Strop filigran czy tradycyjny wylewany? Zalety i wady stropów prefabrykowanych
Strop filigran czy tradycyjny wylewany? Zalety i wady stropów prefabrykowanych
Strop typu filigran składa się ze zbrojonych płyt żelbetowych, przygotowywanych w fabryce, fot. LEIER
Stropy filigran zaliczane są do stropów prefabrykowanych. Są jednak ich szczególnym rodzajem. Jeśli w projekcie domu przewidziano strop żelbetowy (wylewany) można go zastąpić stropem filigran. Czy taki prefabrykowany wariant jest rzeczywiście godny uwagi i jak wypada na tle innych rodzajów stropów z prefabrykatów? Poznaj zalety i wady stropów filigran.
Artykuł omawia charakterystykę, zalety i wady stropów filigran, porównując je głównie do tradycyjnych stropów żelbetowych oraz innych rodzajów prefabrykatów budowlanych. Stropy filigran to indywidualnie projektowane, prefabrykowane płyty betonowe, które w przeciwieństwie do tradycyjnej metody, przenoszą większość prac związanych z ich przygotowaniem z placu budowy do fabryki, co znacznie skraca czas montażu. Zaletą jest wysoka jakość wykonania w kontrolowanych warunkach i swoboda kształtowania, ale wadami są m.in. wysokie koszty transportu i konieczność użycia dźwigu do montażu. W porównaniu do innych prefabrykatów, takich jak stropy gęstożebrowe, filigran wymaga dodatkowej warstwy betonu na budowie, ale oferuje lepsze parametry techniczne i większą elastyczność projektową.
Jeżeli chodzi o budowę, ogólne założenia konstrukcyjne, to stropy typu filigran zdecydowanie najbardziej są podobne do typowych stropów żelbetowych. Finalnie bowiem, decydując się na wykonanie w budynku stropu filigran, otrzymujemy żelbetową płytę nośną. Żelbetową, czyli powstałą z zespolenia betonu ze zbrojeniem, które stanowi kratownica ze stalowych prętów.
Jaki wybrać strop - filigran czy tradycyjny wylewany?
W obu typach stropów wszystkie zasadnicze elementy - przede wszystkim grubość płyty oraz układ zbrojenia - projektuje się indywidualnie. Dostosowuje się go więc do konkretnego budynku. Znaczenie ma tu układ podpór (miejsc oparcia) stropu i odległość pomiędzy nimi. W praktyce oznacza to przede wszystkim, że bierze się pod uwagę to, gdzie znajdują się ściany nośne zewnętrzne i wewnętrzne, podciągi, słupy. Z drugiej strony trzeba też uwzględniać układ i rodzaj obciążeń, czyli np. to, gdzie na stropie mają stanąć ściany działowe, z jak ciężkiego materiału będą wykonane, czy na stropie (a jeżeli tak, to gdzie) będą opierać się słupy i inne elementy więźby dachowej, jak gruba ma być warstwa jastrychu (wylewki podłogowej)? W efekcie, w każdym przypadku dwa stropy filigran mogą się zasadniczo różnić, choćby pochodziły z tej samej fabryki. Bowiem za każdym razem uwzględnia się specyficzne cechy konkretnego domu. Pozwala to zoptymalizować każdy projekt, zarówno pod względem parametrów technicznych, jak i kosztów wykonania.
Stron robiony w fabryce zamiast na budowie
Tu dochodzimy do sedna problemu. Najbardziej charakterystyczną cechą takiego stropu jest bowiem fakt, że za każdym razem mamy do czynienia z indywidualnym projektem stropu o konstrukcji żelbetowej. Jednak, w przeciwieństwie do wersji tradycyjnej, większość niezbędnych prac przeniesiono tu z placu budowy do fabryki. To zaś zmienia niemal wszystko, od czasu wykonania, przez jakość stropu, aż po zupełnie inny zakres rozmaitych prac pomocniczych. Z punktu widzenia inwestora zmiana jest wręcz kolosalna. Dla niego cały proces skraca się z nawet kilku tygodni do zaledwie jednego dnia, bo tyle wystarcza na montaż stropu filigran. Ma się rozumieć, że tak naprawdę prace związane z przygotowaniem stropu trwają o wiele dłużej. Konieczne jest zaplanowanie płyty stropowej i jej podziałów, przygotowanie zbrojenia, ułożenie mieszanki betonowej, która potem musi związać i nabrać odpowiedniej wytrzymałości. To faktycznie zajmuje nawet kilka tygodni. Różnica polega na tym, że to wszystko dzieje się w fabryce, nie zaś na działce inwestora. Pamiętajmy również o tym, że rzeczywisty czas prac budowlanych przy wykonaniu tradycyjnego stropu żelbetowego musiałby obejmować jeszcze przygotowanie solidnego i dobrze podpartego deskowania o powierzchni równej całej kondygnacji (kilkadziesiąt metrów kwadratowych). Najbardziej praco- i czasochłonne jest wykonanie go z desek. Nakład sił czasu i pieniędzy można jednak zmniejszyć korzystając z gotowego szalunku wielokrotnego użytku. Te są obecnie dostępne w wielu wypożyczalniach sprzętu budowlanego.
