Wszystko, co musisz wiedzieć o ociepleniu fundamentów w starym domu
Wszystko, co musisz wiedzieć o ociepleniu fundamentów w starym domu
Nie istnieją przepisy budowlane, które nakładałyby na inwestora obowiązek ocieplania fundamentów, jeśli te znajdują się poniżej gruntu na głębokości mniejszej niż metr. Warto jednak pamiętać o tym, że prawidłowe ocieplenie przeciwdziała chłonięciu przez fundament wilgoci - co jest częstym problemem zwłaszcza w starych domach, oraz zapobiega ucieczce ciepła.
Damian Żabicki
Data publikacji: 2024-01-08
Data aktualizacji: 2024-07-01
Czy ocieplenie fundamentów i piwnic jest konieczne?
Ocieplenie fundamentów ma za zadanie utrzymać dobrą izolację nie tylko tej części budynku, ale także całego domu. Jeśli fundamenty wchłoną wilgoć, będzie się ona przedostawała do górnych części budynku, a to z kolei skutkować będzie wykwitami pleśni i grzybów w pomieszczeniach mieszkalnych. Takie niekorzystne zjawisko najczęściej zauważalne jest właśnie w starych podpiwniczonych budynkach, które nie posiadają odpowiedniej izolacji. W takich sytuacjach zaleca się wykonanie odpowiedniej izolacji fundamentów - odpowiedniej, czyli takiej, w której współczynnik przenikania ciepła U na styku podłogi znajdującej się na poziomie gruntu ze ścianą fundamentową wynosi nie więcej niż 0,25 W/(m2K).
Techniki ocieplania
Do ocieplenia budynku wykorzystać można różne materiały i techniki. Bardzo często zastosowanie znajdują płyty z twardego polistyrenu ekspandowanego (EPS), które są hydrofobizowane. Ich zaletą jest kilkukrotnie mniejsza nasiąkliwość niż w przypadku zwykłego EPS. Współczynnik przewodzenia ciepła dla takich płyt wynosi 0,031-0,040 W/(m2K). EPS jest lekkim materiałem izolacyjnym, posiadającym zamknięte komórki powietrzne, dzięki którym doskonale zapobiega ucieczkom ciepła.
Popularnym materiałem jest także polistyren ekstrudowany (XPS). Posiada on bardziej zwartą strukturę niż EPS, dzięki czemu charakteryzują go lepsze właściwości izolacyjne, szczególnie przy niskiej temperaturze. Dzięki swojej strukturze XPS jest bardzo odporny na wilgoć, dlatego zalecany jest zwłaszcza na terenach podmokłych i w innych miejscach narażonych na wilgoć.
Izolacja termiczna ścian fundamentowych - płyty układamy w sposób mijankowy i zabezpieczamy łącznikami mechanicznymi (fot. Paroc)
Zasady, o których trzeba pamiętać
Istotny jest nie tylko materiał, z jakiego wykonane jest ocieplenie, ale także sposób montażu. Co do zasady, ocieplenie fundamentów powinno być układane na głębokość 1 metra poniżej poziomu podłogi parteru, jednak w rzeczywistości prawidłową głębokość można ustalić dopiero wtedy, gdy do podstawowego 1 metra dodamy wysokość cokołu. Ponadto w przypadku terenów o dużych amplitudach temperatury, zalecane jest zwiększenie głębokości ocieplenia.
Ocieplenie należy wykonać obwodowo, a zatem szczelnie dookoła budynku. Powinno być zagłębione poniżej poziomu gruntu do głębokości strefy przemarzania (czyli wspomnianego 1 m, a w najzimniejszych obszarach Polski na głębokość 1,2-1,4 m).
Jeśli chodzi o grubość izolacji termicznej, w zależności od materiału oraz warunków klimatycznych powinna ona wynosić od 5 do 10 cm. I tak w przypadku styropianu hydrofobizowanego powinna to być grubość 10 cm, a w przypadku polistyrenu - 6 cm. Tyle wynoszą wartości niezbędne do ocieplenia fundamentów starego domu, warto jednak pamiętać o tym, że w przypadku budynków energooszczędnych i pasywnych wymagania co do grubości izolacji mogą być wyższe.
Koszty ocieplenia
Koszty materiałów oraz robocizny kształtują się na poziomie od 60 do 90 zł/m2. Dla porównania ułożenie 1 m2 ocieplenia podłogi to koszt od 85 do 120 zł/m2.
Oczywiście ceny na rynku budowlanym zmieniają się w sposób dynamiczny. Są uzależnione od warunków geopolitycznych i gospodarczych, a także od regionu, w którym znajduje się inwestycja.
Tam, gdzie odkopanie fundamentów nie jest możliwe, alternatywnym rozwiązaniem może być ocieplenie piwnicy z wykorzystaniem rusztu nośnego i wełny mineralnej. Ruszt, wykonany z drewnianych listew lub stalowych profili, przymocowuje się do muru. Na tak przygotowanym ruszcie nośnym układana jest wełna mineralna, a na niej okładzina z płyty kartonowo-gipsowej. Co istotne, ocieplenie piwnicy od środka jest mniej skuteczne i powinno być stosowane tylko wtedy, gdy wykonanie izolacji od zewnątrz nie jest wykonalne.
