Jak usunąć z drewna ogrodowego siniznę oraz insekty?
Jak usunąć z drewna ogrodowego siniznę oraz insekty?
Dostępne na rynku impregnaty mają różne działanie. Zanim więc zdecydujemy się na zakup konkretnego, powinniśmy przemyśleć, jakiego środka potrzebujemy, mając na uwadze przede wszystkim rodzaj drewna i wykonanej z niego konstrukcji.
Impregnacja drewna jest kluczowa, szczególnie w przypadku konstrukcji zewnętrznych, takich jak ogrodzenia, altany czy tarasy, które są narażone na działanie wilgoci, promieni UV oraz szkodników. Rodzaj impregnatu należy dobrać odpowiednio do typu drewna i jego umiejscowienia – na zewnątrz budynku lub wewnątrz, przy czym niektóre preparaty są przeznaczone tylko do pomieszczeń niezamieszkałych. Impregnaty mogą różnić się właściwościami ochronnymi, a ich etykiety zawierają informacje o odporności na czynniki biologiczne, atmosferyczne czy ogień. Drewno miękkie, takie jak sosna, szybciej chłonie wilgoć i wymaga intensywniejszej ochrony niż drewno twarde. Preparaty na bazie wody i rozpuszczalników organicznych mają różne zastosowania w zależności od stanu i wilgotności drewna. Proces impregnacji powinien być dokładnie przeprowadzony zgodnie z zaleceniami, a renowację drewna trzeba powtarzać co kilka lat, aby utrzymać jego trwałość i estetykę.
Drewno to budulec powszechnie wykorzystywany wewnątrz i na zewnątrz budynków. Jednak użyty w ogrodzie bezwzględnie wymaga zabezpieczenia impregnatem, który wnika głęboko w strukturę materiału i dobrze chroni go przed szkodliwym wpływem czynników atmosferycznych oraz biologicznych.
Specjalistyczne preparaty znacząco przedłużają żywotność drewnianych ogrodzeń, altan czy tarasów. Poprawiają też ich walory wizualne. Niezabezpieczony, a jednocześnie zawilgocony i zaatakowany przez szkodniki budulec, mógłby ulec zniszczeniu w ciągu kilku lat.
Infografika: Jak usunąć z drewna ogrodowego siniznę oraz insekty?
Rodzaj i umiejscowienie konstrukcji - na co zwracać uwagę wybierając impregnat do drewna?
Najważniejsza informacja, którą znajdziemy na etykiecie impregnatu dotyczy tego, czy może być on wykorzystywany wewnątrz czy na zewnątrz budynku (niektóre są pod tym względem uniwersalne).Należy zwrócić uwagę, że niektórych środków można używać na zewnątrz, ale jedynie pod zadaszeniem. Inne bywają z kolei dopuszczone do użytku wewnątrz, lecz tylko w pomieszczeniach nieprzeznaczonych na stały pobyt ludzi, np. na strychu, w garażu czy nawet w łazience, ale nie w sypialni.
Na etykiecie producent podaje również główne zastosowanie impregnatu - np. elewacje, drzwi zewnętrzne, płoty, pergole, meble ogrodowe, nawierzchnie tarasów, balustrady. To znacznie ułatwia wybór. Zwykle inne wyroby przewidziane są do powierzchni pionowych, inne do poziomych. Przykładowo deski tarasowe wymagają utworzenia powłoki odpornej na ścieranie. Ogrodzenie albo altana to obiekty stale narażone na wilgoć czy zmiany temperatury, a więc wymagające skutecznej ochrony.
Pamiętajmy, że mniejszą trwałość wykazuje drewno miękkie - sosny, świerku, brzozy, topoli. Łatwo bowiem przyjmuje wilgoć. Z kolei twarde - dębu, jesionu, grabu, buka, wiśni, jabłoni - jest wytrzymalsze, ale i droższe. Egzotyczne (np. tek, heban, iroko, cedr) raczej nie wymaga impregnacji. Jest twarde, a ponadto zawiera dużo naturalnych substancji oleistych.
