Czy kupowanie lamp solarnych do oświetlenia ogrodu to dobry pomysł?
Lampy solarne do ogrodu mają kilka niezaprzeczalnych zalet. Po pierwsze, świecą za darmo. Energię czerpią z promieniowania słonecznego, a nie z sieci, więc ich eksploatacja nie odbija się na rachunkach za prąd, który jest coraz droższy. Po drugie, nie potrzebują kabli. Jeśli inwestor nie pomyślał wcześniej o przygotowaniu okablowania do oświetlenia zewnętrznego, a teraz nie chce niszczyć ogrodu, chodników z kostki, elewacji - może zamontować lampy solarne. Takie oświetlenie łatwo też przenieść, jeśli dojdziemy do wniosku, że lepiej sprawdzi się w innym miejscu.
Trzeba jednak mieć świadomość tego, że lampy solarne nie będą przez długi czas świecić tak intensywnie, jak te zasilane z sieci. Do nastrojowego podświetlenia ogrodu wystarczą, ale jeśli chcemy przez całą noc zalewać światłem elewację frontową, wybierzmy lampy zasilane prądem z elektrowni.
Oświetlenie zewnętrzne, w ogrodzie i na budynku, ma dwie podstawowe funkcje. Pierwszą jest zapewnienie bezpieczeństwa - pewnego poruszania się po zmroku po ścieżkach, schodach, łatwego otwierania furtki i drzwi, bez konieczności szukania w ciemnościach kluczy i zamka. Oświetlenie posesji zniechęca też złodziei, którym w świetle trudniej się ukryć.
Druga funkcja to dekoracyjne podświetlanie wybranych roślin, elementów małej architektury, fragmentów elewacji. Oświetlenie podkreśla urodę domu i ogrodu oraz buduje nastrój.
Do realizacji różnych zadań potrzebne są odmienne rodzaje lamp.
W strefie wejścia i przy furtce stosuje się kinkiety, oświetlające klamkę i zamki. Jeśli drzwi wejściowe znajdują się w podcieniu, można zastosować plafonierę lub zwisającą lampę, które oświetlą większy obszar, łącznie ze schodami. Kiedy schody są długie, stosuje się oprawy lub taśmy LED podświetlające wszystkie lub wybrane stopnie.
Przy bramie garażowej zwykle umieszczany jest reflektor z czujnikiem ruchu. Światło zapala się automatycznie, gdy ktoś pojawi się na podjeździe, trzeba jednak pamiętać, żeby nikogo nie raziło w oczy.
Oświetlenie tarasu może być bardziej urozmaicone. Tu sprawdzą się zarówno górne lampy (jeśli jest w podcieniu lub zadaszony), kinkiety, jak i nastrojowe lampy solarne.
To właśnie oświetlenie tych trzech stref (wejście, garaż, taras) jest najistotniejsze, gdy chodzi o bezpieczeństwo.
Przy ogrodowych ścieżkach ustawia się lampy słupki, przykręcane do kostki, własnych fundamentów, osadzane w gotowych podstawach albo po prostu wbijane w grunt. Tam, gdzie potrzeba więcej światła (przy tarasie ulokowanym w głębi ogrodu, na podjeździe) można zastosować wysoką lampę stojącą. Duże latarnie potrzebują solidnego fundamentu.
Korzystając z reflektorów, punktowo lub kierunkowo oświetlamy ściany budynków, detale architektoniczne, duże rośliny. Trzeba jednak pamiętać, że równoległy strumień światła uwypukla wszystkie niedoskonałości otynkowanej ściany.
Na rynku znajdziemy też oprawy najazdowe, przeznaczone do montażu w podjazdach i chodnikach. To produkty ze stali, odporne na duży nacisk (można po nich jeździć samochodem) i uderzenia.
Wszystkie oprawy montowane na zewnątrz powinny charakteryzować się odpornością na warunki atmosferyczne. Do użytku zewnętrznego przeznaczone są te o klasie odporności minimum IP44. To oznaczenie szczelności oprawy, w którym pierwsza cyfra, o wartości od 0 do 6, oznacza pyłoszczelność, a druga (0-8) wodoszczelność.
Lampa solarna pozyskuje energię promieniowania słonecznego i przetwarza ją na energię elektryczną. Składa się z panelu solarnego, akumulatora, lampy LED i układu elektronicznego, który steruje pracą LED-a i czujników. W ciągu dnia panel solarny (czyli ogniwo fotowoltaiczne), pozyskuje energię słoneczną i zamienia ją w elektryczną. Ta gromadzona jest w akumulatorze, z którego w nocy zasilana jest lampa. Nie potrzeba kabli, podłączenia do sieci, a prąd jest zupełnie za darmo!
Przeważnie oświetlenie solarne montowane jest tam, gdzie doprowadzenie zasilania jest niemożliwe lub trudne (bo wiązałoby się np. z koniecznością zniszczenia ładnego ogrodu czy elewacji). Dziś lampy zasilane ze słońca występują w zasadzie w każdej formie - jako kinkiety (także do podświetlania numeru domu), słupki, modele najazdowe, latarenki, reflektory, duże latarnie, girlandy... Do niedawna uchodziły za źródło światła, które ze względu na słabą moc, sprawdzi się tylko jako oświetlenie dekoracyjne, dziś mogą być stosowane także jako świecące mocniej lampy użytkowe.
Pamiętać trzeba tylko o jednym - panel solarny musi być wystawiony na działanie promieni słonecznych. Nie można zatem umieszczać go w cieniu, pod drzewami, pod dachem. Na rynku znajdziemy modele, w których panel solarny oddziela się od elementu świetlnego. Ten pierwszy montujemy na ścianie nasłonecznionej, drugi może znajdować się w cieniu, czy pod zadaszeniem. Łączy je przewód o długości do kilku metrów.
Panele solarne wytwarzane są w dwóch rodzajach, jako monokrystaliczne lub polikrystaliczne. Te pierwsze są wydajniejsze. Jednak przede wszystkim powinniśmy zwrócić uwagę na to, jak dużą powierzchnię zajmują ogniwa. Ważne są też akumulatory o odpowiedniej pojemności, nie zawsze im większa, tym lepiej. Istotne jest, żeby pojemność była dopasowana do mocy ogniw, tak aby te były w stanie skutecznie doładować akumulator również w mniej słonecznych porach roku. Najpopularniejsze są litowo-jonowe (Li-Ion) i niklowo-metalowo-wodorkowe (Ni-MH).
Czas pracy lampy zależy od wielkości i sprawności panelu solarnego, pojemności akumulatora oraz od tego, ile mocy potrzebuje źródło światła. Diody LED mają niewielkie zapotrzebowanie na energię elektryczną i mocno świecą.
Lampy solarne wyposaża się w czujniki zmierzchu, które włączają i wyłączają oświetlenie, gdy w zasięgu czujnika ktoś się pojawi. Niektóre z nich świecą delikatnie, a po wykryciu ruchu rozpalają się do 100% mocy. To nie tylko oszczędność energii, ale i większa niezawodność, bo lampa działająca w dwóch trybach może pracować dużo dłużej.
Przydać może się też funkcja ładowania lampy, np. przez złącze mikro USB. Kiedy brakuje słońca, zabiera się ją do domu i ładuje ładowarką do telefonu.
Janusz Werner
Na zdjęciu otwierającym: Oświetlenie solarne jest dziś w stanie zastąpić większość zasilanych z sieci lamp montowanych na zewnątrz. (fot. Paulmann)
Skomentuj
