Sposób ogrzewania domu osoby borykającej się z rozmaitymi uczuleniami jest szczególnie ważny, gdy jednym z alergenów jest kurz. A ponieważ jest to najczęściej uczulający czynnik, problem ten dotyka prawie połowy polskiego społeczeństwa.
Badania składu kurzu wykazały, że znajduje się w nim ok. 9 tysięcy różnych drobnoustrojów, w tym ok. 7 tysięcy bakterii oraz zarodniki pleśni, innych grzybów, również wirusy. Jest to zatem siedlisko zanieczyszczeń, które mogą znacznie wpływać na pogorszenie samopoczucia, a nawet na zdrowie najbardziej wrażliwych mieszkańców.
Nie da się go wyeliminować z domowych wnętrz, lecz na pewno trzeba zrobić wszystko, aby ograniczyć jego ilość. Kluczowe tu jest więc regularne sprzątanie (odkurzanie, mycie na mokro), ale też właściwe dobranie systemu grzewczego. Bowiem grzejniki produkujące ciepłe powietrze mogą powodować unoszenie się kurzu i nadmierne jego osiadanie na meblach i innych przedmiotach.
Od czego zacząć planowanie ogrzewania w domu alergika?
Planując ogrzewanie, warto najpierw przemyśleć rodzaj źródła ciepła i lokalizację kotłowni. Zdecydowanie najmniej właściwe będzie korzystanie z węgla i umieszczenie kotłowni blisko pokoi dziennych. W takim przypadku trudno będzie wyeliminować kurz i pył, powstający podczas przenoszenia worków z opałem i jego uzupełniania.
Najbezpieczniej zastosować kocioł gazowy z zamkniętą komorą spalania. Proces spalania zachodzący w nim jest całkowicie odizolowany od pomieszczenia (powietrze potrzebne do jego pracy pobierane jest z zewnątrz), zatem domownicy nie mają kontaktu ze spalinami. Obecnie produkowane kotły z zamkniętą komorą są urządzeniami kondensacyjnymi ze znacznie wyższą sprawnością, niż modele tradycyjne.
Dobrym rozwiązaniem będzie również zastosowanie pompy ciepła, najefektywniej współpracującej z zalecanym dla alergików ogrzewaniem płaszczyznowym. To szczególny rodzaj urządzenia, które czerpie energię z otoczenia budynku, przetwarza ją i przekazują do instalacji grzewczej. Przy tym im mniejsza różnica temperatury pomiędzy tzw. źródłem dolnym (miejscem, z którego czerpiemy ciepło) i górnym (instalacją grzewczą w domu), tym pompa działa w sposób bardziej ekonomiczny. Dlatego rekomendowane jest połączenie jej z niskotemperaturowym ogrzewaniem podłogowym, ściennym lub sufitowym.
W polskich domach króluje ogrzewanie wodne, w którym grzejniki zasilane są przez kocioł albo właśnie pompę ciepła. Stanowią część centralnego systemu, złożonego ponadto z rur, pompy, rozdzielaczy, zaworów, regulatora temperatury.
Jakie rodzaje grzejników mamy do wyboru?
Do wyboru jest kilkanaście rodzajów grzejników. W większości obiektów łączy się co najmniej kilka z nich, w pokojach montując tradycyjne kaloryfery ścienne, w korytarzach, kuchni wodną bądź elektryczną podłogówkę, a w łazience oprócz niej dodatkowo model drabinkowy. W przypadku modnych obecnie bardzo dużych przeszkleń, często spotyka się także grzejniki kanałowe, zaś w dizajnerskich wnętrzach - ozdobne.
W budynku, w którym będą mieszkać alergicy, w zasadzie można zastosować prawie dowolny rodzaj grzejników (poza wersjami nadmuchowymi) - pod warunkiem, że będą one systematycznie czyszczone. Nie ma bowiem zdecydowanie jednoznacznej odpowiedzi, który ich rodzaj jest najzdrowszy. Większość osób zgadza się z hipotezą, że nieco bardziej prozdrowotne jest ogrzewanie płaszczyznowe - najpopularniejsze podłogowe, ale też ścienne i sufitowe (najrzadziej wykonywane) zgodnie z zasadą - im niższa temperatura powierzchni grzewczej tym w mniejszym stopniu zachodzi zjawisko konwekcji i unoszenia się ciepłego powietrza, a wraz z nim kurzu.
- Jak zmierzyć rozstaw przyłączy grzejnika?
- Klasyka sprawdzona przez miliony - czy grzejnik aluminiowy może pasować do każdego wnętrza?
