Hydrauliki pod wylewki (kanalizacja, woda, ogrzewanie)
Hydrauliki pod wylewki (kanalizacja, woda, ogrzewanie)
W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszą się instalacje wykonane z tworzyw sztucznych. Wypierają one materiały tradycyjne w postaci np. żeliwa. Wiąże się to przede wszystkim z łatwością układania instalacji z tworzyw sztucznych, mniejszymi nakładami pracy czy może nawet przede wszystkim z ceną.
Data publikacji: 2023-01-20
Data aktualizacji: 2023-01-25
Obecnie spośród wszystkich tworzyw sztucznych prym wiodą takie materiały jak polichlorek winylu, polipropylen, polietylen czy systemy wielowarstwowe jak np. polietylen sieciowany PE-X.
Systemy kanalizacyjne w budownictwie jednorodzinnym najczęściej wykonuje się z polipropylenu.
Ma on szereg zalet, do których należą m.in.:
odporność na działanie wysokiej temperatury (temperatura krótkotrwała sięgająca nawet 100°C),
gładka powierzchnia wewnętrzna utrudniająca osadzanie się zanieczyszczeń na ściance rury,
odporność na uderzenia (szczególnie istotne przy montażu w warunkach zimowych),
niewielka waga ułatwiająca transport i montaż.
Przekrój przez połączenie rury z kielichem typu Eurosocket, z uszczelką, z bosym końcem
Elementy systemu łączy się poprzez wprowadzenie bosego końca rury do kielicha rury lub kształtki. Umieszczona w rowku kielicha uszczelka skutecznie zabezpiecza przed przeciekami szczególnie w przypadku rur, w których uszczelka montowana jest "na stałe", dzięki czemu nawet podczas montażu nie ulegnie przesunięciu. Przy montażu należy oczyścić bosy koniec rury, kołnierz i uszczelkę oraz sprawdzić czy uszczelka nie jest uszkodzona i czy znajduje się w prawidłowym położeniu. Istotne jest aby pozostawić pewną szczelinę dylatacyjną w kielichu kompensującą wydłużalność termiczną rury.
Rury o budowie warstwowej
Coraz więcej osób interesuje się również systemami niskoszumowymi. Dzięki specjalnej konstrukcji ścianek rur, system ten nie pozwala na propagację hałasów z pracującej instalacji kanalizacyjnej. Zapewnia to użytkownikom komfort eksploatacji. Dostępne są rury z wypełnieniem mineralnym bądź o budowie warstwowej.
Rura o budowie warstwowej - przekrój
Rury o budowie warstwowej wykazują się dodatkowymi cechami, takimi jak:
wyższa sztywność wzdłużna i obwodowa,
wysoka odporność na uderzenia,
podwyższone parametry tłumienia dźwięków.
Rury poziome należy mocować zanim zostaną obudowane. Pozwoli to uniknąć przesunięcia rur podczas obetonowania. Piony należy prowadzić w bruzdach ścian wewnętrznych lub w szybach instalacyjnych. Łączenie rur należy wykonywać począwszy od najniższego miejsca. Przy niedokładnym wykonaniu obetonowania, przemieszczenie przewodu względem betonu wywołane rozszerzalnością termiczną materiału, może spowodować rysowanie jego powierzchni. Przy przejściu przez strop, pion umieszcza się w tulei ochronnej tak, aby umożliwić kompensację termiczną przewodów.
Rura kanalizacyjna pozioma z zaciskiem wzmacniającym
Montaż rur w podłodze
Wśród systemów instalacji wodnej najczęściej stosowanym materiałem jest polietylen. Należy jednak wziąć pod uwagę, że rurociągi z polietylenu wysokiej gęstości (PEHD) nie są zalecane do pracy ciągłej w temperaturze medium powyżej 40°C. Tym samym nie można go zastosować w instalacji CWU. Dla tego typu zastosowań zalecany jest polietylen sieciowany PEX z warstwą antydyfuzyjną np. z aluminium.
Sieciowanie polietylenu PEHD polega na łączeniu długich, pojedynczych molekuł polietylenu w jedną długą, trójwymiarową molekułę. Sieciowany polietylen cechuje się m.in. zwiększeniem odporności na temperaturę, dzięki czemu można go zastosować nawet do ogrzewania grzejnikowego.
Wyróżnia się następujące odmiany polietylenu sieciowanego:
PE-Xc - sieciowanie wewnątrz wysokoenergetycznej wiązki elektronów w akceleratorach,
PE-Xd - sieciowanie aktywnym azotem (w praktyce nie ma szerszego zastosowania).
Budowa molekularna PE
Budowa molekularna PE-X
Warstwa antydyfuzyjna zapobiega przedostawania się tlenu z powietrza do wnętrza rury przez co zmniejszona jest możliwość korozji instalacji grzejnikowej od środka. Zastosowanie aluminium wpływa również na zmniejszenie wydłużalności termicznej rury. Jest to szczególnie istotne przy długich odcinkach rur. Tym samym zmniejszamy częstotliwość występowania złącz kompensacyjnych.
