Chciałabym na jednej ścianie w salonie oraz na klatce schodowej ułożyć beton architektoniczny. Obecnie jest tam tynk cementowo-wapienny pomalowany farbą akrylową. Jaką formę betonu wybrać, by uzyskać ładny efekt i zrobić to samodzielnie? Płyty betonowe są ciężkie, obawiam się przyczepienia ich jedynie klejem. Może są jakieś lżejsze rozwiązania, dające taki sam efekt?
Joanna Dąbrowska
Data publikacji: 2021-09-30
Data aktualizacji: 2024-11-26
W artykule omówiono metody uzyskania efektu betonu architektonicznego we wnętrzach oraz na zewnątrz budynków. Przedstawiono trzy rozwiązania: płyty betonowe, panele gipsowe imitujące beton oraz masy akrylowe. Płyty betonowe, choć ciężkie, charakteryzują się dużym formatem, różnorodnymi kolorami i fakturami, a także trwałością, dzięki czemu nadają się do wilgotnych pomieszczeń i na elewacje. Montuje się je na klej, a czasem dodatkowo kołkami. Panele gipsowe są lżejsze, łatwe do czyszczenia i mają fabryczną impregnację, lecz nie nadają się do miejsc o dużej wilgotności ani na zewnątrz. Masy akrylowe pozwalają uzyskać efekt betonu na różnorodnych podłożach, umożliwiają formowanie dowolnych struktur oraz wykończenie powierzchni lakierem. Każda z metod wymaga odpowiedniego przygotowania podłoża przed aplikacją.
Beton na przegrodach jest popularny od lat. Nawiązuje do modnego loftowego stylu, cenionego szczególnie przez młodych ludzi. Może być stosowany zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz.
Efekt betonu we wnętrzach uzyska się kilkoma metodami, używając rozmaitych produktów. Różnią się materiałem, masą oraz montażem.
1. Płyty betonowe
Szybko i sprawnie wykończymy ściany gotowymi płytami z betonu architektonicznego, które mają charakterystyczne wżery i ubytki. Dostępne są w kilku wielkościach z gładką lub porowatą powierzchnią, z otworami lub bez, w kształcie kwadratu, prostokąta lub puzzla. Ich rozmiary to np. 100 × 50 × 2 cm bądź 120 × 60 × 1 cm. Oferowane są w kilkunastu kolorach - od białego przez różne odcienie szarości, grafitu aż po czarne, z gładką albo porowatą fakturą, z otworami albo bez. Duży format ułatwia montaż, choć takie elementy są dość ciężkie (minimum kilkanaście kg). Przedtem najlepiej poddać je aklimatyzacji w temperaturze pokojowej przez 24 godziny.
Płyty betonowe mogą mieć różną wielkość, kolor i strukturę powierzchni. (fot. Elkamino Dom)
Płyty najczęściej mocuje się specjalnym klejem, np. polimerowym. Przykleja się je do podłoża każdego typu (z wyjątkiem tynku gipsowego), zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Na tynk gipsowy, ich producent zaleca zastosowanie bazy z płyt OSB lub gipsowo-kartonowych.
W każdym przypadku warto beton zaimpregnować, zabezpieczając przed wilgocią. Można wówczas takie elementy zamontować też w pomieszczeniu wilgotnym i wykończyć w ten sposób ścianę w łazience. Ponieważ materiał jest mrozoodporny i trwały, bez względu na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych, można nim wykończyć także elewacje.
Przed przystąpieniem do prac, należy usunąć luźne części tynku i zagruntować powierzchnię ściany. Na płyty nakłada się klej i dociska do przegrody. Dodatkowo, w niektórych systemach, przytwierdza się je do niej za pomocą kołków montażowych i wąsów z blachy perforowanej, zatopionych w każdym elemencie (jeżeli płyty je mają).
Powierzchnia takich elementów bywa wzbogacona o kruszywo w kolorze złotym. (fot. SOL-TECH Design)
2. Panele gipsowe
Alternatywą ciężkich płyt betonowych mogą być lekkie panele gipsowe o strukturze surowego betonu z licznymi wżerami i porami. Dzięki fabrycznie nałożonej powłoce impregnującej (hydrofobowej), udaje się je wyczyścić z każdego rodzaju zanieczyszczenia, bez obawy o powstanie zacieków, smug czy przebarwień.
