W trakcie lutowania części łączone nagrzewają się, ale nie topią. Połączenie trwałe uzyskuje się dzięki przyczepności lutu do materiałów łączonych. Dlatego też warunkiem otrzymania prawidłowego połączenia jest staranne oczyszczenie (mechanicznie i chemicznie) powierzchni przed lutowaniem.
Lutowanie miękkie rynien - co to jest?
Lutowanie miękkie jest to łączenie metali za pomocą spoin miękkich, czyli takich jak cyna, cyna z ołowiem, bizmutem i innymi domieszkami. Luty miękkie mają temperaturę topnienia poniżej 300°C i są wykonywane w postaci prętów, płytek, drutu, proszków i past. Lutowanie miękkie stosuje się wtedy, gdy nie zależy nam na dużej wytrzymałości połączenia, czyli do lutowania wyrobów blaszanych, części osprzętu różnych aparatów i przyrządów, przewodów elektrycznych itp.
Lutowanie twarde rynien - co to jest?
Lutowanie twarde odbywa się za pomocą lutów twardych o temperaturze topliwości powyżej 500°C. Daje ono połączenie nie tylko szczelne, ale również o dużej wytrzymałości na rozciąganie i na uderzenia. Luty takie produkowane są w postaci blaszek, taśm, prętów, drutu, wiórów lub granulek. Stosuje się tu miedź, stopy miedzi z cynkiem i stopy srebrne. Lutuje się palnikiem gazowym - na gaz miejski bądź propan-butan - albo w piecach elektrycznych, czy w kąpielach solnych.
Połączenia lutowane sprawdza się pod względem równomierności rozłożenia lutu i estetyki wykonania. W celu skontrolowania szczelności połączenia wykonuje się próbę wodną, podczas której łatwo zauważyć ewentualne przecieki przez spoinę.
Dobrą metodą sprawdzenia szczelności lutowania jest też pokrycie jednej strony lutowanej spoiny warstwą kredy i wlanie od drugiej strony nafty. Jeżeli połączenie jest szczelne, to na warstwie kredy nie pojawią się tłuste plamy.
Przeczytaj
Może cię zainteresować
Dowiedz się więcej
Zobacz więcej
Zobacz mniej
Narzędzia do lutowania rynien:
- pędzel do płynów lutowniczych;
- salmiak sprasowany w kostce (oczyszcza grot lutowniczy z tlenków, zapewniający tym samym trwały i mocny lut);
- płyn lutowniczy;
- cyna do lutowania miękkiego;
- pilnik do metalu lub papier ścierny;
- młotek metalowy;
- kolba lutownicza gazowa albo elektryczna;
- gaśnica, okulary, rękawiczki, zapalniczka;
- szmatka mokra, szczotka druciana.
Redaktor: Jan Król
Na zdjęciu otwierającym: Systemy rynnowe z miedzi i tytanowo-cynkowe wymagają lutowania (fot. Plastmo)
