Jeszcze do niedawna wydawało się, że działka budowlana bez drzew ma przewagę nad taką, na której znajdują się drzewa. "Goła" ziemia jest idealnym placem budowy, po którym bez przeszkód mogą jeździć ciężkie maszyny, jednak po ukończeniu inwestycji okazuje się brzydką i niefunkcjonalną "patelnią", która będzie naszym podwórkiem przez kolejne kilkanaście - kilkadziesiąt lat. Do czasu, aż ponownie urosną nasadzone przez nas drzewa.
Damian Żabicki
Data publikacji: 2023-12-04
Data aktualizacji: 2024-08-08
Działka budowlana z drzewami ma wiele zalet w porównaniu do "gołej" ziemi. Drzewa pełnią funkcje estetyczne i praktyczne, oferując cień, miejsce dla zwierząt, produkcję tlenu oraz zdrowe owoce. Rozwój drzew od nasadzenia do dorosłej formy zajmuje wiele lat, a szybkorosnące gatunki potrzebują na to 10-15 lat, podczas gdy wolnorosnące aż 20-30 lat. Prawo dotyczące wycinki drzew zmieniło się w 2017 roku przez nowelizację "lex Szyszko", która umożliwiła masowe wycinki bez zezwoleń. Obecnie jednak wymagane jest zgłoszenie zamiaru wycinki do gminy, a w niektórych przypadkach także uzyskanie zezwolenia. Ścinanie drzew prowadzi do wzrostu temperatury, obniżenia jakości powietrza, zmniejszenia ilości tlenu oraz zmniejszenia bioróżnorodności. Drzewa mają kluczowe znaczenie dla mikroklimatu działki, obniżając temperaturę, podnosząc wilgotność powietrza i zatrzymując zanieczyszczenia. Posiadanie drzew na działce podnosi jej wartość rynkową nawet o 30%, ogranicza potrzebę korzystania z klimatyzacji, co zmniejsza koszty energii, oraz korzystnie wpływa na zdrowie fizyczne i psychiczne. Chociaż utrzymanie drzew wymaga pewnych nakładów pracy, dostępne są narzędzia i usługi, które to ułatwiają, a praca w ogrodzie przynosi korzyści zdrowotne.
Nie bez powodu dawne pałace i dwory okalały okazałe i wypielęgnowane ogrody. Rosnące na nich drzewa dawały ukojenie w upalne dni i zachęcały do spacerów. Idealnie wystrzyżony trawnik - poza wizualnymi - nie niesie ze sobą w zasadzie żadnych walorów. Drzewa rzucają cień, są mieszkaniem dla zwierząt lub dają smaczne i zdrowe owoce.
Jeśli zdecydujemy się zacząć nasadzenie drzew od zera, na efekt, na którym nam zależy, będziemy musieli poczekać długie lata. Gatunki szybkorosnące, takie jak sosna, brzoza czy lipa, z etapu młodnika wychodzą po 10-15 latach. Drzewa rosnące wolniej, jak buk, dąb czy jodła, ten etap osiągają po upływie 20-30 lat.
Czy naprawdę warto kupować działkę bez drzew, a potem czekać na ich wzrost przez kolejne dekady?
Lex Szyszko - narzędzie masowej wycinki
Przed 2017 rokiem, gdy ktoś chciał wyciąć drzewo czy krzew na swojej działce, musiał uzyskać zezwolenie. Potem nadszedł pamiętny rok 2017 i nowelizacja ustawy o wycince drzew, nazywana od nazwiska jej autora mianem "lex Szyszko" i tak pod piłami w krótkim czasie padło - jak szacują niektórzy badacze - ponad 3 miliony drzew. Skalę przeprowadzonej wówczas wycinki obrazują także inne badania, przeprowadzone przez zespół naukowców z Uniwersytetu Łódzkiego, którzy przeanalizowali pod kątem wycinania drzew okres 10 lat, od 2010 do końca 2019 roku. Jak się okazało, w czasie obowiązywania "lex Szyszko", wycięte zostało 40% wszystkich drzew, jakie usunięto w trakcie dekady.
Obecnie każdy, kto zamierza wyciąć drzewa z własnej posesji, musi zgłosić ten zamiar do gminy. Jeśli drzewa nie przekraczają wskazanych w przepisach objętości - wycinka nie wymaga specjalnego zezwolenia (oczywiście, dotyczy to działek niekomercyjnych).
Konieczne jest zgłoszenie zamiaru usunięcia, gdy obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm od ziemi przekracza:
80 cm - w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego;
65 cm - w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego;
50 cm - w przypadku pozostałych gatunków drzew.
