Szalunki tracone fundamentów, ścian, stropów i słupów - kiedy i gdzie stosować?

Print image
Copy link image
time image Artykuł na: 6-9 minut
Szalunki tracone fundamentów, ścian, stropów i słupów - kiedy i gdzie stosować?

Tradycyjny sposób tworzenia form umożliwiających wykonanie wylewanych betonowych konstrukcji z użyciem klasycznego deskowania, zastępowany jest coraz częściej przez prefabrykowane elementy szalunkowe, które często stają się również stałym elementem odlewu nazywanym szalunkiem traconym. W ten sposób mogą być wykonywane fundamenty domu, słupy i konstrukcje stabilizujące, a także ściany podziemia i nadziemia z gotowym już ociepleniem. Popularnym rozwiązaniem będzie również wynajem deskowań wielokrotnego użycia wykorzystywanych w budownictwie jednorodzinnym głównie przy wznoszeniu ścian piwnicznych lub fundamentowych.

aktualizacja: 2023-01-13 07:56:14
Czego dowiesz się z artykułu?
  • Jakie są sposoby deskowania elementów konstrukcyjnych budynku?
  • Jak szalować ławy i stopy fundamentowe?
  • Jak szalować okrągłe słupy i filary?
  • Jakie są rodzaje szalunków traconych ścian?
  • Co to są stropy na deskowaniu traconym?

Deskowania o różnym zastosowaniu

Pracochłonnego zbijania szalunku ław fundamentowych można uniknąć wykorzystując prefabrykowane kształtki ze zbrojeniem, a stopy pod punktowe obciążenia kolumnami utworzymy z gotowych form, w których osadzone będą papierowe okrągłe tuby jako szalunek zbrojonych betonowych słupów.

Natomiast jako deskowanie ścian betonowych wykorzystuje się specjalne płyty zrębkowo-cementowe lub styropianowe kształtki, tworzące jednocześnie ocieplenie muru. Alternatywnym rozwiązaniem takich murów będzie wykorzystanie systemowych szalunków wielokrotnego użycia dostępnych w różnych wariantach w licznych wypożyczalniach takiego sprzętu budowlanego.

Formą szalunków traconych są także płyty stropowe typu filigran, które tworzą wstępne oparcie dla dodatkowego zbrojenia i betonu dostosowanego do projektowanej nośności stropu.

Budynek wzniesiony z płyt zrębkowo cementowych. fot. VELOX
Budynek wzniesiony z płyt zrębkowo-cementowych. fot. VELOX

Szalunki ław i stóp fundamentowych

Wykonanie ław fundamentowych ułatwia użycie gotowych deskowań w formie kratownicy pokrytej folią, a ich standardowe wymiary dostosowane są do szerokości i wysokości typowych ław, co pozwala na dobór odpowiednich zestawów dostosowanych do wymagań projektowych.

Szalunek tracony ławy fundamentowe Tassu - skraca czas szalowania nawet o 80%. fot. www.szalunkowy.pl
Szalunek tracony ławy fundamentowej Tassu - skraca czas szalowania nawet o 80%. fot. www.szalunkowy.pl

Kratownica z drutu zbrojeniowego uformowana w postaci otwartego koryta pokryta jest zgrzaną ze zbrojeniem powłoką, która zabezpiecza przed rozpływem mieszanki betonowej podczas zalewania ławy. Stosownie do potrzeb kratownice można odpowiednio wyginać lub przycinać, a prace szalunkowe ograniczają się do ustawienia deskowania, obsypania go u dołu ziemią z wykopu, a wewnątrz koryta wstawiane jest wzdłużne zbrojenie konstrukcyjne oraz pręty spinającej boki szalunku.

Szalunki słupów i filarów

Formę gotowego deskowania w postaci skrzynki utworzonej z prętów zbrojeniowych pokrytych folią wykorzystuje się również jako podstawę pod zbrojone filary lub słupy. W takim szalunku umieszcza się odpowiednio wygięte i połączone pręty zbrojenia, a następnie podstawę wypełnia mieszanką betonową.

Po jej związaniu stwardniały beton będzie stanowił podstawę pod okrągłą tubę szalunkową - wykonana ze specjalnego papieru rurę o średnicy i długości dostosowanej do wymiarów tworzonej kolumny żelbetowej.

