Wentylacja mechaniczna w domu inżyniera

Parametry domu: budynek parterowy z użytkowym poddaszem, budowany etapowo w latach 2000–2011, zaprojektowany jako budynek energooszczędny. Dom wielopokoleniowy złożony z dwóch części o różnych rozwiązaniach instalacyjnych: części gospodarzy (ok. 175 m2) i części rodziców gospodarzy (ok. 100 m2), plus ok. 75 m2 – powierzchnia garaży i pomieszczeń pomocniczych. Razem powierzchnia użytkowa domu to około 350 m2.

 

Część gospodarzy wyposażona jest w wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła. Cały budynek ogrzewany jest hybrydowym systemem grzewczym z kominkiem z zamkniętą komorą spalania oraz kotłem kondensacyjnym na gaz ziemny. Ciepło rozprowadzane jest do pokoi systemem dystrybucji gorącego powietrza, a w pomieszczeniach mokrych (łazienki, pralnia) wykorzystywana jest tradycyjna instalacja c.o. z grzejnikami.

Anemostat wywiewny

Opis instalacji: centrala wentylacyjna z przeciwprądowym wymiennikiem ciepła KINETIC B PLUS, wydajność 425 m3/h przy ciśnieniu 100 Pa, maksymalny pobór mocy 120 W, sprawność do 92%. Wyposażona w filtr wewnętrzny, zmywalny EU3 w łatwy sposób wyjmowany do prania. Poziom hałasu 20 dB, w odległości 3 m od centrali. Automatyczny by-pass letni, wbudowany układ sterowania „plug&play”, możliwość podłączenia do instalacji inteligentnej.

 

Urządzenie przygotowane jest do współpracy z automatycznymi przepustnicami oraz czujnikami CO2. Centrala zapewnia oszczędność energii dzięki inteligentnej pracy w trybie wentylacji „na żądanie”. Wyposażona jest w programator tygodniowy z funkcją autotestu oraz umożliwia zmianę położenia króćców (pionowo lub poziomo). Centrala jest zamontowana w kotłowni. W ogrodzie zbudowano rurowy gruntowy wymiennik ciepła o długości około 30 m.

 

Decyzja: Ponieważ jestem inżynierem budowlanym specjalizującym się w zagadnieniach efektywności energetycznej, decyzja o instalacji wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła została podjęta już na etapie tworzenia koncepcji domu, czyli w 1999 roku.

 

Widziałem tego typu instalacje za granicą oraz u kolegów, którzy wcześniej zbudowali w Polsce. Szczegółowo poznałem wady i zalety poszczególnych rodzajów wymienników ciepła. Przeprowadziłem wiele rozmów z producentami rekuperatorów i ich użytkownikami. W końcu zleciłem wykonanie projektu instalacji wentylacyjnej sprawdzonej firmie.

 

Budowa mojego domu od początku była pomyślana jako rozłożona w czasie, dlatego projekt wentylacji ulegał modyfikacji w okresie realizacji inwestycji. Ponieważ mój dom miał być wyposażony w inteligentną instalację elektryczną w standardzie EIB-KNX, w pierwszym kroku poszukiwałem rekuperatora z możliwością podłączenia go do BMS (system zarządzania budynkiem), kolejnym kryterium było zużycie energii elektrycznej niezbędnej do zasilania centrali, sprawność rekuperatora, hałas i na końcu cena.

Centrala wentylacyjna z przeciwprądowym wymiennikiem ciepła	Nagrzewnica kanałowa (o mocy 1000 W) i tłumik akustyczny

Udało mi się znaleźć w Internecie odpowiedni dla moich potrzeb rekuperator. Zadzwoniłem do firmy, która go oferowała. Po krótkiej rozmowie z handlowcem zostałem przełączony do działu technicznego. Tu fachowiec w profesjonalnej rozmowie, ale w języku zrozumiałym dla przeciętnego inwestora, przekonał mnie do innego modelu rekuperatora, droższego o ok. 1000 zł, ale w większym stopniu spełniającego moje oczekiwania i dającego pewien zapas maksymalnego nawiewanego i wywiewanego strumienia powietrza w stosunku do obliczeń w projekcie.

 

Firma zapewniła mi montaż urządzenia (ułożenie przewodów instalacji wentylacyjnej wykonałem kilka lat wcześniej) wraz z regulacją całej instalacji. Regulacja anemostatów jest bardzo ważna ze względu na zapewnienie odpowiedniej wymiany powietrza w budynku, zgodnie z obowiązującymi przepisami budowlanymi. Instalację tego typu projektuje się jako zrównoważoną, to znaczy, że w systemie wentylacyjnym tyle samo powietrza jest dostarczane do budynku, ile jest z niego usuwane.

 

Montaż samego rekuperatora wykonany był w ciągu kilku godzin przez dwóch sprawnych fachowców. Ponieważ przewody wentylacyjne ułożone były kilka lat wcześniej i przez ten czas zakurzyły się, przed uruchomieniem instalacji wymagały czyszczenia.

Tłumiki akustycznych, wygłuszające pracę centrali wentylacyjnej	Rekuperator ze zwrotnicą pozwalającą na przełączanie korzystania z czerpni ściennej i z GWC

Porady i przestrogi:

• Jestem zadowolony z zakupu urządzenia, które dodatkowo wyposażyłem w nagrzewnicę wodną kanałową. Takie rozwiązanie pozwala na uruchamianie różnych źródeł ciepła w zależności od temperatury zewnętrznej.

   

• Obecnie zrezygnowałbym z gruntowego wymiennika ciepła, bo przy nowoczesnych rekuperatorach ta inwestycja moim zdaniem nie jest opłacalna. Przy sprawności rzędu 90% i automatycznych systemach przeciwzamarzaniowych zastosowanie gruntowego wymiennika ciepła w zimie praktycznie nie przynosi efektów. Jedynie w lecie wymiennik jest źródłem chłodu w upalne dni.

   

• Przy zakupie rekuperatora szczególną uwagę należy zwrócić na wartość sprawności średniorocznej urządzenia, a nie maksymalnej, zużycie energii w różnych trybach pracy i poziom hałasu generowany przez samo urządzenie oraz całą instalację. Instalacja powinna zawierać tłumiki akustyczne, a przewody należy dobrze ocieplić.

   

• Warto wykonać projekt instalacji wentylacyjnej łącznie z projektem budowlanym. Pozwoli to uniknąć wielu kolizji.

   

• Źle zaprojektowana lub źle wykonana instalacja wentylacyjna może być źródłem wielu problemów podczas eksploatacji. Począwszy od nadmiernego hałasu (do cichego szumu można się przyzwyczaić, do świstów i buczenia raczej nie), po poczucie duszności i syndrom chorego budynku. Należy więc cały proces powierzyć sprawdzonym projektantom, dostawcom i firmom montażowym. Naprawienie błędów wykonawczych jest procesem kosztownym, długotrwałym i zazwyczaj wymaga zaangażowania sądów.

   

• Szacowane przeze mnie oszczędności z tytułu instalacji wentylacji mechanicznej to około 1600 zł rocznie. Trudno mi to zweryfikować, bo eksploatuję urządzenie dopiero rok i na razie jedynie okresowo.

Koszty: Montaż instalacji z rekuperatorem 16 000 zł plus 4000 zł gruntowy wymiennik ciepła. Koszty eksploatacyjne: około 350 zł rocznie za energię elektryczną, przy ciągłej pracy urządzenia.

Joanna Dąbrowska