Czy w domu jednorodzinnym potrzebny jest balkon? Przecież i tak najczęściej urzędujemy na tarasie. To główna wątpliwość przeciwników takiego rozwiązania. Ale balkon może okazać się przydatny - musi być tylko odpowiednio i starannie wykonany.
Balkon "powiększa" pokój i otwiera go na otoczenie. Drzwi balkonowe, większe przecież od zwykłego okna, lepiej doświetlają wnętrze. I co najważniejsze, dla mieszkańców piętra czy poddasza balkon jest namiastką własnego tarasu.
Ponadto ładny i proporcjonalny balkon urozmaici bryłę budynku. Warunek jest właściwie jeden: musi być niezwykle starannie wykonany, aby w miejscu jego osadzenia nie powstawały mostki termiczne, a deszcz czy zamarzająca woda nie niszczyły konstrukcji.
Balkony są budowane w całości z drewna lub żelbetu oraz jako konstrukcje mieszane. Tu warto zaznaczyć, że najpopularniejsze są balkony na żelbetowej płycie wspornikowej.
Takie balkony najczęściej spotyka się w domach o konstrukcji drewnianej lub szkieletowej. Podłoga z desek jest mocowana do przedłużonych belek stropowych, wysuniętych poza obrys budynku. Czasem zaś do drewnianych żeber. Balkon z drewna (podobnie jak żelbetowy) można też oprzeć na słupach. Rozwiązanie to jest najprostsze zarówno pod względem wykonawczym, jak i z uwagi na łatwość późniejszej konserwacji.
W domach murowanych też można mieć drewniany balkon. Opiera się go wtedy na - również drewnianych - zastrzałach, podtrzymujących go od dołu.
Balkon o konstrukcji drewnianej pozwala uniknąć problemów związanych z ociepleniem miejsca jego osadzenia. Drewno ma bowiem znacznie niższy współczynnik przenikalności cieplnej niż beton, zatem nawet w miejscach przechodzenia drewnianych elementów nośnych przez warstwę izolacji ściany, ucieczka ciepła będzie ograniczona.
Niekiedy można spotkać balkon tylko o podłodze drewnianej - zazwyczaj z poprzecznie ułożonych desek. Wymaga to jednak podtrzymywania go przez co najmniej dwa wsporniki żelbetowe . Przy czym, im dłuższy balkon, tym więcej potrzeba podpór. Wsporniki muszą być trwale połączone ze ścianą domu.
Uniknięcie wówczas mostków termicznych jest znacznie łatwiejsze niż w przypadku balkonu z płyty żelbetowej. Tworzą się one bowiem tylko punktowo – w miejscach zakotwienia wsporników w wieńcu.
Wśród wariantów balkonów są konstrukcje samonośne, w których żelbetowa płyta oparta jest na słupach (najczęściej czterech), posadowionych na specjalnie dla nich wykonanym fundamencie.
Również balkon z drewna może być oparty na słupach - z tego samego materiału.
W większości domów murowanych balkon wykonywany jest w postaci zbrojonej betonowej płyty. Zazwyczaj jest ona trwale połączona z wieńcem kondygnacji lub nadprożem. W takim przypadku płyta jest od razu gotowym podłożem pod posadzkę. Grubość płyty nie może być mniejsza niż 8 cm, w przeciwnym razie nie będzie możliwe trwałe przymocowanie do niej słupków balustrady.
Prawidłowe wykonanie balkonu na płycie nastręcza nieco kłopotów. Największy to mostki termiczne. W miejscu, w którym płyta jest zakotwiona w wieńcu, nie można bowiem podczas ocieplania ścian budynku ułożyć warstwy izolacji.
Ucieczkę ciepła co prawda skutecznie ograniczy zaizolowanie całej płyty balkonowej, jednak wymaga to dodatkowej pracy. Dlatego większość wykonawców pomija tę czynność. Ciepło ucieka więc z wnętrza domu na całej długości balkonu.
Żelbetowa płyta balkonu musi być dobrze chroniona warstwą hydroizolacji. W przeciwnym razie przenikająca w głąb płyty wilgoć może spowodować korozję zbrojenia. To zaś mogłoby doprowadzić nawet do zarwania się całej konstrukcji.
Do niedawna taką izolację wykonywano najczęściej z papy i folii, jednak przez ich niestaranne ułożenie łatwo można było zniweczyć cały wysiłek. Obecnie znacznie bardziej "bezpieczne" są nowoczesne materiały hydroizolacyjne: płynne folie, powłoki polimerowe oraz masy uszczelniające.