Zezwolenie na wycinkę drzewa konieczne jest, gdy znajduje się ono w pasie drogowym drogi publicznej, na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach parku narodowego albo rezerwatu przyrodniczego.
Negatywne skutki ścinania drzew na działce budowlanej
Pamiętajcie o ogrodach, przecież stamtąd przyszliście. W żar epoki użyczą wam chłodu tylko drzewa, tylko liście - te słowa Jonasza Kofty uznać można za prorocze, w odniesieniu do zachodzących właśnie zmian klimatycznych. Ocieplenie klimatu widoczne jest m.in. w średniej temperaturze miesięcznej odnotowywanej latem, której wartość bije kolejne rekordy. Bez wątpienia musimy pogodzić się z upalnymi wakacjami, jednak już teraz, szczególnie w miastach, gdzie istnieje gęsta zabudowa i gdzie został zmarnowany potencjał zieleni, wysoka temperatura, brak zieleni i cienia innego, niż ten pochodzący z nagrzanych budynków, robią się nie do zniesienia.
Dziś już wiadomo, że drzewa są potrzebne do stworzenia swoistego mikroklimatu na działce i nie można ich zastąpić w żaden inny sposób. Pamiętamy z lekcji biologii, że jedną z ich podstawowych funkcji, jaką pełnią w środowisku, jest produkcja tlenu i pochłanianie dwutlenku węgla w procesie fotosyntezy. Oczywiście, największe znaczenie biologiczne mają drzewa duże. Jedna 60-letnia sosna produkuje w ciągu doby tyle tlenu, ile potrzebują 3 osoby do oddychania. 100-letni buk zwyczajny może wydzielić nawet 1712 g tlenu, czyli tyle, ile jest potrzebne do oddychania 10 osobom!
Z przeprowadzonych przez naukowców badań wynika, że na terenach miejskich, które porośnięte są drzewami, może być latem chłodniej o od 6 do 15°C w porównaniu do terenów bez drzew. Duże drzewa mają także korzystny wpływ na gospodarkę wodną w środowisku, uwalniają bowiem dużą ilość pary wodnej do powietrza w procesie transpiracji. Im bujniejsza roślinność, większe ocienienie i bardziej zaciszny teren, tym wyższa wilgotność względna powietrza. Gęsty i szeroki rząd drzew może również zatrzymać zarówno silne podmuchy wiatru, jak i dźwięki dobiegające spoza działki - stanowi zatem naturalną osłonę akustyczną.
Korzystny wpływ drzew na środowisko (w sytuacji działki budowlanej - również na jej użytkowników) widoczny jest też w zdolności zatrzymywania części substancji gazowych i pyłowych zawartych w powietrzu, w tym zanieczyszczeń pochodzących z silników spalinowych.
"Zielone" działki zwiększają wartość domu
Domy, które zlokalizowane są wśród drzew, na rynku nieruchomości osiągają cenę nawet o 30% wyższą, niż te, które położone są na terenach niezadrzewionych. Co ciekawe, wyższy koszt zakupu domu może być potem częściowo zrekompensowany, przez oszczędności wynikające z braku konieczności (lub przynajmniej ograniczenia takiej potrzeby) korzystania z klimatyzacji i innych urządzeń chłodniczych. To z kolei przekłada się na niższe koszty energii.
Coraz częściej doceniany jest także wpływ roślin na nasze zdrowie, w tym na zdrowie psychiczne. Podkreślana jest rola hortiteriapii, czyli nowatorskiego podejścia do rehabilitacji opartego na zaangażowaniu w różnego rodzaju prace ogrodnicze.
Wyższa cena "zielonych" działek wynika też z czysto pragmatycznego podejścia - drzewa stanowią naturalne odgrodzenie od wzroku przechodniów i sąsiadów, dając upragnione poczucie prywatności. Są też po prostu piękne - ich zmieniająca się szata stanowi duży walor estetyczny wpływający na odbiór działki i znajdujących się na niej nieruchomości.
Dom na działce z drzewami ma dużo cienia (fot. L. Jampolska)
Drzewa na działce budowlanej to mniej pracy, niż się wydaje
Zwolennicy działek niezadrzewionych, często argumentują taki wybór brakiem czasu na wykonywanie czynności pielęgnacyjnych, grabienie liści czy czyszczenie rynien. Obecnie na rynku dostępnych jest szereg narzędzi i usług, które znacznie ułatwiają wykonanie tych zadań. Jak już wspomnieliśmy, praca w ogrodzie niesie szereg korzyści zdrowotnych, dlatego warto osobiście zaangażować się w to zajęcie. Zamiast grabić, można skorzystać z takich urządzeń, jak zamiatarka, odkurzacz lub dmuchawa do liści. Coraz częściej właściciele ogrodów zachęcani są także do tego, by pozostawić liście, wzbogacając tym samym glebę i ułatwiając małym zwierzętom przeżycie zimy.
