To nie mit! Te ściany nie potrzebują żadnego ocieplenia, by trzymać ciepło

Stawiamy mur i już nie musimy go ocieplać! To główna zaleta ścian jednowarstwowych, które jednak w Polsce nie mają wielu zwolenników i przegrywają z dwuwarstwowymi. A buduje się z nich na pewno szybciej. Czy warto więc je wybrać i z czego je zbudować, żeby dom był ciepły?

Planując tradycyjne ściany warstwowe (z ociepleniem) można dość swobodnie wybierać materiał ścienny. Mogą to być zarówno ciepłe beton komórkowy i ceramika poryzowana, jak i budulce o znacznie gorszych parametrach termoizolacyjnych - ceramika zwykła czy silikaty czy keramzytobeton. To dlatego, że w tych technologiach izolacyjność cieplna ściany zależy przede wszystkim od grubości zastosowanej izolacji (zwykle styropianu lub wełny mineralnej), a nie od parametrów materiału ściennego.

Mimo ograniczonego wyboru budulców, są inwestorzy decydujących się na budowę domu ze ścianami jednowarstwowymi. W jednej z redakcyjnych ankiet tę technologię jako preferowaną wskazało ok. 20% respondentów. Taki wybór nie dziwi, bo przegrody jednowarstwowe wznosi się szybko (nie trzeba mocować ocieplenia, jak w ścianach warstwowych), a używane do ich budowy materiały mają też inne - poza wysoką izolacyjnością cieplną - zalety. Dlatego warto zapoznać się ze specyfiką budowy ścian jednowarstwowych.

Dlaczego beton komórkowy to dobry wybór na ściany jednowarstwowe bez ocieplenia?

Zacznijmy od atutów wspomnianych budulców - na początek przybliżymy cechy betonu komórkowego. Materiał ten powstaje z piasku, wody, wapna, cementu i gipsu, do których dodawany jest środek porotwórczy. Dzięki temu powstają w nim mikropory z zawartym w środku powietrzem. Jest ono bardzo dobrym izolatorem termicznym, a ponieważ stanowi ponad 80% objętości bloczków, wykonane z nich ściany skutecznie izolują przed stratami ciepła.

To bardzo istotne, bo normy dotyczące termoizolacyjności przegród budynków są od lat zaostrzane. Obecnie wartość współczynnika przenikania ciepła U, który określa ciepłochronność ścian, nie może przekraczać 0,2 W/(m2·K). Stosując najcieplejsze i najlżejsze na rynku elementy z betonu komórkowego (o gęstości 300 kg/m3 i grubości 36,5 cm) można uzyskać ścianę o U=0,15 W/(m2·K).

Atutem technologi jednowarstwowej jest szybkie tempo budowy. Na ścianach nie montuje się bowiem ocieplenia, a ponadto wznosi się je z dużych elementów, fot. Solbet

Wynikająca z porowatości niska waga też jest atutem, bo bloczki z betonu komórkowego mogą być duże i lekkie, co ułatwia murowanie - na 1 m2 muru przypada tylko 7 elementów. Prace idą sprawnie dzięki wyfrezowanym w bloczkach uchwytom montażowym oraz ich wyprofilowanym na pióra i wpusty powierzchniom czołowym. Dzięki nim nie trzeba wykonywać spoin pionowych - są one niezbędne tylko w narożnikach oraz tam, gdzie stosuje się docięte elementy.

Dużą zaletą betonu komórkowego jest również jednorodność. Cecha ta oznacza, że przewodzenie ciepła w wykonanym z niego murze jest w każdym kierunku takie samo - poziomo, czyli w poprzek i wzdłuż ściany oraz pionowo. Ponadto beton komórkowy jest odporny na działanie mrozu, ma zasadowy odczyn, który nie sprzyja rozwojowi drobnoustrojów na powierzchni bloczków, a także jest łatwy w obróbce - do cięcia wystarczy ręczna piła.

Zalety ściany jednowarstwowej z ceramiki poryzowanej

Ceramika to materiał budowlany stosowany od tysiącleci. Jest zdrowa i przyjazna środowisku, bo do jej produkcji wykorzystywane są tylko naturalne surowce: glina, woda i piasek. Charakteryzuje się wyjątkową trwałością i niepalnością. Po wypaleniu jest pozbawiona wilgoci, dlatego nie ma ryzyka, że rozwiną się w niej szkodliwe dla ludzkiego zdrowia pleśnie i inne grzyby. Ponadto łatwo akumuluje duże ilości ciepła i stopniowo je uwalnia, co jest korzystne zarówno zimą (gdy na pewien czas wyłączymy ogrzewanie), jak i latem (budynek jest mniej podatny na przegrzanie). Niestety, ze względu na nie najlepsze parametry izolacyjne nie nadaje się na ściany bez ocieplenia.

