Podczas wyboru rodzaju wykończenia ścian, poza walorami estetycznymi danego pokrycia, trzeba uwzględnić jego własności użytkowe. Częściowo zależą one od warunków panujących w pomieszczeniu – np. temperatury i wilgotności powietrza. Materiały mają różną odporność na uszkodzenia i zabrudzenie. Liczy się też łatwość ich renowacji, bo z czasem pewnie zechcemy zmienić wystrój wnętrza.
Koszt wykończenia surowych ścian stanowi znaczącą pozycję w wydatkach poniesionych na budowę domu. W budynku o powierzchni ok. 150 m2, łączna powierzchnia ścian wewnętrznych może przekraczać 500 m2. Nawet nieznaczna różnica w cenach jednostkowych różnych sposobów wykończenia istotnie wpływa więc na ostateczny koszt robót.
Podstawą tynki
Nałożenie tynku to najpopularniejszy sposób wykończenia ścian wewnętrznych, przewidzianych do malowania czy tapetowania. Do wyboru są tynki cementowo-wapienne oraz gipsowe, o odmiennych własnościach technicznych i użytkowych.
Optymalne warunki do prowadzenia prac tynkarskich to temperatura w pomieszczeniu 10–25°C, brak bezpośredniego nasłonecznienia oraz łagodna wentylacja (bez przeciągów). Warstwa tynku o grubości 1,5–2 cm zapewni przykrycie przewodów instalacji elektrycznej i wyrównanie płaszczyzny surowego muru. Powierzchnia przewidziana do tynkowania musi być dostatecznie sucha – do wilgotnej tynk się nie przyssie i albo od razu zacznie odpadać, albo jego przyczepność po wyschnięciu nie będzie zadowalająca.
Podłoża chłonne (np. beton komórkowy) należy zagruntować, aby zbyt szybko nie odciągnęły wody z zaprawy. Bruzdy instalacyjne wymagają wcześniejszego wypełnienia, a szerokie wiązki przewodów prowadzonych po ścianie – przykrycia wstępnie zamocowaną siatką tynkarską. W przypadku nakładania tynków gipsowych, elementy stalowe wystające z muru należy pokryć farbą antykorozyjną (zapobiegnie to pojawieniu się rdzawych wykwitów, gdyby doszło do zawilgocenia ściany). W narożnikach zewnętrznych, wokół okien i drzwi trzeba wstawić profile krawędziowe, dostosowane do rodzaju tynku (umożliwiają uzyskanie równych krawędzi, znacząco ułatwiają ich wykończenie oraz zwiększają odporność naroży na uszkodzenia).
Cementowo-wapienny
Charakteryzuje się dużą odpornością na zawilgocenie oraz wytrzymałością. Standardowo stosowany jest w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności – łazienkach, kuchniach, garażach – zwłaszcza jako podłoże pod okładziny ceramiczne. Doskonale sprawdza się też w innych pomieszczeniach, przeznaczonych do malowania lub tapetowania. Podstawową jego wadą jest jednak to, że trudno uzyskać gładką powierzchnię (ale problem ten rozwiązuje nałożenie gładzi gipsowej).
Według tradycyjnej technologii tynkowania, nakładany jest trójwarstwowo. Pierwsza warstwa to tzw. obrzutka z rzadkiej zaprawy, zapewniająca dobrą przyczepność do muru. Kolejna to narzut, który zapewnia wyrównanie całej powierzchni ściany i przy krycie instalacji. Zależnie od planowanego sposobu ostatecznego wykończenia, powierzchnię narzutu zaciera się na ostro – np. pod płytki ceramiczne – lub wygładza warstwą gładzi gipsowej – pod powłoki malarskie i tapety.
Ze względu na uciążliwość przygotowania zaprawy tynkarskiej na budowie (trzeba dokładnie i w odpowiednich proporcjach wymieszać frakcjonowany piasek, wapno i cement), najczęściej wykorzystuje się gotowe mieszanki, gwarantujące optymalną jakość materiału. Dzięki temu – przy starannym wykonawstwie – można uzyskać zadowalającą gładkość ściany. Przy dużej powierzchni gotową zaprawę nakłada się agregatem tynkarskim, co ułatwia i przyspiesza pracę.
