Jak prawidłowo ułożyć panele podłogowe?

Czego dowiesz się z artykułu?

• Jakie są typy paneli podłogowych?
• Jak układać panele podłogowe?

Podłoga to jeden z najważniejszych elementów aranżacji każdego pomieszczenia. Wybierając materiał do jej wykończenia należy zwracać uwagę nie tylko na to, czy łatwo się go układa. Posadzka powinna być przede wszystkim trwała, ale też estetyczna i łatwa do utrzymania w czystości. Na szczęście wszystkie te wymogi spełniają panele podłogowe.

Przy czym posadzka z paneli posłuży długo pod warunkiem, że materiał będzie dopasowany do warunków, jakie panują w danym wnętrzu. Pod uwagę trzeba więc wziąć to, jak intensywnie będzie użytkowane pomieszczenie i jaki będzie stopień jego zawilgocenia. Dlatego niezbędne jest zapoznanie się z charakterystyką różnych typów paneli.

Jednym z powodów popularności paneli jest to, że można je układać samodzielnie. Nie potrzeba do tego nawet żadnych specjalistycznych narzędzi. (fot. Arbiton (Decora))

Trzy typy paneli

Ze względu na materiały użyte do produkcji, panele dzielą się na laminowane, drewniane i winylowe. Każde mają nieco inne właściwości użytkowe.

Panele laminowane

Warstwowa budowa panelu laminowanego

Najbardziej rozpowszechnione są panele laminowane. Ich największe zalety to przystępna cena i łatwość utrzymania w czystości. Oferowane są w różnych wzorach i kolorach. Obecnie bardzo modne są panele z tzw. V-fugą, w których krawędzie fazowane są w taki sposób, że po ułożeniu podłogi między panelami powstaje fuga w kształcie litery V. Dzięki temu posadzka przypomina tradycyjną podłogę z drewna.

Panele laminowane zbudowane są z czterech warstw łączonych pod ciśnieniem w wysokiej temperaturze. Na spodzie znajduje się warstwa wykonana z laminatu bądź wzmocnionego papieru, która zapewnia stabilność kształtu panelu i eliminuje naprężenia powierzchniowe. Kolejna jest warstwa nośna, wykonana ze sprasowanych włókien drzewnych, która odpowiada za przenoszenie obciążeń. To od jej grubości i jakości zależy trwałość panelu. Następna warstwa - dekoracyjna, wykonana z laminatu lub papieru dekoracyjnego - decyduje o wyglądzie panelu. Może mieć strukturę drewnianego parkietu lub heblowanej deski, imitować kamień, płytki ceramiczne itp. Na wierzchu panel wzmocniony jest warstwą żywicy melaminowej lub overlay (substancją mineralną z korundem), która stanowi zabezpieczenie przed ścieraniem, wysokimi temperaturami i światłem słonecznym oraz szkodliwym działaniem środków chemicznych.

Panele laminowane mają określoną klasę ścieralności, oznaczaną symbolami od AC1 do AC6. Im wyższa jest cyfra, tym panel ma lepszą odporność na ścieranie. Do domu należy wybierać modele klasy AC3 i AC4 (takie też dominują w sprzedaży). Wyższe - AC5 i AC6 - przeznaczone są do pomieszczeń biurowych bądź budynków użyteczności publicznej o dużym natężeniu ruchu.

Warto też zwrócić uwagę na ich klasę użyteczności. Panele produkowane są w sześciu klasach (21, 22, 23, 31, 32, 33) i każdej przypisane jest inne natężenie ruchu. Pierwsza cyfra w oznaczeniu informuje, czy produkt przeznaczony jest do domu (2) czy do budynku użyteczności publicznej (3). Druga wskazuje natężenie ruchu - 1 - niskie, 3 - najwyższe.

Istotnym parametrem wyboru jest również grubość panelu - im większa, tym sztywniejsza będzie posadzka. W sprzedaży najwięcej jest takich o grubości 8 mm, ale bez problemu kupimy również panele 7-, 10- i 12-mm.

Choć materiały, z których wykonane są panele laminowane, absorbują wodę i wilgoć, w sprzedaży jest coraz więcej produktów pokrytych specjalnymi powłokami, które mają wysoki poziom odporności na wilgoć. Mimo to nie zaleca się układania ich pomieszczeniach, w których podłoga narażona jest na zachlapanie i długotrwały kontakt z wodą.

Panele winylowe

Warstwowa budowa panelu winylowego

Panele winylowe to dość zróżnicowana grupa produktów. Te najcieńsze (2-3 mm) nie mają sztywnej warstwy podkładowej, są elastyczne. Przykleja się je do idealnie równego podłoża. Są wodoodporne, zwykle można je stosować na ogrzewanie podłogowe.

Jednak panele winylowe mogą być znacznie grubsze (8 mm i więcej), gdy wierzchnia warstwa naniesiona jest na płytę drewnopochodną HDF pokrytą od spodu korkiem. Te nie są wodoodporne i nie są polecane na ogrzewanie podłogowe (cechuje je dość duży opór cieplny). Układa się je jako posadzkę pływającą.

Nieco cieńsze (najczęściej ok. 6 mm) są panele z warstwą nośną z innych materiałów niż HDF, np. wyroby z rdzeniem mineralnym. Zwykle są wodoodporne i dobrze nadają się na ogrzewanie podłogowe. Przeważnie układa się je jako posadzkę pływającą.

