Nawierzchnia utwardzona, czyli jak zrobić ścieżki wokół domu?
Nawierzchnia utwardzona, czyli jak zrobić ścieżki wokół domu?
Utwardzone nawierzchnie, czyli ścieżki wokół domu i podjazd to wciąż roboty budowlane, dlatego warto je dobrze zaplanować, by prace wykonać sprawnie i dobrze. Podpowiadamy, jak zaprojektować i dobrze wykonać ścieżki na działce, czy chodnik przed domem.
Janusz Werner
Data publikacji: 2025-03-05
Data aktualizacji: 2025-03-05
Jak są ważne utwardzone nawierzchnie najlepiej wiedzą ci, którzy wprowadzili się do domu stojącego na placu budowy. Kiedy pada - wszędzie jest błoto, jak jest sucho - na butach wnosi się do domu mnóstwo piachu. Utwardzone nawierzchnie wokół domu usprawniają komunikację i czynią ją wygodniejszą. Ich układ powinien być dobrze przemyślany.
Nawierzchnia utwardzona na działce: jak ją zaprojektować?
Nawierzchnie utwardzone na działce możemy zaplanować sami, choć lepiej zrobi to specjalista - architekt krajobrazu. Ścieżek wokół domu i podjazdów nie należy traktować jak osobnego elementu posesji. Mają być integralną częścią ogrodu, pasującą do jego stylu i dobrze komponującą się z domem. Przy planowaniu samodzielnie przydomowej przestrzeni można skorzystać z usług firm sprzedających bruk. Prosty projekt ścieżek i podjazdu bywa wliczony w cenę wyrobów.
Prace dookoła domu to po części wciąż roboty budowlane, fot. Andrzej Papliński
Na niewielkiej posesji powierzchnię chodników i brukowanych placów należy ograniczyć, żeby nie zdominowały roślinności. Na dodatkowe ścieżki, miejsca parkingowe czy rondo przed domem można sobie pozwolić na większych działkach. Duże tarasy i podjazdy można utwardzać elementami o większym formacie, na wąskich ścieżkach wokół domu lepiej sprawdzą się mniejsze i takie o nieregularnych kształtach.
Eko nawierzchnia utwardzona wokół domu
Obecnie w trosce o środowisko naturalne, oraz z uwagi na deficyt wody i powtarzające się okresy długotrwałej suszy, zmieniło się podejście do projektowania nawierzchni utwardzonych wokół domu. Coraz bardziej ceni się ogrodową zieleń i ilość powierzchni nieutwardzonych lub utwardzonym elementami „eko” z otworami, przez które woda może swobodnie wsiąkać do gruntu. Producenci kostek i płyt brukowych oferują obecnie właśnie takie elementy, których zastosowanie pozwala uzyskać nawierzchnię, która bardzo dobrze przepuszcza wodę. Po ulewnych deszczach - na podjeździe i ścieżkach nie tworzą się kałuże, a roślin nie trzeba bardzo częstego podlewać. Eko kratka zwiększa też powierzchnię biologicznie czynną na działce.
Przy planowaniu zagospodarowania przydomowej przestrzeni, należy zachować właściwe proporcje pomiędzy powierzchnią utwardzoną i porośniętą roślinnością, fot. Semmelrock
Jaki wybrać kolor nawierzchni utwardzonej?
Jeśli chodzi o kolor materiałów do wykonania ścieżek wokół domu, najbezpieczniej jest zdecydować się na produkty w maksymalnie dwóch odcieniach. Zbyt jaskrawy bruk (szczególnie na dużej powierzchni) albo agresywny, wielobarwny wzór nawierzchni odciągną uwagę od domu i ogrodu, zdominują je.
Przy zamawianiu materiału na nawierzchnie utwardzone, należy doliczyć kilkuprocentowy zapas i pamiętać, że na taką ze skomplikowanym wzorem zużywa się więcej elementów, niż na prostą. Nadwyżka jest potrzebna na nieprzewidziane uzupełnienia z powodu nieudanego cięcia oraz do napraw w kolejnych latach. Po niedoszacowaniu ilości elementów, dokupienie identycznych bywa niemożliwe, bo np. zmieniła się kolorystyka lub nie są już produkowane.
