Do czego służą pompy ciepła? Większość zapytanych odpowie, że do ogrzewania. Jednak to tylko część prawdy, bo te urządzenia można też wykorzystać do chłodzenia budynku. Przy odpowiedniej konfiguracji, zapewniają wyższy komfort i są znacznie tańsze w eksploatacji niż klimatyzatory.
Co różni pompę ciepła i klimatyzator?
Wbrew pozorom, pompa ciepła i klimatyzator to bardzo podobne urządzenia. Dlatego pompę można – pod pewnymi warunkami – wykorzystać do chłodzenia, klimatyzator zaś do ogrzewania. Ogólna zasada działania obu urządzeń jest taka sama, a większość podzespołów niemal identyczna. Nie bez powodu światowi giganci w produkcji klimatyzatorów opanowali także dużą część rynku pomp ciepła. Zarówno pompa ciepła, jak i klimatyzator służą do transportu ciepła, tyle że w pierwszym przypadku zwykle „przenosimy” je z otoczenia do budynku, w drugim zaś z domu na zewnątrz. Różnice w budowie wynikają z konieczności optymalizacji w odmiennych warunkach pracy: pompy przy niskiej temperaturze, klimatyzatora zaś w czasie upałów.
Jak chłodzi pompa?
W układach z pompą ciepła stosuje się dwa systemy chłodzenia: aktywne i pasywne. Poza tym, że oba służą obniżeniu temperatury w pomieszczeniach, różni je niemal wszystko.
Aktywne chłodzenie wymaga pracy sprężarki pompy ciepła. Polega na zmianie trybu działania urządzenia, tak aby przepływ ciepła odbywał się w odwrotnym kierunku niż zwykle (z domu do otoczenia). Żeby pompa ciepła mogła działać w trybie chłodzenia aktywnego, jej producent musi przewidzieć taką funkcję. Urządzenia wykorzystujące powietrze zewnętrzne – system powietrze/woda lub powietrze/powietrze mogą pracować tylko w ten sposób.
Pasywne chłodzenie , nazywane także free cooling lub natural cooling, nie wymaga działania sprężarki pompy. Można je zastosować w pompach czerpiących ciepło z gruntu lub wody gruntowej. Wykorzystujemy to, że ich temperatura wynosi nawet w czasie upałów ok. 10°C, podczas gdy temperatura powietrza w pomieszczeniach przekracza wówczas 25°C. W związku z tym ruch ciepła odbywa się w sposób naturalny – od ciała cieplejszego do chłodniejszego. W takiej instalacji niezbędny jest jedynie wymiennik ciepła, w którym dojdzie do przekazania jego nadmiaru ze „źródła górnego” (instalacja po stronie pomieszczeń) do cieczy roboczej (zwykle roztwór glikolu) w instalacji „źródła dolnego”, a następnie do gruntu lub wody gruntowej. Niektóre pompy mają od razu zaimplementowaną funkcję chłodzenia pasywnego, do innych można dokupić odpowiedni moduł. Jednak przy odrobinie pomysłowości ze strony projektanta instalacji, można tak zmodyfikować układ hydrauliczny każdej pompy systemu grunt/woda lub woda/ woda, aby chłodzenie pasywne było możliwe. Potrzebny jest po prostu wymiennik ciepła pomiędzy źródłem dolnym i górnym.
Jarosław Antkiewicz fot. Nibe-Biawar
Basen pod chmurką
Przez kilka pierwszych lat po zakupie domu z odkrytym basenem w ogrodzie, właściciele kąpali się w wodzie ogrzewanej tylko przez słońce. Jej temperatura nie była jednak komfortowa. To się zmieniło, odkąd zamontowali na dachu domu kolektory słoneczne.
Taras drewniany
Jeśli wypoczywamy we własnym ogrodzie, to najczęściej spędzamy czas na tarasie. Tu najprzyjemniej mieć pod stopami drewno. Wykonany z niego taras jest niczym pokład statku – ciepły, ale nie gorący (terakota i gres mocno się nagrzewają). Ciekawą opcję stanowi drewno poddane obróbce termicznej – o zwiększonej odporności na wilgoć i butwienie. Minimum pielęgnacji wymagają zaś tzw. deski kompozytowe.
Estetyczne gniazda i łączniki
Łączniki instalacyjne i gniazda wtykowe coraz częściej pełnią w domu nie tylko funkcję użytkową, ale także dekoracyjną. Dlatego należy dobierać je i rozmieszczać w taki sposób, aby zapewniały wygodę domownikom, przy okazji wpisując się w charakter poszczególnych pomieszczeń. Dawniej na wygląd włączników czy gniazd nie zwracano tyle uwagi co dzisiaj. Wystarczyło, że były funkcjonalne, umożliwiały zapalenie światła, czy podłączenie urządzenia zasilanego energią elektryczną. Dziś muszą także dobrze wyglądać. Doskonale rozumieją to producenci, proponując coraz to nowe, bardziej oryginalne linie osprzętu elektroinstalacyjnego, różniące się nie tylko kolorystyką i wzornictwem, ale także rodzajem zastosowanych do ich produkcji materiałów.
