Rodzaje filtrów do oczyszczania wody i ich montaż

Czego dowiesz się z artykułu?

• Dlaczego powinniśmy uzdatniać wodę wodociągową?
• Jak instalować filtry do wody?
• Jakie są rodzaje filtrów do uzdatniania wody i czym się one charakteryzują?
• Ile kosztują przykładowe filtry do uzdatniania wody?

Uzdatnianie wody wodociągowej to na ogół tylko jej doczyszczanie, wszak dostawca jest zobowiązany do systematycznych jej badań i oferowania wody zdatnej do picia. Proces oczyszczania znacznie się komplikuje jeśli korzystamy z własnego ujęcia. Wówczas niezbędne jest badanie składu wody, które można zrobić w najbliższej stacji sanepidu i zlecenie zaplanowania niezbędnych urządzeń specjalistycznej firmie.

Fachowiec dobierze ich rodzaj, wielkość i wydajność w zależności od liczby mieszkańców lub punktów poboru wody oraz dziennego jej zużycia. Pod uwagę weźmie też typ instalacji wodnej, dostęp do prądu i kanalizacji (szambo czy przydomowa oczyszczalnia) oraz ilość miejsca na urządzenia. Na stację uzdatniania wody potrzebne jest dobrze wentylowane, ogrzewane pomieszczenie o minimalnych wymiarach 150 × 200 cm i wysokości 230 cm.

Instalacja filtrów do czyszczenia wody

Filtry powinny być ulokowane w domu (nie w prowizorycznych studzienkach), w miejscu, gdzie panują odpowiednie warunki do działania urządzeń elektronicznych i zbiorników z wodą (ochrona przed niską temperaturą). Może to być kotłownia, pomieszczenie gospodarcze lub garaż.

W przypadku wody wodociągowej, podłączenie filtrów wykonuje się za wodomierzem, a jeśli dom jest zasilany wodą ze studni, zaraz za wejściem wody do budynku.

Może cię zainteresować

Jak montuje się szybkozłączkę do szamba w ogrodzeniu? Co jest potrzebne do poboru wody ze studni? MultiSkin PUSH - idealne rozwiązanie do instalacji wody użytkowej i systemów grzewczych w budynkach mieszkalnych Pompy głębinowe w technologii DRYRUN PRO. Co to jest suchobieg? Co to jest norma ISO 9001:2015 i jakie są korzyści z certyfikacji dla klientów firmy? Jak przebiega montaż sygnalizatora szamba? Kiedy trzeba zamontować reduktor ciśnienia wody w domowej instalacji? Polietylenowa czy kauczukowa - którą izolację rur wybrać? Jak zabezpieczyć pompę do wody przed pracą na sucho? Jak długo pompa może pracować na sucho? Jak działa pompa abisynka? Czym się różni anoda magnezowa od tytanowej? Wszystko o rurach spustowych Jak działa przewód grzewczy z termostatem? Ochrona rur z wodą przed zamarzaniem Jakie są średnice rur odpływowych z PVC w kanalizacji zewnętrznej? Co powinieneś wiedzieć o programie dofinansowania Moja Woda? Przydomowa oczyszczalnia ścieków na każde warunki gruntowe Instalacje sanitarne w nowym domu. Co musisz wiedzieć? Jak zapewnić stabilne ciśnienie wody w domu? Jak zapewnić szczelność połączeń w instalacjach sanitarnych? Dlaczego w instalacji c.o. warto stosować filtr magnetyczny? Jakie powinno być ciśnienie w instalacji wodnej w domu i jak je zapewnić? Rekuperatory do odzysku ciepła z wody szarej: oszczędność i ekologia Jak zamontować przydomową oczyszczalnię ścieków na kopcu nasypowym? Jak podłączyć pływak do pompy wody? Jakie rury służą do wykonania instalacji pneumatycznej?