Charakterystyka stropu typu filigran
Stropy filigran składają się z wykonanych według indywidualnego projektu, stosunkowo cienkich (5-7 cm) płyt betonowych z ułożonym zbrojeniem. Wymiary płyt mogą być różne i zależą od możliwości transportowych.
Po przewiezieniu na plac budowy opiera się je na ścianach i podporach montażowych, wykonuje zbrojenie wieńca stropowego oraz układa dodatkowe zbrojenie stropu - zależnie od projektu może to być zasadnicze zbrojenie konstrukcji lub jedynie dodatkowe zbrojenie w miejscach łączenia płyt. Następnie układa się po prostu warstwę nadbetonu, a rolę szalunku pełnią prefabrykowane płyty. Bardzo ważną kwestią jest również to, że przygotowywany fabrycznie strop typu filigran nie tylko powstaje szybciej, lecz ma też wyższą jakość, niż strop „robiony od zera” na budowie. W zakładzie produkcyjnym korzysta się chociażby z wyspecjalizowanych maszyn do przygotowywania zbrojenia, sprzętu, który nie jest dostępny na budowie. Ponadto wszystko odbywa się pod okiem fachowców z dużym doświadczeniem.
Natomiast z kwalifikacjami członków ekip budowlanych bywa bardzo różnie. Niekiedy są to ludzie na tyle słabo przygotowani, że mają nawet problemy z prawidłowym odczytaniem dokumentacji projektowej. Nie mówiąc już o tym, że nie wszystko w projekcie jest szczegółowo opisane, tak więc doświadczenie i wiedza fachowych pracowników to rzeczy wręcz bezcenne. Wreszcie, w warunkach jakie panują w zakładzie produkcyjnym cały proces odbywa się w ściśle kontrolowanych warunkach. A przecież chociażby dla właściwego związania mieszanki betonowej ważny jest nie tylko jej skład, ale również panująca później temperatura, utrzymywanie powierzchni betonu stale w stanie wilgotnym, ochrona przed silnym nasłonecznieniem i wiatrem. Na placu budowy trudno jest o to wszystko zadbać. Często też fizycznie nie ma kto tego robić, bo ekipa wykonawcza jest już na innej budowie.
Stropy typu filigran zalicza się do grupy prefabrykowanych, jednak warto zdawać sobie sprawę, że pod tym pojęciem kryją się faktycznie bardzo zróżnicowane rozwiązania. W przypadku filigranu generalnie dąży się do tego, żeby jak najwięcej prac wykonać już w fabryce. Jednak, pomimo że płyta jest już zbrojona, pewną część zbrojenia trzeba i tak wykonać dopiero na placu budowy, czy raczej ułożyć je na ustawionych już na budynku płytach. Najczęściej będą to już zbrojenia wstępnie ukształtowane w fabryce. Posłużą one do wzmocnienia połączeń pomiędzy płytami, wykonania wieńca na obwodzie stropu, podciągów itd. Następnie całość pokrywa się warstwą mieszanki betonowej. Jej klasa wytrzymałości oraz grubość warstwy muszą być zgodne z dokumentacją projektową przygotowaną przez producenta stropu. Ta warstwa betonu ma bowiem istotne znaczenie konstrukcyjne. Oczywiście, potem trzeba zadbać o właściwą pielęgnację świeżego betonu (ochronę przed słońcem, mrozem, nawilżenie).