Ściany jednowarstwowe można budować także z ceramiki poryzowanej. Ceramika poryzowana jest nie tylko ciepła, ale też lekka i dość łatwa w obróbce, fot. WIENERBERGER

W technologii jednowarstwowej zastosowanie ma jej nowocześniejsza odmiana, czyli ceramika poryzowana. Nazwa bierze się stąd, że w procesie produkcji do gliny dodaje się mączkę drzewną i trociny, które podczas wypalania w bardzo wysokiej temperaturze ulegają spaleniu. W efekcie w elemencie budowlanym pojawiają się wypełnione powietrzem pory, dzięki którym budulec ma lepszą izolacyjność termiczną i jest lżejszy. Na pierwszy rzut oka widać więc tu analogię do betonu komórkowego.

Generalnie jednak ceramika poryzowana ma nieco gorszą od niego izolacyjność cieplną, dlatego ściany jednowarstwowe wznosi się głównie z pustaków ceramicznych, które wypełnione są izolacją z wełny mineralnej albo styropianu. Taka przegroda ma przeważnie od 38 do 44 cm, a jej współczynnik U może być również znacznie niższy, niż przewidują normy. Wyroby z wkładką są nie tylko cieplejsze, ale też lepiej chronią przed hałasem z zewnątrz budynku.

Pustaki z ceramiki poryzowanej także są dość łatwe w obróbce, lekkie i duże - metr kwadratowy wykonanego z nich muru składa się z 16 elementów. Prace ułatwiają też boczne zamki, czyli pióro-wpust.

Przeczytaj

Może cię zainteresować

Silka vs Ytong: znajdź różnice Zaprawa do Ytonga: klucz do energooszczędnego domu Ile puszek kleju na ścianę z Porothermu? Dowiedz się, jak...

Dowiedz się więcej

• Jak murować z bloczków i pustaków keramzytobetonowych?
• Które stropy są najsztywniejsze i najmniej się uginają?
• Jak obliczyć ilość pustaków na dom?
• Jak budować ściany z elementów keramzytobetonowych?
• Profesjonalny system renowacyjny do usuwania wilgoci i pleśni z Twojego domu
• 10 rzeczy, które musisz wiedzieć o stropach
• Wapno hydratyzowane - uniwersalny materiał wiążący w budownictwie
• Cichy dom - izolacja akustyczna stropów
• Z czego wybudować zdrowy dom w krótkim czasie i bez wilgoci technologicznej?
• Stropy filigranowe - czy warto wykonać z nich strop?

Zobacz więcej Zobacz mniej

Jak poprawnie murować ściany jednowarstwowe bez ocieplenia? Wskazówki wykonawcze

Pierwszą warstwę bloczków lub pustaków układa się na tradycyjnej zaprawie cementowo-wapiennej. Ta pierwsza spoina jest dość gruba, co pozwala dokładnie wypoziomować elementy. Kolejne łączy się już na tzw. cienką spoinę za pomocą zaprawy klejowej lub specjalnej pianki montażowej. Ma ona zaledwie 1-3 mm, więc na tym etapie kompensowanie ewentualnych nierówności jest już utrudnione. Spoiwo aplikuje się zazwyczaj tylko na warstwy poziome - pionowe zastępują boczne zamki, czyli pióro-wpust. Aby mur był stabilny, konieczne jest prawidłowe przesunięcie spoin pomiędzy elementami w każdej kolejnej warstwie.

Po wzniesieniu ścian jednowarstwowych na ich powierzchnię nanosi się tynk cementowo-wapienny, ale gdy ściana jest wystarczająco gładka, można zastosować tynk cienkowarstwowy. Jego zaletą jest to, że większość jego odmian nie wymaga już malowania.

Tynk tradycyjny można też potraktować jako pierwszą warstwę wyrównującą, na którą nanosi się następnie tynk cienkowarstwowy - dostępny w wielu kolorach i bardzo odporny na wpływy atmosferyczne. Elewację można również wykończyć w inny sposób, np. mocując siding czy oblicówkę z drewna.

Elementy murowe w ścianach jednowarstwowych łączy się za pomocą tzw. cienkiej spoiny, której grubość nie przekracza 3 mm.Cienka warstwa spoiwa gwarantuje, że ściana będzie pozbawiona liniowych mostków cieplnych, YTONG (XELLA)

Zalety ścian jednowarstwowych

• Jak wspomniano, atutem technologii jednowarstwowej jest szybkość wznoszenia - używa się dużych elementów.
• Nie trzeba stosować ocieplenia. 
• Ponadto ściany jednowarstwowe nadają się do użytkowania od razu po wybudowaniu.
• Kolejną zaletą jest to, że nie ma problemu z zawieszeniem na elewacji cięższych przedmiotów, np. markizy tarasowej. W przypadku najpopularniejszych w naszym kraju ścian dwuwarstwowych konieczne jest natomiast zastosowanie specjalnego systemu mocowania, z użyciem tzw. kotew chemicznych. Po prostu warstwa ocieplenia ma bardzo małą wytrzymałość i mocowanie musi sięgać aż do muru nośnego.
• Ściany jednowarstwowe można wykończyć na różne sposoby. 

Mostki termiczne w ścianach jednowarstwowych - jak ich uniknąć?