Zobacz więcej Zwiń

Kompleksowe uzdatnianie, szczególnie mocno zanieczyszczonej wody ze studni, wymaga montażu kilku urządzeń, na które trzeba przeznaczyć odpowiednią ilość miejsca w pomieszczeniu gospodarczym lub np. w garażu. (fot. L. Jampolska)

Podstawowym procesem wykorzystywanym w technologii uzdatniania wody jest filtracja, która polega na oddzielaniu cząstek zawieszonych, podczas przepływu wody przez złoże filtracyjne. Specyficznym jej rodzajem jest wymiana jonowa, w trakcie której następuje zatrzymywanie wybranych substancji rozpuszczonych. Wypełnienia filtrów domowych stanowią różnego rodzaju materiały, dobrane w zależności od rodzaju procesu filtracyjnego. Każde złoże ma swoje specyficzne zastosowanie i optymalne warunki pracy. Złoża wymienia się z częstotliwością zależną od ich wytrzymałości i właściwości oraz prowadzonego procesu filtracji.

Ponieważ w filtrach znajdują się złoża wymagające płukania, okresowo powstają tzw. popłuczyny, które traktuje się jak ścieki. Zatem do prawidłowego zainstalowania filtrów konieczne jest podłączenie ich do kanalizacji. Popłuczyny odprowadza się razem z innymi ściekami do szamba, przydomowej oczyszczalni, kanalizacji zbiorczej lub wykonuje się studnię chłonną.

Praktycznie każdy filtr do wody czy lampa bakteriobójcza UV muszą być podłączone do prądu przez standardowe gniazdo elektryczne 230 V (wyjątkiem są filtry siatkowe z manualnym czyszczeniem albo z wymiennymi wkładami).

Pracą filtrów, ich płukaniem i regeneracją sterują elektroniczne głowice. Ręcznej obsługi mogą wymagać tylko narurowe filtry mechaniczne.

Mechaniczne filtry narurowe

W domach jednorodzinnych filtry mechaniczne na ogół instaluje się jako filtry wstępne. Najczęściej są to urządzenia z wkładami siatkowymi, piankowymi albo sznurkowymi. Bardziej zaawansowane są modele samopłuczące, najpopularniejsze - z wymiennymi wkładami.

Filtr mechaniczny zawiera:

• korpus wielkość 10 lub 20 cali;
• wkład filtracyjny - wymieniany lub płukany;
• automat płuczący, przy filtrach samopłuczących.

Eksploatacja i serwis. Wkłady należy wymieniać w zależności od stopnia zanieczyszczenia wody, a siatki filtracyjne w filtrach samopłuczących czyścić chemicznie.

Cena: od ok. 60 zł (narurowe z wkładem piankowym) do ok. 2500 zł (samopłuczące).

Filtr mechaniczny narurowy (fot. L. Jampolska)

Mechaniczne filtry zeolitowe

Przy wysokiej mętności wody dobrze sprawdzają się filtry mechaniczne ze złożem zeolitowym, o wysokiej sprawności zatrzymywania zanieczyszczeń. Taka filtracja zapewnia wysoką klarowność wody, gdyż złoże to pozwala na usuwanie cząstek o średnicy poniżej 5 μm.

Filtr zeolitowy zawiera:

• zbiornik filtracyjny, w którym znajduje się złoże, które ma dużą powierzchnię właściwą, przez co może działać z wysoką wydajnością, wymaga jednak odpowiedniego płukania;
• głowicę sterującą, pracującą w trybie czasowym (płukanie po zadanym okresie).

Eksploatacja i serwis. Złoża filtracyjnego praktycznie nie trzeba wymieniać. Ważna jest natomiast regularna konserwacja filtra i sprawdzenie poszczególnych elementów systemu uzdatniania wody.

Cena: ok. 2500 zł.

Filtry neutralizujące - podnoszące pH i twardość wody

Ich funkcją jest neutralizacja, czyli podnoszenie odczynu pH. Wykorzystuje się w nich dolomit lub podobne kruszywo. Filtry te mogą usuwać również mangan i niewielkie stężenia żelaza.

Filtr neutralizujący zawiera:

• zbiornik filtracyjny, w którym znajduje się dolomitowy materiał filtracyjny, który nie nadaje się do wody twardej (spowoduje ona nieodwracalne zbrylenie i brak możliwości wymiany złoża);
• głowicę sterującą, pracującą w trybie czasowym (płukanie po zadanym okresie).

