Pompy ciepła - komu montaż wciąż się opłaca?

Dlaczego dziś instalacja pompy ciepła postrzegana jest jako mniej opłacalna niż kiedyś?

Obecnie pompy ciepła, jak wszystko inne - kosztują więcej niż kilka lat temu. Dodatkowo zmieniły się również relacje cen źródeł ciepła. Dawniej prąd (niezbędny do działania pompy ciepła) był tańszy niż np. gaz. Jednak od 2022 roku jego ceny znacząco wzrosły. Kalkulując koszty energii elektrycznej potrzebnej do zasilenia pompy ciepła po aktualnych cenach energii - może się okazać, że inne metody ogrzewania domu są po prostu bardziej opłacalne. Ponadto inwestorzy obawiają się też dalszych zmian w taryfach prądu i tym samym - zwiększenia wysokości rachunków za energię elektryczną. Na nieprzewidywalnym rynku trudno jest ocenić opłacalność inwestycji i kosztów eksploatacji takiej instalacji, stąd wiele osób zainteresowanych tą technologią wstrzymuje się obecnie z decyzją.

Dofinansowanie na pompę ciepła w starej i nowej edycji programu "Czyste Powietrze"

Od 1 marca 2025 obwiązują nowe zasady programu "Czyste Powietrze", w ramach którego można uzyskać dotację m.in. na pompę ciepła. W obecnej jego edycji inwestorzy mogą uzyskać wyższe dofinansowanie. Jego wysokość ostatecznie zależeć będzie od zakresu przedsięwzięcia (obecne zasady programu mają zachęcać do gruntownej termomodernizacji budynków) i poziomu dochodów beneficjenta. Inwestorów ucieszy na pewno fakt, iż maksymalne kwoty dofinansowania w nowej edycji programu są wyższe. Poniżej przedstawiamy porównanie wysokości dotacji na starych i nowych warunkach programu.

Kiedy nie opłaca się instalować pompy ciepła?

Pompy ciepła sprawdzają się najlepiej w dobrze ocieplonych budynkach z niskotemperaturowym ogrzewaniem podłogowym. W budownictwie starszego typu - w niezbyt dobrze ocieplonych domach z tradycyjnymi grzejnikami do samego montażu pompy ciepła doliczyć należy jeszcze termomodernizację budynku. Jednak tak jak wspominaliśmy wyżej - nowa edycja programu "Czyste Powietrze" pozwala uzyskać dofinansowanie nie tylko na wymianę nieefektywnego źródła ciepła, ale również prace w zakresie:

• modernizacji instalacji grzewczej,
• ocieplenia budynku,
• wymiany stolarki okiennej i drzwiowej,
• montażu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacji),
• a także montażu instalacji fotowoltaicznej, która może zasilać pompę ciepła. W ten sposób inwestycja w pompę ciepła może stać się opłacalna dla znacznie szerszej grupy inwestorów.

Fotowoltaika do pompy ciepła

Montaż instalacji fotowoltaicznej do pompy ciepła nie jest obowiązkowy, jednak połączenie tych dwóch technologii pozwala optymalnie z nich korzystać. Zasilanie pompy ciepła "własnym" prądem z przydomowej fotowoltaiki jest bardzo opłacalne, ponieważ w ten sposób w znacznym stopniu jest ona zasilana bezkosztowo. Pompa działa głównie w dzień - gdy panele produkują prąd. Jest on wówczas zużywany na bieżąco, a nie odsyłany do sieci, co w systemie net-billing jest nieekonomiczne, ponieważ prąd trzeba kupić znacznie drożej, niż odsprzedaje się go do sieci. Co prawda autokonsumpcja jest możliwa w miesiące, gdy dzień jest długi, jednak zestaw: pompa ciepła + panele fotowoltaiczne wciąż pozwala maksymalnie obniżyć rachunki za prąd, a przy tym jest zeroemisyjny, co istotne dla tych, którym zależy na ekologii.

Pompa ciepła - do jakiego domu

Aby uzyskać maksymalna efektywność pompy - dom musi być dobrze ocieplony. To proste - im mniejsze straty ciepła, tym mniejszą pracę musi wykonać pompa (i tym mniej energii pobrać). Pompa ciepła najlepiej sprawdzi się w nowych domach wybudowanych już w standardzie WT2021 lub w domach pasywnych. W starszych budynkach przed montażem pompy ciepła zwykle trzeba wymienić stolarkę i ocieplić ściany i dach, ponieważ na tych elementach tracą one najwięcej ciepła.

