- Jak działa pompa ciepła
- Czy założenie pompy ciepła się opłaca
- Ile prądu zużywa pompa ciepła
Czy pompa ciepła się opłaca? Pytanie o opłacalność inwestycji w pompę ciepła i wyboru sposobu ogrzewania nią domu jest znacznie bardziej złożone, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Pompa ciepła to dość drogie urządzenia grzewcze, ale samo pojęcie opłacalności jest różnie rozumiane. Ponadto trzeba tu uwzględniać wiele zmieniających się w czasie i trudnych do przewidzenia czynników.
Jak działa pompa ciepła?
Wybór systemu pracy i tym samym rodzaju pompy ciepła to podstawowa i najważniejsza decyzja każdego inwestora. Tym ważniejsza, że tak naprawdę nie można jej już później zmienić – chyba że kosztem pozbycia się poprzedniej pompy i wykonania całego systemu jeszcze raz, praktycznie od zera. Polacy kupują głównie dwa rodzaje pomp ciepła – modele powietrzne lub gruntowe. Co oznaczają te określenia? Jak działa pompa ciepła? Chodzi o to, skąd pompa czerpie ciepło. W żargonie instalatorów bardzo często używa się pojęcia tzw. źródła dolnego. Jest to właśnie ten element otoczenia, z którego pompa odbiera ciepło, następnie przetwarza je i przekazuje do instalacji grzewczej wewnątrz budynku, czyli do grzejników lub ogrzewania podłogowego. Ta domowa instalacja grzewcza jest z kolei nazywana źródłem górnym.
Pompa ciepła jest więc środkowym elementem układu złożonego z instalacji po stronie źródła dolnego, samej pompy oraz instalacji po stronie źródła górnego. Przede wszystkim trzeba przy tym podkreślić, że pompa tak naprawdę nie jest źródłem ciepła. W przeciwieństwie do kotła – ona nie „wytwarza” go z dostarczanego paliwa albo prądu elektrycznego. Do jej działania niezbędny jest wprawdzie prąd, ale jest to faktycznie tylko energia pomocnicza, umożliwiająca „zasysanie” ciepła z otoczenia oraz jego dalsze przemiany.
Ile kosztuje pompa ciepła: ceny w 2024 roku
Mówiąc o opłacalności pompy ciepła, myślimy z jednej strony o ponoszonych kosztach, z drugiej zaś o spodziewanych korzyściach. Ile kosztuje pompa ciepła? Jeżeli chodzi o koszty związane z zakupem pompy ciepła to trzeba uczciwie przyznać, że pompy ciepła są urządzeniami drogimi. Wprawdzie najtańsze pompy ciepła kupimy nawet za kilkanaście tysięcy zł. Jednak pompa ciepła wraz z montażem kosztuje przynajmniej 30 000 - 40 000 zł. To są ceny pomp ciepła powietrznych, w przypadku których nie trzeba wykonywać instalacji po stronie źródła dolnego (poza budynkiem). W kosztach pompy ciepła nie uwzględniamy wykonania podłogówki lub założenia grzejników, gdyż za te elementy trzeba będzie podobnie zapłacić również w przypadku innego źródła ciepła (kotła). Droższe są pompy ciepła gruntowe. Cena za pompę gruntową wzrośnie do 50 000-60 000 zł, a często nawet więcej.
Podsumowując koszt pompy ciepła wraz z montażem wynosi:
- powietrzna pompa ciepła od ok. 30 000 do 40 000 zł
- gruntowa pompa ciepła od ok. 50 000 do 60 000 zł
Są to bardzo wysokie ceny za pompy ciepła, kilkakrotnie wyższe od cen kotłów. Jednak trzeba mieć świadomość tego, że taki rachunek nie jest kompletny. Należałoby bowiem uwzględnić to jakie inne sposoby ogrzewania są faktycznie dostępne w danym miejscu, czy jakie są dodatkowe koszty związane np. z budową przyłącza gazowego. Tak naprawdę wypadałoby nawet zapytać, o ile więcej kosztuje działka z dostępem do sieci gazowej, niż analogiczna posesja bez takiej infrastruktury. Rachunek kosztów inwestycji związanych z cenami pompy ciepła nie jest więc jednoznaczny. I obliczając koszty ogrzewania domu pompą ciepła to jest to opłacalne źródło ciepła, mimo wysokich cen samego urządzania, jak i prądu.
