Cegła szamotowa to rodzaj cegły wyróżniający się nie tylko kolorem i większym ciężarem, ale przede wszystkim składem i sposobem produkcji, który zapewnia jej określone właściwości. Łupki i glina po wypaleniu zostają zmielone, a dopiero później się je formuje i wypala po raz drugi. W rezultacie powstaje cegła, która jest wyjątkowo odporna na wysoką temperaturę oraz jej gwałtowne zmiany.
Data publikacji: 2022-06-30
Data aktualizacji: 2024-04-22
Cegła szamotowa to rodzaj cegły o wyjątkowych właściwościach, wynikających z jej składu i metody produkcji, polegającej na dwukrotnym wypalaniu mieszaniny łupków i gliny. Dzięki temu procesowi cegła ta jest szczególnie odporna na wysokie temperatury i ich gwałtowne zmiany, co sprawia, że znajduje zastosowanie w konstrukcjach wymagających dużych walorów ogniotrwałości. W zależności od przeznaczenia, dostępne są różne klasy cegły szamotowej (As, Bs, Cs), różniące się maksymalną odpornością na temperaturę, od 1600°C do 1900°C. Istotne są także aspekty estetyczne, jak kolor i wymiary cegieł, które mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb. Cegły te, charakteryzujące się gęstością około 2,5 kg/dm3, odpornością na ściskanie oraz niską rozszerzalnością cieplną, są także stosowane do obudowy kominków, pieców chlebowych, palenisk grillowych oraz w piecach C.O. i na ekogroszek, co czyni je niezwykle funkcjonalnym materiałem budowlanym. Cena cegły zależy od jej klasy i wymiarów, przy czym standardowy rozmiar 240 x 114 x 64 mm klasy Bs kosztuje około 5 zł. Montaż cegły szamotowej wymaga użycia specjalnej, ogniotrwałej zaprawy.
Na co warto zwracać uwagę przy wyborze cegły szamotowej?
Zanim zdecydujesz się na wykorzystanie cegły szamotowej, warto precyzyjnie określić przeznaczenie budowanej konstrukcji i wybrać odpowiedni budulec ze względu na klasę ogniotrwałości. Cegły szamotowe dzielą się 3 klasy:
As - odporna na działanie nawet 1900°C,
Bs - odporna na działanie 1700°C,
Cs - odporna na działanie 1600°C.
Najbardziej uniwersalną i najczęściej wybieraną jest cegła szamotowa klasy Bs. Sprawdza się w paleniskach grillowych, kominkach i piecach.
Wymiary i kolory cegieł szamotowych
Poza klasą ogniotrwałości warto również zwrócić uwagę na rozmiar kupowanej cegły. Dostępne są one w standardowym rozmiarze 240 x 114 x 64 mm oraz 240 x 114 x 32 mm. Na rynku są także cegły szamotowe w kształcie litery "L", a wszystkie wymienione warianty dostępne są w różnych kolorach. Choć pozornie jest to najmniej istotny czynnik, kolorystyka decyduje finalnie o estetyce konstrukcji i sprawia, że może ona komponować się z innymi elementami wystroju wnętrza. Większość producentów oferuje cegły w kolorze czarnym, brązowym, żółtym, białym oraz czerwonym.
Najważniejsze parametry cegieł szamotowych i cena
Lista zalet cegieł szamotowych nie kończy się na ogniotrwałości i różnorodności w zakresie wymiarów oraz koloru. Do najważniejszych jej parametrów należy zaliczyć gęstość wynoszącą ok. 2,5 kg/dm3, a więc przekładającą się na ciężar budulca. Są one odporne na ściskanie i cechują się porowatością, która gwarantuje większą chłonność.
Cegła szamotowa charakteryzuje się również bardzo dobrym współczynnikiem liniowej rozszerzalności cieplnej. Wynosi on 0,55%, a to oznacza, że jej rozmiar nie zmienia się pod wpływem temperatury.
Ze względu na swoje właściwości cegła szamotowa jest od lat używana do budowy pieców chlebowych i na pizzę, kominków oraz palenisk grillowych. Ten rodzaj budulca nie ulega zniszczeniu wskutek gwałtownych zmian temperatury. Wysoka odporność na działanie ognia doskonale sprawdza się w przypadku palenisk, a odporność na ściskanie w przypadku budowy przewodów kominowych.
Cegła szamotowa sprawdzi się do budowy paleniska, fot. RomaSt16 / pl.depositphotos.com.
Bardzo ważną właściwością cegieł szamotowych jest izolacyjność, która sprawia, że nawet po wygaśnięciu ognia cała konstrukcja długo utrzymuje ciepło.
Cena cegieł szamotowych jest zależna od ich wymiarów oraz klasy. Za cegłę w standardowym wymiarze 240 x 114 x 64 mm klasy Bs zapłacisz ok. 5 zł. W przypadku cegieł klasy As należy liczyć się z kosztem ok. 5,50-6,50 zł, a cegły w kształcie litery "L" mogą kosztować nawet ponad 8 zł.
Cegła szamotowa do pieca C.O. oraz na ekogroszek - co warto wiedzieć?