Eksploatacja i serwis. Złoże filtracyjne trzeba wymienić, jeśli zostanie stwierdzone jego nieefektywne działanie, po ok. 5 latach pracy. Ważna jest regularna konserwacja filtra i sprawdzenie poszczególnych elementów systemu uzdatniania wody.

Cena: ok. 2000 zł

Zmiękczacze wody do filtrów

Wielkość zmiękczacza, a dokładnie ilość niezbędnej żywicy, zależy od twardości wody i przewidywanego zużycia. Im większa jej twardość i większe zapotrzebowanie na nią, tym więcej żywicy powinno się zastosować, aby regeneracja nie przebiegała zbyt często.

Zmiękczacz zawiera:

• zbiornik filtracyjny z żywicą jonowymienną (kationitami) - zmiękczanie wody zachodzi na zasadzie wymiany jonowej na kationitach sodowych - jony wapnia i magnezu wymieniane są na jony sodu;
• głowicę sterującą, która kieruje procesem filtracji oraz regeneracji (najpowszechniej w wersji objętościowej, czyli moment regeneracji zależy od zużycia wody) - niezwykle istotne jest to, by głowica miała zawór mieszający, pozwalający ustalić właściwą twardość wody w końcowych punktach odbioru;
• zbiornik solanki, w którym rozpuszczana jest sól tabletkowana (automatycznie).

Eksploatacja i serwis. Przy poprawnej eksploatacji, złoże będzie pracowało wiele lat, bez konieczności wymiany. Jeśli kationit zmiękczający narażony jest na dopływ wody bardzo zażelazionej, może ulec zniszczeniu i w konsekwencji trzeba będzie taką żywicę wymienić. Można również stosować środki chemiczne do czyszczenia żywic zmiękczających. Potrzebna jest regularna konserwacja filtra oraz sprawdzenie poszczególnych elementów systemu uzdatniania wody.

Cena: 2000-3500 zł (w zależności od wielkości zmiękczacza i głowicy sterującej).

Zmiękczacz wody z głowicą sterującą zapewnia możliwość regulacji stopnia twardości wody. (fot. Watersystem)

Wielofunkcyjne filtry do wody

Zwykle tego typu złoża zmiękczają wodę, usuwają żelazo i mangan oraz zmniejszają zawartość jonu amonowego i substancji organicznych. Budowa i działanie filtra z takim złożem nie różni się praktycznie od zmiękczacza.

Eksploatacja i serwis. Konieczność wymiany złoża w filtrze wielofunkcyjnym, dodatkowe czynności serwisowe zależą od jego specyfiki, składu wody, zaleceń producenta. Wszystkie filtry wymagają uzupełniania soli tabletkowanej. Potrzebna jest regularna konserwacja filtra oraz sprawdzenie poszczególnych elementów systemu uzdatniania wody.

Cena: 3500-5000 zł.

Odżelaziacze ze złożem katalitycznym

Chcąc usunąć żelazo i mangan, w systemach domowych stosuje się odżelaziacze ze złożem katalitycznym.

Odżelaziacz zawiera:

• zbiornik filtracyjny - woda wpływa od góry i filtrowana jest całą powierzchnią złoża. Niewłaściwe płukanie może doprowadzić do nagromadzenia się osadów żelazistych, pogorszenia jakości wody i niedostatecznego usuwania manganu;
• głowicę sterującą - pracą filtra steruje głowica filtracyjna, działająca czasowo, czyli po zadanym okresie włącza się proces płukania złoża. Odżelaziacz musi płukać się regularnie;
• zbiornik chemii.

Eksploatacja i serwis. Wymiana złoża w odżelaziaczu jest niezbędna jeśli uzdatniana woda nie spełnia już odpowiednich norm jakości, mimo prawidłowej eksploatacji filtra. Dłużej, bez wymiany działają złoża, które regeneruje się nadmanganianem potasu - wymiana może być konieczna po 10-15 latach pracy. W odżelaziaczach wody, bardziej od wymiany złoża, potrzebna jest regularna konserwacja filtra oraz sprawdzenie poszczególnych elementów systemu uzdatniania wody.