Ochrona izolacji termicznej
Zabezpieczenie izolacji termicznej powyżej poziomu terenu można zrealizować na kilka sposobów. Do najpopularniejszych należą zastosowanie dedykowanej zaprawy klejowej z siatką z włókna szklanego (w ten sposób zabezpiecza się warstwę izolacji wystającą ponad grunt) oraz zastosowanie tynku mozaikowego. W tym drugim przypadku zaprawę ochronną stosuje się na powierzchni warstwy zbrojonej, znajdującej się powyżej poziomu gruntu (w systemie ociepleń tynk mozaikowy należy nakładać na warstwę zbrojoną wykonaną klejem uniwersalnym i zagruntowaną gruntem sczepnym).
Ocieplenie podłogi na gruncie jest kluczowe dla utrzymania efektywności energetycznej budynku. Do ocieplania podłogi na gruncie dobrze jest wykorzystać twarde i nienasiąkliwe materiały o dobrej izolacyjności cieplnej, w tym najtwardsze odmiany styropianu EPS, polistyren ekstrudowany XPS lub piankę poliuretanową PIR.
Izolację układa się bezpośrednio na gruncie. Jeżeli w planach jest wykonanie podkładu podłogowego z zaprawy, wierzch izolacji należy przykryć folią, dzięki czemu świeża masa nie będzie wciekać między płyty i generować powstawanie mostków termicznych. Po ułożeniu izolacji należy zabezpieczyć ją, na przykład układając na nią warstwę betonową.
Podsumowanie
Ocieplenie fundamentów i piwnic jest kluczowe dla zapewnienia dobrej izolacji całego budynku. Bez odpowiedniej izolacji fundamentów wilgoć może przedostać się do wyższych części domu, co prowadzi do pojawienia się pleśni i grzybów. Najczęściej problem ten dotyczy starych budynków z piwnicami.
Do ocieplenia stosuje się różne materiały, takie jak hydrofobizowany polistyren ekspandowany (EPS) oraz polistyren ekstrudowany (XPS). Podczas montażu izolacji należy pamiętać, że powinna ona sięgać minimum 1 metr poniżej poziomu podłogi parteru, przy czym w rejonach o dużych amplitudach temperatury zaleca się zwiększenie głębokości izolacji. Izolacja powinna być wykonana obwodowo i zagłębiona poniżej poziomu gruntu do głębokości strefy przemarzania. Grubość izolacji termicznej powinna wynosić od 5 do 10 cm, w zależności od użytego materiału i warunków klimatycznych. Koszty materiałów i robocizny wahają się od 60 do 90 zł/m2. Alternatywną metodą ocieplania jest stosowanie rusztu nośnego i wełny mineralnej w piwnicach, jednak taka metoda jest mniej efektywna.
Ochrona izolacji termicznej powyżej poziomu terenu może być realizowana za pomocą zaprawy klejowej z siatką z włókna szklanego lub tynku mozaikowego. Dla utrzymania efektywności energetycznej budynku ważne jest także ocieplenie podłogi na gruncie, poprzez zastosowanie materiałów o dobrej izolacyjności cieplnej, takich jak styropian EPS, XPS lub pianka poliuretanowa PIR.
Redaktor: Damian Żabicki fot. otwierająca: Knauf Sp. z o.o.
FAQ Pytania i odpowiedzi
Czy istnieje obowiązek ocieplania fundamentów, jeśli znajdują się poniżej metra od gruntu?
Nie, nie istnieją przepisy budowlane, które nakładałyby na inwestora taki obowiązek.
Dlaczego warto ocieplać fundamenty?
Prawidłowe ocieplenie przeciwdziała chłonięciu wilgoci przez fundamenty, co zapobiega wykwitom pleśni i grzybów w pomieszczeniach mieszkalnych oraz ucieczce ciepła.
Jakie materiały są najczęściej stosowane do ocieplania fundamentów?
Najczęściej stosowane materiały to płyty z twardego polistyrenu ekspandowanego (EPS) oraz polistyren ekstrudowany (XPS).
Jakie są zasady montażu izolacji termicznej fundamentów?
Ocieplenie powinno być układane na głębokość minimum 1 metra poniżej poziomu podłogi parteru, szczelnie dookoła budynku, do głębokości strefy przemarzania. Grubość izolacji termicznej powinna wynosić od 5 do 10 cm, w zależności od materiału i warunków klimatycznych.
Jakie są orientacyjne koszty ocieplenia fundamentów i piwnic?
Koszty materiałów oraz robocizny kształtują się na poziomie od 60 do 90 zł/m².
Damian Żabicki to doświadczony autor, który od 2020 roku dostarcza czytelnikom portalu Budujemydom.pl wartościowych treści z zakresu budownictwa. Jego artykuły charakteryzuje połączenie wiedzy technicznej z praktycznym podejściem, co czyni je niezwykle przydatnymi zarówno dla profesjonalistów, jak i osób planujących samodzielne prace remontowe lub budowę domu.
