Projektowanie domu energooszczędnego to przede wszystkim szukanie, gdzie można zmniejszyć zużycie energii. Podpowiadamy, jakim obszarom trzeba się w związku z tym przyjrzeć. Ale równocześnie przestrzegamy, kiedy dążenie do poprawy bilansu energetycznego przestaje mieć sens i staje się tylko sztuką dla sztuki, nie dając realnych oszczędności.
W Polsce nikt nie określił formalnie, w przepisach prawa, jakie budynki można nazwać energooszczędnymi. W związku z tym, definicje bywają bardzo różne. Wiadomo, że wszystkie nowe budynki muszą spełniać wymogi ciepłochronności zawarte w przepisach prawa. A te zaostrzono od 1 stycznia 2014 r. Każdy dom lepszy pod względem energetycznym od tego standardu w zasadzie można nazwać energooszczędnym. Oczywiście z zastrzeżeniem, że od standardu może być lepszy zarówno o kilkanaście procent, jak i 3 razy.
Cel – zużywać mniej
Chcemy, aby nasz dom zużywał mniej energii, niż standardowy. Dzięki temu będzie tańszy w utrzymaniu, mniej obciążający dla środowiska, a jego wartość na rynku nieruchomości wzrośnie. Jednak pamiętajmy, że oszczędzanie energii nie jest celem samym w sobie. Dom ma przede wszystkim zaspokajać potrzeby jego mieszkańców. Poziom komfortu powinien być równie dobry lub lepszy, niż w budynku standardowym. Trzeba też zwracać baczną uwagę na proporcje kosztów inwestycji oraz spodziewanych oszczędności. Projektantom zdarza się swoista fascynacja energooszczędnością, bez oglądania się na koszty, które poniesie inwestor.
Zmniejszone zużycie energii można uzyskać przez działanie w 4 obszarach (ze szczególnym naciskiem na 2 pierwsze):
a) zmniejszenie strat ciepła; b) dobra technika instalacyjna; c) wykorzystanie energii z otoczenia budynku; d) odpowiednie ukształtowanie i zagospodarowanie działki.
Działania w każdej z tych dziedzin wpływają w praktyce na pozostałe. Dom, a właściwie także jego otoczenie, tworzy pewną całość. Jeśli zmienimy np. izolacyjność cieplną ścian, to i niezbędna moc kotła lub pompy ciepła ulegnie zmianie. Z kolei posadzenie drzew liściastych przed oknami skierowanymi na południe da nam latem bardzo pożądany cień, równocześnie prawie nie blokując dostępu promieni słonecznych w zimie. Jednak gdybyśmy posadzili drzewa iglaste, np. świerki, to będą zacieniać elewację przez cały rok.
Jarosław Antkiewicz fot. L. Jampolska
Pompy ciepła - wszystko o źródle górnym
Dlaczego właściciele domów z pompami ciepła najczęściej wybierają ogrzewanie podłogowe? Po prostu liczą pieniądze. Ogrzewanie płaszczyznowe nie potrzebuje wysokiej temperatury wody, bo duża powierzchnia równoważy małą moc jednostkową. Wystarcza 30– –40°C, a to oznacza najbardziej ekonomiczną pracę pompy ciepła.
1200 m2 zielonej murawy
Są ogrody, w których trudno oderwać oczy od soczysto zielonego trawnika. Ola i Jan od początku chcieli, żeby w ich ogrodzie trawnik był duży i efektowny oraz grał pierwsze skrzypce.
Woda w ogrodzie
Woda nadaje ogrodowi nową jakość. Nawilża powietrze, dzięki czemu jest jest rześko i świeżo. Działa jak magnes na kurz i pyłki – to zaleta, gdy ktoś jest alergikiem. Nawet małe oczko stanowi enklawę charakterystycznych roślin i zwierząt. Ponadto w lustrze wody odbija się zieleń, niebo i światło, które może doświetlać dom, gdy jeziorko znajduje się blisko północnych okien.
Blaty kuchenne
Wizytówką domu jest kuchnia. W niej zaś najbardziej eksponowanym elementem przestrzennym – blat. Musi on nie tylko wyróżniać się estetyką i pasować do wystroju wnętrza, ale również być niebywale wytrzymały, odporny na uszkodzenia, rysy i plamy. Codziennie jest on narażony na rozlewanie różnych płynów, wycieranie, krojenie warzyw czy mięsa, a nawet na działanie wysokiej temperatury poprzez stawianie na nim gorących garnków. Na dodatek, blat ma się jeszcze niebanalnie prezentować!