Strop prefabrykowany z płyt powstaje najszybciej. Tu dodatkowa warstwa betonu nie jest już potrzebna, fot. Stropy.pl
Wariantem, w którym proces prefabrykacji jest posunięty znacznie dalej, są stropy z płyt kanałowych oraz panelowe, czyli ich lżejszy, mniejszy i bardziej zaawansowany technologicznie odpowiednik. Tu od razu układa się na budynku płyty o pełnej zakładanej wytrzymałości. Wypełnienie betonem (i ewentualne dozbrojenie) połączeń pomiędzy nimi w zasadzie nie ma już znaczenia konstrukcyjnego. To właśnie takie stropy wykonuje się najszybciej. Co ważne, w ich przypadku nie układamy już warstwy betonu na całym stropie. Betonuje się jedynie wieńce, podciągi, połączenia, ewentualnie fragmenty o nietypowym kształcie.
Po drugiej stronie skali mamy zaś niezwykle popularne stropy gęstożebrowe, czyli typu Teriva i podobne. Przecież one również powstają z elementów prefabrykowanych. Bo jak inaczej nazwać charakterystyczne dla nich belki nośne oraz dopasowane do nich pustaki wypełniające? Są to jednak elementy, które w porównaniu z płytami stropu typu filigran należałoby nazwać drobnowymiarowymi. Można je bowiem przenosić i układać bez użycia dźwigu. Co z jednej strony jest zaletą, jednak z drugiej wadą. Oznacza bowiem znacznie bardziej czasochłonne wykonawstwo. Nie można też zapominać, że wykonuje się je z ograniczonego asortymentu standardowych, fabrycznie przygotowanych elementów. W mniej typowych sytuacjach mogą one nie wystarczyć.
Strop filigran: podsumowanie
Podsumowując, strop filigran to owoc rozsądnego kompromisu - pomiędzy swobodą kształtowania oraz dobrymi parametrami technicznymi typowego stropu żelbetowego oraz szybkością i łatwością budowy stropów prefabrykowanych. Jeżeli więc bliskość wytwórni oraz ukształtowanie dojazdu na działkę umożliwiają skorzystanie z zalet prefabrykacji, to warto zastosować strop typu filigran. Barierą przy wyborze stropu filigran może być wysoki koszt transportu lub brak możliwości wjazdu dźwigu na działkę.
FAQ Pytania i odpowiedzi
Czym jest strop filigran i do jakiego typu konstrukcji jest on najbardziej podobny?
Stropy filigran zaliczane są do stropów prefabrykowanych, stanowiąc ich szczególny rodzaj. Jeśli w projekcie domu przewidziano strop żelbetowy (wylewany), można go zastąpić stropem filigran. Pod względem ogólnych założeń konstrukcyjnych, stropy typu filigran są zdecydowanie najbardziej podobne do typowych stropów żelbetowych. Finalnie, po wykonaniu stropu filigran, otrzymuje się żelbetową płytę nośną, która powstała z zespolenia betonu ze zbrojeniem. Zbrojenie to stanowi kratownica ze stalowych prętów. Stropy filigran składają się z relatywnie cienkich (5-7 cm) płyt betonowych z ułożonym zbrojeniem, wykonanych według indywidualnego projektu.
Jakie prace są przenoszone do fabryki w przypadku stropu filigran i jak wpływa to na czas budowy na placu inwestora?
Najbardziej charakterystyczną cechą stropu filigran jest przeniesienie większości niezbędnych prac z placu budowy do fabryki. Prace te obejmują m.in. zaplanowanie płyty stropowej i jej podziałów, przygotowanie zbrojenia, ułożenie mieszanki betonowej, która musi związać i nabrać odpowiedniej wytrzymałości. Chociaż proces przygotowania w fabryce trwa nawet kilka tygodni, z punktu widzenia inwestora montaż stropu filigran na budowie skraca się do zaledwie jednego dnia. Dodatkowo, prefabrykowane płyty pełnią rolę szalunku (deskowań), który w przypadku tradycyjnego stropu musiałby być przygotowany na budowie i zająłby dodatkowy czas. Wykonywanie prac w zakładzie produkcyjnym odbywa się także w ściśle kontrolowanych warunkach, co przekłada się na wyższą jakość stropu w porównaniu do stropu "robionego od zera" na budowie.
