Jak mieć sprawnie działającą klimatyzację w domu? Oto 5 warunków, które musisz spełnić
Jak mieć sprawnie działającą klimatyzację w domu? Oto 5 warunków, które musisz spełnić
Jak chronić się przed upałem w domu? Najlepszym sposobem jest zamontowanie klimatyzacji. Jak działa klimatyzator i który wybrać do domu jednorodzinnego? Nowoczesne klimatyzatory nie tylko chłodzą powietrze, ale też oczyszczają je, osuszają albo nawilżają. Co istotne, klimatyzację można zamontować zarówno w nowym, jak i użytkowanym domu. Jakie parametry klimatyzatora są ważne? Co sprawdzić przed montażem klimatyzacji? Odpowiadamy na najważniejsze pytania.
Nic dziwnego, że na klimatyzację decyduje się coraz więcej właścicieli domów jednorodzinnych. Ceny klimatyzatorów stały się w ostatnich latach bardziej przystępne, a fale upałów zdarzają się coraz częściej. Tymczasem dłuższe przebywanie w mocno nagrzanych pomieszczeniach jest nie tylko niekomfortowe - może być również niekorzystne dla zdrowia. Niestety, z zapewnieniem we wnętrzach przyjemnego chłodu z pewnością nie poradzi sobie sama wentylacja. O klimatyzacji powinni pomyśleć zwłaszcza właściciele domów z dużymi przeszkleniami, które w ostatnich latach stały się tak popularne. Pomieszczenia z takimi oknami są szczególnie narażone na przegrzewanie się.
Jak działa klimatyzacja?
Każdy klimatyzator składa się z parownika, sprężarki i skraplacza. Najważniejszy jest ten pierwszy element - jego zadaniem jest chłodzenie otaczającego powietrza. W parowniku ciepło z powietrza pobranego z klimatyzowanego pomieszczenia jest odbierane przez czynnik chłodniczy (freon). Dzięki temu mamy chłodne powietrze, które na powrót kierujemy do tego samego pomieszczenia. Natomiast czynnik chłodniczy zostaje sprężony i trafia do skraplacza, gdzie oddaje ciepło na zewnątrz. Sam ulega przy tym schłodzeniu i cały cykl może się powtórzyć. Taki obieg funkcjonuje dzięki sprężarce, która jest zasilana prądem. Niezbędne są również wentylatory, które zwiększają przepływ powietrza wokół parownika i skraplacza.
Klimatyzacja jest w istocie dość prostym układem, bo cały proces chłodzenia powietrza odbywa się wewnątrz urządzenia. Niepotrzebne są kanały powietrzne, a każda jednostka działa niezależnie. W związku z tym klimatyzację można zaplanować nie tylko w nowym, ale też w użytkowanym domu. Montaż nie wiąże się bowiem z ingerencją w istniejącą instalację wentylacyjną i grzewczą czy niszczeniem wykończonych podłóg i ścian. Trzeba jedynie wywiercić otwory w ścianie, tak aby połączyć cienkimi rurkami i przewodami elektrycznymi wewnętrzną oraz zewnętrzną jednostkę klimatyzatora. W jednostce zewnętrznej znajduje się skraplacz i sprężarka (najgłośniejszy element), natomiast w wewnętrznej jest parownik. W obu jednostkach są także wentylatory. Oczywiście, żadnej instalacji nie wykonujemy na potrzeby klimatyzatorów przenośnych.
Klimatyzacja jest warta rozważenia jeszcze z jednego powodu - nowoczesne klimatyzatory to urządzenia wielofunkcyjne. Oczywiście ich podstawowym zadaniem jest chłodzenie powietrza, ale wiele modeli może też je dodatkowo ogrzewać, oczyszczać czy nawilżać. Aby instalacja działa sprawnie i ekonomicznie, trzeba przede wszystkim prawidłowo używać klimatyzacji.
Jakie są rodzaje klimatyzatorów i który wybrać?
