Brukowane nawierzchnie są trwałe, estetyczne i łatwe w pielęgnacji. Inwestorzy chętnie wykańczają w ten sposób podjazd dla samochodów, taras ziemny, ścieżki i schody w ogrodzie. Zastosowanie zaprawy spoinującej (zamiast piasku) nadaje traktom jeszcze większą wytrzymałość - w tym także odporność na czyszczenie myjką ciśnieniową.
Brukowane nawierzchnie, popularne w wykańczaniu podjazdów, tarasów, ścieżek i schodów, są trwałe, estetyczne i łatwe w pielęgnacji. Zamiast piasku do spoinowania, coraz częściej stosuje się zaprawę, co zwiększa wytrzymałość, także na czyszczenie myjką ciśnieniową. Najchętniej wybierany jest bruk betonowy, który dzięki nowoczesnym technologiom może imitować kamień lub drewno. Jest dostępny w wielu kolorach i kształtach, a wyroby ekologiczne z prześwitami dobrze przepuszczają wodę. Kamień, klinkier i drewno to inne popularne materiały, z których każdy ma specyficzne właściwości – kamień jest bardzo trwały, klinkier odporny na chemikalia, a drewno wymaga impregnacji. Nawierzchnie układa się na utwardzonej podbudowie, aby zapewnić trwałość i odporność na warunki atmosferyczne. Impregnacja bruku betonowego pomaga zwiększyć jego trwałość i odporność na plamy oraz wykwity.
Największym powodzeniem cieszy się obecnie bruk betonowy - oferowany przez producentów w niezliczonej liczbie kształtów, kolorów itd. Nowoczesne wyroby prezentują się atrakcyjnie, nie ustępując klinkierowi czy kamieniowi. Te dwa ostatnie materiały cechuje bardzo wysoka wytrzymałość i trwały kolor. Są jednak nieco droższe. Przestrzenie pomiędzy kostkami zazwyczaj wypełnia się piaskiem, jednak nowocześniejszą metodą jest użycie specjalnej fugi.
Decydując się na bruk betonowy, warto brać pod uwagę tzw. produkty uszlachetnione. Nowe technologie pozwalają dowolnie formować i barwić elementy. Stosuje się rozmaite sposoby obróbki ich wierzchniej warstwy. W wyniku tego nieźle imitują kamień, niekiedy drewno - w ogrodzie najlepiej prezentują się naturalne materiały. Profilowanie powierzchni umożliwia nadanie kostce dowolnej faktury (kamienia, drewna itd.).
Wyroby obijane (w specjalnym bębnie) - z charakterystycznymi otarciami, rysami - przypominają starobruk. Szczotkowane mają natomiast szorstką, porowatą powierzchnię. Płukane (z warstwą kruszywa na wierzchu) wykazują bardzo dobre właściwości antypoślizgowe.
Wiele serii zawiera kostki o zróżnicowanej wielkości, dzięki czemu ułożona z nich nawierzchnia wygląda naturalnie i ciekawie. Tzw. kostka ekologiczna służy do budowy traktów z prześwitami, które dobrze przepuszczają wodę deszczową w głąb gruntu. Bruk tego typu ma otwory bądź wypusty dystansowe. Powstałe w nawierzchni prześwity wypełnia się kruszywem albo ziemią, w której sieje się trawę. Rozwiązanie to najlepiej sprawdza się na podjazdach. Ścieżki i tarasy muszą mieć natomiast równą powierzchnię, po której wygodnie się chodzi. Ustawienie na niej stolika i krzeseł nie powinno stanowić problemu.
Po ułożeniu, bruk betonowy najlepiej zabezpieczyć za pomocą specjalnych preparatów przeznaczonych do jego impregnacji.
Zabieg ten przede wszystkim zmniejszy nasiąkliwość materiału, dzięki czemu stanie się on trwalszy. Zyska też odporność na zaplamienie, powstawanie wykwitów i dłużej zachowa intensywną barwę. Można kupić kostkę zaimpregnowaną w trakcie produkcji, jednak tańsze wyroby zwykle trzeba zabezpieczyć samemu.
Bruk klinkierowy wytwarza się z gliny i piasku poprzez wypalanie w bardzo wysokiej temperaturze. Dzięki temu jest to solidny budulec - nienasiąkliwy, odporny na działanie substancji chemicznych, ścieranie, odpryskiwanie (nawet przy intensywnym użytkowaniu) i płowienie (kolor kostki nie jest wynikiem dodawania barwników).
