Porównanie 30 modeli kostki betonowej

Czego dowiesz się z artykułu?

• Jak wybierać kostkę betonową?
• Jakie są rodzaje kostki betonowej?
• Jak wykonać nawierzchnię z kostki betonowej?
• Dlaczego ważne jest właściwe wykonanie podbudowy i spoin?

Nawierzchnie wykończone odpowiednim materiałem służą przez lata, nadając otoczeniu pożądany charakter. Asortyment bruku z betonu jest ogromny, więc bez problemu można go dopasować do intensywności użytkowania traktów oraz stylu ogrodu.

Jak wybrać kostkę betonową?

Producenci oferują kostki jedno- i dwuwarstwowe. Te pierwsze są w całości barwione w masie, zaś drugie - jedynie w części licowej. W przypadku wyrobów wysokiej jakości, grubość warstwy wierzchniej wynosi przynajmniej 4-5 mm. Ponadto jest ona bardzo dobrze związana z pozostałą częścią bruku (konstrukcyjną). W warstwie licowej nierzadko znajduje się uszlachetniające kruszywo granitowe, bazaltowe lub piasek kwarcowy.

Najlepiej kupować materiał impregnowany fabrycznie, który nie chłonie wody, więc jest odporniejszy na działanie mrozu, uszkodzenia mechaniczne (kruszenie, ścieranie), zaplamienie i powstawanie wykwitów. Bruk niezabezpieczony, po ułożeniu zaleca się pokryć specjalnym impregnatem. Zabieg ten zmniejsza także nasiąkliwość kostki, dzięki czemu jest trwalsza i ma intensywniejszą barwę. Wykonuje się go podczas suchej, niezbyt słonecznej pogody, rozprowadzając preparat równomiernie za pomocą pędzla albo natryskowo.

Porównanie 30 modeli kostki betonowej

Kostka betonowa - ładny wygląd i funkcjonalność

Producenci bruku oferują kolekcje składające się z elementów o różnych wymiarach, kształtach, odcieniach. Po ułożeniu dają ciekawy efekt - nawierzchnia wygląda naturalniej, niż w przypadku zastosowania identycznych kostek.

Decydując się na bruk betonowy, warto brać pod uwagę tzw. uszlachetniony, który nieźle imituje kamień, klinkier, niekiedy drewno (w końcu w ogrodach najlepiej prezentują się naturalne materiały).

W wyniku profilowania powierzchni można nadać jej dowolną fakturę, np. kamienia albo drewna. Wyroby obijane w specjalnym bębnie mają charakterystyczne otarcia i rysy, dlatego przypominają starobruk. Szczotkowane są szorstkie i porowate. Płukane mają na wierzchu warstwę kruszywa, dzięki czemu imitują kamień i wykazują bardzo dobre właściwości antypoślizgowe.

Dużą zaletą kostki betonowej jest jej zróżnicowanie. Może być płukana (górne lewe: fot Kamal), cieniowana (górne środkowe: fot. Vestone), profilowana - tak by przypominała kamień (górne prawe: fot. Kamal) - albo mieć fakturę imitującą deski (dolne: fot. Bruk-Bet).

Tzw. kostki ekologiczne - z otworami bądź wypustami dystansowymi - służą do budowy traktów przepuszczających wodę deszczową w głąb gruntu. Choć wykończenie nawierzchni jest betonowe, nie powoduje znacznego ograniczenia powierzchni biologicznie czynnej. Prześwity wypełnia się kruszywem albo ziemią, w której sieje się niskie byliny zadarniające lub trawę odporną na deptanie. Rozwiązanie to najlepiej sprawdza się na podjazdach. Ścieżki i tarasy muszą mieć natomiast równą powierzchnię, po której wygodnie się chodzi.

Warto rozważyć ułożenie na podjeździe tzw. bruku ekologicznego - z otworami (fot. z lewej: Polbruk) bądź wypustami dystansowymi (fot. z prawej: Semmelrock).

Jak wykonać nawierzchnię z kostki betonowej?

Bruk betonowy jest odpowiedni zarówno na trakty piesze (ścieżki, tarasy, schody ogrodowe), jak i podjazdy (jeśli ma przynajmniej 6 cm grubości). Jest łatwy do ułożenia oraz pielęgnacji. Nawierzchnię można bez problemu naprawić lub rozbudować. Ponadto jest trwała i estetyczna. Z drobnych elementów bez problemu wykonuje się zaokrąglone wzory. Warto jednak zachować umiar - częstym błędem jest bowiem wybór krzykliwych kolorów, co przy utwardzeniu dużej powierzchni psuje wygląd otocznia domu.