Zasadniczy podział klimatyzatorów związany jest z ich budową oraz miejscem montażu. Biorąc pod uwagę to pierwsze kryterium, do wyboru są klimatyzatoru typu split oraz mniej popularne - kompaktowe.
Czym są klimatyzatory split i kiedy warto je wybrać?
Klimatyzatory typu split składają się z dwóch jednostek - wewnętrznej i zewnętrznej. Ta pierwsza, montowana w pomieszczeniu, zawiera parownik, filtry oraz wentylator. Z kolei w jednostce zewnętrznej znajdują się sprężarka, skraplacz i zawór rozprężny. To właśnie te elementy odpowiadają za generowanie największego hałasu, dlatego ich umieszczenie na zewnątrz budynku znacząco zwiększa komfort domowników. Jednostka wewnętrzna jest połączona z zewnętrzną cienkimi rurkami, którymi przepływa czynnik chłodniczy umożliwiający wymianę ciepła.
Jak działa klimatyzatory multi split?
Odmianą tego typu urządzeń są klimatyzatory typu multi split, które umożliwiają chłodzenie kilku pomieszczeń przy użyciu jednej jednostki zewnętrznej współpracującej z wieloma jednostkami wewnętrznymi. Każdą z nich można sterować niezależnie, co pozwala na dostosowanie intensywności chłodzenia do konkretnych potrzeb domowników przebywających w różnych pomieszczeniach.
Co to jest klimatyzator przenośny (monoblokowy) i czy warto go kupić?
Alternatywą dla systemów typu split są klimatyzatory kompaktowe, zwane również monoblokami, w których wszystkie podzespoły mieszczą się w jednej obudowie. Wyróżniają się tym, że są to klimatyzatory przenośne, a ich charakterystycznym elementem jest szeroka rura, którą gorące powietrze odprowadzane jest na zewnątrz. Kompakty wyposażone są ponadto w zbiornik na skropliny, który wymaga regularnego opróżniania. Choć klimatyzatory kompaktowe są tańsze od urządzeń split, są wybierane rzadziej. Ich wadami są bowiem niższa efektywność chłodzenia oraz ograniczona zdolność do skutecznego schłodzenia całego pomieszczenia. Dodatkowym mankamentem jest hałas generowany podczas pracy, który jest szczególnie uciążliwy, gdyż całe urządzenie znajduje się wewnątrz chłodzonego wnętrza.
Klimatyzatory kompaktowe są tańsze od splitów, ale nie cieszą się zbyt dużą popularnością. Są bowiem mniej efektywne, a ich praca jest bardziej uciążliwa, fot. ELECTROLUX
Drugą podstawową cechą, jaką różnią się klimatyzatory, jest miejsce montażu. Najpopularniejsze są klimatyzatory ścienne, których jednostkę wewnętrzną instaluje się na ścianie, tuż pod sufitem. Optymalnym rozwiązaniem jest umiejscowienie jej w centralnej części pomieszczenia, co sprzyja równomiernemu rozprowadzaniu chłodnego lub - przy włączonej funkcji ogrzewania - ciepłego powietrza. Należy unikać montowania urządzenia nad miejscami do wypoczynku, takimi jak kanapa czy łóżko, ponieważ bezpośredni strumień zimnego powietrza może być niekomfortowy dla użytkowników.
Pod tym względem bardziej uniwersalne są modele sufitowo-przypodłogowe. Takie klimatyzatory można instalować zarówno pod sufitem, jak i przy podłodze.
Kolejny typ to klimatyzatory kasetonowe, które przeznaczone są do wnętrz z sufitem podwieszanym.
Klimatyzatory kanałowe wyróżniają się natomiast tym, że ich jednostka wewnętrzna umieszczana jest w oddzielnym pomieszczeniu technicznym, a powietrze doprowadzane jest do właściwego wnętrza za pośrednictwem kanałów.
