| Mniejszy lub większy taras z „widokiem” na ogród, to właściwie dla domu jednorodzinnego standard. Potrzeba takiej przestrzeni jest naturalna i oczywista – nikt nie lubi czuć się zamkniętym w czterech ścianach, a wyjście na zewnątrz to poczucie przestrzeni i możliwość odetchnięcia świeżym powietrzem. Szczególnie wiosną i latem chętnie przenosimy tam życie towarzyskie, hodujemy rośliny, suszymy bieliznę... Ale to tylko jeden aspekt posiadania tarasu. Bardzo ważny jest bowiem jego aspekt budowlany – konstrukcyjny. Prostota tych powierzchni jest złudna. Tarasy „pracują” na zewnątrz, więc są narażone na działanie czynników atmosferycznych, które przy złym wykonawstwie bardzo szybko dadzą o sobie znać. Bywa, że remont tarasu oznacza zbudowanie go właściwie od początku. Tarasy ziemne Cechą charakterystyczną takich tarasów jest to, że całą powierzchnią spoczywają na gruncie. Jednak sposób ich konstrukcji pozwala wyróżnić trzy ich rodzaje: z pokryciem naturalnym (trawą, żwirem), utwardzone kostką betonową, drewnianą, płytami kamiennymi oraz monolityczne z płytą betonową. Taras z pokryciem naturalnym budowany jest na rodzimym gruncie w formie nasypu – jedynie wierzchnią warstwę tworzy gleba dostosowana do założenia trawnika lub pokrywana żwirem. Sposób wykonania tarasu trawiastego zależy od rodzaju gruntu, z jakiego wykonany będzie nasyp. Nie nadają się do tego grunty gliniaste i iły, gdyż mają zbyt dużą zawartość drobnych cząstek i taki nasyp łatwo ulega rozmyciu przy intensywnych opadach. Z kolei jałowy piasek jest zbyt przepuszczalny dla wody i trudno będzie utrzymać wymaganą wilgotność podłoża pod trawnikiem. Najlepszy będzie grunt klasyfikowany jako piasek gliniasty i najlepiej, jeśli będzie zawierał sporo kamieni stabilizujących podłoże. Nawiezioną ziemię trzeba zagęszczać warstwami grubości nie większej niż 20-30 cm (to zależy od rodzaju zagęszczarki). Jeśli rodzime podłoże jest szczególnie niekorzystne (np. gliniaste lub torfowe), to warstwę nasypową warto oddzielić geowłókniną, która zapobiegnie mieszaniu się warstw ziemi. Jej wywinięcie na zbocza skarpy dodatkowo zabezpieczy je przed rozmywaniem. Nachylenie skarpy, bez dodatkowych zabezpieczeń, nie powinno być większe niż 30° i do czasu rozkrzewienia się trawy, trzeba liczyć się z jej uszkodzeniem w przypadku wystąpienia ulewnych deszczów. Niebezpieczeństwa można uniknąć układając na skarpie trawę z rolki. Przy większych kątach nachylenia skarpy konieczne będzie jej dodatkowe wzmocnienie np. betonowymi płytami ażurowymi, palisadą drewnianą lub dużymi kamieniami. Tarasy ziemne żwirowe wymagają obramowania krawężnikami (mogą być typu lekkiego, czyli chodnikowe), bo inaczej nawierzchnia się rozsypie po terenie. Pod żwirem warto również ułożyć geowłókninę, co z kolei zlikwiduje powolne osiadanie nawierzchni. Zabezpieczenia też warto wykonać dla tarasów utwardzonych kostką betonową i płytami kamiennymi. W tym przypadku najlepiej sprawdzają się specjalne pustaki betonowe, z których również można wykonywać pionowe brzegi skarpy. Pustaki bardzo dobrze łączy się dzięki ukształtowanym zaczepom. Ich wnętrze można wypełnić betonem albo ziemią (wtedy zyskujemy dodatkowo oryginalną donicę). Przy większym spadku tarasu pustaki układa się kaskadowo, a w razie potrzeby można je zazbroić. Na dużym spadku można również ułożyć kamienie polne, dla których kaskadową palisadę najlepiej zrobić z tralek betonowych lub palików drewnianych. Podłożem pod nawierzchnię z kostki i płyt kamiennych musi