Schemat budowy ściany szkieletowej (z podwójną warstwą płyt g-k) |
Niskie temperatury nie pozwalają jednak na spoinowanie, ściany nie będą więc wykończone. Ponadto ściany szkieletowe nie mogą być narażone na zawilgocenie. Rozwiązanie to wybiera się często przy przebudowie już wykończonych pomieszczeń, bo roboty są stosunkowo „czyste” i szybkie.
Na szkielet nośny używa się ocynkowanych profili stalowych lub drewna, a na poszycie stosuje płyty:
- gipsowo-kartonowe;
- gipsowo-włóknowe;
- drewnopochodne – wiórowe, sklejkę lub OSB.
Najpopularniejsze są płyty gipsowo-kartonowe, produkowane w kilku odmianach:
- GKB – zwykłe przeznaczone do pomieszczeń suchych;
- GKBI – o zwiększonej odporności na zawilgocenie, lecz nieodporne na bezpośrednie działanie wody – przeznaczone do łazienek i kuchni. Mają charakterystyczny zielony kolor kartonu;
- GKF – o zwiększonej odporności na długotrwałe działanie ognia (choć wszystkie płyty gipsowo-kartonowe są niepalne); te są ponadto nieco cięższe i bardziej wytrzymałe mechanicznie od zwykłych;
- GKFI – o zwiększonej odporności na działanie zarówno ognia, jak i wilgoci.
Pokrywanie ścian działowych szkieletowych płytami gipsowo-kartonowymi. Długość płyt najlepiej dobrać do wysokości pomieszczeń. Wokół otworów drzwiowych płyty przycina się tak, by krawędź płyty nie pokrywała się z krawędzią ościeżnicy (fot. Polskie Stowarzyszenie Gipsu) |
Typowe płyty g-k mają wymiary:
– szerokość – 120 cm,
– wysokość – od 260 do 300 cm,
– grubość – 12,5 mm.
Produkowane są także płyty innej grubości np. 25 mm (tzw. płyty „grubas”), bardziej wytrzymałe na uszkodzenia, oraz zastępujące dwie warstwy zwykłych płyt.
Płyty g-k bardzo łatwo przycina się na żądany wymiar.
Profile obwodowe szkieletu ściany mocuje się na kołki rozporowe do podłoża, sufitu oraz ścian konstrukcyjnych. Typowy rozstaw słupków szkieletu wynosi 60 cm, co stanowi połowę szerokości płyty.
Płyty gipsowo-kartonowe przykręca się wkrętami do słupków, nie mocuje się ich natomiast do profili przy podłodze i przy suficie. Pomiędzy krawędzią płyt a podłogą oraz sufitem zostawia się szczeliny szerokości ok. 1 cm, inaczej uginanie się stropu mogłoby powodować pękanie płyt.
Przestrzenie między elementami szkieletu ściany działowej wypełnia się zwykle wełną mineralną, by poprawić izolacyjność akustyczną, a połączenia płyt szpachluje, wzmacniając połączenie siatką z włókna szklanego lub taśmą zbrojącą.
Profile wzmacniające – sposób na uodpornienie krawędzi płyt na uszkodzenia (fot. Metpol) |
Cechy użytkowe
Typowa ścianka szkieletowa z poszyciem jednowarstwowym jest kilkakrotnie lżejsza od ścian murowanych. Dlatego właśnie tego rodzaju ściany można praktycznie dowolnie ustawiać na stropach, bo powodowane przez nie obciążenia są bardzo niewielkie.
Poszycie z płyt gipsowo-kartonowych jest wrażliwe na uszkodzenia. Bardziej wytrzymałe są płyty drewnopochodne oraz gipsowo-włóknowe. Brzegi płyt tworzące krawędź ściany wzmacnia się specjalnymi metalowymi profilami, zabezpieczającymi przed ich ukruszeniem.
Do zawieszania lekkich szafek czy półek na ścianach szkieletowych trzeba użyć specjalnych kołków rozporowych przeznaczonych do płyt, ale cięższe sprzęty, np. szafki kuchenne, wymagają usztywnienia ścian dodatkowymi profilami, a zatem – zaplanowania aranżacji pomieszczenia przed wykonaniem ścian.