Jednostki zewnętrzne klimatyzatorów montuje się najczęściej na elewacji budynku, ewentualnie na balkonie lub tarasie. Zarówno dla jednostek wewnętrznych, jak i zewnętrznych, kluczowe znaczenie ma zapewnienie odpowiedniej przestrzeni serwisowej oraz swobodnego przepływu powietrza wokół urządzenia. Szczegółowe wymagania techniczne w tym zakresie zawsze należy sprawdzić w instrukcji producenta.
Klimatyzatory kupowane są przede wszystkim z myślą o chłodzeniu wnętrz. Obniżanie temperatury w pomieszczeniach do pożądanego poziomu znacząco poprawia komfort mieszkania. Ale nowoczesne klimatyzatory wyposażone są również w inne przydatne funkcje. Jedną z nich jest ogrzewanie - w tym celu klimatyzator wykorzystuje odwrócony obieg chłodniczy, pozwalając na dogrzewanie pomieszczeń w chłodniejsze dni. Nie robi jednak tego na tyle skutecznie, by stał się w pełni samodzielnym źródłem ciepła - jest raczej uzupełnieniem domowego systemu grzewczego i do tej roli wykorzystywany jest głównie w okresach przejściowych.
Wiele klimatyzatorów nie tylko chłodzi powietrze, ale też zapewnia jego ogrzewanie, nawilżanie czy osuszanie, fot. ROTENSO
Jakie dodatkowe funkcje ma klimatyzator do domu?
Kolejna przydatna funkcja klimatyzatorów to oczyszczanie powietrza. Wyposażone w nią urządzenia mają dodatkowe filtry, które zatrzymują kurz, pyłki, alergeny, a także cząsteczki smogu i inne zanieczyszczenia. W bardziej zaawansowanych modelach klimatyzatorów stosuje się filtry HEPA, plazmowe lub z aktywnym węglem, co znacząco poprawia jakość wdychanego powietrza. W niektórych klimatyzatorach stosuje się także rozwiązania (np. generatory promieniowania UV lub aktywnych grup OH) umożliwiające niszczenie bakterii, grzybów i wirusów oraz rozkład cząstek odpowiedzialnych za nieprzyjemne zapachy.
Aby utrzymać w pomieszczeniach optymalną wilgotność powietrza, warto zakupić klimatyzator z nawilżaniem powietrza. Wilgotność w zakresie 40-60% wpływa bowiem korzystnie na komfort oddychania i kondycję skóry. Funkcja ta jest szczególnie istotna w sezonie grzewczym, gdy powietrze w domu bywa przesuszone. Niekorzystne dla człowieka jest również przebywanie w pomieszczeniu ze zbyt wilgotnym powietrzem. Takie warunki sprzyjają bowiem rozwojowi pleśni i grzybów. Osuszanie powietrza towarzyszy zaś zawsze pracy klimatyzatora w trybie chłodzenia, gdyż para wodna skrapla się na zimnej powierzchni parownika. Właśnie dlatego trzeba zapewnić odpływ skroplin.
Kolejna opcja klimatyzatorów warta uwagi to jonizowanie powietrza. Proces ten polega na wzbogacaniu go w jony ujemne, które neutralizują jony dodatnie emitowane m.in. przez urządzenia elektroniczne. Jony ujemne poprawiają samopoczucie, wspierają koncentrację, dodatkowo pomagają w usuwaniu zanieczyszczeń z powietrza, takich jak kurz czy alergeny.
