Odkąd nastała moda na wykańczanie całej posadzki - mniej lub bardziej rozległej - jednym, najwyżej dwoma materiałami, ich staranne dobranie stało się szczególnie istotne. Każdy właściciel domu albo mieszkania dąży przecież do tego, żeby ta najintensywniej użytkowana płaszczyzna była efektowna, trwała i wytrzymała, a przy tym łatwa do sprzątania. Nowoczesne panele podłogowe charakteryzują się tymi cechami, jak również szeregiem innych zalet.
Wszystkie panele wykazują warstwową budowę. Podzielono je na grupy, biorąc pod uwagę np. surowce, z których wykonano poszczególne części. Wśród modeli z tworzyw sztucznych i materiałów drewnopochodnych najpopularniejsze są laminowane, ale obecnie coraz większe zainteresowanie kupujących wzbudzają jeszcze bardziej funkcjonalne i trwałe wersje winylowe. Duży popyt uzasadnia przystępna cena (produktów i ich montażu), a także to, że oba rodzaje wyrobów są proponowane w przebogatej gamie kolorów, wzorów, rozmiarów.
Wierzch gotowych paneli do złudzenia przypomina dowolny surowiec - mogą to być tradycyjne pięknie usłojone deski z rozmaitych gatunków drewna krajowego i egzotycznego, szlachetny kamień, płyty ceramiczne, tkaniny, albo nowocześniejsze nawierzchnie - np. z polerowanego betonu. Przy tak bogatym wzornictwie każdy znajdzie wariant odpowiedni do stylu aranżowanego wnętrza. Natomiast jeśli chodzi o asortyment wykonany z materiałów naturalnych (lub z ich udziałem), to oferta obejmuje drewniane deski warstwowe oraz elementy z korka.
Kolejną wspólną właściwością jest wytwarzanie produktów całkowicie wykończonych, przeznaczonych od razu do położenia i użytkowania. Nie jest konieczne ich lakierowanie, olejowanie, woskowanie. Lekkie warstwowe elementy cechuje duża odporność na wypaczanie (to zasługa ich budowy), dlatego oferowane są odmiany rozmaitej wielkości, niektóre modele mają długość nawet 4 m (inne wersje mierzą od kilkudziesięciu centymetrów długości, od około dziesięciu do kilkudziesięciu centymetrów szerokości).
Montaż jest szybki, czysty i łatwy, metodą bez kleju, na pióro i wpust, albo na zatrzaski (tzw. clicksystem). Można wykonać go samodzielnie, bez specjalistycznych narzędzi (układanie posadzki z innych materiałów jest bardziej żmudne, czasochłonne i wymaga zatrudnienia fachowców z profesjonalnym osprzętem). Do korzyści zastosowania jakichkolwiek gotowych paneli zalicza się jeszcze możliwość miejscowej wymiany jednego zniszczonego segmentu, a nie całej nawierzchni.
Uwaga na klasy, oznaczenia, parametry
Nie ma co ukrywać - wśród wymienionych paneli znajdują się produkty markowe ze sprawdzoną i zagwarantowaną wysoką jakością, jak również te o jakości niskiej, żeby nie powiedzieć słabej. Jasne jest, że w celu uzyskania nawierzchni długowiecznej, niekłopotliwej przy obsłudze, należy wybrać te o wysokiej jakości i koniecznie odpowiedniej trwałości, którą określa się przy pomocy np. klasy użyteczności i klasy ścieralności. Posługując się nimi, można precyzyjniej dopasować produkty do specyfiki pomieszczeń i intensywności ich eksploatowania. Wszelkie informacje powinny być podane na etykietach, w opisach i instrukcjach.
Po wykonaniu 11 różnych testów (m.in. odporności na ścieranie, uderzenia, żar papierosa) producenci przypisują panelom sześć klas użytkowania - 21, 22, 23 oraz 31, 32, 33. Każdy bez trudu sam, ewentualnie z pomocą sprzedawcy, rozkoduje to proste oznaczenie. Jeżeli pierwszą cyfrą jest 2, to wyrób jest przewidziany do zastosowania w domu/mieszkaniu. W przypadku cyfry 3 - nadaje się do obiektów użyteczności publicznej. Druga cyfra wskazuje (rosnąco) dopuszczalne natężenie ruchu - niskie, średnie, wysokie. Zatem kupując panele do wnętrz z małym natężeniem ruchu (do np. gabinetu, sypialni), szukamy oznaczenia 21. Ze średnim (np. jadalni) - 22. Dużym (salonu, kuchni, wiatrołapu, holu, korytarzy) - 23.