Nie można przy tym zapominać, że wykonanie instalacji po stronie źródła dolnego kosztuje od kilku tysięcy zł (kolektor poziomy), do nawet przeszło 20 000 zł (odwierty). Mamy tu więc zasadniczą różnicę kosztów pomp ciepła, w skrajnych przypadkach nawet ich podwojenie. Nie można więc zignorować pytania, czy takie postępowanie się opłaca. Odpowiedź będzie odmienna zależnie od okoliczności. W domu o dużej powierzchni i o przeciętnej izolacji ilość ciepła potrzebnego do zapewnienia komfortowych warunków będzie o wiele większa, niż w niewielkim i bardzo dobrze izolowanym budynku. Trzeba sobie zdawać sprawę, że racjonalne podejście wymaga znalezienia równowagi pomiędzy kosztami związanymi z zakupem i montażem pompy ciepła oraz spodziewanymi kosztami późniejszej eksploatacji. Może się okazać, że zwiększenie początkowych nakładów prawdopodobnie nigdy się nie zwróci. Tym bardziej, jeżeli budowa domu finansowana jest z kredytu, czyli gdy za każdy wydany 1000 zł będzie trzeba ostatecznie oddać dużo więcej.
Ile płaci się za prąd przy pompie ciepła w 2024 r.?
Kolejna kwestia to koszty eksploatacji pompy ciepła. Jakie rachunki za prąd przy pompie ciepła 2024? Przy czym należałoby uwzględnić długą perspektywę, ok. 20 lat, gdyż na tyle szacuje się trwałość pomp i kotłów. Niestety, w ciągu ostatnich kilku lat rynek paliw i energii został wręcz zdemolowany. Nawet 5 lat temu nikt nie prognozował takich cen za prąd, jakie mamy dzisiaj. Trzeba uczciwie przyznać, że wobec niestabilności cen w całej Unii Europejskiej tworzenie długoterminowych prognoz kosztów eksploatacyjnych straciło sens. Możemy co najwyżej mówić o pewnych tendencjach, które niemal na pewno będą miały istotny wpływ na sytuację. Na razie nie mamy specjalnie powodu, żeby oczekiwać spadku cen prądu w 2024 roku, a więc energii niezbędnej do działania pomp ciepła. Od lipca 2024 r. zaczną obowiązywać nowe taryfy. Generalnie ceny prądu mają być nieco wyższe niż dotychczasowe, ale czarne scenariusze zakładające wzrost o kilkaset procent się nie ziszczą. Warto pamiętać, że to właśnie cena prądu ma zasadnicze znaczenie dla obliczenia kosztów eksploatacji pompy ciepła.
Jeżeli 1 kWh prądu z sieci kosztuje 1 zł, to użytkownik pompy ciepła o SCOP równym 4 płaci za 1 kWh ciepła 0,25 zł.
Można założyć, że pompa ciepła zamontowana w nowym i dobrze ocieplonym domu średnio zużywa prądu ok. 3000 kWh rocznie. Cena energii przekłada się w sposób wprost proporcjonalny na wysokość rachunków za ogrzewanie. Dlatego właśnie, aby obniżyć koszt prądu jaki zużywa pompa ciepła, właściciele domów chętnie decydują się chociażby na fotowoltaikę. Im więcej własnego prądu wykorzystują, tym mniej płacą ostatecznie za ciepło.
Nie można też zapominać, że już w 2027 r. paliwa kopalne używane do ogrzewania domów, a więc nie tylko węgiel, ale również gaz ziemny i płynny oraz olej opałowy zostaną obłożone swoistym nowym podatkiem. Chodzi o opłaty za emisję dwutlenku węgla w ramach systemu ETS2. Tradycyjne paliwa zdrożeją, a więc ogrzewanie nimi stanie się mniej konkurencyjne wobec pomp ciepła. Niestety, rynek handlu prawami do emisji CO2 ma wszelkie cechy rynku spekulacyjnego. Obecnie cena uprawnień wynosi ok. 70 euro/t CO2, lecz kilka miesięcy temu było to nawet 100 euro/t, zaś 4 lata temu zaledwie 20 euro/t. Ile będą wynosić ceny paliw i energii za kilka lat, nikt nie jest więc w stanie przewidzieć. Bez tego zaś tworzenie długoterminowych prognoz związanych z obliczaniem cen prądu przy pompie ciepła traci sens.
Fot. Otwierająca: Pompy gruntowe czerpią ciepło ze stabilnego źródła, dlatego ich moc i sprawność pozostaje mniej więcej stała (NIBE-BIAWAR)
Dodaj komentarz