Dla efektywności pompy ciepła istotny jest też rodzaj ogrzewania. Optymalna jest niskotemperaturowa instalacja grzewcza - taka jak ogrzewanie podłogowe. Ponieważ taka instalacja ma dużą powierzchnię - nie musi mieć wysokiej temperatury, a dla pomp ciepła najlepsza jest temperatura zasilania do 35-40°C. Jeśli w budynku nie ma możliwości płożenia podłogówki - zaleca się wymianę kaloryferów na większe.

Idealnie jest, gdy dom posiada instalację fotowoltaiczną. Jeśli nie została wcześniej zamontowana - warto jest zainwestować w nią przy okazji instalacji pompy. Jeśli już jest - przy montażu pompy warto jest ją rozbudować. Jeśli budynek nie posiada fotowoltaiki - dobrze jest korzystać z tanich nocnych taryf, o ile jest w nim bufor lub zasobnik CWU, który pomaga utrzymać stabilną pracę pompy.

Optymalna lokalizacja także ma wpływ na efektywność pompy ciepła. Urządzenie powinno być osłonięte przed wiatrem, ale też przepływ powietrza wokół niego powinien być swobodny.

Kluczowe znaczenie ma dobór urządzenia. Moc pompy powinna zostać skalkulowana na podstawie faktycznego zapotrzebowania na ciepło. Pompa zbyt małej mocy będzie grzać niewystarczająco, zaś pompa o zbyt dużej - będzie kosztowna w eksploatacji i przez to mniej wydajna. Istotny jest też poprawny montaż zapewniający prawidłowe i wydajne działanie urządzenia, a także zapewniające mu długą żywotność.

Przeczytaj

Może cię zainteresować

Pompa obiegowa do domu jednorodzinnego - na co zwrócić... Zawór przeciwzamrożeniowy: niezbędny element ochrony pompy... Dlaczego warto wybrać pompę ciepła do ogrzewania domu?

Dowiedz się więcej

• Hybrydowa pompa ciepła - wszystko, co musisz o niej wiedzieć
• Kiedy pompa ciepła się opłaca?
• Bufor ciepła 1000 l - kiedy warto stosować, a kiedy nie?
• Pompy ciepła Buderus - innowacyjne rozwiązania dla zrównoważonego ogrzewania
• Czy pod pompę ciepła potrzebny jest fundament?
• Monoblokowe, powietrzne pompy ciepła do nowych i modernizowanych budynków
• Cykl defrost w powietrznej pompie ciepła. Dlaczego jest tak niezbędny?
• O co chodzi z tymi pompami ciepła? Powietrze-powietrze, powietrze-woda?
• Jaka powinna być temperatura czynnika w pompie ciepła?
• Wybór pompy ciepła do domu jednorodzinnego
• Pompa ciepła czy kocioł pelletowy?
• Pompa ciepła do cwu i kocioł na pellet - jak sprawdzi się ten duet?
• Na co zwrócić uwagę kupując pompę ciepła?
• Jakie są dotacje na pompę ciepła 2023 roku?

Zobacz więcej Zobacz mniej

Pompa ciepła - kiedy instalować

Pompa ciepła wciąż może być tanim ogrzewaniem o ile można zasilać ją własnym prądem z instalacji fotowoltaicznej. Im lepiej ocieplony dom - tym bardziej efektywne działanie pompy i tym mniej energii musi ona pobrać. Skuteczna izolacja jest szczególnie istotna w miesiącach zimowych, gdy panele produkują mniej prądu, a ewentualne straty ciepła są największe. Warto też wiedzieć, że większość nowoczesnych pomp ciepła typu powietrze-powietrze lub powietrze-woda może pełnić funkcję klimatyzacji, o ile posiadają opcję odwrócenia obiegu chłodniczego. Wówczas w lecie taka pompa odbiera ciepło z wnętrza domu i oddaje je na zewnątrz. Co ważne, wykorzystując energię z przydomowej instalacji fotowoltaicznej działa bezkosztowo. Ta dodatkowa korzyść może skłonić nieprzekonanych do inwestycji w pompę ciepła.

Artykuł firmy ASAJ