążeń. A te są niemałe: strop, dach, ale także własny ciężar i parcie wiatru. Dlatego przegrody muszą być odpowiednio wytrzymałe. Warunek ten będzie spełniony z bardzo dużym zapasem, jeśli do ich wzniesienia użyty zostanie beton zwykły, silikaty i ceramika. Materiały te są bardzo rozpowszechnione w budownictwie jednorodzinnym. Dużą popularnością cieszą się też beton komórkowy i ceramika poryzowana. To materiały lekkie i porowate, ale bez problemu można z nich wznosić nawet budynki wielokondygnacyjne.
Drugi kluczowy parametr to ciepłochronność. Ma on wpływ zarówno na komfort mieszkańców, jak i rachunki za ogrzewanie budynku. Ciepłochronność określa wartość współczynnika przenikania ciepła U. Zgodnie z obowiązującymi normami, nie może on przekraczać 0,2 W/(m²·K).
Dobierając materiały należy również dopilnować, aby przegrody miały zdolność do akumulacji ciepła, czyli jego gromadzenia. Zapewniają to ciężkie budulce, takie jak beton, silikaty i pełna cegła. Spełniające ten warunek ściany to gwarancja, że w domu będzie stabilna temperatura, nawet wtedy, gdy na pewien czas wyłączymy ogrzewanie. Parametr ten ma znaczenie również poza sezonem grzewczym. Latem taki budynek jest mniej podatny na przegrzanie.
Kolejną ważną cechą ścian jest zdolność do tłumienia hałasu. Ma ona znaczenie zwłaszcza wtedy, gdy dom położony jest w głośnej okolicy - przy arterii komunikacyjnej, torach kolejowych, przy warsztacie samochodowym itp. W takim przypadku ściany najlepiej budować z materiałów o dużej gęstości i masie. Należą do nich beton, tradycyjna ceramika i silikaty. Jeżeli chodzi o technologię wykonania, przed hałasem najskuteczniej chronią przegrody trójwarstwowe z ociepleniem z wełny mineralnej i z pustką powietrzną. Przy czym hałas znacznie gorzej od ścian tłumią okna, dlatego przy wyborze należy zwrócić uwagę na ich parametry akustyczne. Najlepiej też zaplanować ich jak najmniej od źródła hałasu, np. ulicy.
- A co z estetyką ścian?
- Zależy ona przede wszystkim od sposobu wykończenia. W przegrodzie jedno- lub dwuwarstwowej stosuje się różne rodzaje tynków, a w ścianie trójwarstwowej - np. cegłę klinkierową. Decydując się na elewację z drewna musimy się liczyć z koniecznością jego regularnego odnawiania. Pielęgnacja elewacji wymagana jest zresztą niezależnie od zastosowanego wykończenia. Aby zachować atrakcyjny wygląd ściany, musimy ją co jakiś czas czyścić, malować, uzupełniać ewentualne wykruszenia itp.
- Ściany zewnętrzne można wznosić w różnych technologiach. Czy mógłby je pan po kolei scharakteryzować?
- W naszym kraju zdecydowaną większość stanowią przegrody murowane - jedno-, dwu- i trójwarstwowe. Zacznijmy od pierwszej technologii. Teoretycznie to najprostszy sposób wznoszenia przegród murowanych. Lekkie i łatwe w obróbce elementy z ceramiki poryzowanej bądź betonu komórkowego łączy się za pomocą zaprawy klejowej lub specjalnej pianki montażowej. Do tego typu przegród przeznaczone są też bloczki z wypełnieniem z wełny mineralnej lub styropianowym - są droższe od tradycyjnych, ale charakteryzują się lepszymi parametrami cieplnymi. Jako wykończenie stosuje się zazwyczaj tynk cementowo-wapienny, a jeśli ściana jest wystarczająco gładka - tynk cienkowarstwowy.
Problemy zaczynają się w miejscach narażonych na powstawanie mostków termicznych - tam, gdzie ze względów konstrukcyjnych materiał ścienny musi być zastąpiony betonem. Ze względu na brak izolacji, przy nadprożach okien i drzwi czy wieńcu stropowym może dochodzić do punktowego wychładzania przegrody. Aby tego uniknąć, należy stosować rozwiązania systemowe oferowane przez niektórych producentów - prefabrykowane belki nadprożowe, docieplone kształtki itp.
- Czym charakteryzuje się technologia dwuwarstwowa?
- To najbardziej rozpowszechniony sposób wykonania przegród w naszym kraju. Konstrukcję stanowi mur z wyrobów ceramicznych, bloczków silikatowych lub betonu komórkowego o grubości 18-25 cm, ocieplony 15-25-cm izolacją. Najczęściej jest nią styropian lub wełna mineralna. Oba materiały charakteryzują się podobnymi właściwościami termoizolacyjnymi. Ich współczynniki przewodności cieplnej λ wynoszą 0,030-0,045 W/(m∙K). Różni je niewiele - styropian jest tańszy i lżejszy od wełny mineralnej, ale słabiej tłumi dźwięki. Wełna z kolei źle reaguje na wilgoć - zawilgocona traci swoje właściwości izolacyjne.