Jak zrobić ścieżki na działce i wokół domu?
Architekci krajobrazu zaczynają od ustalenia, jak właściciele poruszają się po działce, żeby ścieżki wokół domu na pewno były tam, gdzie są potrzebne. Nie prowadzą alejek przy płytko korzeniących się drzewach, by nie szkodzić roślinom i żeby ich korzenie nie zniszczyły w przyszłości utwardzonych traktów.
Ścieżki w głębi ogrodu mogą być węższe niż chodnik od furtki do domu. Dobrze wyglądają wykończone mniejszymi elementami, fot. Libet
Produkty do wykonania utwardzonych nawierzchni dobierają do ich przeznaczenia i przewidywanych obciążeń. Te, po których poruszają się auta, muszą wytrzymać większe obciążenia, niż alejki dla pieszych.
Prace nad projektem ścieżek wokół domu powinno poprzedzić rozpoznanie warunków gruntowych. Przy wysokim poziomie wód, warto pomyśleć o odwodnieniu, jednym z pierwszych zadań jest też odprowadzenie wody od rynien, aby deszczówka nie wsiąkała w ziemię przy fundamencie. Zwykle rozprowadzają ją zakopane w ziemi rury perforowane, albo trafia do studni chłonnej. Takie instalacje układa się przed innymi robotami. Podobnie instalację elektryczną, która umożliwia oświetlenie ogrodu.
Podjazd powinien mieć przynajmniej 3 m szerokości. Jego minimalną długość określa się na 6 m, ale nie na każdej posesji da się tyle uzyskać. Na małych działkach przeważnie ma kształt prostokąta, na większych może być poprowadzony po łuku, czy zakończony rondem. Jeśli mamy wystarczająco dużo przestrzeni, na posesji warto zaplanować dwa miejsca parkingowe, każde o rozmiarach 2,5 × 5 m.
Jak zrobić chodnik przed domem?
Chodnik wiodący od furtki do wejścia do domu ma być szeroki na 1,2-1,5 m, możliwie krótki i prosty. Taka szerokość umożliwia minięcie się dwóch osób. Ścieżki w głębi ogrodu mogą być węższe, wystarczy 0,8-1 m.
Taras powinien być spory, nawet jeśli znajduje się przy niewielkim domu. Komplet mebli ogrodowych dla 6 osób zajmuje około 10 m2. Taras planuje się go blisko kuchni i salonu, najlepiej od strony ogrodu. Standardowo przylega do domu, ale zdarza się również sytuowanie tarasu w głębi działki, jako osobnego placyku.
Z czego zrobić ścieżki i chodnik na działce?
Większość materiałów brukarskich posłuży do utwardzenia każdej nawierzchni, czyli nadają się na ścieżki, chodniki, czy podjazd. Kostka betonowa, wielkoformatowe płyty betonowe, bruk klinkierowy, kamień sprawdzą się na tarasie, podjeździe, chodnikach przed domem. Z kostki brukowej można też zrobić schody do domu, czy zejście z tarasu. Jak już wspomnieliśmy, tam gdzie poruszają się samochody, układa się kostki i płyty grubsze od tych przeznaczonych na ścieżki wokół domu.
Chodniki prowadzące do wejścia do domu najczęściej wykańcza się kostką, fot. Vestone
Kostka na ścieżkiwokół domu powinna mieć przynajmniej 4 cm grubości, na podjazd - 6 cm. Taka nawierzchnia wytrzyma nacisk pojazdu do 3,5 t, czyli auta osobowego lub furgonetki. Jeżeli na podjazd będzie regularnie wjeżdżać szambiarka, trzeba ułożyć materiał o grubości 8-10 cm.
Do budowy ścieżek wokół domu i placyków wykorzystuje się również bruk drewniany, który nie nadaje się na podjazdy. Z kolei deski drewniane i kompozytowe to świetny materiał na tarasy.