być, co najmniej 10-cm, warstwa zagęszczonego piasku. Podłoże będzie miało większą stabilność, jeśli do wierzchniej warstwy piasku dodany zostanie cement mieszany na sucho, w ilości ok. 1 worka na 10 m2. Równomiernie rozsypany cement miesza się grabiami, a następnie zgęszcza, wyrównuje i układa nawierzchnię. Na większe powierzchnie warto wypożyczyć glebogryzarkę, która dokładnie wymiesza piasek z cementem. Tarasy betonowe. Są najbardziej popularne i dają największe możliwości wykończenia ich powierzchni. Po wytyczeniu zarysu przyszłego tarasu, trzeba w jego obrębie wybrać wierzchnią warstwę ziemi. Błędną, niestety często stosowaną, praktyką jest traktowanie przestrzeni pod płytą tarasową jako śmietnika dla różnych odpadów budowlanych, który powierzchniowo obsypuje się piaskiem i wylewa betonową podłogę. Skutkiem takiego postępowania jest najczęściej pękanie tarasu spowodowane osiadaniem warstwy podkładowej. Konieczne jest wykonanie obramowania w formie ścianki wylewanej z betonu lub murowanej z bloczków albo pustaków ozdobnych. Podmurówka powinna być posadowiona na fundamencie zagłębionym w gruncie do głębokości przemarzania (80-100 cm), ale na gruntach piaszczystych można fundament postawić płycej (40-50 cm). Ścianki obramowania trzeba oddylatować od ścian domu wypełniając szczelinę masą elastyczną. Powstałe po wybraniu ziemi zagłębienie wypełnia się podbudową ze żwiru lub pospółki piaskowo-cementowej. Na niej układa się podsypkę, czyli warstwę piasku. I podbudowę i podsypkę trzeba dobrze zagęścić. Betonowa podłoga tarasu – z betonu B 15 – powinna mieć grubość przynajmniej 15 cm. W przypadku większej jej powierzchni należy wykonać nacięcia dylatacyjne, które powinny podzielić taras na pola o wymiarach ok. 3x3 m. Płaszczyznę podłogi należy ukształtować ze spadkiem 1,5-2% w kierunku krawędzi. Izolację przeciwwilgociową i pokrycie podłogi wykonuję się w taki sam sposób, jak na tarasach nad pomieszczeniami nieogrzewanymi. Niezbędne są też dylatacje. Konieczne będzie również wykonanie kształtującej spadek warstwy wyrównawczej, która zapewni odwodnienie powierzchni. Betonowy taras wykańcza się najczęściej mrozoodpornym gresem, płytami kamiennymi lub klinkierowymi. Najlepiej, żeby ich powierzchnia była chropowata (np. nieszkliwiony klinkier lub groszkowy kamień) albo pokryta powłoką antypoślizgową. Do układania płytek należy używać zapraw klejowych i zapraw do fugowania przeznaczonych do stosowania na dworze. Betonową płytę tarasu można tez pokryć specjalnym preparatem na bazie wodnej dyspersji epoksydu, który jest dostępny w wielu kolorach. Podłoże musi być wówczas starannie zaizolowane przed dostępem wody. Taras nad gruntem Tarasy, których podłoga nie spoczywa bezpośrednio na gruncie budujemy wtedy, gdy poziom posadzki chcemy wynieść około 1 metra ponad otaczający teren. Wtedy, niezależnie od wysokości wyniesienia, płyta podłogowa tarasu traktowana jest jako konstrukcja stropowa oparta na słupach lub murach nośnych. Konieczne jest zatem wykonanie przez uprawnionego konstruktora budowlanego obliczeń oraz projektu, w którym zostaną uwzględnione rozpiętość i obciążenie tarasu. Takie tarasy są najczęściej „dobudówką” do istniejącego domu. Można ją wykonać na konstrukcji drewnianej, stalowej lub żelbetowej. W każdym przypadku konieczne jest wykonanie fundamentów pod słupki lub ścianki nośne na głębokość przemarzania gruntu w danym rejonie (najczęściej jest to 0,8 – 1,4 m). Płyta tarasowa nie powinna być sztywno związana ze ścianą domu, gdyż