Kotły zgazowujące. W nowoczesnych kotłach na drewno proces spalania jest tak prowadzony, żeby przebiegał prawidłowo i bezpiecznie dla domowników i środowiska. Zapylenie i powstawanie sadzy w trakcie palenia ograniczone jest do minimum.
Najpierw zachodzi suszenie i odgazowywanie drewna znajdującego się w komorze spalania. Potem ma miejsce proces spalania zupełnego, przebiegającego w temperaturze ok. 1000°C, podczas którego następuje dopalanie cząsteczek. Ostatnim etapem jest spalanie całkowite, czyli dopalenie cząsteczek stałych opadających z rusztu. Jest to zjawisko pirolizy, czyli suchej destylacji drewna, w wyniku której uzyskujemy gaz drzewny. Zjawisko to zachodzi, gdy komora załadowcza kotła i przewód kominowy są szczelnie zamknięte, a wentylator dostarcza jedynie niewielkie ilości powietrza. Powstający gaz kierowany jest do dyszy, do której także doprowadzone jest powietrze tzw. wtórne. I tu ma miejsce dopalenie produktów pirolizy.
| 
| Kocioł zgazowujący oraz zasada działania kotła zgazowującego (fot. Eko-Vimar Orlański) |
Z uwagi na skomplikowany proces spalania kotły te muszą być wyposażone w rozbudowaną automatykę, a to zapewnia również wysoką sprawność pracy kotła.
Przeznaczone są do opalania kawałkami drewna o dowolnej wielkości. Mogą to być nawet ścinki i wióry drzewne, chociaż, żeby proces palenia takiego opału przebiegał prawidłowo, drobne kawałki muszą być spalane razem z większymi. Czas pracy między zasypami wynosi od kilku do kilkunastu godzin.
Stalowe kotły zgazowujące przeznaczone są do drewna liściastego; drewno iglaste mogłoby spowodować uszkodzenie urządzenia ze względu na żrące właściwości zawartej w nim żywicy: do takiego drewna przeznaczone są kotły z wymiennikiem ze stali kwasoodpornej.
Kotły retortowe. Zwykłe kotły wymagają pracochłonnej obsługi – częstego dosypywania paliwa i czyszczenia z popiołu. Alternatywą dla nich są kotły wyposażone w zasobnik i automatyczny podajnik paliwa. Kotły te poza drobnym węglem mogą spalać także pelety, a niektóre z nich – również ziarna zbóż. Konstrukcja palników w takich kotłach zapobiega spiekaniu popiołu powstającego w wyniku spalania tych biologicznych paliw, a sterowniki mają programy optymalizujące ich pracę w zależności od zastosowanego paliwa.
Kotły te współpracują z zasobnikiem paliwa. Zazwyczaj jest on sprzedawany w komplecie z kotłem. Optymalnie dobrany zbiornik na pelety o pojemności 180 l zapewnia bezobsługową pracę urządzenia nawet przez 7 dni.
Do palenia peletów i zbóż wykorzystuje się podajniki ślimakowe i pneumatyczne.
| Kocioł na pelety może współpracować np. z zestawem solarnym i/lub kominkiem wodnym (fot. Ulrich) Kocioł retortowy osiąga bardzo wysoką sprawność, a jego praca jest w dużym stopniu zautomatyzowana |  | 
|
Kotły wsadowe do spalania słomy. Baloty umieszcza się w nich w pionowej komorze załadowczej. Przegroda, dzieląca ją od komory spalania, ma w dolnej części otwór. Naprzeciw niego znajduje się dmuchawa, która tłoczy powietrze prostopadle do balotów, tam też następuje spalanie słomy. Gazy lotne uchodzą do komory paleniskowej w kierunku przeciwnym do wdmuchiwanego powietrza, gdzie ulegają dopaleniu. Gdy słoma z najniższego balotu się spali, na jej miejsce osuwa się następny balot.
| Jeśli mamy dostęp do słomy z własnego pola, zastanówmy się nad zastosowaniem kotła wsadowego. Takie ogrzewanie będzie darmowe (fot. Metalerg) |
Co zrobić, żeby instalacja działała w układzie zamkniętym, a jednocześnie można było zastosować kocioł na paliwo stałe? Można wykorzystać zbiornik buforowy, czyli akumulacyjny lub płytowy wymiennik ciepła. Urządzenie takie łączy dwa obiegi wodne – otwarty obieg kotłowy i zamknięty – grzejnikowy. Może także łączyć kilka niezależnych źródeł ogrzewania, na przykład kocioł na paliwo stałe, kocioł na paliwo płynne i kolektor słoneczny.
Zaleca się, żeby minimalna pojemność zbiornika wynosiła 500 l na każde 10 kW mocy cieplnej kotła. Niestety taki zbiornik jest bardzo duży, zajmuje dużo miejsca i nie do każdego budynku da się go wnieść, jest też drogi.
Monika Czeczotek
Skomentuj