Elementy te służą do dekoracji ścian wewnątrz pomieszczeń. Nie stosuje się ich na zewnątrz, bo nie są odporne na warunki atmosferyczne. Nie zaleca się przyklejać takich płyt w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności, np. łazienkach. Oferowane są w wielu wielkościach. Produkt o wymiarach 60 × 40 × 1,7 cm waży tylko 4 kg (beton kilkanaście).
Panele mocuje się do zagruntowanej przegrody klejem do tego przeznaczonym. Można go stosować na tynk wapienny oraz gipsowy, płyty gipsowe, drewno, płyty MDF i HDF, a także korek, sklejkę, płyty wiórowe, ceramikę i stal. Jedno opakowanie kleju o pojemności 300 ml wystarcza, w zależności od krzywizny ściany, do przytwierdzenia 5 lub 6 sztuk. Paneli gipsowych nie powinno się przyklejać na styropian, polietylen, polipropylen.
Panel gipsowy imitujący beton o wymiarach 60 × 40 × 1 cm waży tylko 4 kg. (fot. SOL-TECH Design)
3. Masy akrylowe
Imitację betonu można również uzyskać, stosując specjalne masy produkowane np. na bazie żywicy akrylowej oraz drobno mielonych wypełniaczy mineralnych. Większość takich mas przeznaczona jest do stosowania wewnątrz pomieszczeń, ale można znaleźć też produkty na elewacje.
Masę o efekcie betonu można nakładać na każde podłoże mocne, trwałe i równe, suche, czyste (bez kurzu i tłuszczu) oraz bez innych substancji zmniejszających przyczepność. Przed nakładaniem masy dobrze wyschnięte i wysezonowane podłoże należy pokryć preparatem gruntującym.
Świeże tynki cementowe i cementowo-wapienne należy zagruntować po ok. 4 tygodniach, a tynki gipsowe po ok. 2 tygodniach od ich wykonania.
Gładzie oraz powierzchnie utworzone w systemach płyt kartonowo-gipsowych powinno się odpylić, następnie zagruntować. Ważne, aby po potarciu nie pozostał na dłoni biały pył.
Jeżeli ściany pokryte są tapetą, należy ją usunąć, a powłoki klejowe zmyć wodą z mydłem malarskim i pozostawić do całkowitego wyschnięcia. Miejsca pokryte pleśnią lub zagrzybione - oczyścić mechanicznie i zdezynfekować środkiem glono- i grzybobójczym.
Masa akrylowa z mineralnymi wypełniaczami może bardzo dobrze naśladować beton. Przy zastosowaniu odpowiedniej techniki nakładania, można wykonać rozmaite struktury. (fot. Guardi)
Niezależnie od rodzaju podłoża, przed aplikacją masy o efekcie betonu zawsze stosuje się preparat gruntujący.
Wyrób przed użyciem trzeba wymieszać. Masę nanosimy za pomocą zwykłej pacy stalowej lub pacy weneckiej na zagruntowaną wcześniej powierzchnię (po min. 24 godzinach od zagruntowania przy wysychaniu w temperaturze +20°C i wilgotności 60%) na grubość 1-2 mm. Po otrzymaniu równomiernej warstwy, przystępujemy do formowania struktury.
W zależności od efektu, jaki chcemy uzyskać, strukturę możemy wykonać poprzez:
prostopadłe przykładanie czystej pacy w różnych miejscach na ścianie;
przyklejenie folii do otynkowanej powierzchni, dociskanie jej wałkiem malarskim i odklejenie, następnie wygładzenie metalową pacą w kilku kierunkach;
formowanie suchym wałkiem sznurkowym w rozmaitych kierunkach i miejscach na ścianie.
W każdym przypadku, po 30-40 minutach od wykonania struktury (kiedy paca przestanie kleić się do ściany), wygładzamy całą powierzchnię pacą tak, by nie formować zgrubień, jednocześnie pozostawiając gdzieniegdzie wgłębienia. W celu uzyskania powłoki o zwiększonej odporności na ścieranie, otynkowaną powierzchnię przykrywa się farbą lazurującą. Masę nakłada się raz lub dwukrotnie, w zależności od oczekiwanego efektu. 1 kg preparatu wystarcza na 1 m2 powierzchni.