Stawy kąpielowe
Wygląda jak naturalne, dzikie jezioro, które odwiedza się w czasie urlopu. Staw kąpielowy to alternatywa dla tradycyjnego basenu. Jego użytkowanie kosztuje niewiele, a jakość wody nie ustępuje chlorowanej, choć osiąga się ją nieszkodliwymi dla zdrowia metodami. Zimą jest lodowiskiem, bądź naturalnym kąpieliskiem z przeręblem dla korzystających z sauny.
Ogrodzenia
Tradycyjne ogrodzenia z drewnianych sztachet lub stali kutej w dekoracyjne wzory coraz częściej zastępowane są łatwymi w montażu elementami prefabrykowanymi. Mają one prostą formę i dużo bardziej pasują do nowoczesnej architektury. Od niedawna rosnącą popularnością cieszą się ogrodzenia z gabionów, tworzące kamienne, częściowo pełne przesłony.
Nawierzchnie ogrodowe
Bruk, płyty, kruszywo, panele... Co wybrać na nawierzchnie wokół domu? Większość z tych produktów ma wszechstronne zastosowanie. Co do stylu – im prościej, tym lepiej. A jeśli komuś znudził się minimalizm w architekturze, może zbudować faliste ścieżki albo połączyć dwa, trzy kolory.
Wanna z hydromasażem
Mimo, że wanna z hydromasażem nadal kojarzy się z czymś luksusowym, dziś luksus ten można mieć za bardzo rozsądną cenę. Szeroki wybór funkcji, w które wyposażone są już średniej klasy modelu, zwykle spełnia oczekiwania nawet bardzo wymagających użytkowników, zapewniając im odprężenie w domowym zaciszu.
Parkiet, panele czy deski warstwowe?
Ponadczasowy parkiet czy zdobywające coraz większą popularność panele podłogowe? Inwestorzy szukający materiału na podłogę stoją przed trudnym dylematem. Prezentując zalety, ale też wady obu rozwiązań, pomagamy w wyborze optymalnego rozwiązania.
Okna
Okno idealne doskonale tłumi hałas, utrudnia włamanie, ogranicza ucieczkę ciepła na zewnątrz i jednocześnie pozyskuje je ze słońca. Czy sprzedawcy oferują takie okna i czy wszystkie te cechy dla każdego kupującego są niezbędne?
Grzejniki
Grzejników nie wolno przesłaniać, więc siłą rzeczy są zazwyczaj dobrze widoczne. Powoduje to, że ich dobór oraz sposób montażu mają ogromny wpływ na wygląd mieszkania. Jednak przy wyborze grzejników nie powinniśmy się kierować jedynie estetyką, bowiem to od nich zależy w dużej mierze komfort cieplny w pomieszczeniach. Nie każdy grzejnik będzie też odpowiedni do instalacji grzewczej określonego typu.
Kotły na paliwo stałe
Różnorodność kotłów na paliwa stałe jest o wiele większa, niż wszystkich pozostałych razem wziętych. Wynika to przede wszystkim z rozmaitości dostępnych na rynku paliw oraz zróżnicowanych potrzeb użytkowników. Pod względem zaawansowania rozwiązań technicznych, nowoczesne konstrukcje są przy tym tak odległe od klasycznych „wszystkopałów”, jak prom kosmiczny od samolotu braci Wright.
Osłony przeciwsłoneczne, klimatyzacja, GWC
W Polsce potrzeba chłodzenia domu nie jest problemem spędzającym sen z powiek inwestorom – wszyscy martwią się raczej o jego ogrzanie. Jednak gdy latem przychodzą upały, przegrzany budynek bywa niekiedy denerwujący, zwłaszcza że coraz częściej większą część dnia spędzamy w pomieszczeniach klimatyzowanych. Jednych sztuczny chłód irytuje (a psik!), ale innych – przeciwnie – skłania do myślenia o osiągnięciu choćby zbliżonych warunków we własnym domu.
Dobudowa ogrodu zimowego
Dobudowa ogrodu zimowego do istniejącego budynku to niebanalny sposób na powiększenie przestrzeni w domu. Można urządzić w nim pomieszczenie, którego brak nam szczególnie doskwiera.
Dobudowa kominka
Trwa lato i propozycja odpoczynku przy skrzącym się w kominku ogniu, grzanym winie i ciepłym kocu nie brzmi atrakcyjnie. Ale pomyślmy, jak miło będzie z niej skorzystać, gdy nadejdą pierwsze dni jesieni. Żeby wygrać walkę z depresyjną słotą, już dziś zdecydujmy się na modernizację komina i dobudowę kominka.
Adaptacja poddasza na mieszkalne
Adaptacja poddasza to sposób na powiększenie powierzchni mieszkalnej bez rozbudowy budynku. Nie zawsze jednak jest to prosta operacja. Aby zakończyła się sukcesem, trzeba przede wszystkim jasno określić, co chcemy osiągnąć i jakie prace są do tego niezbędne.