Obróbka materiału również ma spore znaczenie. Nieobrobiony, szorstki łatwo chłonie wilgoć (w wyniku czego szybciej niszczeje), dlatego warto go oheblować.
Praktyczne i przydatne rady dla amatorów i profesjonalistów.
Drewno w ogrodzie a szkodliwe czynniki
Na opakowaniu preparatu przeczytamy, przed czym dokładnie zabezpiecza on drewno. Niektóre działają kompleksowo, inne wybiórczo. Jednym z bardziej destrukcyjnych czynników jest promieniowanie słoneczne, które niszczy ligninę odpowiadającą za wytrzymałość materiału. Staje się on porowaty, zszarzały, podatny na niszczący wpływ wody.
Wskutek zmian wilgotności drewno pęcznieje i kurczy się, co również prowadzi do osłabienia jego struktury. Koniecznie należy zatem zwrócić uwagę na ochronę tych elementów, które mogą mieć kontakt z ziemią i pochodzącą z niej wilgocią - słupków ogrodzeń, trejaży itp. Materiał poddawany przez dłuższy czas zawilgoceniu atakowany jest przez grzyby, co powoduje jego rozkład lub rozwój sinizny (wygląda bardzo nieestetycznie, powszechnie występuje w drewnie sosnowym i jodłowym).
Budulec może być też atakowany przez owady, gdyż stanowi znakomitą pożywkę larw, drążących w nim korytarze. Impregnaty zwalczające szkodniki mają różną zawartość substancji biobójczych. Niektóre dodatkowo leczą zagrzybione obszary.
Możemy też zastosować preparat zabezpieczający przed ogniem. Co prawda, drewno nie stanie się materiałem niepalnym, ale znacznie trudniej będzie je zapalić.
Zastosowanie impregnatu (fot. z lewej: Unicell (Luxdecor)) to zwykle dopiero pierwszy etap konserwacji budulca. Dodatkową ochronę, jak również dekorację, zapewni np. lakierobejca (fot. z prawej: Bondex). Ceny preparatów są bardzo różne. Dodatkowo rzutuje na nie marka i wielkość opakowania. Ostateczne koszty zależą również od wydajności produktu – litr może wystarczyć do pokrycia 5 lub 15 m².
Lakier, emalia, olej
Impregnat to podstawowe i najważniejsze zabezpieczenie drewna. Niektóre wyroby, dzięki zawartości pigmentów, mają właściwości barwiące. Nie tworzą jednak powłoki zasłaniającej rysunek słojów. Zwykle służą do ostatecznego wykańczania materiału. W takiej sytuacji łatwo jest go odnawiać - wystarczy ponownie zastosować podobny preparat. Produkty bezbarwne wymagają natomiast zaaplikowania na wierzch lakieru, lakierobejcy, emalii albo specjalnego oleju (wybór zależy głównie od tego, na jakim efekcie wizualnym nam zależy).
Lakiery przeznaczone do użycia na zewnątrz domu dają powłokę transparentną i w przeciwieństwie do tych stosowanych w budynkach - elastyczną.
Lakierobejce to inaczej lakiery barwiące (najczęściej brązowe, zielone lub niebieskie), jednak w dalszym ciągu przezroczyste, a więc podkreślające naturalność drewna.
Emalie tworzą warstwę kryjącą i rzadko wybieramy je do wykańczania surowego materiału - raczej do elementów malowanych już wcześniej farbą. Te rozpuszczalnikowe są trwalsze od lakierów. Akrylowe tworzą zaś powłokę paroprzepuszczalną, umożliwiającą "oddychanie" drewna. Emalie nie nadają się jednak do wykańczania desek tarasowych. W tej sytuacji najlepiej sprawdza się olej, który wnika głęboko, przez co skutecznie zapobiega wchłanianiu wilgoci.
Zakupu preparatów dokonujmy w specjalistycznych sklepach, gdzie można liczyć na fachową pomoc w doborze zarówno samego produktu, jak i narzędzi do jego aplikacji. Przedtem oszacujmy jednak wielkość powierzchni wymagającej pomalowania.
