Remont elewacji w domu murowanym

Czego dowiesz się z artykułu?

• Dlaczego decydujemy się na remont elewacji?
• Dlaczego dobra termoizolacja domu jest tak ważna?
• Jakie materiały ociepleniowe stosowane są na ściany zewnętrzne?
• Czy istnieją dopłaty do remontu elewacji?
• Jakie są orientacyjne koszty remontu elewacji?

Ściany zewnętrzne są narażone na działanie wielu szkodliwych czynników: intensywnie nagrzewa je słońce, spływa po nich deszczówka, na elewacji osadzają się rozmaite zanieczyszczenia, np. kurz. Na tynkach (ale nie tylko) mogą pojawić się naloty organiczne, np. glony, porosty. Szczególnie od strony północnej czy nisko nad gruntem.

W najprostszym wariancie brudną elewację wystarczy wyczyścić, w przypadku popularnych tynków cienkowarstwowych czy klinkieru świetnie sprawdza się myjka wysokociśnieniowa. Glony usuwa się również za pomocą preparatów chemicznych, a stare elewacje z cegły można piaskować. Po umyciu tynk warto pomalować, uprzednio go gruntując. Podobnie postępuje się w przypadku drewnianej oblicówki - najpierw czyszczenie (np. ryżową szczotką i wodą z dodatkiem szarego mydła), potem malowanie odpowiednio dobranym preparatem.

Jeśli stare tynki cementowo-wapienne są spękane, a przy opukiwaniu wydają głuchy odgłos, zakres robót będzie większy - należy je skuć i elewację wykonać od nowa. Tak samo postępujemy z tynkami zawilgoconymi i silnie zagrzybionymi. Po ich usunięciu, mur należy osuszyć i zabezpieczyć preparatami grzybobójczymi. W pierwszej kolejności trzeba jednak ustalić i zlikwidować źródło zawilgocenia, np. wymienić przerdzewiałą rynnę.

Elewację wykończoną cienkowarstwowym tynkiem można wyczyścić, korzystając z myjki ciśnieniowej. (fot. Greinplast)

Odspojone i mocno zagrzybione tradycyjne wyprawy tynkarskie trzeba skuć. (fot. J. Werner)

DLACZEGO POWINNIŚMY OCIEPLAĆ DOM?

W przypadku domów nieocieplonych remont elewacji należy połączyć z termoizolacją ścian. Bo w dobrze izolowanym budynku straty ciepła są niższe, zatem do ogrzania go potrzeba mniej energii. A to oznacza mniejsze zużycie paliwa, czyli niższe wydatki na ogrzewanie i niższą emisję szkodliwych zanieczyszczeń.

Tymczasem 70% z 5 mln polskich domów jednorodzinnych to budynki nieocieplone w ogóle lub ocieplone zbyt cienkimi warstwami izolacji.

Jeden z najważniejszych we współczesnym budownictwie parametrów - współczynnik przenikania ciepła U - w odniesieniu do ścian zewnętrznych w nowym domu nie może przekraczać 0,23 W/(m2·K). W starszych często jest 4-5-krotnie wyższy! W latach 60. ub. stulecia, zgodne z przepisami, U ścian wynosiło 1,16, na początku lat 80. - 0,75.

Do docieplenia kwalifikuje się nawet 70% polskich domów. (fot. Paroc)

To, jak mocno izolacja termiczna przegród zmniejsza straty ciepła, a co za tym idzie wydatki na ogrzewanie oraz emisję zanieczyszczeń, pokazał eksperyment przeprowadzony przez firmę Rockwool.

Za modelowy posłużył dom o powierzchni 80 m2 i współczynniku przenikania ciepła U ścian 0,95 W/(m2·K). Termomodernizacja polegała na dociepleniu ścian zewnętrznych wełną skalną o grubości 16 cm - U ściany obniżono z 0,95 do 0,18, dociepleniu stropu nad poddaszem wełną o grubości 30 cm, podłogi wełną o grubości 15 cm i wymianie okien na nowe, o współczynniku przenikania ciepła U = 1,1.

Przed zmianami roczne koszty ogrzania budynku najtańszym mułem węglowym (dziś zakazanym) wynosiły 2260 zł. Jeśli paliwem byłby groszek węglowy, byłoby to 5450 zł. Po wymianie kotła na nowoczesny, za groszek trzeba by zapłacić 3410 zł. Przy nowym kotle i pełnej termomodernizacji przegród zewnętrznych, roczny koszt ogrzania domu tym paliwem wyniósłby tylko 1060 zł! Zaś emisja szkodliwych substancji do atmosfery zmalałaby 3-krotnie.

MATERIAŁY OCIEPLENIOWE NA ŚCIANY ZEWNĘTRZNE

Ściany zewnętrzne ociepla się styropianem bądź wełną mineralną. Oba materiały wykazują podobne właściwości izolacyjne - ich współczynnik przewodzenia ciepła λ (lambda) wynosi między 0,030 a 0,040 W/ (m·K). Poza tym wyraźnie się różnią - nasiąkliwością, elastycznością, izolacyjnością akustyczną, wytrzymałością na obciążenia.