W ostatnich latach królową utwardzanych nawierzchni jest w naszym kraju kostka betonowa. Trwała, odporna na mróz, ścieranie, dostępna w rozsądnej cenie. Niewielkie elementy łatwo się układa, a w razie potrzeby demontuje. Kostki betonowe na ścieżki wokół domu występują jako jedno- lub dwuwarstwowe. Te pierwsze są barwione w masie, w dwuwarstwowych (popularniejszych) kolorowana jest tylko cienka warstwa licowa, która ma zwykle około 0,5 cm grubości. Wierzch można uszlachetnić, dodając np. kruszywo kamienne. Produkt zyskuje wówczas bardziej naturalny wygląd. Kostka na ścieżki wokół domu może być gładka, szczotkowana, obijana w specjalnym bębnie (wygląda jak stary bruk). Producenci oferują kolekcje składające się z elementów o różnych wymiarach i odcieniach, które po ułożeniu wyglądają naprawdę efektownie.
Najpoważniejszą konkurencją kostki są wielkoformatowe betonowe płyty, które mają zwykle proste, geometryczne kształty i grubość od 2,5 do 8 cm. Surowy, „betonowy” wygląd sprawia, że świetnie komponują się z oszczędną w formie, nowoczesną architekturą. Choć są wśród nich również modele imitujące drewno czy kamień.
Elementy pełne w większym formacie dobrze jest połączyć np. ze żwirem lub grysem. Taka „eko” ścieżka może prowadzić do altany w głębi ogrodu lub placu zabaw dla dzieci, fot. Polbruk
Bruk kamienny na ścieżki wokół domu to głównie kostka granitowa łupana, chociaż można kupić też ciętą oraz cięto-łupaną. Jest najbardziej trwałym materiałem nawierzchniowym, odpornym na uszkodzenia mechaniczne, zmiany temperatury, wilgoć, mróz, promienie UV (nie blaknie). Stosuje się tzw. wiązanie prostokątne, jodełkowe, rzędowe, koliste, łukowe bądź w plecionkę. Granitowej nawierzchni zwykle nie trzeba impregnować. Jednak w przypadku trudnych do usunięcia plam, np. z oleju silnikowego, zabrudzone elementy warto wymienić.
Oprócz elementów podstawowych, trzeba kupić obrzeża, zabezpieczające rant ścieżek, palisady (jeśli będą wyznaczać rabaty) oraz elementy schodowe, przeznaczone do wykończenia schodów wejściowych do domu oraz tych zaplanowanych w ogrodzie.
Ażurowe kostki na ścieżki wokół domu
Użycie płyt z otworami umożliwia przesiąkanie wody do podłoża i minimalizuje ryzyko poślizgnięcia. Takie elementy mają rozmaitą grubość - na podjazdach samochodów osobowych powinna ona wynosić przynajmniej 10 cm. Cieńsze płyty stosuje się do umacniania skarp i brzegów zbiorników wodnych.
Ułożenie nawierzchni wokół domu z ażurowych elementów umożliwia przesiąkanie wody opadowej do gruntu, fot. Polbruk
Podczas budowy takiej nawierzchni, trzeba pamiętać o wykonaniu dostatecznie solidnej warstwy nośnej z tłucznia. Jeżeli płyty będą wypełniane kruszywem, ok. 5 cm warstwę podkładową należy utworzyć z piasku lub mieszanki piasku i żwiru. Jeśli planuje się wysiew trawy albo bylin odpornych na deptanie, właściwą bazą jest mieszanka kompostu i piasku, a wypełnieniem - żyzne, przepuszczalne podłoże. Elementy układa się ciasno i po wypełnieniu kruszywem bądź żyzną ziemią - stabilizuje się mechanicznie.
Fot. otwierająca: Betonowa kostka to królowa utwardzanych nawierzchni, fot. Forbet
Dziennikarz z przeszło 25-letnim doświadczeniem w mediach drukowanych i elektronicznych. W Budujemy Dom od blisko dekady. Na budowach bywa tak często, jak w redakcji. Autor tekstów poradnikowych i publicystycznych, także porad prawnych. Nadąża za zmianami w największych programach pomocowych dla inwestorów indywidualnych: w Czystym Powietrzu, Moim Prądzie, Mojej Wodzie...
Skomentuj
