Ogrodzenia

Co zrobić, gdy beton z podmurówki kruszy się, kiedy i jak przeprowadzić demontaż starego płotu, czy warto odnawiać skorodowaną siatkę, jak zaradzić odpadającym daszkom i czapom, jak niedużo wydać na ogrodzenie – odpowiedzią na te pytania jest poniższy artykuł.

Każde ogrodzenie wymaga systematycznej konserwacji. Ta polega najczęściej na oszlifowaniu drewnianych lub metalowych słupków i przęseł, a następnie ponownym ich pomalowaniu. Po kilku lub kilkunastu latach jednak takie zabiegi już nie wystarczają i ogrodzenie trzeba wymienić.

Także kupując działkę, często musimy zdemontować wysłużone już ogrodzenie, które pozostało po poprzednim właścicielu, i ogrodzić posesję nowym.

W artykule podpowiadamy, jak naprawić ogrodzenie (jeśli usterki nie wpływają na jego trwałość), w jaki sposób zdemontować zniszczony płot i z jakich materiałów wykonać nowe ogrodzenie. Od czego zależy zacząć?

Posadowienie

Fundament pod ogrodzenie powinien być wykonany z betonu o małej nasiąkliwości. Głębokość jego posadowienia dostosowuje się do tego, co na nim postawimy. Pod mur pełny fundament należy posadowić poniżej strefy przemarzania gruntu, tj. od 80 do 140 cm (zależnie od regionu) – inaczej mur będzie pękać i nierównomiernie osiadać. Tylko w bardzo dobrych warunkach gruntowych, to znaczy na piaskach czy pospółce, posadowienie ogrodzenia może być płytsze: 40–60 cm.

Ogrodzenia złożone z murowanych słupków i niskiego murka (podmurówki) można posadowić na dwóch głębokościach: słupki 80–140 cm (stosownie do strefy przemarzania), a podmurówkę między nimi – na głębokości 20–40 cm.

Metalowe słupki ogrodzeń z siatki betonuje się w fundamencie zagłębionym w gruncie przynajmniej 50 cm, a te przy bramie i furtce – 80–100 cm. Fundament takiego słupka może mieć przekrój okrągły (średnica ok. 30 cm) lub kwadratowy (bok od 25 do 45 cm). Fundament każdego ogrodzenia powinien być wyprowadzony 15–20 cm nad poziom terenu – ten wystający ponad grunt element nazywany jest podmurówką. Na niej wznosi się czasem między słupkami niewysoki murek, który może podtrzymywać wyżej położony grunt; nad takim murkiem oporowym wypełnienie przęseł może mieć odpowiednio mniejszą wysokość.

Słupki

Słupki są głównymi elementami nośnymi ogrodzenia – to do nich mocuje się wypełnienie przęseł. Słupki można betonować w deskowaniu, wymurować z różnych materiałów lub montować gotowe.

Murowane. Na takie słupki używa się cegieł, kamieni bądź bloczków betonowych.
Z cegieł stosuje się ceramiczne pełne, klinkierowe lub wapienno-piaskowe (silikatowe). Słupki z cegły zwykłej zazwyczaj pokrywa się tynkiem, a te z klinkieru i silikatów pozostawia bez wykończenia. Do ułożenia jednej warstwy słupka używa się najczęściej czterech cegieł, a w utworzony w ten sposób kanał wstawia się zbrojenie i wypełnia go mieszanką betonową.

Z kamieni na słupki ogrodzeniowe stosuje się granit, sjenit, porfir, bazalt, piaskowiec, wapień bądź kwarcyt. Najlepsze są duże kamienie – mniej więcej o wymiarach 2/3 grubości słupka; w razie potrzeby kamienie przycina się młotkiem kamieniarskim. Do łączenia kamieni używa się zaprawy cementowej wymieszanej z drobnym tłuczniem. W zależności od rodzaju kamieni, ich obróbki i sposobu ułożenia uzyskuje się różne odmiany murów: dzikie, cyklopowe, rzędowe, warstwowe, mozaikowe, z ciosów i bloczków.

Z bloczków betonowych stosuje się te z gładką powierzchnią lub łupane – wtedy do złudzenia przypominają piaskowiec. Sposób ich ułożenia zależy od metody wykonania. Można wybrać te układane na styk lub na zaprawie klejowej (na końcu zalewa się je gęstoplastycznym betonem) bądź takie, które nie wymagają spoinowania – to pozwala szybciej ukończyć budowę.

Drewniane. Słupki z drewna mogą mieć dowolny kształt. Wykonuje się je najczęściej z krawędziaków o przekroju poprzecznym od 4 × 4 cm do 9 × 9 cm. Wierzchołki słupków przycina się trójkątnie lub zaokrągla tak, aby ułatwić spływanie wody opadowej. Słupków nie powinno się osadzać bezpośrednio w gruncie, lecz stosować do tego metalowe okucia ze szpicem. Część okucia, która ma być zagłębiona, powinno się zabezpieczyć np. lepikiem asfaltowym lub oprzeć słupki na stopach betonowych, w których osadzone będą stalowe łączniki.

Metalowe. Słupki metalowe osadza się w betonowym fundamencie, a narożne i krańcowe – poddane szczególnym obciążeniom, zabezpiecza przed wywróceniem podporami ustawionymi pod kątem 45°.

Po zabetonowaniu wszystkich słupków i całkowitym stwardnieniu betonu (tj. po około 2 tygodniach od zabetonowania) przystępuje się do napinania drutów nośnych. Ich funkcje może pełnić drut stalowy o średnicy 3–4 mm lub linka stalowa, które przekłada się przez otwory lub uszka przyspawane do słupków.

W pierwszym i ostatnim słupku danego odcinka zakłada się śruby z uszkiem, do których następnie przykręca się linkę i napina przez dokręcenie nakrętki śruby. Na długich odcinkach można zastosować napinacz, tj. śrubę rzymską, do której z obu stron przykręca się drut. Druty nośne zakłada się na słupkach w trzech miejscach. Na tak przygotowanej konstrukcji naciąga się siatkę.

Z paneli betonowych. Osadzone w gruncie słupki betonowe mają po bokach wyżłobienia, w które wsuwa się prefabrykowane panele (te mogą być pełne lub ażurowe). Słupki produkowane są jako przelotowe i narożne. Prefabrykowane ogrodzenia panelowe ze względu na niewielki koszt i szybki montaż bardzo się rozpowszechniły, choć ich walory estetyczne pozostawiają wiele do życzenia.