Poprawna izolacja ścian szczytowych, kolankowych i podłogi

Czego dowiesz się z artykułu?

• Konstrukcja dachu a sposób ocieplenia poddasza
• Jakie są praktyczne warianty ocieplenia poddasza?
• Jak ocieplić ściany szczytowe?
• Jak ocieplić ścianki kolankowe?

Dostosowanie ocieplenia do konstrukcji i przeznaczenia powierzchni poddachowej

Kształty dachów spadzistych mogą przybierać mniej lub bardziej rozbudowaną formę, a powierzchnia poddachowa wykorzystywana jest na cele mieszkalne lub pełni rolę nieogrzewanych pomieszczeń przeznaczonych np. na składowanie nieużywanych aktualnie przedmiotów.

Ze względu na skomplikowaną budowę poddasza, zachowanie dobrych własności termoizolacyjnych, wymaga ułożenia ocieplenia nie tylko na dużych powierzchniach stropu, ścian czy dachu, ale również w miejscach potencjalnej ucieczki ciepła w pionie przez wszystkie elementy konstrukcji stykające się z powietrzem zewnętrznym.  

Dlatego już na etapie wznoszenia ścian poddasza należy niekiedy zadbać o izolację cieplną zwieńczenia murów ocieplając wierzch ścian szczytowych jak i kolankowych z ułożoną murłatą.

Schematyczny układ izolacji termicznej na poddaszach zależnie od sposobu ich użytkowania i budowy wygląda następująco:

W pomieszczeniach nieogrzewanych zasadniczą ochronę cieplną zapewnia termoizolacja ułożona na powierzchni stropu i wyprowadzona od środka na ściany zewnętrzne do wysokości przynajmniej 1 metra oraz połączona przy niskich przegrodach z poziomym ociepleniem na wierzchu murów zewnętrznych.

W pomieszczeniach ogrzewanych, zależnie od ich wysokości, termoizolacje przestrzeni mieszkalnej układa się na całej powierzchni dachu lub ogranicza od góry do sufitu ułożonego na jętkach.

Przy bardzo niskich ściankach kolankowych powierzchnię ogrzewalną często zamyka się przez postawienie ocieplonych ślepych ścianek wzdłuż ścian kolankowych uzupełnionych termoizolacją przykrywającą również przylegający do nich pas stropu, a także ścianę kolankową od wewnątrz i na jej wierzchu. 

Praktyczne rozwiązania wariantów ocieplenia poddasza

Termoizolacja poddasza nieogrzewanego

Na poddaszu nieogrzewanym podstawową ochronę cieplną części mieszkalnej domu zapewnia izolacja ułożona na stropie poddasza. Zależnie od przewidywanego sposobu użytkowania tej powierzchni pokrycie podłogowe może stanowić jastrych cementowy ułożony na płytach styropianowych lub poszycie z desek czy płyty OSB mocowanych do legarów i z ociepleniem wełną mineralną.

Przy takim rozwiązaniu konieczne będzie ułożenie na surowym stropie izolacji paroszczelnej z folii, a pod poszyciem warto umieścić wiatroizolację chroniącą m.in. przed pyleniem wełny.

Na ścianach zewnętrznych (od środka) do wysokości przynajmniej 1 metra również układa się ocieplenie, które zachodzi na wierzch ścianki kolankowej z murłatą. Izolację taką najczęściej układa się z płyt styropianowych klejonych do podłoża i osłoniętych gips-kartonem lub tynkiem na siatce zabezpieczającej przed dostępem gryzoni. 

Układ warstw ocieplenia stropu belkowego poddasza nieocieplonego wg. ROCKWOOL. 1. Pomost ażurowy z desek umożliwia chodzenie po ocieplonym stropodachu belkowym. 2. Legary na belkach stropu. 3. Pomiędzy deskami pomostu a ociepleniem powinna być 2-3-centymetrowa  wentylowana szczelina, zapewniająca swobodne ujście pary. 4. Izolacje stropodachu wentylowanego z maty z wełny skalnej TOPROCK PREMIUM, TOPROCK PLUS lub płyt SUPERROCK PREMIUM, ROCKMIN PLUS, ROCKMIN. Standard ROCKWOOL przewiduje grubość izolacji 35 cm, układanej mijankowo w dwóch warstwach. 5. W zależności od panujących warunków wilgotnościowych w pomieszczeniu oraz typu wentylacji, może być konieczne zastosowanie folii paroizolacyjnej. ROCKWOOL zaleca stosowanie aktywnej folii ROCKTECT INTELLO PLUS. 6. Wykończenie sufitu płytami g-k lub boazerią.

Poddasze nieogrzewane musi być wentylowane, co umożliwi odprowadzenie wilgoci przenikającej z części mieszkalnej domu. Z reguły zapewnia ją umieszczenie otworów wentylacyjnych w ścianach szczytach, co umożliwia intensywny przepływ powietrza.