Ważne właściwości preparatów do drewna
Rodzaj spoiwa
Najpopularniejsze są impregnaty wodorozcieńczalne (na bazie wody), w postaci gotowego roztworu.Większość z nich jest praktycznie bezwonna (to istotne przy zastosowaniu w pomieszczeniach) i dosyć bezpieczna (niektórymi można malować zabawki), choć w tej grupie znajdziemy też wyroby przeznaczone jedynie do użytku na zewnątrz albo w pomieszczeniach, w których przebywamy krótko. Mają szerokie zastosowanie i wykazują bardzo dobre właściwości. Chronią przed wilgocią, mikroorganizmami, owadami. Wnikają również w lekko wilgotne drewno.
Nie zaleca się jednak pokrywać nimi starego, silnie wysuszonego materiału, bo w wyniku tego może spęcznieć i popękać. W takiej sytuacji lepiej sprawdzają się impregnaty rozpuszczalnikowe (na bazie rozpuszczalników organicznych). Na ogół przeznaczone są do malowania obiektów znajdujących się na zewnątrz domu. W porównaniu z wyrobami na bazie wody, wykazują lepsze właściwości owadobójcze. Gwarantują też bardzo dobrą ochronę przed wpływem warunków atmosferycznych i mikroorganizmów.
Wydajność
Na opakowaniach impregnatów zamieszczona jest informacja o przewidywanej wydajności - dzięki temu łatwiej określić, jakiej ilości preparatu potrzebujemy. Pamiętajmy, że podawana wydajność dotyczy pierwszej warstwy - wtedy zużycie jest największe. Z każdą kolejną warstwą maleje, szczególnie gdy po pierwszej drewno zostaje lekko przeszlifowane.
Nie zapominajmy, że mocno wysuszony, szorstki budulec oraz drewno miękkie, bardziej chłonie impregnat. Ponadto, największe zużycie jest przy metodzie natryskowej, a najmniejsze podczas nakładania wałkiem.
Liczba warstw
Z etykiety konkretnego wyrobu dowiemy się też, jaka jest zalecana liczba warstw (zwykle dwie lub trzy). Każda kolejna powinna być cieńsza od poprzedniej, gdyż chłonność drewna się zmniejsza. Nie wolno nakładać na zapas, bo powstaną zacieki, a jeżeli środek jest powłokotwórczy - zbyt gruba warstwa szybko popęka.
Czas schnięcia
Może być bardzo różny w przypadku rozmaitych produktów. Wynosi bowiem od kilku do kilkudziesięciu godzin.
Jak wykończyć meble ogrodowe z palet?
Rob in Wood - mistrz stolarki niepokornej dostał zadanie: zbudować drewniane siedziska z drewnianych pelet.
Przebieg prac przy zabezpieczaniu drewna ogrodowego
Drewno przeznaczone do impregnacji powinno być już odpowiednio przycięte, oszlifowane, oczyszczone. W przeciwnym razie obróbka naruszy warstwę preparatu.
Jeżeli przeprowadzamy renowację materiału, dokładnie usuńmy łuszczące się i zmurszałe fragmenty, a niewielkie ubytki wypełnijmy szpachlą. Po jej wyschnięciu, wyrównajmy powierzchnię papierem ściernym. Zielone naloty (porosty, mech) zlikwidujmy przy użyciu specjalnych środków - po spryskaniu nimi powierzchni należy odczekać tyle, ile zaleca producent (czasem kilka dni), a następnie spłukać je wodą. Pamiętajmy, że gdy drewno rozpada się w dłoniach, nie nadaje się do renowacji, bo zbyt mocno opanował je grzyb.
Impregnację przeprowadzamy przy bezdeszczowej pogodzie, gdy temperatura wynosi 10-25°C. Budulec powinien być suchy (zarówno w trakcie zabiegu, jak i pewien czas po jego zakończeniu), oczyszczony z pyłu i w razie potrzeby odtłuszczony. Otoczenie zabezpieczamy folią, gromadzimy narzędzia, zakładamy ubranie ochronne.