Choć budowa ścian jednowarstwowych wydaje się nieskomplikowana, to wymaga zatrudnienia doświadczonej ekipy. Potrzebna jest bowiem fachowość i staranność - ewentualnie nieszczelności nie będą przecież zasłonięte warstwą ocieplenia. Właśnie dlatego elementy murowe w przegrodach pozbawionych izolacji łączy się na wspomniane cienkie spoiny. Dzięki temu mur jest jednorodny pod względem termicznym, dobrze izoluje przed stratami ciepła i - wykonany zgodnie ze sztuką - jest wolny od liniowych mostków termicznych. Warto wspomnieć, że dawniej, gdy do termoizolacyjności ścian nie przykładano aż takiej wagi, ściany jednowarstwowe murowano przy użyciu tradycyjnej zaprawy cementowo-wapiennej. Lepiej się upewnić, czy zatrudniona do budowy ekipa dalej nie stosuje tej przestarzałej metody.

Budowa w systemie pozwala przyspieszyć prace, a dzięki szczegółowym instrukcjom dostarczanym przez producenta znacznie łatwiej jest uniknąć błędów wykonawczych, fot. WIENERBERGER

Innym miejscem, gdzie mogą pojawić się mostki termiczne, są nadproża okienne i drzwiowe, filary międzyokienne oraz wieniec stropowy. To tam bowiem materiał ścienny zastępowany jest ze względów konstrukcyjnych betonem zbrojonym. Jest on bardziej wytrzymały od betonu komórkowego i ceramiki, ale ma od nich znacznie gorszy (wyższy) współczynnik przewodzenia ciepła. Rozwiązaniem tego problemu jest użycie elementów systemowych oferowanych przez producentów materiałów ściennych - prefabrykowanych nadproży i specjalnych kształtek wieńcowych, które są dopasowane wymiarami do podstawowych bloczków i pustaków. Ponieważ są one ocieplane na etapie produkcji, ich zastosowanie gwarantuje, że dom będzie wykonany zgodnie ze standardami dotyczącymi ochrony termicznej i akustycznej.

W nadprożach i wieńcu stropowym, gdzie mogą się pojawić mostki cieplne, stosuje się rozwiązania systemowe, takie jak prefabrykowane nadproża czy docieplane kształtki wieńcowe, fot. SOLBET

W ramach tzw. systemów wytwórcy oferują też chemię budowlaną, mniej typowe pustaki (np. połówkowe, których stosowanie umożliwia budowę ścian bez kłopotliwego docinania elementów), a nawet całe systemy stropowe. Wszystkie elementy są do siebie dopasowane pod względem wymiarów i właściwości technicznych. Ich stosowanie pozwala znacznie przyspieszyć prace i uniknąć wielu błędów wykonawczych. Pomocne w tym są również szczegółowe instrukcje dostarczane przez producenta systemu.

Dlaczego ważne jest to, by ściana była sucha?

Ściany to kluczowe elementy konstrukcyjne domu. Konstrukcji tej nie widać gołym okiem, więc dla inwestora wydaje się mało atrakcyjna. Tymczasem to jedyna część domu, której zmienić nie możemy. Dlaczego tak ważne dla naszego zdrowia jest to, z jakich materiałów powstaje? Deklarowana termoizolacyjność współczesnych materiałów jest dostosowana do wymagań przepisów, a oferowane produkty uznanych marek je spełniają. Materiały murowe są jednak produkowane w różny sposób i mają inne właściwości na wyjściu z linii produkcyjnej. Przy obecnym, coraz szybszym tempie prac, nie ma już czasu na leżakowanie materiału przed budową. Pustaki czy bloczki jadą na teren inwestycji zazwyczaj prosto z fabryki. Powinny być więc od razu suche. Trudno nam jednak to sprawdzić na oko - wyjaśnia ekspert Mirosław Rzeszutko z firmy Wienerberger.

Najsuchszym materiałem łączonym za pomocą najsuchszej znanej zaprawy w pianie jest ceramika poryzowana. Pustaki ceramiczne powstają z mieszanki gliny, piasku, wody i trocin, wypalanej w temperaturze 900 st. C i w tym procesie w ceramice giną wszelkie mikroorganizmy, a także odparowuje woda. Wewnętrzne drążenia niektórych pustaków są już wypełnione wełną mineralną, która także ma właściwości hydrofobowe - nie wchłania wody i nie chłonie wilgoci z powietrza. Wilgotność ceramiki po wypaleniu nie przekracza 1%, podczas gdy białych bloczków murowych dochodzi do 30%. Połączenie suchych pustaków suchym pianoklejem powoduje, że w ścianach ceramicznych nie ma właściwie wilgoci technologicznej, a to ona (szczególnie, gdy ściana jest ocieplona nieprzepuszczalnym styropianem) odpowiada za późniejsze zagrzybienie w domu, będące najczęstszą przyczyną alergii i chorób układu oddechowego i innych objawów związanych z tzw. syndromem chorego budynku. Warto więc rozważyć zastosowanie ceramiki poryzowanej, dzięki której to niekorzystne zjawisko wykluczamy już na pierwszym etapie budowy.

Fot. otwierająca: SOLBET