Cechą wspólną paneli winylowych jest to, że są miękkie i ciepłe w dotyku. Dlatego bardzo dobrze sprawdzają się w salonach, sypialniach czy pokojach dziecięcych. Co ważne, są antystatyczne i mają właściwości antypoślizgowe.

Panele winylowe dobrze tłumią hałas, są odporne na ścieranie i można je stosować również w pomieszczeniach narażonych na wilgoć, np. w kuchni. (fot. Arbiton (Decora))

Panele drewniane

Warstwowa budowa panelu drewnianego

Trzeci typ - panele drewniane - nie są tak popularne, przede wszystkim ze względu na wyższą cenę. Ich niewątpliwą zaletą jest bardzo naturalny wygląd - spośród paneli najbardziej przypominają tradycyjną podłogę drewnianą. To za sprawą wierzchniej warstwy, która wykonana jest przeważnie z twardego drewna drzew liściastych, pokrytego fabrycznie kilkoma warstwami lakieru, oleju bądź wosku (w sprzedaży są także panele drewniane niewykończone). W środku jest twarda płyta drewnopochodna lub deszczułki z drewna iglastego. Zaś pod nią znajduje się warstwa sklejki albo druga warstwa deszczułek ułożonych prostopadle do poprzednich. Panele drewniane są przyjemne w dotyku i elegancko się prezentują, dlatego warto je zastosować w reprezentacyjnych wnętrzach, np. w salonie.

To jedyny rodzaj paneli, który można poddawać cyklinowaniu.

Jak układać panele?

Możliwość samodzielnego ułożenia to niewątpliwie jeden z powodów tak dużej popularności paneli podłogowych. Osobie choć trochę wprawionej w majsterkowaniu (cięcie, używanie młotka itp.) montaż nie powinien sprawić problemów. Nie potrzeba do niego nawet specjalistycznych narzędzi (choć z takich przyda się wyrzynarka).

Nie znaczy to, że podczas prac montażowych nie obowiązują żadne zasady. Zawsze należy kierować się instrukcją producenta, bo sposobów układania paneli jest kilka. Poniżej opisujemy ten najczęściej spotykany - tzw. posadzkę pływającą. Niektóre łączy się na klik, inne na klej. Jedne wymagają podkładu, inne układa się bezpośrednio na betonowym podłożu.

Aklimatyzacja w pomieszczeniu

Przed przystąpieniem do montażu, oryginalnie zapakowane panele należy poddać 48-godzinnej aklimatyzacji w pomieszczeniu, w którym będą układane. Temperatura w nim nie powinna być niższa niż 18°C, a wilgotność powietrza mieścić się w zakresie 40-65%.

Podłoże pod panele musi być płaskie, stabilne, równe i czyste. Pierwszym krokiem jest ułożenie na nim folii paroizolacyjnej, która chroni materiał wykończeniowy przed wilgocią. Na folii układa się podkład podłogowy w postaci mat lub pianki, który niweluje drobne nierówności podłoża, izolując od chłodu i tłumiąc hałasy.

Uwaga! Jeżeli panele układamy na ogrzewaniu podłogowym, to podkład musi być specjalnego rodzaju, bardzo dobrze przewodzący ciepło.

Układanie paneli prostopadle do źródła światła wpadającego do pomieszczenia

W kolejnym etapie układa się panele - rzędami, prostopadle do okna, ewentualnie innego głównego źródła światła. Dzięki temu miejsca złączeń będą mniej widoczne. Jak wspomniano, poszczególne elementy łączy się na różne sposoby, obecnie najpopularniejszy to ten na pióro i wpust na zatrzask. Trzeba pamiętać, aby pomiędzy panelami, a wszystkimi stałymi elementami (ścianami, progami, rurami) zachować szczeliny dylatacyjne o szerokości ok. 10 mm. W tym celu należy rozmieścić kliny dylatacyjne, które usuwa się po ułożeniu paneli. Tego typu podłogę układa się bowiem jako tzw. pływającą, która nie jest trwale związana ze ścianami. Jest to konieczne, bo panele pod wpływem temperatury i wilgotności powietrza rozszerzają się lub kurczą, dlatego trzeba pozostawić im nieco przestrzeni. Ponadto taki sposób pozwala lepiej wygłuszyć strop.

Najpopularniejszy sposób układania paneli polega na wsuwaniu kolejnych elementów w żłobienia tych już ułożonych. (fot. Wineo)

Pamiętaj o koniecznym zapasie paneli!

Choć panele kupuje się z odpowiednim zapasem (ok. 15%), i tak przed ułożeniem warto rozplanować liczbę elementów w poszczególnych rzędach. Chodzi nie tylko o zmniejszenie strat materiału, ale też o to, by ostatni rząd był nie węższy, niż 5 cm. Jeśli z obliczeń wyjdzie, że wartość ta będzie mniejsza, pierwszy rząd, od którego rozpoczyna się montaż, należy odpowiednio przyciąć. Z kolei ostatnie panele w poszczególnych rzędach nie powinny być krótsze niż 30 cm.

Po ułożeniu posadzki trzeba jeszcze zamontować do ściany - za pomocą wkrętów lub kleju - listwy przypodłogowe, a następnie pozostałe elementy wykończeniowe, czyli narożniki, łączniki, zakończenia i progi.

Panele laminowane - układanie krok po kroku

Norbert Skupiński