CZYM JEST ŹRÓDŁO DOLNE I GÓRNE?
Źródło dolne to miejsce, z którego pompa ciepła odbiera ciepło. Generalnie to element środowiska otaczającego dom:
- powietrze zewnętrzne;
- grunt (za pośrednictwem kolektora poziomego lub pionowych odwiertów);
- wody podziemne (układ ze studnią czerpną i zrzutową);
- wody powierzchniowe (kolektor ułożony na dnie stawu albo rzeki).
Małe pompy, służące tylko do przygotowania c.w.u., mogą też korzystać z powietrza wewnętrznego – znajdującego się w domu.
Z kolei źródło górne to część domowej instalacji grzewczej, przekazująca ciepło do pomieszczeń. Może to być:
- ogrzewanie płaszczyznowe (podłogowe, sufitowe, ścienne);
- grzejniki ścienne;
- ogrzewanie powietrzne, zazwyczaj w przypadku urządzeń, które zasadniczo są klimatyzatorami, ale w tzw. rewersyjnym (odwróconym) trybie pracy ogrzewają pomieszczenia.
DOBRE ŹRÓDŁO DOLNE
Co powinno charakteryzować źródło dolne? Przede wszystkim musi zawierać odpowiednio dużo użytecznego dla pompy ciepła. Przypomnijmy – pompa ciepła nie wytwarza, jedynie czerpie je ze źródła dolnego i przetwarza. Jeżeli zabraknie ciepła w źródle dolnym, nie będzie go też w pompie i w domowej instalacji grzewczej (źródle górnym).
Źródło dolne jest pierwszym ogniwem łańcucha: źródło dolne – pompa – źródło górne. Jeżeli będzie niewydajne, źle dobrane, kolejne elementy również będą działać źle.
Drugi warunek, po odpowiedniej ilości ciepła, to wystarczająco wysoka temperatura źródła dolnego. Gdy będzie zbyt niska, to albo pompa nie będzie w stanie pracować wcale i awaryjnie się wyłączy, albo będzie działać z bardzo niską sprawnością (niskim COP) i ekonomicznie jej zastosowanie straci sens. W końcu nie po to wydajemy nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych na instalację, żeby za ciepło płacić niewiele mniej niż za prąd.
Jako podstawową zasadę trzeba zapamiętać, że korzystna jest jak najmniejsza różnica temperatury pomiędzy źródłem dolnym i górnym. Przekładając to na praktykę: dobrze, gdy temperatura źródła dolnego jest jak najwyższa, a źródła górnego – możliwie niska. Na temperaturę źródła dolnego mamy niestety wpływ jedynie na etapie wyboru jego rodzaju oraz wymiarowania (ustalania powierzchni kolektora poziomego, liczby i głębokości odwiertów itp.). Dlatego tak ważne są decyzje podjęte na najwcześniejszym etapie, samej koncepcji projektu. Przy wysokiej temperaturze źródła dolnego łatwiej uzyskać wysoką sprawność pompy (wysoki COP), czyli niskie koszty ogrzewania. Ponadto mamy większą swobodę przy ustalaniu parametrów źródła górnego.
Jarosław Antkiewicz
FOT. MITSUBISHI ELECTRIC