Ze względu na plastyczność i zdolność do wnikania we wszelkie zakamarki, tworzą one szczelną powłokę i tym samym skutecznie zabezpieczają konstrukcję balkonu.
Balkon, ze względów bezpieczeństwa, należy ograniczyć solidną balustradą. Wybór materiałów i wzorów jest spory.
Począwszy od konstrukcji z drewna, drewnianych sztachet mocowanych do stalowych słupków, poprzez tralki betonowe o różnych formach, metalowe balustrady wypełnione szkłem bądź panelami z różnych tworzyw, aż po ciężkie balustrady kute - nierzadko prawdziwe dzieła rzemiosła kowalskiego.
W przypadku balkonów izolowanych przed wodą, szczególną uwagę trzeba zwrócić na mocowanie słupków balustrady do płyty żelbetowej. Powinny być przytwierdzone w taki sposób, by nie przecinały warstwy izolacyjnej.
Najkorzystniej jest przymocować je bezpośrednio do płyty konstrukcyjnej, pod izolacją i warstwą spadkową, muszą być jednak w tym celu specjalnie wyprofilowane.
Jeśli słupki balustrady muszą jednak przerwać nawierzchnię balkonu, trzeba zadbać o odpowiednie zabezpieczenie miejsc, w których hydroizolacja została naruszona.
By nie przenikała tędy woda, osadza się słupek w metalowej tulei o nieco większej niż on średnicy i uszczelnia połączenie bitumiczną masą bezrozpuszczalnikową.
Miejsca połączeń warto zamaskować - np. dostępnymi w sprzedaży osłonami z tworzywa sztucznego.
Najwięcej obaw inwestorów budzi kwestia szczelności okna balkonowego przy podłodze. Tym bardziej, że odchodzi się od budowania progu, który uniemożliwia przedostanie się wody opadowej do pokoju.
Jednak nowoczesne drzwi balkonowe mają wokół całego obwodu skutecznie izolujące uszczelki. Ponadto wykonanie na płycie żelbetowej odpowiedniego spadku lub ułożenie desek z niewielkimi prześwitami zapewniają skuteczne odprowadzenie wody.
Drzwi balkonowe najczęściej są jednoskrzydłowe, ale jeśli balkon jest długi lub szeroki, mogą mieć równie dobrze dwa skrzydła.
Otwierane do środka zabiorą nieco miejsca we wnętrzu. Jeśli jednak miałyby się otwierać na zewnątrz, balkon powinien być znacznie szerszy, aby nie była utrudniona komunikacja.
Betonową powierzchnię balkonu najczęściej wykłada się terakotą lub gresem. Płytki muszą być mrozoodporne, a jeśli będą miały dodatkowo powierzchnię przeciwpoślizgową, to tym lepiej! Można też użyć płytek kamiennych.
Balkon wykańcza się też drewnem, musi to być jednak materiał trwały lub doskonale zabezpieczony. Dlatego używa się coraz chętniej drewna egzotycznego, które jest silnie nasycone olejkami, a przez to szczególnie odporne na działanie wilgoci.
Drewno krajowe - najczęściej sosnowe lub świerkowe – musi być zaimpregnowane ciśnieniowo. Właściwie dobrany impregnat zabezpieczy podłogę balkonu nie tylko przed wodą i szkodliwym działaniem promieniowania UV, ale także przed korozją biologiczną. Impregnatami możemy również nadawać drewnu pożądaną barwę lub chronić jego naturalny odcień przed wyblaknięciem.
Zwykle balkon jest wysunięty poza okap dachu. Jeśli ma dużą powierzchnię, to w czasie opadów spływa po niej sporo wody. Żeby nie było z nią problemów, krawędzie balkonu powinny być orynnowane.
Prawidłowo wykonana warstwa kształtująca spadek oraz hydroizolacja zagwarantują, że woda spłynie do rynien, a następnie rurami spustowymi do kanalizacji deszczowej lub znajdujących się na posesji studzienek chłonnych.
Żeby jednak nie spotkały nas niespodzianki, należy dopilnować starannego wykonania obróbek blacharskich. Pozwoli to uniknąć nieestetycznych zacieków na elewacji i zawilgocenia ścian.
Obróbki wykonuje się z blachy ocynkowanej lub miedzianej, a także ze specjalnych profili wykończeniowych.
Redaktor: Anna Grocholska
fot. otwierająca: Solarlux
27