Żaroodporne cegły szamotowe stanowią często najlepsze rozwiązanie dla tych, którym zależy na izolacji drzwiczek kotła lub też jego ścian. Do tego celu produkowane są specjalne cegły szamotowe mające wgłębienia, które pozwalają na łatwy montaż. Dzięki temu drzwiczki kotła nadmiernie się nie nagrzewają.
Równie często są wykorzystywane do wyłożenia pieca C.O., aby zasyp był znacznie węższy, a węgiel koksował się stopniowo. Cegły szamotowe w tym wypadku odpowiadają nie tylko za lepsze spalanie, ale również za dłuższe utrzymywanie ciepła. Warto jednak pamiętać, że konieczne jest używanie specjalnej zaprawy odpornej na wysoką temperaturę, która powinna stanowić około 20%.
Zdarzają się również sytuacje, w których zaprawa w ogóle nie powinna być wykorzystywana. Wkłady szamotowe w piecach na ekogroszek są mniej popularnym rozwiązaniem. Sprawdzają się jako ochrona wylotu spalin do wymiennika, przez co na elementach kotła osadza się znacznie mniej sadzy. Stają się również izolatorem, który spowalnia nagrzewanie wody w kotle.
Ze względu na przewodnictwo ciepła i świetną izolację cegły szamotowe są bardzo często używane do budowy kominków. Jednak, aby uniknąć kosztów w przyszłości, warto dowiedzieć się, jak powinny być mocowane. Wybór cegieł w odpowiednim kolorze i rozmiarze, a także szamotowych płyt wykorzystywanych do stworzenia obudowy to połowa sukcesu. Drugą połowę stanowi wybór odpowiedniego spoiwa.
Cegły szamotowe są wykorzystywane do obudowy kominków, fot. lightkeeper / pl.depositphotos.com.
W przypadku palenisk nie można korzystać z tradycyjnych zapraw, ponieważ nie są one odporne na wysoką temperaturę. Konieczny jest zatem wybór zaprawy zaprawy ogniotrwałej, która dobrze znosi, zarówno kontakt z ogniem, jak i z opadami, co jest ważne, np. w przypadku zewnętrznych palenisk grillowych. Często musi ona stać około 3 dni, zanim zostanie użyta, a w tym czasie warto na próbę ułożyć cegły na sucho, aby sprawdzić, czy zbudowanie zaplanowanej konstrukcji jest wykonalne. Cegły powinny być układane tak, aby pionowa fuga nie tworzyła ciągłej linii, co zapewni większą trwałość całego kominka.
Wady i zalety cegły szamotowej
Niewątpliwymi zaletami cegły szamotowej są:
odporność na działanie ognia,
właściwości izolujące i akumulacyjne,
odporność na ściskanie i gwałtowne zmiany temperatur.
Największą wadą tego rodzaju cegieł jest ich cena. Dla porównania - cegła klinkierowa jest nawet dwa razy tańsza. Ponadto szamot jest bardzo trwałym materiałem, dlatego też do jego obróbki potrzebne są specjalistyczne narzędzia, co może nastręczać nieco kłopotów w przypadku wymyślnych konstrukcji, do których są potrzebne elementy o niestandardowych wymiarach.
Czym wyróżnia się cegła szamotowa pod względem produkcji i właściwości?
Cegła szamotowa składa się z łupków i gliny, które po wypaleniu są mielone, a następnie formowane i wypalane po raz drugi. Ta metoda produkcji zapewnia jej wyjątkową odporność na wysoką temperaturę oraz gwałtowne jej zmiany.
Na co warto zwracać uwagę przy wyborze cegły szamotowej?
Przy wyborze cegły szamotowej należy uwzględnić przeznaczenie budowanej konstrukcji i wybrać odpowiednią klasę ogniotrwałości (As, Bs, Cs) oraz rozmiar i kolor cegły, aby dopasować ją do estetyki konstrukcji.
Jakie są najważniejsze parametry cegieł szamotowych i ich cena?
Ważne parametry to m.in. gęstość około 2,5 kg/dm3, odporność na ściskanie, porowatość oraz współczynnik liniowej rozszerzalności cieplnej wynoszący 0,55%. Cena zależy od klasy cegły i jej wymiarów, np. cegła klasy Bs w standardowym wymiarze kosztuje około 5 zł.
Co warto wiedzieć o cegle szamotowej do pieca C.O. i na ekogroszek?
Cegła szamotowa do pieca C.O. i na ekogroszek ma właściwości izolacyjne i żaroodporne, jest używana do izolacji drzwiczek kotła oraz ścian, a także do wyłożenia pieca, co wspomaga lepsze spalanie i utrzymanie ciepła. Należy używać specjalnej zaprawy odpornej na wysoką temperaturę.
W jaki sposób mocować cegły szamotowe do kominka?
Cegły szamotowe do kominka należy mocować za pomocą ogniotrwałej zaprawy, która dobrze znosi wysokie temperatury. Należy również ułożyć cegły tak, aby pionowe fugi nie tworzyły ciągłej linii, co zwiększa trwałość konstrukcji.
Kto wypisuje takie sformułowania "o standardowym rozmiarze 240 x 114 x 64 mm oraz o połowę grubsze 240 x 114 x 32 mm" jak cegła o połowę grubsza może być cieńsza i do tego jeszcze te ceny chyba z przed kilku lat teraz trzeba je liczyć minimum razy 3 bo za 5 zł to nawet takiej starej ...
1