Z ilością kostki nie można przesadzić, w przeciwnym razie ogród zacznie przypominać parking. Trzeba znaleźć kompromis między tym, co funkcjonalne, a tym, co estetyczne. Na małej działce wystarczy ułożyć podjazd i nieliczne ścieżki. Nawierzchnie powinny tworzyć dobrze przemyślany układ, usprawniający komunikację, a niekiedy zapobiegający wydeptywaniu trawnika. Ponadto muszą pasować do stylu ogrodu i dobrze komponować się z roślinnością. Możemy zaprojektować je samodzielnie, choć najlepiej jeśli całość zaaranżuje architekt krajobrazu.

Planując wybrukowanie podjazdu - pamiętajmy, że komfortowe manewrowanie autem zapewni nawierzchnia o szerokości przynajmniej 3 m i długości 6 m. Duży podjazd można ułożyć z kostki ekologicznej, ułatwiającej wsiąkanie wody opadowej w podłoże. Z kolei gładka jednolita powierzchnia będzie łatwiejsza do pielęgnowania, utrzymywania w czystości, odśnieżania. Na bruku w ciemnym kolorze mniej widoczne są plamy po oleju silnikowym.

Wygodny chodnik prowadzący od furtki do drzwi wejściowych ma 1,0-1,5 m szerokości. Ścieżki w ogrodzie bywają węższe - nawet 0,8 m. Różnego typu przejścia w części wypoczynkowej mogą mieć charakter mniej formalny - czasem wystarczają pojedyncze płyty "rozrzucone" na trawniku.

Kostką brukową wykańcza się także schody ogrodowe - trzeba tylko wybrać materiał o chropowatej, antypoślizgowej powierzchni - oraz tarasy - tu liczy się odporność na zaplamienie i łatwość utrzymania w czystości. Ażurowe kostki i płyty nie będą dobrym rozwiązaniem, bo nawierzchnia tarasu powinna być równa i umożliwiać stabilne ustawienie mebli.

Infografika: Etapy wykonywania nawierzchni

Podbudowa i spoiny - konieczne właściwe wykonanie

Właściwe wykonanie warstw podbudowy i ułożenie bruku ma duży wpływ na trwałość i estetyczny wygląd nawierzchni. Za przenoszenie obciążeń na grunt rodzimy odpowiada podbudowa. Źle przygotowana może się zapadać. Na dnie wykopu powinna znaleźć się warstwa nośna, która zazwyczaj jest z kruszywa (tłucznia lub pospółki). W przypadku ścieżek jej grubość wynosi 10-20 cm, a podjazdów - 20-30 cm. Wyżej tworzy się 3-5 cm warstwę podkładową, na ogół z piasku. Aby uniknąć powstawania kolein, każdą z nich należy starannie zagęścić w sposób mechaniczny.

Przestrzenie pomiędzy kostkami najczęściej wypełnia się piaskiem, jednak takie nawierzchnie dosyć szybko tracą walory użytkowe i estetyczne. W fugach zaczynają rosnąć chwasty, trawa, mech, a ich usuwanie jest uciążliwe. Ponadto podczas zamiatania, mycia wężem ogrodowym albo ulewnych deszczy może dochodzić do ubytku piasku w szczelinach.

Nowocześniejszą metodą jest użycie specjalnej zaprawy spoinującej, która nadaje traktom większą stabilność, odporność na czyszczenie myjką ciśnieniową i zarastanie roślinnością. Do spoinowania bruku wybiera się zwłaszcza gotowe do użycia zaprawy żywiczne (epoksydowe) - mrozoodporne, elastyczne, o wysokiej przepuszczalności wody.

W obrębie traktów na podbudowie przepuszczającej wodę, dobrze sprawdza się również tzw. piasek fugowy, stabilizowany naturalnym spoiwem. Takie spoiny można w razie potrzeby w prosty sposób uzupełnić - stary i nowy materiał trwale się ze sobą połączy. Fugi na bazie cementu (nie mylić ze zwykłą zaprawą cementową) nie przepuszczają wody, dlatego przeznaczone są do nawierzchni, w których do warstw podbudowy (konstrukcyjnej i podkładowej) dodano substancję wiążącą (np. cement).

Na przygotowanej podbudowie, bruk układa się ścisło, dobijając go do podłoża gumowym młotkiem. Ważnym etapem budowy nawierzchni jest uzupełnienie szczelin między kostkami - dzięki temu nie mogą się przemieszczać i tworzą jednolitą płaszczyznę. Na ogół wystarcza wypełnienie ich piaskiem, warto jednak rozważyć fugowanie przy użyciu specjalnej, wodoprzepuszczalnej zaprawy. (fot. po lewej: Dreamstime, po prawej Libet)

Małgorzata Kolmus
Fot. otwierająca: Semmelrock