W ofercie producentów dominują klimatyzatory w białym kolorze. Bez problemu można jednak kupić także czarne, szare czy granatowe, fot. FREE/GREE
Jak dobrać klimatyzator do domu? Najważniejsze parametry urządzenia
Jednym z kluczowych parametrów klimatyzatora jest moc chłodnicza, wyrażana w kilowatach (kW). Im wyższa wartość tego wskaźnika, tym skuteczniejsze chłodzenie. Moc dobiera się indywidualnie do każdego pomieszczenia. Zwykle przyjmuje się, że na 1 m2 powierzchni powinno przypadać 100 W mocy chłodniczej, co oznacza, że klimatyzator typu split o mocy 2-3 kW wystarczy do schłodzenia wnętrza o powierzchni 20-30 m2. Sama powierzchnia jednak nie wystarcza do prawidłowego doboru klimatyzatora. Istotna jest także wysokość pomieszczenia, jego usytuowanie względem stron świata, wielkość przeszkleń, a także to, czy w oknach są osłony przeciwsłoneczne. Pomieszczenia z dużymi oknami, położone od strony południowej i zachodniej, nagrzewają się najszybciej, dlatego wymagają najbardziej wydajnych klimatyzatorów. W przypadku okien od wschodu ryzyko przegrzewania się wnętrz jest wyraźnie mniejsze, natomiast od północy praktycznie nie występuje. Aby dokładnie określić potrzebną moc, warto skonsultować się z fachowcem oraz skorzystać ze specjalnych aplikacji udostępnianych przez producentów klimatyzatorów.
Jednym z kluczowych parametrów klimatyzatora, który decyduje o jego efektywności, jest moc chłodnicza. Im większa wartość kW, tym urządzenie skuteczniej chłodzi, fot. FREE/GREE
Klimatyzatory wyposażone w funkcję grzania mają osobno podaną moc grzewczą. Przy jej doborze obowiązują podobne zasady jak przy chłodzeniu, jednak w tym przypadku zwykle wystarcza mniejsza moc. Przy czym ważne jest, w jakich warunkach klimatyzator osiąga deklarowaną moc - najczęściej dane podawane są dla temperatury zewnętrznej +7°C, a w rzeczywistości, przy większych mrozach, faktyczna moc może być nawet o połowę niższa.
Kolejna ważna cecha klimatyzatorów to efektywność energetyczna. Klimatyzatory oznaczane są klasami energetycznymi - od A+++ (najbardziej oszczędne) do G (najmniej efektywne), przy czym klasy dla funkcji chłodzenia i grzania określa się osobno.
W kontekście ogrzewania należy również sprawdzić, do jakiej temperatury zewnętrznej klimatyzator może pracować - niektóre modele działają tylko do -10°C, podczas gdy inne poradzą sobie nawet przy -30°C.
Na komfort użytkowania klimatyzacji w domu wpływa poziom hałasu generowany przez klimatyzator, mierzony w decybelach (dB). Ale należy pamiętać, że poziom ten może się zmieniać w zależności od wybranego trybu pracy - przy wyższych biegach urządzenie będzie pracować głośniej. Dobrze jest więc poprosić sprzedawcę o uruchomienie jednostki, aby samodzielnie ocenić, czy hałas jest akceptowalny.
Warto też zwrócić uwagę na dostępne tryby pracy - niektóre klimatyzatory oferują tryb pracy cichej, możliwość programowania temperatury zależnie od pory dnia, automatyczne dostosowywanie intensywności chłodzenia lub grzania do warunków w pomieszczeniu, a także automatyczne wznowienie pracy po zaniku napięcia. Coraz więcej modeli klimatyzatorów wyposażonych jest w moduł Wi-Fi, który pozwala na sterowanie klimatyzatorem za pomocą smartfona, co znacznie zwiększa wygodę obsługi.
W jednostkach typu split najbardziej hałaśliwe elementy znajdują się w jednostce zewnętrznej. Dzięki temu pracujący klimatyzator nie jest uciążliwy dla domowników, fot. BOSCH HOME COMFORT
Biorąc pod uwagę, że jednostki wewnętrzne klimatyzatorów montuje się z reguły w centralnych punktach pomieszczeń, przy wyborze warto zwrócić uwagę na ich estetykę. Do wyboru są nie tylko klimatyzatory w klasycznym, białym kolorze, ale również sprzęt w kolorowej czy ozdobnej obudowie, który może być ciekawym elementem wystroju wnętrza.