Wymiana pokrycia azbestowego
Pokrycia dachowe z płyt azbestowo-cementowych, popularnie zwanych eternitem, na dobre wpisały się w polski krajobraz. Wkrótce musi się to zmienić, ponieważ azbest jest chorobotwórczy i do 2032 roku wszyscy właściciele domów pokrytych tym materiałem muszą go usunąć.
Odnowienie elewacji, ocieplenie budynku
Każda elewacja po kilku lub kilkunastu latach wymaga remontu. Jeśli dom jest ocieplony i otynkowany, często wystarczy umyć ściany i ponownie je pomalować. Jeśli budynek nie ma odpowiedniej izolacji termicznej, przede wszystkim trzeba go ocieplić.
Wymiana instalacji grzewczej
Przed przystąpieniem do remontu instalacji grzewczej, należy wyraźnie określić, co tak naprawdę chcemy osiągnąć. Czy poprawiamy komfort cieplny w domu, ekonomikę eksploatacji, czy może estetykę pomieszczeń? Nieprzemyślane działania mogą sprawić, że poniesiemy duże koszty, a realne korzyści z przebudowy okażą się znikome.
Wentylacja
Właściwie zaprojektowana i wykonana wentylacja domu to nie tylko objaw troski o nasze zdrowie i samopoczucie, ale również okazja do ograniczenia wydatków na ogrzewanie. Do niedawna wymiana powietrza powodowała 20–30% całkowitych strat ciepła w budynku. Obecnie, w domach o bardzo dobrej izolacji przegród zewnętrznych, straty te wynoszą ponad 50%. Dla ich zminimalizowania warto wybrać odpowiedni system, a żeby uniknąć błędów podczas jego montażu, dobrze jest poznać zasady działania, wady i zalety wszystkich wariantów.
Kolektory słoneczne
Instalacje solarne są bardzo popularne w domach energooszczędnych. W takich budynkach ich udział w ostatecznym bilansie energetycznym jest o wiele bardziej odczuwalny niż w domach standardowych. Najpopularniejszy sposób wykorzystania energii słonecznej to przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Jednak ciekawą alternatywą stają się także ogniwa fotowoltaiczne.
Kotły kondensacyjne
W naszym klimacie każdy dom wymaga ogrzewania. Jednym z najpopularniejszych rozwiązań jest wykorzystanie gazu ziemnego lub płynnego. I w tym momencie inwestor staje przed pytaniem: jaki kocioł wybrać?
Odkurzacze centralne
Tradycyjne odkurzacze, nawet w najbardziej nowoczesnej wersji, nie są tak wygodne, higieniczne, ciche i skuteczne, jak te centralne. Systemy centralnego odkurzania są wciąż ulepszane i już nie mają wiele wspólnego z prostymi układami, jakie zaczęto wprowadzać w Polsce w latach 90. XX wieku. Są coraz łatwiejsze w montażu i obsłudze, a efektywniejsze systemy separacji śmieci sprawiają, że wtórnie nie zanieczyszczają ani domu, ani atmosfery. Nasi rozmówcy skorzystali z nowoczesnych rozwiązań i podzielili się opiniami na ich temat.
Bramy garażowe z napędem
Za zainstalowaniem bramy garażowej z automatycznym napędem przemawia wygodne użytkowanie, przy czym zaleca się zamówienie u dystrybutora kompleksowej usługi: dobranie bramy i napędu oraz zamontowanie ich w jednym rzucie. Późniejsze dołożenie napędu do istniejącej bramy oczywiście jest możliwe, jednak kosztuje więcej. Nasi Czytelnicy i Członkowie Klubu Budujących Dom opowiedzieli nam o wyborze bram garażowych i napędów oraz ich funkcjonowaniu.
Nowy dom co 7 lat
Agnieszka przeprowadzała się z domu do domu co 7 lat. Ostatnią jej siedzibą jest parterowy dom, który zbudowała w ciągu zaledwie 10 miesięcy i zasiedliła w kwietniu 2012 r. Budynek ma tak wygodny układ i piękne otoczenie, że tym razem jego właścicielka już nie planuje kolejnej przeprowadzki.
Rozbudowa kostki z lat 70.
Zamiast budować dom, startując od przysłowiowego zera, Kamila i Andrzej zdecydowali się na remont i rozbudowę jednorodzinnego budynku w kształcie PRL-owskiej kostki, wzniesionego w latach 1976–1978. Zależało im na zamieszkaniu w dzielnicy, w której dom się znajdował i czerpaniu korzyści z jego znakomitej lokalizacji.
Rozbudowa kostki z lat 70.
Zamiast budować dom, startując od przysłowiowego zera, Kamila i Andrzej zdecydowali się na remont i rozbudowę jednorodzinnego budynku w kształcie PRL-owskiej kostki, wzniesionego w latach 1976–1978. Zależało im na zamieszkaniu w dzielnicy, w której dom się znajdował i czerpaniu korzyści z jego znakomitej lokalizacji.