- Jak zbudowany jest grzejnik niskotemperaturowy?
- Grzejniki elektryczne Bursa
Grzejniki można podzielić na kilka typów:
- płytowe - powstają z jednego, dwóch albo nawet trzech paneli, w których krąży woda. Na ogół przestrzeń między płytami wypełniona jest ożebrowaniem, które zwiększa powierzchnię grzejną i poprawia ich wydajność, ale utrudnia także, niestety, utrzymanie grzejnika w czystości;
- członowe - zbudowane są z żeberek żeliwnych, aluminiowych lub stalowych. Łatwo jest je umyć. Dawniej takie kaloryfery były w każdym domu, obecnie znów stają się modne;
- konwekcyjne (konwektorowe) - w dolnej części obudowy znajdują się miedziane albo stalowe wymienniki z dołączonymi radiatorami, które zwiększają wymianę ciepła. Alergicy powinni unikać modeli, w których nie da się zdjąć obudowy i łatwo wyczyścić całego wnętrza;
- kanałowe - są rodzajem konwektorów, montuje się je w posadzce pod dużymi oknami tarasowymi. Choć teoretycznie nie są zalecane uczuleniowcom, utrzymanie ich w czystości nie jest trudne. Zanieczyszczenia można bowiem usunąć, po zdjęciu kratki z grzejnika, odkurzaczem z wąską ssawką. Ponadto warto kupić dobrane do sposobu wykończenia podłogi maskownice (podesty), którymi poza sezonem grzewczy zakrywa się cały kanał;
- drabinkowe - na ogół montowane są w łazienkach. Ogrzewają pomieszczenie, ale mogą też służyć jak suszarka na ręczniki. Często wyposaża się je w grzałki elektryczne, dzięki czemu można z nich korzystać przez cały rok, też poza sezonem grzewczym;
- dekoracyjne - wytwarzane są w rozmaitych formach, od ciekawych kształtów po np. podgrzewane lustra. Mogą stanowić oryginalną i efektowną ozdobę wnętrza.
Ciekawym rozwiązaniem są grzejniki ścienne podtynkowe, które umieszcza się w warstwie tynku. Są one zasilane wodą o tej samej temperaturze co typowe modele ścienne. Dzięki temu osiągają dość wysoką moc przy niewielkiej powierzchni i szybko reagują na zmiany zapotrzebowania na ciepło. Do sterowania ich pracą wystarczy zwykła głowica termostatyczna. Można je łączyć z klasycznymi grzejnikami w jednej instalacji, nawet w tym samym pomieszczeniu. Nie potrzeba do tego żadnych układów mieszających, rozdzielania obwodów czy skomplikowanego sterowania. Grzejniki podtynkowe zespolone ze ścianą oddają ciepło przez promieniowanie, nie przez konwekcję, nie powodują więc unoszenia się kurzu.
Sterowanie grzejnikami
Pracą grzejników steruje się dwuetpowo:
- regulator temperatury mierzy ją w pomieszczeniu, porównuje z tą zadaną przez użytkownika i w ten sposób steruje działaniem kotła. Ewentualnie regulator pogodowy mierzy temperaturę zewnętrzną i na podstawie tzw. krzywej grzewczej wymusza zmianę temperatury wody w obiegu c.o.;
- głowice termostatyczne na poszczególnych grzejnikach zmniejszają albo zwiększają przepływ ciepłej wody przez grzejnik, wprowadzając dokładniejszą korektę temperatury na poziomie każdego z pomieszczeń.
Grzejniki ścienne - plusy i minusy
- + Szybko się nagrzewają i szybko stygną (zwłaszcza konwertorowe), przez co umożliwiają na bieżąco zmianę temperatury w pomieszczeniu.
- + Montaż jest prosty, a same grzejniki niezbyt drogie.
- + Grzejniki kanałowe są ukryte w podłodze i prawie niewidoczne.
- + Mogą stanowić efektowną dekorację wnętrz.
- + Modele łazienkowe służą również jako suszarka na ręczniki, a wyposażone w elektryczną grzałkę mogą ogrzewać pomieszczenie przez cały rok.
- + Można je wymienić podczas remontu, nie rujnując wnętrz.
- - W większości produkują ciepło przez konwekcję, która powoduje unoszenie się ciepłego powietrza, a z nim kurzu.
- - Utrzymanie w czystości modeli z ożebrowaniem nie jest łatwe.
- - Większość grzejników nie można zasłaniać meblami, zasłonami, itp.
Joanna Dąbrowska
fot. otwierająca: Kermi