Na koniec wspomnijmy o cenie klimatyzatorów - są one bardzo zróżnicowane, mogą wynosić od około tysiąca złotych do kilkunastu tysięcy. Z reguły droższe są klimatyzatory renomowanych producentów. Taki sprzęt jest też zazwyczaj objęty dłuższym okresem gwarancji.
FAQ Pytania i odpowiedzi
Czy klimatyzator można zamontować w już wykończonym domu?
Tak, montaż klimatyzatora typu split lub multi split jest możliwy nawet w zamieszkałym domu. Instalacja ogranicza się do wywiercenia kilku otworów w ścianie i poprowadzenia rur chłodniczych oraz przewodów elektrycznych - nie ma potrzeby kucia tynków czy podłóg.
Jaką moc powinien mieć klimatyzator do pokoju 25 m²?
Przyjmuje się, że na każdy 1 m² powierzchni potrzeba około 100 W mocy chłodniczej. Dla pomieszczenia 25 m² wystarczy więc klimatyzator o mocy 2,5-3 kW. Warto jednak uwzględnić też inne czynniki, jak nasłonecznienie, wysokość pomieszczenia i wielkość okien.
Czy klimatyzator może służyć do ogrzewania domu?
Tak, wiele nowoczesnych klimatyzatorów oferuje funkcję grzania dzięki odwróconemu obiegowi chłodniczemu. To dobre rozwiązanie w okresach przejściowych (wiosna/jesień), ale nie zastąpi w pełni głównego źródła ogrzewania, szczególnie w czasie dużych mrozów.
Czy klimatyzacja zużywa dużo prądu?
Zużycie energii zależy od klasy energetycznej klimatyzatora (np. A+++, A++, A+), jego mocy oraz czasu pracy. Nowoczesne modele są bardzo energooszczędne - przy właściwym doborze urządzenia i racjonalnym użytkowaniu koszt chłodzenia może być niewielki.
Jaki klimatyzator jest bardziej cichy - split czy przenośny?
Zdecydowanie split. W klimatyzatorach typu split najgłośniejsze elementy (sprężarka, skraplacz) znajdują się na zewnątrz, dzięki czemu praca jednostki wewnętrznej jest znacznie cichsza niż w przypadku klimatyzatorów przenośnych (monoblokowych), które generują hałas w całym pomieszczeniu.
Czy klimatyzacja może osuszać lub nawilżać powietrze?
Tak. Każdy klimatyzator w trybie chłodzenia automatycznie osusza powietrze, ponieważ wilgoć kondensuje się na parowniku. Niektóre modele oferują również funkcję nawilżania powietrza – szczególnie przydatną zimą, gdy powietrze w domu bywa przesuszone.
Jakie dodatkowe funkcje może mieć klimatyzator?
Nowoczesne klimatyzatory oprócz chłodzenia i grzania mogą także: oczyszczać powietrze z pyłków, kurzu i smogu (dzięki filtrom HEPA, plazmowym, węglowym); eliminować bakterie i wirusy (np. promieniowaniem UV); jonizować powietrze (poprawa samopoczucia i usuwanie alergenów); oferować sterowanie przez Wi-Fi (aplikacja na telefon).
Z mediami jestem związany od 20 lat. Bardzo lubię pisać i redagować, starając się dopasować przekaz do konkretnej grupy odbiorców. W AVT Korporacja pracuję od dekady. Początkowo zajmowałem się infrastrukturą sportową, potem budownictwem - w miesięczniku „Budujemy Dom” i w tematycznych dodatkach specjalnych.
Moją największą pasją jest zwiedzanie bliższych i dalszych miejsc, o których piszę na swoim blogu podróżniczym. Poza tym interesuję się tematyką międzynarodową i geografią polityczną. W wolnych chwilach jeżdżę na rowerze, pływam i gram w koszykówkę.
Skomentuj