Natomiast na takich poddaszach nie jest konieczne układanie termoizolacji na skosach dachowych, gdyż nie ma to istotnego wpływu na straty energii cieplnej z części ogrzewanej domu. Jednak izolowanie połaci dachowej ograniczy nagrzewane się najwyższych kondygnacji w sezonie letnim, a wentylacja poddasza ułatwi odprowadzenie ciepła z przestrzeni poda dachem, co w przypadku silnie nasłonecznionych pokryć dachowych poprawi warunki cieplne mieszkańcom w upalne dni. 

Termoizolacja poddasza ogrzewanego

Poddasze użytkowe, ze względu na łączenie tam różnych rodzajów konstrukcji i materiałów oraz często skomplikowany kształt jest miejscem, które wymaga dołożenia szczególnej staranności przy układaniu izolacji termicznej, gdyż należy ono do obszarów, gdzie popełniane jest najwięcej błędów ociepleniowych, co skutkuje często poważnymi problemami użytkowymi.

Ocieplenie ścian szczytowych

Ściany szczytowe ogrzewanego poddasza - zwłaszcza z pomieszczeniami o wysokości sięgającej kalenicy - mimo ocieplenia od strony zewnętrznej, przyczyniają się do powstania pewnych strat ciepła, które ucieka do góry (na ich zakończeniu). Jeśli nie planuje ich ocieplenia również od środka, konieczne więc będzie ułożenie tam izolacji cieplnej na styku z pokryciem dachowym.

Fragment ściany szczytowej i ścianki kolankowej z izolacją termiczną z wełny mineralnej. (fot. Ursa)

Dlatego podczas wznoszenia ścian szczytowych nie można wymurować ich na wysokość sięgającą poszycia, a powinny się kończyć na poziomie ok. 15-20 cm niższym. Skośne zakończenie tych ścian należy wyrównać zaprawą, a następnie przykleić paski styropianu o odpowiedniej grubości i dostosowane do szerokości muru.

Przy tworzeniu sufitu na jętkach ocieplenie układa się według zasad jak dla przegrody zewnętrznej z paraizolacją po wełną, a powstały stryszek musi być wentylowany i z ocieplonymi ścianami szczytowymi.

Ocieplenie ścian kolankowych

Z kolei ocieplenie ścian kolankowych polega na wypełnieniu przestrzeni nad murłatą wełną mineralną osłoniętą płytą gipsowo-kartonową ułożona na skosie dachowym lub tworząca pokrycie ścianek.

Oparciem dla takiego ocieplenia od strony zewnętrznej będzie termoizolacja pokrywająca elewację, a w przypadku wykończenia jedynie tynkiem ściany jednowarstwowej zapewni je np. wklejona na zewnątrz płytka z betonu komórkowego.

Przy bardzo niskich ściankach lub nawet ich braku, co najczęściej spotyka się przy adaptacji poddaszy w starych domach, w celu poprawy funkcjonalności utworzonych pomieszczeń część użytkową wygradza się ściankami wzdłuż pożądanej wysokości (najczęściej 1,2-1,4 m) pod skosami.

Zabezpieczenie izolacji termicznej połaci, ściany szczytowej i ścianki kolankowej na poddaszu folią paroizolacyjną. (fot. Ursa)

W takich przypadkach buduje się je jako drewniane ścianki szkieletowe izolowane wewnątrz wełną mineralną, z umieszczoną od środka folią paroszczelną, a na zewnątrz z usztywnieniem płyta OSB. Wykończenie od wewnątrz tworzy z reguły płyta gipsowo-kartonowa lub boazeria.

Ocieplenie murłaty. (rys. Knauf Insulation)
1 - dachówka, 2 - łata, 3 - kontrłata, 4 - wysokoparoprzepuszczalna membrana dachowa, 5 - krokiew, 6 - siatka ochronna, 7 - obróbka blacharska, 8 - wełna mineralna między krokwiami gr. 18 cm, 9 - wełna mineralna pod krokwiami gr. 10 cm, 10 - paroizolacja, 11 - płyty gipsowo-kartonowe, 12 - ściana nośna, 13 - wełna fasadowa, 14 - tynk zewnętrzny

Przy takim rozwiązaniu nie można zapomnieć o ociepleniu również części stropu znajdującego się na zewnętrznej stronie tych ścianek. Ocieplenie w tym pasie powierzchni stropowej wykonuje się podobnie jak na poddaszach nieogrzewanych układając termoizolację na podłodze, ściance kolankowej i wokół murłaty.

Utworzone boczne nawy wymagają więc wentylowania, natomiast znajdujące się nad nimi pokrycie dachowe może być nawet bez ocieplenia.

Autor: Cezary Jankowski

Opracowanie: Aleksander Rembisz

Zdjęcie otwierające: climowool