• Zalety styropianu

Styropian jest lekki i sztywny. To materiał samogasnący. Słabo izoluje akustycznie. Jest odporny na wilgoć, ale tam, gdzie może mieć kontakt z wodą, lepiej wykorzystać styrodur (polistyren ekstrudowany XPS). Nie jest odporny na działanie niektórych rozpuszczalników, dlatego nie wolno stosować go razem z lepikami, farbami rozpuszczalnikowymi, niektórymi klejami. Cechuje go niska paroprzepuszczalność, co ma znaczenie przy ocieplaniu wilgotnych ścian - obłożenie styropianem utrudni ich wysychanie.

• Zalety wełny mineralnej

Fasadowa wełna mineralna jest zacznie cięższa i jednocześnie elastyczna, dzięki czemu szczelnie wypełnia przestrzenie, w których ją układamy. To materiał niepalny. Dobrze izoluje akustycznie. Jest odporna na chemikalia i wysoką temperaturę. Ma dużą paroprzepuszczalność, lecz jest nasiąkliwa. Zamoczona traci właściwości izolacyjne, dlatego należy zabezpieczyć ją przed deszczem. Do ocieplania ścian stosuje się płyty z wełny mineralnej półtwarde i twarde, zwykłe lub lamelowe, czyli z włóknami ułożonymi prostopadle do płaszczyzny płyty. W porównaniu ze styropianem, obróbka wełny jest uciążliwa - przy cięciu pyli, a jej włókna podrażniają skórę i błony śluzowe.

Renowacja elewacji krok po kroku

DOPŁATY DO REMONTU ELEWACJI

Właściciele remontowanych domów mogą się ubiegać o dopłaty do docieplenia przegród zewnętrznych, czyli ścian, dachu, podłóg na gruncie oraz wewnętrznych, oddzielających pomieszczenia ogrzewane od nieogrzewanych, w ramach rządowego programu Czyste Powietrze. Podstawowym warunkiem otrzymania dotacji jest jednak wymiana starego, nieekologicznego źródła ciepła.

Żeby skorzystać z programu, trzeba wydać przynajmniej 7 tys. zł, maksymalne koszty przewidziane do wsparcia to 53 tys. zł. Wysokość dotacji powiązano z dochodem przypadającym na osobę w gospodarstwie domowym i wynosi ona do 90% poniesionych kosztów. Na takie dofinansowanie mogą liczyć inwestorzy, których miesięczny dochód nie przekracza 600 zł netto na osobę w gospodarstwie domowym.

Przy dochodzie między 600 i 800 zł netto/os., dotacja to maksymalnie 80%. Powyżej 800 zł/os. wielkość dotacji maleje wraz ze wzrostem dochodu i dodatkowo wtedy, gdy wnioskodawca może skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Przy dochodach powyżej 1600 zł/os., w zależności od rocznych zarobków, dotacja może wynieść 15 bądź 18%, albo nie przysługuje wcale. W tym ostatnim przypadku da się skorzystać wyłącznie z ulgi.

Maksymalną stawkę za ocieplenie oraz uzasadnione roboty towarzyszące autorzy programu ustalili na 150 zł/m2. Żeby liczyć na zwrot poniesionych kosztów, przegrody trzeba docieplić tak, aby spełniały warunki techniczne obowiązujące po 31 grudnia 2020 r. - współczynnik przenikania ciepła ścian zewnętrznych ma wynosić 0,20 W/(m2·K). W razie stosowania systemów ociepleń, montaż dopuszcza się tylko w kompletnym zestawie.

ORIENTACYJNE KOSZTY REMONTU ELEWACJI (OCIEPLENIA)

Ocieplenie 1 m2 ściany styropianem, metodą lekką mokrą, kosztuje między 140 a 180 zł. 2/3 tej kwoty to koszt materiałów (styropian, zaprawa klejowa, siatka, grunt, tynk cienkowarstwowy), około 50 zł/m2 trzeba zapłacić za robociznę.

Koszt samego styropianu na cenę wpływa nieznacznie (płyta 15-centymetrowa jest o kilka procent droższa od 12-centymetrowej i nieco tańsza od 20-centymetrowej). Większe znaczenie ma rodzaj tynku - silikatowy jest wyraźnie droższy od akrylowego. Ocieplenie 1 m2 ściany wełną, metodą lekką suchą, to wydatek 160-200 zł.

Robocizna stanowi 1/3 tej kwoty, największe różnice w cenie końcowej powoduje materiał elewacyjny - siding kosztuje od 25 zł/m2, oblicówka drewniana 40-150 zł/m2 (z drewna egzotycznego może być jeszcze droższa). Prace przygotowawcze (skucie odspojonych wypraw tynkarskich, wyrównanie ubytków itp.) należy wycenić osobno.

Janusz Werner
fot. otwierająca: Rockwool