Jeśli decydujemy się na bruk klinkierowy, wybierzmy ten w stonowanym kolorze. Wyraziste barwy zbyt mocno absorbują uwagę. (fot. RÖBEN)
Impregnacja nie jest konieczna, jednak warto ją przeprowadzić po ułożeniu nawierzchni, aby zwiększyć intensywność koloru i ochronę przed zanieczyszczeniami. Klinkier po deszczu staje się śliski - podobnie jak jak większość rodzajów kostki betonowej i bruk bazaltowy. Klinkierowe trakty często budowane są w nawiązaniu do elewacji z cegły lub płytek z tego materiału.
Nawierzchnia ogrodowa wykończona KOSTKĄ KAMIENNĄ
Nieustannie cenionym materiałem nawierzchniowym jest kamień. Ma on szlachetny, ponadczasowy charakter, bardzo wysoką trwałość, nie wymaga impregnacji. Kształt kostek jest nieregularny. Powierzchnia może być łamana (szorstka i nierówna), piaskowana (szorstka, ale równa) bądź szlifowana (równa i śliska).
W ogrodach najczęściej gości granit - popularny kamień w odcieniach szarości, zieleni, żółci, czerwieni i różu - oraz bazalt - czarny lub ciemnoszary. Można też kupić bruk ze sjenitu (bardzo dekoracyjny, o barwie czarnej lub szarej) i serpentynitu (czarnozielony lub szarozielony), albo wyłożyć nawierzchnię kamieniem polnym o płaskiej powierzchni.
Z uwagi na to, że drewno ma niską trwałość, a gdy jest mokre, łatwo się na nim poślizgnąć, bruk z tego materiału jest rzadziej wybierany. Nie znosi dużych obciążeń, dlatego nadaje się jedynie na trakty piesze. Układać należy zaimpregnowane elementy - w przeciwnym razie po kilku latach zaczną się rozpadać.
W centrach ogrodniczych nabędziemy materiał zabezpieczony impregnatem, w postaci kostek bądź krążków z drewna sosnowego, akacjowego czy dębowego. To ostatnie jest najtrwalsze wśród gatunków rodzimych. Nawierzchnia drewniana wygląda naturalnie i doskonale wtapia się w ogród.
Pamiętajmy, że elementów drewnianych nie można układać zbyt blisko siebie, ponieważ pod wpływem warunków atmosferycznych na przemian pęcznieją i kurczą się. Jeśli podłoże jest dobrze przepuszczalne, pod kostką wystarczy 5–10 cm warstwa zagęszczonego piasku.
Bruk drewniany dębowy. Najlepiej kupować materiał zaimpregnowany fabrycznie, w przeciwnym razie trzeba go zabezpieczyć samemu. Impregnację najlepiej przeprowadzać podczas suchej, niezbyt słonecznej pogody. Preparat rozprowadza się na powierzchni równomiernie za pomocą pędzla albo natryskowo. (fot. DWERNIK)
Planowanie ogrodu przy użyciu kostki
Asortyment kostki brukowej jest ogromny, więc dopasowanie jej do stylu ogrodu, elewacji budynku, ogrodzenia działki itd. nie jest żadnym problemem. Warto jednak zachować umiar podczas doboru koloru bruku czy planowania powierzchni do utwardzenia. Zbyt duża ilość kostki nie jest dobrym rozwiązaniem - w skrajnych przypadkach przydomowy ogród zaczyna przypominać parking.
Na małej działce wystarczy ułożyć podjazd i ścieżkę prowadzącą od furtki do drzwi wejściowych. Na większej warto poza tym wytyczyć przejście do altany czy oczka wodnego (by uniknąć wydeptywania trawnika w tych miejscach). Standardowa szerokość ogrodowych ścieżek to 80 cm.
Na trakty piesze stosuje się kostkę betonową i kamienną o grubości 4 cm oraz 4,5 cm bruk klinkierowy. Nawierzchnie, po których mają poruszać się samochody, wykańcza się 6 cm kostką z kamienia lub betonu, a także 5,2 lub 4,5 cm z klinkieru. Bezproblemowe manewrowanie autem zapewni podjazd o szerokości 3 m. Pamiętajmy, że gładki materiał łatwiej będzie odśnieżać.
Kostką brukową można również wykończyć schody ogrodowe - trzeba tylko wybrać materiał o chropowatej powierzchni. Pamiętajmy, że długie schody wymagają budowania co kilka stopni spoczników (głębszych stopni), ułatwiających pokonywanie wysokości.
Wykonanie nawierzchni ogrodowych
Nawierzchnie ogrodowe wykańczane brukiem najczęściej budowane są w tzw. technologii na sucho - z warstw utwardzanego kruszywa. Konstrukcja taka jest trwała i niewrażliwa na zmiany temperatury. Podczas jej wykonywania rzadko zdarzają się błędy wykonawcze, a w razie potrzeby konstrukcję można rozebrać i poprawić, bądź powiększyć.