Szalunkowe formy tekturowe służą do wykonywania podpór, słupów i kolumn o przekroju koła. Tarnopak
Szalunkowe formy tekturowe służą do wykonywania podpór, słupów i kolumn o przekroju koła. fot. Tarnopak

Przy instalacji tuby szalunkowej słupa należy zapewnić centryczne jej ustawienie względem zbrojenia jak również pionowe i stabilne zamocowanie montażowe u góry na czas wypełniania betonem. Po związaniu betonu papierowy szalunek nacina się i zdejmuje, a gładką powierzchnię utworzonego filara można dodatkowo ozdobić np. barwnym tynkiem cienkowarstwowym.

Szalunki tracone ścian konstrukcyjnych

Dość popularne systemy budowy murów z użyciem technologii wykorzystania szalunków traconych wykorzystywane są w dwóch zasadniczych wariantach - z deskowaniem płytowym oraz z użyciem kształtek styropianowych.

Szalunki tracone w postaci płyt zrębkowo-cementowych pozwalają na budowę ścian zewnętrznych o znacznej wysokości wraz z ociepleniem według wymagań projektowych.

Deskowanie tworzone jest obwodowo poprzez łączenie płyt specjalnymi kotwami z drutu, a w jego wnętrzu od strony zewnętrznej umieszczanie jest ocieplenie z płyt styropianowych. Utrzymanie dystansu ścian szalunku jak i stabilne ułożenie ocieplenia od strony zewnętrznej zapewniają kotwy z odpowiednio rozmieszczonymi zaczepami.

Oprócz termoizolacji w deskowaniu można również umieścić wewnętrzne zbrojenie konstrukcyjne, a przycięte na odpowiedni wymiar płyty pozwalają na utworzenie obramowanych otworów pod drzwi i okna.

Ustawiony szalunek wypełniany jest obwodowo mieszanka betonowa warstwą o wysokości ok. 50 cm, a po związaniu betonu cykl montażu deskowania i betonowania przeprowadza się w w kolejnym pasie. Utworzone ściany obustronnie pokryte są płytą zrębkowo-cementową, która zapewnia dobrą przyczepność warstw wykończeniowych w postaci tynku czy okładziny.

Szalunek tracony w postaci ściennych kształtek styropianowych w technologii IZODOM2000
Szalunek tracony w postaci ściennych kształtek styropianowych w technologii IZODOM2000

Szalunek tracony w postaci kształtek styropianowych służy do utworzenia betonowego rdzenia ściany, a poszczególne elementy składane są podobnie jak klocki Lego. Betonowy rdzeń umieszczony jest niesymetrycznie w przekroju ściany - od zewnątrz pozostaje gruba warstwa styropianu, a od wewnątrz znacznie cieńsza.

Ułożone kształtki wypełnia się obwodowo mieszanką betonową, a gotowa ściana obustronnie ma powierzchnie styropianowe, co stwarza pewne problemy wykończeniowe. Od zewnątrz można nałożyć tynk na siatce, a od wewnątrz optymalnym wykończeniem powierzchni będzie okładzina z płyt gipsowo-kartonowych.

Strop na deskowaniu traconym

Na znaczne ograniczenie prac szalunkowych przy budowie monolitycznego stropu żelbetowego pozwala wykorzystanie prefabrykowanych lekkich płyt stropowych, które dzięki zabetonowanemu zbrojeniu mogą pełnić rolę deskowania umożliwiającego utworzenie stropu o pełnej wytrzymałości.

Płyty takie typu filigran opierają się bezpośrednio na ścianach oraz regulowanych podporach pośrednich jeśli wymaga tego instrukcja montażowa. Ułożone płyty są dozbrajane zgodnie z dokumentacja projektową i zalewane mieszanka betonową o określonej grubości. Po stwardnieniu betonu strop można częściowo obciążać, co umożliwia prowadzenie dalszych prac budowlanych.

Układanie stropu typu filigran z wykorzystanie dźwigu. fot. Uciechowski Z.P.H.U. Sp.j.
Układanie stropu typu filigran z wykorzystaniem dźwigu. fot. Uciechowski Z.P.H.U. Sp.j.
Poradnik
Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać najnowsze w każdy czwartek!

Autor: Redakcja BudujemyDom

Opracowanie: Aleksander Rembisz

Zdjęcie główne: Izodom 2000 Polska

Dodaj komentarz

Skomentuj artykuł
time image
time image
Zobacz inne artykuły
Montaż izolacji poziomej w istniejących budynkach
Montaż izolacji poziomej w istniejących budynkach
Poradnik
Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać najnowsze w każdy czwartek!