Wyodrębniono 5 klas ścieralności (AC) o symbolach od AC1 do AC5. Nawet w obiektach jednorodzinnych raczej nie stosuje się wyrobów najniższej klasy AC1, a do najintensywniej wykorzystywanych tam pomieszczeń wystarczają - AC3 i AC4.
Obecnie wielu użytkowników potrzebuje materiału do wykończenia posadzki z ogrzewaniem podłogowym. Nadają się na nią liczne modele, lecz należy się upewnić, że istotnie dobrze przewodzą ciepło. Ponieważ domów z podłogówką lawinowo przybywa, producenci przygotowują coraz więcej nowoczesnych wyrobów wyróżniających się bardzo niskim oporem cieplnym i oznaczają to na opakowaniu (to współczynnik R).
Na podłogówce powinny się znaleźć tylko wyroby z niskim wskaźnikiem oporu ciepła - dotyczy to właściwego podkładu i paneli. (fot. Arbiton (Decora))
Do tzw. pomieszczeń mokrych też wymagane są specjalne deski. Do kuchni, łazienek, pralni należy szukać wersji z fazowaniem z czterech stron (takie są również zalecane na podłogówkę), krawędziami zaimpregnowanymi i uszczelnionymi oraz z wodoodpornym rdzeniem (zwykła płyta wiórowa się nie nadaje, bo chłonie wilgoć). Poza tym trzeba zadbać o właściwy montaż.
Parametrami w skali Brinella mierzy się twardość drewna górnej części paneli drewnianych (tzw. desek warstwowych). Na przykład jeśli wybierzemy wariant z wierzchu wykonany z surowca egzotycznego, to z pewnością przez długi czas się on nie zniszczy nawet w miejscach intensywnie eksploatowanych, ponieważ wartość BHN wynosi w tym wypadku powyżej 4. Podobnie wysoką wartość (3-4 BHN) wykazują elementy z twardym drewnem krajowym (np. dębem, jesionem). Natomiast drewno drzew iglastych przeznacza się do rzadziej odwiedzanych pomieszczeń (wskaźnik około 1,5 BHN).
Nadal są najchętniej kupowane (głównie ze względu na estetykę i atrakcyjną cenę), lecz szybko nasila się zainteresowanie panelami winylowymi.
Budowa paneli laminowanych
Na wierzchu i od spodu przeważnie mają powłokę z laminatu, bowiem tworzywo sztuczne dobrze chroni rdzeń przed wilgocią. W procesie produkcji, w górnej części deski, zostaje nadrukowany wzór (tzw. dekor) imitujący dowolny surowiec, np. drewno, kamień - który następnie pokrywa się żywicą melaminową w celu ochrony przed ścieraniem, rysowaniem, promieniowaniem UV itp. Odporność na wgniecenia i uderzenia to cechy rdzenia. Żeby miał odpowiednią wytrzymałość, wytwarza się go z twardej drewnopochodnej płyty HDF, ewentualnie MDF.
Wzór, faktura i kolorystyka laminatu w doskonały sposób może imitować deski lakierowane, olejowane, bielone. (fot. Quick-Step)
Panele laminowane - cechy użytkowe i przeznaczenie
Panele są dostatecznie odporne na uszkodzenia mechaniczne i chemiczne, plamy, tłuszcze, zaś ich pielęgnacja jest - bardzo łatwa (wystarczy je przetrzeć wilgotnym mopem lub preparatem do laminatu). Większość nie jest wodoodporna (bo zawiera materiały drewnopochodne), dlatego ich zastosowanie ogranicza się do pomieszczeń suchych, a tylko specjalnie przygotowane warianty producenci zalecają do mokrych. W ofercie, oczywiście, zawierają jeszcze modele polecane na ogrzewanie podłogowe (których opór cieplny nie przekracza 0,15 m2·K/W).