Malować należy drewno czyste i suche. Jeśli stare powłoki się łuszczą, trzeba je dokładnie usunąć, a ewentualne ubytki w powierzchni wypełnić szpachlą. (fot. z lewej: V33, fot. z prawej: Tikkurila)
Postępujemy zgodnie z zaleceniami zamieszczonymi na etykiecie preparatu. Większość z nich można nanosić, korzystając z pędzla - długimi, płynnymi pociągnięciami, zgodnie z kierunkiem usłojenia. W przypadku dużej powierzchni najwygodniej użyć wałka. Miejscowe ubytki w powłoce ochronnej można uzupełnić za pomocą gąbki, szmatki lub specjalnego aplikatora. Z kolei metoda natryskowa wymaga dużo wprawy i generuje znaczne zużycie środka.
Po kilku sezonach drewno na ogół trzeba poddać ponownej konserwacji - pamiętajmy więc o kontrolowaniu stanu powłok.Nawet fabryczna impregnacja wykonana w sposób ciśnieniowy nie zabezpiecza materiału na zawsze i co kilka lat zwykle trzeba przeprowadzić renowację.
Zadbane drewno pięknie się prezentuje. Jeśli mamy go dużo w ogrodzie, może nas jednak czekać sporo pracy. Ogrodzenie, elewacja, trejaż czy pergola to elementy ciągle narażone na wilgoć i silne nasłonecznienie. Co sezon trzeba kontrolować stan powłok zabezpieczających, a raz na kilka lat przystąpić do renowacji. (fot. górna: Dekspol, fot. dolna: Jedynka)
Małgorzata Kolmus fot. otwierająca: Dekspol
FAQ Pytania i odpowiedzi
Na co należy zwrócić uwagę przy wyborze impregnatu do drewna?
Należy uwzględnić rodzaj drewna, miejsce jego zastosowania (wewnątrz czy na zewnątrz budynku), oraz specyfikę konstrukcji, na której będzie użyty impregnat.
Dlaczego impregnacja drewna w ogrodzie jest niezbędna?
Drewno w ogrodzie wymaga impregnacji, aby chronić je przed szkodliwym wpływem czynników atmosferycznych, wilgocią oraz szkodnikami, co przedłuża jego trwałość.
Jakie informacje znajdują się na etykiecie impregnatu?
Na etykiecie znajdziemy informacje o przeznaczeniu impregnatu (np. do powierzchni wewnętrznych czy zewnętrznych), jego zastosowaniu, rodzajach chronionych powierzchni oraz o metodach aplikacji.
Jakie drewno jest bardziej podatne na zniszczenie i dlaczego?
Drewno miękkie, takie jak sosna, świerk czy brzoza, jest bardziej podatne na zniszczenie, ponieważ łatwiej chłonie wilgoć, co przyspiesza jego niszczenie.
Jakie są sposoby konserwacji drewna po nałożeniu impregnatu?
Po impregnacji można użyć lakierobejcy, lakieru, emalii lub oleju, aby zapewnić dodatkową ochronę oraz poprawić wygląd drewna.
Autorka artykułów związanych m.in. z wykańczaniem i urządzaniem ogrodów oraz wnętrz. Zwolenniczka koncepcji slow design w urządzaniu wnętrz, mającej na uwadze świadomy dobór produktów i indywidualne dopasowywanie rozwiązań. Prywatnie zajmuje się malarstwem, które jest jej największą pasją.
Proponuję czytać ze zrozumieniem Co to jest? Nie na temat? Grafika z tego artykułu.
Gość Wojciech
04-06-2020 07:16
Artykuł nie na temat. Temat brzmiał: "Jak usunąć z drewna ogrodowego siniznę oraz insekty" a nie jak zabezpieczyć przed zsinieniem i insektami. Marnowanie mojego czasu i wprowadzanie w błąd.
2