Kominki z DGP
Kominek skupia wokół siebie domowników i wprowadza przyjemny klimat. A jeśli dodatkowo zamontujemy system DGP (dystrybucji gorącego powietrza) – ogrzeje wiele pomieszczeń i pozwoli zaoszczędzić (ogrzewanie kominkowe jest stosunkowo tanie). Będzie też ratunkiem w razie awarii prądu czy przerwy w dostawach gazu.
Okna z PVC i drewniane
To jasne, że ma być ładnie, widno, ciepło i cicho. Ale jakie w związku z tym okna wybrać, jak rozumieć ich parametry techniczne i co koniecznie powinno się znaleźć w wyposażeniu standardowym? Na te oraz wiele innych pytań związanych z wyborem i zakupem okien, odpowiemy w poniższym tekście.
Wanna czy brodzik?
PYTANIE CZYTELNIKA: Jestem na etapie urządzania łazienki i nie mogę się zdecydować, co wybrać: wannę czy brodzik? W domu będzie mieszkała wielopokoleniowa rodzina. Część osób nie wyobraża sobie życia bez możliwości wzięcia długiej kąpieli, ale starsi domownicy mogą mieć problem z wejściem do wanny. Na co się zdecydować w takiej sytuacji?
Taras na gruncie
Taras usytuowany równo z powierzchnią gruntu to świetny pomysł na powiększenie przestrzeni domu. Pracując lub odpoczywając w takim miejscu, można spędzać nawet większość dnia. To przedłużenie salonu narażone jest jednak na bardzo zmienne warunki pogodowe, dlatego musi być dobrze zaplanowane i wykonane.
Wykończenie ścian wewnętrznych
Podczas wyboru rodzaju wykończenia ścian, poza walorami estetycznymi danego pokrycia, trzeba uwzględnić jego własności użytkowe. Częściowo zależą one od warunków panujących w pomieszczeniu – np. temperatury i wilgotności powietrza. Materiały mają różną odporność na uszkodzenia i zabrudzenie. Liczy się też łatwość ich renowacji, bo z czasem pewnie zechcemy zmienić wystrój wnętrza.
Impregnaty do drewna
Drewno jest bardzo często i chętnie wykorzystywane do budowy i wykańczania domów oraz ich otoczenia – ogrodzeń, elementów małej architektury czy mebli ogrodowych. Materiał ten ceniony jest przede wszystkim za naturalność i wysokie walory estetyczne. Aby zachować je na długo, należy nieco pomóc naturze, stosując odpowiednio dobrane impregnaty.
Zbiorniki akumulacyjne i buforowe
Zbiorniki wody grzewczej mogą pełnić w instalacji c.o. różne funkcje, w zależności od swej pojemności i sposobu włączenia w obieg. Odpowiednio dobrane, zwiększają sprawność całego układu – poprawia się spalanie w kotle oraz dystrybucja ciepła. Spada też emisja zanieczyszczeń. Zaś niektóre instalacje, szczególnie z kilkoma źródłami ciepła (np. kocioł i kominek z płaszczem wodnym), w praktyce nie są w stanie dobrze pracować bez zasobnika wody grzewczej.
Ogniwa fotowoltaiczne
Zasoby tradycyjnych paliw – ropy, węgla i gazu – są ograniczone, a ich ceny rosną. Nic więc dziwnego w zainteresowaniu tzw. energią odnawialną – pochodzącą ze słońca, ziemi czy biomasy (roślin). Często słyszy się, że jej zasoby są nieograniczone, a sama energia odnawialna jest darmowa. Nic, tylko brać. Jednak to nie do końca prawda.
Osprzęt elektroinstalacyjny
Widoczny we wnętrzach domów osprzęt elektroinstalacyjny przestał już służyć wyłącznie do pobierania prądu i uruchamiania urządzeń elektrycznych. Łączniki i gniazda mogą być także istotnym elementem dekoracyjnym każdego wnętrza. Bogata oferta rynkowa z pewnością pozwoli je dopasować do dowolnego stylu.
Kolektory słoneczne
Kolektory słoneczne nie stały się może powszechnym elementem polskiego pejzażu, ale na pewno ich widok na dachu nikogo już nie dziwi. Wprawdzie obserwowany w kilku ostatnich latach boom na pozyskiwanie darmowej energii ze słońca mamy już raczej za sobą, ale wciąż myśli o tym zarówno wielu inwestorów budujących domy, jak i przymierzających się do ich modernizacji. O czym zatem należy pamiętać, planując montaż instalacji solarnej?
Ogrzewanie podłogowe wodne i elektryczne
W niemal każdym nowo budowanym domu montuje się dziś podłogówkę – przynajmniej w części pomieszczeń – zaś w domach energooszczędnych czy pasywnych jest ona zwykle podstawowym systemem ogrzewania. Powód jest prosty – taka instalacja zapewnia mieszkańcom wysoki komfort cieplny, a w połączeniu z wykorzystaniem ekologicznych źródeł energii także znaczące oszczędności w kosztach ogrzewania.