Czy stropy filigran są projektowane standardowo, czy dostosowuje się je do konkretnego budynku?
Zarówno stropy filigran, jak i tradycyjne stropy wylewane, są projektowane indywidualnie. W każdym przypadku projektuje się wszystkie zasadnicze elementy, w tym grubość płyty oraz układ zbrojenia, dostosowując je do konkretnego budynku. Projekt uwzględnia specyficzne cechy domu, takie jak układ podpór (np. ściany nośne zewnętrzne i wewnętrzne, słupy, podciągi) oraz układ i rodzaj obciążeń (np. gdzie staną ściany działowe, czy na stropie będą opierać się elementy więźby dachowej, grubość warstwy jastrychu). Dzięki indywidualnemu podejściu możliwe jest zoptymalizowanie projektu zarówno pod względem parametrów technicznych, jak i kosztów wykonania.
Jakie są wady stropów typu filigran?
Wady to między innymi niewielka dostępność ze względu na ograniczoną liczbę producentów, konieczność transportu elementów z daleka, co generuje wysokie koszty, a także wymóg wysokich kwalifikacji wykonawców i użycie dźwigu podczas montażu.
Jak strop filigran wypada na tle innych stropów prefabrykowanych, takich jak płyty kanałowe (panelowe) czy stropy gęstożebrowe (Teriva)?
trop filigran jest owocem kompromisu między swobodą kształtowania i dobrymi parametrami technicznymi stropu żelbetowego a szybkością budowy stropów prefabrykowanych.
Porównując go z innymi prefabrykatami:
• W porównaniu do płyt kanałowych/panelowych: Płyty kanałowe i panelowe są rozwiązaniami, w których proces prefabrykacji jest posunięty znacznie dalej. Układa się je na budynku od razu o pełnej zakładanej wytrzymałości. W ich przypadku nie układa się już warstwy betonu na całym stropie (nie jest potrzebna dodatkowa warstwa betonu), a jedynie betonuje się wieńce, podciągi i połączenia. Takie stropy wykonuje się najszybciej. Strop filigran natomiast, mimo że jest już zbrojony, wymaga ułożenia dodatkowego zbrojenia na budowie i pokrycia całości warstwą nadbetonu o istotnym znaczeniu konstrukcyjnym.
• W porównaniu do stropów gęstożebrowych (np. Teriva): Stropy gęstożebrowe powstają z drobnowymiarowych elementów prefabrykowanych (belek nośnych i pustaków wypełniających), które można przenosić i układać bez użycia dźwigu. Zaletą jest brak konieczności użycia dźwigu, ale wadą jest to, że wykonawstwo jest znacznie bardziej czasochłonne. Ponadto stropy gęstożebrowe wykonuje się z ograniczonego asortymentu standardowych elementów, które mogą nie wystarczyć w mniej typowych sytuacjach.
Człowiek wielu zawodów, instalator z powołania i życiowej pasji. Od kilkunastu lat związany z miesięcznikiem i portalem „Budujemy Dom”. W swojej pracy najbardziej lubi znajdywać proste i praktyczne rozwiązania skomplikowanych problemów. W szczególności propaguje racjonalne podejście do zużycia energii oraz zdrowy rozsądek we wszystkich tematach związanych z budownictwem.
W wolnych chwilach, o ile nie udoskonala czegoś we własnym domu i jego otoczeniu, uwielbia gotować albo przywracać świetność klasycznym rowerom.
Dnia 1.04.2018 o 09:45, Gość Adam Lundin napisał:
Czym najlepiej wypełnić ten strop? Czystym betonem czy betonem z domieszka izolacji?
Nadbeton w stropie filigran też pełni funkcję konstrukcyjną i użyty do wylania beton musi mieć wymaganą wytrzymałość. ...
Gość Adam Lundin
01-04-2018 09:45
Czym najlepiej wypełnić ten strop? Czystym betonem czy betonem z domieszka izolacji?
Gość supporterwnc
15-10-2017 11:58
Odpowiadam Piotrowi 1,5 roku po jego pytaniu, ale może się komuś przyda odpowiedż. Wszystkie otwory w takim stropie wykonuje się w fazie produkcji (prefabrykacji). Zgłaszasz się do firmy, pokazujesz projekt, otrzymujesz wstepną wycenę, na podstawie projektu firma przeprojektowuje strop,wpłacasz ...