Inny producent mas "betonowych" rekomenduje na czystą, suchą, odpyloną i odtłuszczoną ścianę nałożyć wcześniej wałkiem malarskim grunt sczepny do betonu. Po odczekaniu 4 h, można przystąpić do aplikowania wyrobu. Nie wolno go rozcieńczać, jest gotowy do użycia po dokładnym wymieszaniu. Pacą wenecką formuje się cienką warstwę (na grubość ziarna), potem nieco wygładza. Jeśli chcemy wykonać wżery, przykładajmy i odrywajmy pacę od świeżo nałożonej masy. Na etapie wstępnego przesychania, powierzchnię delikatnie trzeba wygładzić. Po ok. 4 h można utworzyć kolejną warstwę i powtórzyć cały proces. Po ok. 12 h na wyschniętą powłokę należy nowym, nieużywanym wałkiem zaaplikować matowy lakier zabezpieczający (może nieznacznie zmienić odcień betonu).
Aby uzyskać efekt płyt betonowych, na wyschniętą pierwszą warstwę betonu nakleja się taśmę do wykonania ich imitacji w miejscach oddzielających elementy od siebie. Następnie nakłada się drugą porcję betonu i po ok. 30 min usuwa taśmę, otrzymując rysunek płyt i powierzchnię delikatnie się wygładza.
Producenci zwykle oferują kompletny system umożliwiający uzyskanie efektu betonu na dekorowanej powierzchni. Zestaw obejmuje najczęściej preparat gruntujący lub sczepny oraz masę. (fot. Jeger)
Uwaga! Jeśli potrzebujemy użyć więcej niż jednego opakowania produktu, przed nałożeniem powinniśmy zawartość wszystkich opakowań wymieszać razem, a przed wykonaniem całości oraz przed lakierowaniem sprawdzić efekt na niewielkiej powierzchni.
Joanna Dąbrowska
FAQ Pytania i odpowiedzi
Jakie są dostępne metody uzyskania efektu betonu we wnętrzach?
Można zastosować: płyty betonowe, panele gipsowe imitujące beton, masy akrylowe o efekcie betonu.
Jakie są cechy i sposób montażu płyt betonowych?
Płyty betonowe są ciężkie, dostępne w różnych rozmiarach, kolorach i fakturach. Mocuje się je klejem, a w niektórych przypadkach dodatkowo kołkami montażowymi. Przed montażem należy odpowiednio przygotować ścianę i zaimpregnować płyty, aby były odporne na wilgoć i czynniki atmosferyczne.
Czym różnią się panele gipsowe od płyt betonowych?
Panele gipsowe są znacznie lżejsze (np. 4 kg na 60 × 40 × 1 cm), przeznaczone wyłącznie do wnętrz. Dzięki impregnacji łatwo je czyścić, ale nie nadają się do wilgotnych pomieszczeń ani na zewnątrz.
Jak nakładać masy akrylowe o efekcie betonu?
Masy nakłada się pacą na odpowiednio przygotowane podłoże (gruntowane i suche), w jednej lub dwóch warstwach. Można formować różne struktury, np. przez przykładanie folii, użycie wałka lub modelowanie pacą. Dla lepszej trwałości powierzchnię wykańcza się lakierem.
Która metoda będzie najłatwiejsza do samodzielnego wykonania?
Dla osoby obawiającej się ciężaru płyt betonowych, odpowiednie mogą być lekkie panele gipsowe lub masy akrylowe, które umożliwiają tworzenie dekoracyjnych struktur bez konieczności użycia ciężkiego sprzętu.
W prasie budowlano-wnętrzarskiej od początku drogi zawodowej. W miesięczniku „Budujemy Dom” pracuję od kilkunastu lat. Moja ulubiona tematyka to architektura i aranżacja wnętrz. Śledzę trendy i nowości rynkowe. Cenię sobie kontakt z naturą. Kocham jazdę na nartach i pływanie kajakiem. W wolnym czasie spełniam marzenia podróżnicze - bliskie i dalekie.
Szanowni Państwo,
dobrą alternatywą dla betonu architektonicznego jest zastosowanie tynku modelowanego TSS 05 Foveo-Tech. Jest to cienkowarstwowy, lekki i elastyczny tynk do stosowania wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń. Charakteryzuje się długim czasem obróbki, można go aplikować ...
Gość Pikasso
30-12-2022 00:47
Ludzie już nie wiedzą jak wykańczać te tynki, niedługo goownem zaczną smarować.
Gość Misko
29-12-2022 21:37
Zamiast płyt możemy zastosować na przykład tynk modelowany. Jest łatwiejszy i szybszy w aplikacji, nie zajmuje dużo miejsca, można go położyć samemu. Bardzo ładnie imituje beton
6