Wykonując montaż przewodów w posadzce należy pamiętać o tym, aby w jak największym stopniu zminimalizować liczbę występujących tam połączeń. Wszystkie połączenia mogą być potencjalnymi miejscami powstania przecieków, a zakrycie ich posadzką utrudnia lub wręcz uniemożliwia łatwą lokalizację uszkodzenia, a później jego naprawę. Dlatego bardzo istotne jest, aby przed wylaniem posadzki przeprowadzić rzetelnie próbę ciśnieniową.
Przykładowe rozprowadzenie przewodów od rozdzielacza do grzejnika ze zmianą trasy
System rury z polietylenu sieciowanego może być z powodzeniem stosowany do budowy ogrzewania podłogowego. Ogrzewanie podłogowe, w przeciwieństwie do innych typów ogrzewania powszechnie stosowanych w mieszkalnictwie, ma najbardziej zbliżony do idealnego rozkład temperatury zapewniający komfort cieplny. Dodatkowo większość energii przekazywana jest poprzez promieniowanie, a nie konwekcję, co w znaczący sposób ogranicza unoszenie pyłów i kurzu w mieszkaniu. Rozwiązanie takie zaleca się szczególnie dla alergików. Z uwagi na mniejsze temperatury zasilania, ograniczone jest również wysuszania powietrza, a także istnieje możliwość stosowania niekonwencjonalnych źródeł ciepła, jak pompy ciepła czy gazowe kotły kondensacyjne. Brak grzejników ściennych oraz widocznych przewodów umożliwia swobodną aranżację pomieszczenia.
Budowa instalacji ogrzewania podłogowego
Rury wykonane z polipropylenu 3 generacji (random)
Innym rodzajem rur do instalacji wodnych są rury wykonane z polipropylenu 3 generacji (random). Przeznaczone są one do nowo budowanych instalacji, wymiany, napraw oraz modernizacji w budownictwie jedno-, wielorodzinnym, budynkach biurowych, hotelach, szpitalach, obiektach przemysłowych i sportowych.
Ze względu na stosunkowo dużą rozszerzalność termiczną tworzywa należy zapewnić odpowiednie osłony mechaniczne, kompensację przewodów oraz podparcie. Przewody w instalacjach grzewczych umieszczone wewnątrz budynku należy układać w konstrukcji budynku, np. w ścianie, podłodze, stropie lub zabezpieczyć osłoną.
Przewody można układać:
w bruzdach ściennych,
w podłodze (kształtki zgrzewane),
w stropie,
w szachtach instalacyjnych,
na ścianach.
Rury umieszczone w ścianie
Spadek przewodów powinien wynosić min. 0,5% w stosunku do najniżej położonych miejsc, wyposażonych w kurki odwodnieniowe. Przewody należy podzielić na odcinki, które w razie potrzeby można zamknąć. W przypadku rur c.o., c.w.u. układanych nadtynkowo lub w szachtach należy uwzględnić wydłużalność termiczną przewodów. W takich warunkach należy stosować odpowiednie kompensacje. Przewody należy układać w kierunkach równoległych i prostopadłych do ścian. Spadki przewodów muszą zapewnić odwodnienie instalacji oraz jej odpowietrzenie, np. przez najwyżej położone punkty czerpalne. Do uszczelniania połączeń gwintowanych należy stosować taśmę teflonową, pasty uszczelniające lub konopie czesane. W instalacji wody pitnej nie wolno używać do uszczelniania minii oraz farb miniowych.
Przewody układane w bruzdach oraz szachtach muszą być zabezpieczone przed tarciem o ścianki bruzd. Należy zachować odpowiednią przestrzeń powietrzną od ścianek min. 2 cm. Przewody układane w bruzdach należy zamocować za pomocą obejm plastikowych PP lub metalowych z gumową wkładką. Przewody układane pod tynkiem powinny być przykryte warstwą min. 4 cm tynku. Na instalacje wody zimnej należy założyć otuliny termoizolacyjne, chroniące przed kondensacją pary na przewodach (zwłaszcza w cieplejszych pomieszczeniach). Przy bocznych odejściach od pionu należy uwzględnić wydłużenie przewodów pionowych. Przejścia przez konstrukcje budynku należy prowadzić w rurach ochronnych. Przewody układane pod tynkiem oraz pod posadzką należy zabezpieczyć osłoną termiczną lub rurą ochronną np. peszel.
Nie należy montować rur na sztywno poprzez bezpośrednie obetonowanie przewodów. Na kształtkach nie jest wymagane zakładanie rur ochronnych.
Jak można zauważyć teraźniejszość i już na pewno przyszłość w instalacjach domowych należy do tworzyw sztucznych. Duża liczba dostępnych materiałów, łatwość montażu i bezawaryjna praca powodują, że materiały tradycyjne z czasem zostaną w pełni zastąpione tworzywami.