Niestety, wierzchniej części (laminatu) nie poddaje się cyklinowaniu (jak w przypadku desek warstwowych) ani nie odnawia w inny sposób. Zniszczony element można jedynie zastąpić, dlatego warto kupić materiał z niewielkim zapasem.
Trudno nie wspomnieć o tym, że mimo prawidłowego ułożenia (na matach wyciszających), posadzka z lekkich lecz twardych laminatów podczas chodzenia po niej wydaje głuchy odgłos. Obecnie można temu zaradzić, zamawiając model z dodatkową warstwą tłumiącą dźwięk kroków - producenci opracowali go w odpowiedzi na niekorzystne opinie użytkowników. Uciążliwego problemu nie rozwiązali jeszcze do końca - zbadano, że taka opcja jest cichsza mniej więcej o połowę. Gładki laminat jest na ogół chłodny w dotyku. Do zalet zalicza się bogate wzornictwo, dostępność w wielu rozmiarach (o długości 100-200 cm, szerokości 25-35 cm, grubości 6-12 mm), niską cenę.
Panele winylowe
Użycie tych wyrobów zapewnia lepszą trwałość i funkcjonalność, w porównaniu z popularnymi laminatami.
Budowa paneli winylowych
Nazwa pochodzi od wierzchniej elastycznej warstwy, wykonanej z winylu, na której nanosi się dekor, następnie transparentne PVC o wysokiej odporności na ścieranie. Rdzeń to na ogół drewnopochodna płyta HDF, a w wersjach nowej generacji - np. mieszanka minerałów z polimerami. Spód deski często pokrywa się korkiem.
Posadzki winylowe są miękkie w dotyku i odporne na zaplamienie. Można je układać w pokoju małego dziecka. (fot. Arbiton (Decora))
Warianty z wodoodpornym mineralnym rdzeniem znakomicie sprawdzają się w łazience (ten model imituje posadzkę z kamienia). (fot Designflooring)
Panele winylowe - cechy użytkowe i przeznaczenie
Elastyczny i odporny wierzch doskonałej, niż laminat, zabezpiecza składowe posadzki przed ścieraniem, rysowaniem, uszkodzeniami mechanicznymi (wytrzymuje uderzenia nawet ciężkimi przedmiotami). Dodatkowo uzyskana nawierzchnia jest cieplejsza i przyjemniejsza w dotyku.
Docenia się właściwości antystatyczne winyli (nie przyciągają kurzu, są zatem odpowiednie dla alergików). Poza tym są - antypoślizgowe, co zwiększa bezpieczeństwo poruszania się nie tylko po powierzchni płaskiej wykończonej tym estetycznym i trwałym materiałem, ale również po schodach, które można szczelnie obłożyć profilami schodowymi (na stopnice i podstopnice). Szansa na szybkie wykończenie schodów z nieśliską powierzchnią jest atrakcyjna pod względem estetycznym, wykonawczym, użytkowym, kosztowym (cena profili winylowych jest nawet o połowę niższa od drewna).
Tę grupę asortymentu charakteryzuje największa różnorodność wzorów, faktur, kolorów. Bardzo korzystna jest możliwość renowacji zniszczonej warstwy górnej, poprzez nanoszenie specjalnych mas poliuretanowych lub polimero-akrylowych. Wszelkie informacje na ten temat podają producenci. Użytkownicy chwalą wyroby za znakomite przewodzenie ciepła (mają niższy opór cieplny od laminatów), więc doskonale sprawdzają się na podłogówce. Ponadto, choć są od nich cieńsze (ich grubość wynosi od 2 mm do 8 mm), dobrze tłumią odgłos kroków i wygłuszają wnętrza.
Istotna jest też ich wysoka odporność na wilgoć - są niezastąpione w pomieszczeniach mokrych (kuchniach, łazienkach, pralniach). Potwierdzoną testami stuprocentową wodoodporność wykazują warianty z rdzeniem mineralnym.
Są droższe od wersji laminowanych, lecz tańsze od drewnianych.
Panele drewniane
Drewno od wieków podbija serca właścicieli domów i mieszkań, wielu wciąż chce się nim otaczać. Alternatywą klasycznych litych dech, które nie nadają się na posadzki z ogrzewaniem podłogowym, poza tym skrzypią, paczą się i wichrują pod wpływem zmiennej wilgotności i temperatury, no i które trzeba lakierować, olejować, woskować - są nowoczesne panele klejone warstwowo, zamiennie nazywane deskami warstwowymi. Łączą zalety paneli i klasycznych desek.