Przekrój przez nawierzchnię wykończoną brukiem i zaprawą spoinującą
Wykonanie traktów wymaga przemyślanego planu działania i przygotowań. Kostki układa się bowiem na solidnej podbudowie z piasku i kruszywa - nigdy bezpośrednio na ziemi. Trzeba uwzględnić też przebieg różnych instalacji pod nawierzchnią oraz nadać jej odpowiedni poziom i spadek (co najmniej 2%), który zapewni szybkie odprowadzanie wody deszczowej.
Na większej powierzchni konieczne może być wykonanie odwodnienia liniowego, czyli zainstalowanie systemu korytek przykrytych rusztami. Przeprowadzenie robót ułatwi projekt traktów, wykonany przez architekta krajobrazu lub firmę brukarską. Budową podjazdu powinna zająć się wyspecjalizowana ekipa, bo tu obciążenia są znacznie większe niż np. w obrębie ścieżek.
Prace rozpoczyna się od wyznaczenia granic nawierzchni i usunięcia z tego miejsca humusu, czyli wierzchniej warstwy żyznej ziemi (z pewnością przyda się ona w ogrodzie przy sadzeniu roślin). Następnie wykonywany jest wykop o odpowiedniej głębokości - pod podjazd powinien być głębszy niż pod ścieżki, z uwagi na konieczność ułożenia solidniejszej podbudowy. Przed jej wykonaniem trzeba jednak osadzić obrzeża w warstwie z gęstego betonu. Zapobiegną rozjeżdżaniu się traktu.
Budowę nawierzchni rozpoczyna się od ułożenia obrzeży na dnie wykopu (fot. BRUK-BET)
Warstwy podbudowy (nośną z grubszego kruszywa oraz podkładową z piasku) ubija się za pomocą zagęszczarki mechanicznej (fot. BRUK-BET)
Podsypkę piaskową należy wyrównać i wyprofilować, nadając jej niewielki spadek (fot. LIBET)
W następnej kolejności rozkładana jest geowłóknina, uniemożliwiająca mieszanie się gruntu z podbudową. Ok. 20 cm warstwa nośna nawierzchni - choć niewidoczna - w największym stopniu odpowiada za przenoszenie obciążeń. Tworzona jest z grubego kruszywa - żwiru, tłucznia albo grysu - ubitego przy użyciu zagęszczarki. Później wykonuje się ok. 5 cm warstwę podsypki piaskowej. Po jej zagęszczeniu w sposób mechaniczny i wyprofilowaniu, można przystąpić do układania kostki.
Małgorzata Kolmus Na zdjęciu otwierającym: Układając kostkę, każdy element trzeba dobijać do podłoża gumowym młotkiem (fot. Bruk-Bet)
FAQ Pytania i odpowiedzi
Dlaczego brukowane nawierzchnie są popularnym wyborem w ogrodach?
Brukowane nawierzchnie są trwałe, estetyczne i łatwe w pielęgnacji. Nadają się do wykańczania podjazdów, tarasów, ścieżek i schodów.
Jakie są zalety bruku betonowego?
Bruk betonowy jest dostępny w wielu kształtach i kolorach, może imitować kamień lub drewno, a jego nowoczesne wersje wyglądają atrakcyjnie. Jest też tańszy niż klinkier czy kamień, choć nieco mniej wytrzymały.
Dlaczego warto impregnować bruk betonowy?
Impregnacja zmniejsza nasiąkliwość, poprawia trwałość, chroni przed plamami i wykwitami, oraz pomaga zachować intensywny kolor nawierzchni.
Czym wyróżnia się bruk klinkierowy?
Bruk klinkierowy jest bardzo trwały, odporny na działanie chemikaliów, ścieranie, odpryskiwanie i płowienie. Impregnacja nie jest konieczna, ale może poprawić wygląd i ochronę nawierzchni.
Jakie są właściwości kostki kamiennej?
Kostka kamienna, zwłaszcza z granitu i bazaltu, jest bardzo trwała, nie wymaga impregnacji, ma nieregularne kształty, a jej powierzchnia może być szorstka lub gładka, w zależności od rodzaju obróbki.
Autorka artykułów związanych m.in. z wykańczaniem i urządzaniem ogrodów oraz wnętrz. Zwolenniczka koncepcji slow design w urządzaniu wnętrz, mającej na uwadze świadomy dobór produktów i indywidualne dopasowywanie rozwiązań. Prywatnie zajmuje się malarstwem, które jest jej największą pasją.
Komentarz dodany przez Jarekss:
Widziałem sporo filmików na youtubie, właśnie na temat układania nawierzchni, też zainteresowałem się tematyką układania płytami tarasowymi.
1