Bez wątpienia czynnością niezbędną w przypadku obecności drzew na działce, może być czyszczenie rynien. Dziś jednak nie trzeba chodzić po dachach lub korzystać z drabiny, by przeprowadzić tę czynność. Dostępne są szczotki - mechaniczne i elektryczne - na wysięgniku, które pozwalają wyczyścić rynny z pozycji ziemi.
Jeśli nie chcemy samodzielnie wykonywać tych prac, zawsze możemy skorzystać z oferty firmy zewnętrznej, która wykona je za nas.
Działka z drzewami - podsumowanie
Drzewa pełnią jednocześnie funkcję estetyczną i praktyczną. Dodają działce uroku, stanowiąc efektowną oprawę dla nieruchomości, a przy tym zapewniają także cień, dający wytchnienie w upalne dni. Nie do przecenienia jest także rola, jaką pełnią drzewa dla bioróżnorodności i ich wpływ na poprawę lokalnych warunków klimatycznych.
Posiadanie drzew na terenie posesji ma istotny wpływ na mikroklimat, przyczyniając się do obniżenia temperatury nawet o kilkanaście stopni. Drzewa nie tylko dostarczają tlenu poprzez proces fotosyntezy, ale także absorbują dwutlenek węgla, działając jak naturalne oczyszczacze powietrza.
Warto podkreślić, że działki z zadrzewieniem są wysoko oceniane na rynku nieruchomości, osiągając nawet o 30% wyższą wartość w porównaniu do terenów niezadrzewionych. Dodatkowo mogą obniżyć koszty energii, ograniczając potrzebę korzystania z klimatyzacji.
Ważne jest także prozdrowotne znaczenie otaczania się zielenią. Praca w ogrodzie jest korzystna zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Drzewa zapewniają również naturalną barierę dla dźwięków i ochronę prywatności.
Chociaż utrzymanie drzew w dobrej kondycji oraz dbałość o ich otoczenie wymaga pewnych nakładów pracy, istnieje wiele narzędzi i usług, które to ułatwiają. Wybierając działkę na budowę domu, pomiędzy terenem z drzewami i bez, warto dobrze przeanalizować bilans zysków i strat.
Zachowanie drzew na działce to nie tylko estetyczny element otoczenia, ale także strategiczne podejście do zapewnienia dobrej jakości życia na lata.
Damian Żabicki fot. otwierająca L. Jampolska
FAQ Pytania i odpowiedzi
Jakie są zalety posiadania drzew na działce budowlanej?
Drzewa zapewniają cień, poprawiają estetykę, tworzą miejsce dla zwierząt, produkują tlen, pochłaniają dwutlenek węgla oraz mogą dawać owoce.
Jak zmieniło się prawo dotyczące wycinki drzew na własnej działce po 2017 roku?
Po 2017 roku, w wyniku nowelizacji "lex Szyszko", do wycinki drzew na prywatnych działkach nie było potrzebne zezwolenie, co doprowadziło do masowej wycinki. Obecnie trzeba zgłaszać zamiar wycinki do gminy, a zezwolenie jest wymagane w określonych przypadkach.
Jakie są negatywne skutki ścinania drzew?
Ścinanie drzew przyczynia się do wzrostu temperatury, zmniejszenia wilgotności, pogorszenia jakości powietrza, zmniejszenia ilości tlenu oraz osłabienia bioróżnorodności.
Jakie korzyści przynosi posiadanie drzew na działce budowlanej?
Posiadanie drzew zwiększa wartość nieruchomości, obniża koszty energii poprzez naturalne chłodzenie, poprawia zdrowie fizyczne i psychiczne oraz zapewnia prywatność i ochronę przed hałasem.
Czy utrzymanie drzew na działce wymaga dużo pracy?
Utrzymanie drzew na działce nie jest bardzo pracochłonne dzięki dostępności nowoczesnych narzędzi i usług. Dodatkowo, prace ogrodnicze przynoszą korzyści zdrowotne.
Damian Żabicki to doświadczony autor, który od 2020 roku dostarcza czytelnikom portalu Budujemydom.pl wartościowych treści z zakresu budownictwa. Jego artykuły charakteryzuje połączenie wiedzy technicznej z praktycznym podejściem, co czyni je niezwykle przydatnymi zarówno dla profesjonalistów, jak i osób planujących samodzielne prace remontowe lub budowę domu.
Skomentuj