w miejscu połączenia zawsze będą pojawiały się pęknięcia. Taras drewniany – najłatwiejszy do wykonania – opieramy na słupkach zakotwionych w stopach fundamentowych. Do ich zamocowania używamy specjalnych uchwytów ze stali ocynkowanej mocowanych śrubami do fundamentu. Betonowe słupki powinny być wyniesione na minimum 30 cm ponad poziom terenu i trzeba je na wierzchu zabezpieczyć papą podkładową, która zapobiegnie podsiąkaniu wilgoci z gruntu. Słupy rozstawia się w dwóch rzędach (przy większym tarasie lepiej dać trzy) – przy ścianie domu i przy krawędzi tarasu. W przypadku ścian jednowarstwowych (bez ocieplenia) można zamiast słupów przy ścianie zamocować do muru belkę nośną, na której będzie opierać się konstrukcja podłogowa. Słupy ustawia się w rozstawie nie przekraczającym 4 m, gdyż podpierają one podciągi, na których spoczywa cała konstrukcja tarasu. Pokrycie podłogi opiera się na żebrach wykonanych z desek grubości 5-7 cm, mocowanych do podciągów w rozstawie 60-90 cm. Warstwę podłogową najlepiej wykonać z desek grubości 25-32 mm i pamiętać o pozostawieniu między nimi 1-2-centymetrowych szczelin. Taka „ażurowa” podłoga nie będzie wymagała izolacji wodoszczelnej ani odwodnienia, chociaż w strefie przyściennej warto założyć tzw. fartuchy (np. z blachy), które zapobiegną zamakaniu ściany. Drewno użyte do budowy tarasu powinno być ciśnieniowo zaimpregnowane preparatami przeznaczonymi do zastosowań zewnętrznych i zostać dodatkowo pomalowane lakierem dekoracyjnym. Do połączeń elementów konstrukcyjnych najwygodniej użyć łączników stalowych mocowanych za pomocą gwoździ ocynkowanych. Podobną konstrukcję mają tarasy wykonywane z kształtowników stalowych. Do ich budowy najlepiej użyć gotowych elementów ocynkowanych, które łączy się na śruby. Konstrukcje spawane ze zwykłej stali nie są zalecane, gdyż wymagają starannej – i co kilka lat odnawianej – powłoki lakierniczej. Poszyciem tarasu stalowego mogą być deski lub stalowe, ażurowe panele podłogowe (ale te mogą zbyt nagrzewać się w słońcu). Taras o konstrukcji żelbetowej opiera się na żelbetowych (lub rzadziej murowanych) słupkach albo też na dodatkowych ścianach nośnych. Przy niewielkim wyniesieniu powierzchni tarasu ponad teren, jego płytę można wylać na piaskowej podsypce wypełniającej obramowanie tarasu. Przy oparciu na słupach konieczne jest wykonanie łączących je podciągów, które będą oparciem dla płyty tarasowej. Najlepszym rozwiązaniem jest postawienie – niezależnej od budynku – konstrukcji tarasu oddzielonej od niego szczeliną dylatacyjną i opartej na własnych fundamentach. Wtedy przy ścianie domu betonuje się słupy i podciąg, a od strony muru wstawia płyty styropianowe grubości 2-3 cm. Podciąg powinien okalać taras ze wszystkich stron, gdyż pełni wówczas rolę wieńca usztywniającego całą konstrukcję. Do budowy płyty tarasowej można użyć popularnych elementów stropowych (np. belek typu Teriva, prefabrykowanych płyt otworowych, płyt typu filigran) lub po zazbrojeniu wylać beton w pełnym deskowaniu. Tarasów żelbetowych przeznaczonych do pokrycia płytkami ceramicznymi nie można pozostawić bez ułożenia izolacji przeciwwodnej. W przypadku jej braku, przy cyklicznym zamarzaniu i rozmarzaniu wody, w krótkim czasie może dojść do uszkodzenia konstrukcji. Izolację przeciwwodną i podłoże pod płytki wykonuje się w ten sam sposób, jak przy tarasach nad pomieszczeniami nieogrzewanymi. Ciąg dalszy artykułu w formacie pdf: |
Pobierz wersję pdf: Salon na powietrzu. Budowa i wykończenie tarasu.