Cena: 3500-4000 zł.

Aby nie doprowadzić do nagromadzenia się osadów i zmniejszenia efektywności pracy odżelaziacza, musi on współpracować z pompą o odpowiedniej wydajności. (fot. Econet)

Filtry węglowe do wody

Filtry takie wypełnione są węglem aktywnym (inaczej aktywowanym) - usuwają zanieczyszczenia organiczne, poprawiają smak i zapach wody.

Filtr węglowy zawiera:

• zbiornik filtracyjny, w którym znajduje się węgiel aktywny. Jest to złoże filtracyjne, które ma bardzo rozwiniętą powierzchnię właściwą, dzięki temu może pochłaniać duże ilości zanieczyszczeń, również tych niebezpiecznych (np. metali ciężkich, jak chrom, arsen), uciążliwych, pogarszających smak i zapach wody (np. pestycydów). Filtrację węglową można wykorzystywać także do usuwania nadmiaru chloru z wody;
• głowicę sterującą, pracującą w trybie czasowym (płukanie po zadanym okresie).

Eksploatacja i serwis. Konieczna jest systematyczna wymiana złoża węglowego, co 3-5 lat. W instalacjach po filtrach węglowych celowe jest stosowanie lamp bakteriobójczych UV, zwłaszcza jeśli filtr ma długie przerwy w działaniu i przestoje wody, gdyż wtedy na powierzchni złoża mogą rozwinąć się mikroorganizmy. Prócz wymiany węgla aktywnego ważna jest okresowa konserwacja filtra, a także sprawdzenie poszczególnych elementów systemu uzdatniania wody.

Cena: 2500-3000 zł.

Lampy bakteriobójcze UV

Urządzenia te wykorzystują bakteriobójcze promieniowanie UV. Podczas dezynfekcji do wody nie wprowadza się żadnych środków chemicznych (nie ma problemów z nieprzyjemnym smakiem i zapachem). Lamp bakteriobójczych warto używać, kiedy w wodzie wykryto mikroorganizmy, a także w celach profilaktycznych, jako sanitarne zabezpieczenie wody, zarówno z własnego ujęcia, jak i wody wodociągowej.

Lampa zawiera:

• korpus ze stali kwasoodpornej;
• szafkę sterowniczą.

Eksploatacja. Najważniejsza jest wymiana promiennika UV. W lampach domowych stosuje się zwykle promienniki, które pracują wydajnie przez ok. 8000 godzin - po roku wymagają więc wymiany.

Cena: 1000–1500 zł (wymiana promiennika to 100-200 zł).

Lampa bakteriobójcza UV dezynfekuje wodę bez środków chemicznych. (fot. Econet)

Systemy kuchenne do oczyszczania wody

Przeznaczone są do usuwania substancji rozpuszczonych, które nie powinny znajdować się w wodzie przeznaczonej do spożycia, a ich usuwanie w centralnych stacjach jest niemożliwe lub nieopłacalne. Takie systemy najczęściej umieszcza się w szafce pod zlewozmywakiem i taktuje jako uzupełnienie głównej, domowej stacji uzdatnia wody.

Jednym z takich systemów jest układ z odwróconą osmozą, który polega na kilku stopniach filtracji:

• wstępnej - najczęściej to trzy stopnie, z wymiennymi wkładami;
• osmotycznej - usuwa wszystkie rozpuszczone w wodzie związki;
• mineralizacji - uzupełnia wapń i magnez;
• końcowej - jest to np. dodatkowy filtr węglowy, dezynfekcja.

Eksploatacja. W zależności od składu i zużycia wody należy wymieniać wkłady, membranę, promiennik UV.

Cena: 800-2000 zł.

Systemy kuchenne z odwróconą osmozą najczęściej umieszcza się w szafce pod zlewozmywakiem. (fot. UST-M)

Redaktor: Anna Chmiel
fot. otwierająca: UST-M