Panele z drewna fabrycznie wykańcza się wytrzymałą powłoką (np. lakierem), która długo zabezpiecza podłogę przed ścieraniem się i ułatwia pielęgnację. (fot. Barlinek)
Budowa paneli drewnianych
Każda część powstaje z surowców naturalnych. Do wykonania wierzchniej przeznacza się twarde drewno o wysokiej wytrzymałości (najlepsze jest egzotyczne, natomiast z gatunków krajowych dąb, jesion). W przypadku tego rodzaju paneli, istotna jest grubość górnej części (w sprzedaży znajdziemy wyroby od 2 do 4 mm). Jeżeli wynosi ona 4 mm, będzie możliwe dwu- lub nawet trzykrotne cyklinowanie i położenie kolejnej powłoki ochronnej. Warto przewidzieć taką opcję, mimo że w procesie produkcji wierzch wykańcza się przemysłowo (kilkakrotnie) lakierem albo olejem, ewentualnie woskiem.
Gruby rdzeń (około 8 mm) powstaje z drewna iglastego (bardziej miękkiego), często z sosny. Drobne kawałki mocuje się zawsze poprzecznie, w stosunku do układu w warstwie wierzchniej. Niekiedy zastępuje się miękkie gatunki drewna twardą drewnopochodną płytą. Spód wytwarza się z drewna iglastego lub ze sklejki.
Panele drewniane - cechy użytkowe i przeznaczenie
Walorem tego rodzaju paneli jest różnorakość wymiarów - oferuje się je w szerokości 10-38 cm i długości od kilkudziesięciu centymetrów do nawet 4 m. Wykorzystanie tak długich modułów jest możliwe, m.in. dzięki ściśle połączonym kilku warstwom i poprzecznemu układowi budulca w kolejnych segmentach, które w wysokim stopniu chronią takie elementy przed wichrowaniem się pod wpływem zmiennej temperatury w pomieszczeniu.
W nowej technologii produkcji unika się też innych charakterystycznych wad litego drewna. Deski warstwowe są odporniejsze na działanie wilgoci, ponieważ fabrycznie zostały właściwie zabezpieczone i wykończone. Nie rozsychają się i nie trzeszczą. Wpływa na to również nowoczesny sposób ich montażu (jest identyczny, jak w przypadku laminowanych i winylowych).
To wszystko odbija się, oczywiście, na wysokości ceny wyrobów, za to proces ich układania jest szybszy i łatwiejszy, unika się wielu żmudnych i kosztownych operacji (cyklinowania, lakierowania), a podczas użytkowania zyskuje znacznie łatwiejszą obsługę. W nowocześniejszej odsłonie posadzka, jak lite drewno, zachowuje naturalne piękno, ciepło i znakomite właściwości akustyczne (tłumi odgłosy chodzenia i wycisza wnętrze) - w ogromnym stopniu przyczynia się do osiągnięcia ich przytulności. Większość wersji nadaje się do położenia na podłogówce oraz w kuchni i łazience.
Panele z korka
To unikalny materiał, nie tylko pod względem wyglądu (pozyskuje się go z kory gatunku dębu, rosnącego np. w Portugalii). Zastosowanie tego surowca zapewnia tak wiele korzyści użytkowych i zdrowotnych, że oprócz okładzin ściennych, produkuje się z niego elementy posadzkowe, w tym parkiet (do przyklejenia) i panele (do montażu jako posadzka pływająca).
Do sypialni przeznacza się posadzki przyjemne w dotyku, nieśliskie i z własnościami wygłuszającymi, np. wykonane z korka. (fot. Wicanders)
Budowa paneli z korka
Moduły pokryte są dekoracyjnym fornirem korkowym, a na nim powłoką z lakieru lub transparentnej folii PVC. Frez, do bezklejowego montażu, fabrycznie wycinany jest w rdzeniu z płyty HDF o grubości np. 7 mm. Konstrukcja spodniej warstwy zapewnia izolację termiczną i akustyczną.