Izolację można zamocować do muru na dwa sposoby. W bardziej rozpowszechnionej metodzie lekkiej mokrej styropian lub wełnę mineralną przytwierdza się bezpośrednio do przegrody i wykańcza elewację tynkiem cienkowarstwowym. W metodzie lekkiej suchej ocieplenie układa się na ruszcie drewnianym bądź metalowym, a całość osłania wiatroizolacją i okładziną elewacyjną z drewna, sidingu itp.
W tym przypadku nie ma problemu z mostkami termicznymi, bo na całej ścianie - również przy nadprożach i wieńcach - zachowana jest ciągłość izolacji. Zaletą ścian dwuwarstwowych jest też możliwość rozłożenia inwestycji na dwa etapy - najpierw wzniesienie muru, a w kolejnym sezonie ocieplenie budynku. Kolejny atut to znajomość tej technologii przez wykonawców. Wadą przegród dwuwarstwowych jest natomiast utrudnione mocowanie cięższych przedmiotów (np. markiz) do elewacji. Innym mankamentem jest mała odporność na uszkodzenia mechaniczne tynku cienkowarstwowego, którymi najczęściej wykańczane są tego typu ściany.
- Została nam jeszcze technologia trójwarstwowa.
- To bardzo dobra, choć najbardziej pracochłonna metoda wznoszenia ścian. Pierwsza warstwa to mur, druga - ocieplenie, podobnie jak w technologii dwuwarstwowej. Trzecią stanowi dodatkowa murowana ścianka elewacyjna o grubości 8-12 cm, którą mocuje się do muru za pomocą kotew. Ma ona chronić izolację przed działaniem czynników atmosferycznych i uszkodzeniami mechanicznymi. Do tych celów najlepiej nadaje się cegła klinkierowa, ewentualnie łupane bloczki silikatowe lub inne materiały odporne na czynniki atmosferyczne. Powinny nie tylko dobrze znosić niską i wysoką temperaturę oraz deszcz, ale także być bardzo estetyczne.
Ściany trójwarstwowe mają bardzo dobre parametry cieplne i akustyczne. Elewacja jest bardzo trwała i odporna na uszkodzenia. Można na niej wieszać również cięższe przedmioty.
Mankamentem tej technologii jest wyższa - w porównaniu z poprzednimi metodami - cena wykonania. Wynika to z tego, że konieczne jest przygotowanie szerszego fundamentu.
Ponadto zazwyczaj więcej zapłacimy za materiał elewacyjny. Taka przegroda wymaga też właściwego nadzoru nad robotami. Jeżeli bowiem podczas wykonywania ocieplenia popełnione zostaną błędy, bardzo trudno będzie je wyeliminować po wzniesieniu ścianki osłonowej.
- Wspomniał pan, że w naszym kraju najpopularniejsze są technologie murowane. A co z pozostałymi metodami budowy?
- Jeśli chodzi o metody alternatywne, warto rozważyć budowę ścian z kształtek styropianowych. Elementy te układa się warstwami, podobnie jak klocki. Są lekkie i łatwe w obróbce, dodatkowo montaż ułatwiają specjalne łączenia (zamki). Taki szalunek wypełnia się następnie zbrojeniem i zalewa betonem. Dzięki dwóm warstwom styropianu - od środka i od zewnątrz - budynek jest dobrze chroniony przed stratami ciepła. Dokładne parametry izolacyjne i grubość przegrody zależą od budowy kształtek.
Ściany mogą być też prefabrykowane. Wznosi się je z elementów przygotowanych w wytwórni. Prefabrykaty produkowane są zazwyczaj z keramzytobetonu, który jest ocieplony wełną mineralną lub styropianem. Największą zaletą tej technologii jest szybkie tempo prac. Wadą - konieczność użycia ciężkiego sprzętu do montażu elementów wielkowymiarowych. Nie na wszystkie działki da się wjechać dźwigiem.
Szybko buduje się również ściany szkieletowe. W tym przypadku konstrukcję stanowi drewniany lub stalowy ruszt, do którego mocuje się deski bądź płyty drewnopochodne (od zewnątrz) oraz płyty gipsowo-kartonowe, gipsowo-włóknowe lub drewnopochodne (od wewnątrz). Pomiędzy nimi umieszcza się materiał izolacyjny, zazwyczaj wełnę mineralną. Niezbędnym elementem jest folia zapobiegająca przenikaniu wiatru przez ścianę oraz kondensacji w niej pary wodnej. Po wewnętrznej stronie układa się folię paroszczelną, a po zewnętrznej - paroprzepuszczalną.
By dowiedzieć się, jak budować ściany działowe przeczytaj ➡️ rozmowy o budowaniu ścian działowych.
- Dziękuję za rozmowę.
Redakcja BD
fot. otwierająca: Betard, SOLBET
1