Wymiana bramy garażowej
Wymiana bramy garażowej na nową niesie ze sobą wiele korzyści. Przede wszystkim poprawia komfort użytkowania garażu i minimalizuje straty ciepła. Podnosi również walory estetyczne fasady domu. Aby jednak tak było, nową bramę należy wybrać i zamontować, kierując się nie tylko wyglądem, ale również wiedzą techniczną.
Konstrukcje dachu, pokrycia, orynnowanie
O rodzaju konstrukcji i przekrojach poszczególnych elementów więźby decyduje projektant, na podstawie m.in. wyliczeń przewidywalnych obciążeń dachu. Może to być więźba tradycyjna lub prefabrykowana. Poprawne jej zamontowanie nie gwarantuje jednak solidnego, trwałego dachu. By taki był, ważny jest też wybór pokrycia i jego ułożenie oraz solidne orynnowanie.
Podłogi i posadzki
O wyborze posadzki i koniecznych warstw podpodłogowych powinniśmy pomyśleć już na etapie stawiania stanu surowego domu. Od ich grubości zależy bowiem prawidłowe rozmierzenie schodów, wysokość otworów drzwiowych i okiennych. Na tym etapie trzeba też zwrócić uwagę na staranne wypoziomowanie i wyrównanie podłoża na gruncie oraz powierzchni stropu, dzięki czemu unikniemy dodatkowych kosztów związanych z koniecznością ich przygotowania pod warstwy podłogowe.
Narzędzia i sprzęt ogrodowy
Zakup narzędzi wysokiej jakości wydaje się bardziej ekonomicznym sposobem na zgromadzenie niezbędnego w ogrodzie sprzętu, niż kilkakrotne kupowanie taniego, nietrwałego, a przy tym najczęściej po prostu niewygodnego w użytkowaniu. Współcześnie projektowane i produkowane z droższych, nowoczesnych materiałów narzędzia są dopracowane, wytrzymałe i praktyczne. Chętnie kupują i użytkują je nasi rozmówcy. Podzielili się z nami swoimi opiniami i praktycznymi doświadczeniami.
Rolety, żaluzje, okiennice i markizy
Większość osłon zewnętrznych nie tylko ogranicza dostęp światła do pomieszczeń. Najbardziej docenia się termoizolacyjne i akustyczne własności rolet, żaluzji fasadowych i okiennic. Wśród Czytelników, z którymi rozmawialiśmy, są również użytkownicy markiz tarasowych. Nie zależało im na dodatkowym ociepleniu okien, a właśnie na ograniczeniu jaskrawego słonecznego światła na tarasie i w domu. Na podstawie czterech wypowiedzi można porównać walory użytkowe podstawowych osłon zewnętrznych.
Klimatyzacja
Instalacja klimatyzacyjna to element, o którym użytkownicy Internetu wyrażają skrajne opinie. Dla jednych jest praktycznie niezbędnym elementem nowoczesnego budynku i jedynym sposobem osiągnięcia komfortowych warunków w letnie miesiące. Dla innych zaś to fanaberia – niepotrzebna, a nawet szkodliwa. I jak to zwykle bywa w tak kontrowersyjnych sprawach, każda ze stron ma co najwyżej tylko trochę racji, a w przytaczanych argumentach więcej jest „mitologii”, niż rzetelnych faktów. Co się dzieje, gdy pada na forum internetowym pytanie o zasadność stosowania klimatyzatorów?
Przygotowanie c.w.u. poza sezonem grzewczym
Mieszkańcy domów ogrzewanych kotłami spalającymi węgiel albo drewno całą zimę czekają na moment, kiedy zrobi się na tyle ciepło, by zakończyć sezon grzewczy. Koniec z kursowaniem do kotłowni, z noszeniem paliwa i popiołu! Pojawia się jednak problem: jak przygotowywać ciepłą wodę użytkową, która zimą grzała się poniekąd przy okazji?
Nowoczesna willa z pełnym piętrem
Dom Joli i Andrzeja przetrwa lata. Jego klasyczna bryła powstała z bardzo solidnych materiałów budowlanych. Wnętrza również wykończono materiałami i sprzętami o wysokiej jakości. Cały dom cechuje nowoczesność, szlachetna prostota, uniwersalna kolorystyka.
Murowany zamiast stodoły z bali
Agnieszka i Rafał kupili w Biłgoraju sześćdziesięcioletnią stodołę z bali, przewieźli pod Warszawę i wykonali projekt adaptacji na potrzeby mieszkalne. Jednak po wylaniu fundamentów zmienili plany i zbudowali… dom murowany.