Panele z korka - cechy użytkowe i przeznaczenie
Podkreśla się najlepsze, spośród wszystkich rodzajów paneli, właściwości wygłuszające takich wyrobów. Stąpa się po nich bezgłośnie, bo mają wysoką zdolność tłumienia dźwięków. To zasługa elastycznego korka, który amortyzuje wszelkie drgania powstające podczas chodzenia, co sprzyja ludzkim stawom. Chociaż nie jest on równie wytrzymały jak winyl, to wykazuje dużą odporność na uszkodzenia mechaniczne.
Jego zastosowanie obniża poziom hałasu wewnątrz budynku, dlatego jest szczególnie polecany do pokojów dzieci i seniorów, z kinem domowym, sypialni. Ma powierzchnię ciepłą i miłą w dotyku, przyjemną w odczuciu przy chodzeniu boso. Znaczną zaletą są też jego właściwości antystatyczne, dogodne dla uczuleniowców. Materiał ten nie wchłania wilgoci, ani się nie rozsycha. Łatwo go wyczyścić na mokro. Szacowana trwałość podłogi wynosi nawet 30 lat.
Montaż paneli podłogowych
Czeka się z nim na odpowiedni moment - w nowo postawionych domach najlepszy następuje dopiero po malowaniu ścian. Nie zachowanie reżimu technologicznego grozi wchłonięciem przez panele nadmiernej wilgoci z budynku. W przypadku tych wykonanych z materiałów naturalnych (np. desek warstwowych), zaleca się składowanie w miejscu docelowym przez co najmniej 48 godzin (potrzebne jest wyrównanie wilgotności i temperatury elementów z otoczeniem). Wcześniej, przy zakupie, powinno się zadbać o odpowiednią rezerwę materiału (na ewentualne straty podczas cięcia przy dopasowywaniu do zarysu posadzki oraz na wymianę zniszczonych elementów). Najczęściej wystarcza zapas 5-10%.
Etap I. Po oczyszczeniu (i ewentualnym wyrównaniu) podłoża, stosuje się, metodą na styk (nigdy z zakładem), podkład przeznaczony do wybranych paneli. Może to być pianka poliuretanowa, miękkie płyty pilśniowe, maty z korka. Prace wykonuje się fragmentami, adekwatnie do mocowania kolejnych elementów.
Etap II. Z paneli układa się tzw. posadzkę pływającą, której nie przykleja się do podłoża. Elementy łatwo łączy się na pióro i wpust lub na zatrzask (clicksystem). Tylko niektóre wyroby przeznaczone są do przyklejenia, np. najcieńsze winylowe. O sposobie mocowania informuje producent, podając szczegółową instrukcję.
Istotne rady dotyczące montażu
Przed rozpoczęciem pracy należy zmierzyć pomieszczenie i szerokość panelu, po to żeby przy ścianach nie znalazły się zbyt małe odcinki (m.in. nie mogą być węższe niż 5 cm). Układ desek kieruje się prostopadle do przegrody z oknem. Między nią a elementami konieczne jest utworzenie szczeliny dylatacyjnej o szerokości do 10 mm (na całym obwodzie wnętrza). Ma to na celu niwelowanie nieznacznych ruchów posadzki pływającej, które mogą następować pod wpływem zmiennej temperatury i wilgoci w pomieszczeniu. Wykorzystuje się kliny dystansowe, nabijając je co 1 m. Trzeba je wyjąć tuż przed przyczepieniem listew przypodłogowych (do podłogi, a nie ściany), które maskują przerwę, jednocześnie wykańczając i dekorując przestrzeń.
Od ponad dwudziestu lat w przystępny sposób opisuje domy i ogrody Czytelników. Współpracowała z kilkoma znanymi poradnikami budowlanymi. Jest autorką tekstów i zdjęć. W wolnych chwilach z przyjemnością zajmuje się własnym ogrodem.
Metodą permakulturową uprawia w nim zarówno rośliny ozdobne, jak i zioła, warzywa itp. Amatorsko interesuje się architekturą, ogrodnictwem, ornitologią, sportem, filmem. Uwielbia podróżować, poznawać nowych ludzi i miejsca. Jeżeli potrzebuje wypocząć, najchętniej wyjeżdża nad morze, poza sezonem wakacyjnym.
Skomentuj