Kołki rozporowe przeznaczone do płyt. Po wkręceniu trzpienia kołek rozszerza się (może nawet formować się z niego „krzyżak") rozkładając obciążenie na dużą powierzchnię płyty (fot. J. Antkiewicz) |
Do zawieszania cięższych sprzętów bez wzmocnienia dodatkowymi profilami nadają się ściany z poszyciem z płyt gipsowo-włóknowych oraz drewnopochodnych. Wewnątrz szkieletowych ścian działowych łatwo prowadzi się przewody instalacyjne: w profilach stalowych – przez fabrycznie przygotowane otwory, przez elementy drewniane – po nawierceniu otworów w odpowiednich miejscach.
Można w ten sposób poprowadzić zarówno przewody elektryczne, jak i rurociągi. Przewody nie powinny jednak stykać się bezpośrednio ze szkieletem ściany ani z poszyciem, dlatego elementy instalacji osłania się karbowaną rurką z tworzywa sztucznego (peszlem).
Izolacyjność dźwiękowa typowych ścian szkieletowych jest gorsza niż ścian murowanych, można ją jednak znacznie poprawić, stosując podwójne poszycie z płyt lub grubsze i cięższe płyty.
Uwaga! W ścianach z podwójnym poszyciem spoiny w kolejnych warstwach powinny być względem siebie przesunięte.
- Jak wykończyć ściany w niebanalnych wnętrzach?
- Koniec z poobijanymi ścianami! Jak wzmocnić narożniki i uchronić je przed uszkodzeniami?
- Jak kłaść panele winylowe na ścianę?
- Lampa MONO - łatwy montaż nawet w cienkich płytach g-k
materiał | grubość wraz z tynkiem [cm] | masa wraz z tynkiem [kg/m²] | izolacyjność akustyczna RA1R [dB] |
ściana szkieletowa z pojedynczą warstwą płyt g-k | 7,5 | 30 | 36 |
ściana szkieletowa z pojedynczą warstwą płyt g-k | 12,5 | 35 | 40 |
ściana szkieletowa z podwójną warstwą płyt g-k | 15 | 60 | 48 |
Dla izolacyjności akustycznej ścian bardzo ważne jest też umieszczenie pasa specjalnej taśmy, filcu lub gumy w miejscu styku profili szkieletu z podłogą sufitem i ścianami.
Taśma jest uszczelnieniem dźwiękochłonnym, pełni w tych miejscach też funkcję dylatacji, zapewniając swobodę odkształcania się stykających się elementów.
Właściwości dźwiękochłonne poprawia pozostawienie szerokiej na 2–3 cm pustki powietrznej pomiędzy warstwą wełny a płytami poszycia z jednej strony.
Ze względu na akustykę korzystniejsze jest oparcie ścianki nie na podłodze pływającej lecz na konstrukcyjnej warstwie stropu. Jednak to rzadko stosowane rozwiązanie, bo wymaga wycięcia wierzchnich warstw podłogi. Jeśli zechcemy później zmienić układ ścianek działowych naprawa podłogi w dawnym miejscu posadowienia ścianki będzie kłopotliwa.
Warstwa wełny mineralnej znacząco zwiększa izolacyjność cieplną ściany – warstwa grubości 10 cm zapewnia współczynnik U poniżej 0,5 W/(m²•K), co jest ważne, gdy ściana oddziela pomieszczenia mieszkalne od nieogrzewanego garażu czy przedsionka. (ścianka murowana o takiej grubości ma pomijalną, kilkunastokrotnie gorszą, izolacyjność).
Uwaga! W takiej sytuacji wełną należy wypełnić także metalowe profile szkieletu nośnego – inaczej staną się mostkami termicznymi. Ponadto od strony cieplejszego (mieszkalnego) pomieszczenia należy ułożyć w ścianie warstwę folii paroizolacyjnej. Inaczej para wodna z powietrza może wykraplać się wewnątrz ściany.
Jarosław Antkiewicz