Chciałbym wybudować obok domu całoroczny ogród zimowy i nie bardzo wiem, od czego zacząć. Czy musi on być ogrzewany? Czy mogę pobudować go na bazie istniejącego tarasu? Ile taka inwestycja może mnie kosztować?
Ogród zimowy najczęściej jest połączony z budynkiem mieszkalnym, przylegając do jednej ze ścian. Dzięki temu z powodzeniem można wykorzystywać go jako dodatkowe pomieszczenie. Świetne nadaje się np. na jadalnię czy salon, oranżerię, albo po prosu miejsce, w którym zimą da się przechować rośliny ogrodowe nie tolerujące niskiej temperatury. Jeśli chce Pan spędzać w ogrodzie czas przez cały rok, na pewno musi on być ogrzewany i mieć odpowiednią wentylację.
Budowa ogrodu zimowego o powierzchni zabudowy do 35 m2 wymaga zgłoszenia zamiaru budowy, większego zaś - uzyskania pozwolenia na budowę.
Przy planowaniu przeszklonej dobudówki, warto skonfrontować własne oczekiwania z możliwościami technicznymi, wynikającymi z rozkładu i lokalizacji domu. Znaczenie mają strony świata.
Najlepiej pobudować ogród od strony wschodniej lub zachodniej (powinien Pan odpowiedzieć sobie wcześniej na pytanie, o jakiej porze dnia będzie spędzał w nim najwięcej czasu). Idealnie jeśli będzie on przedłużeniem jadalni albo zostanie połączony z salonem. Ogród od wschodu raczej nie będzie się przegrzewał, więc odpada konieczność montażu rolet czy markiz, z kolei od zachodu wymaga zacienienia. Ogród zimowy od południa będzie bardzo jasny, co sprzyja uprawie kwiatów, ale w słoneczne dni będzie nadmiernie się nagrzewał. Konieczne jest więc jego zacienienie i wykonanie odpowiedniej wentylacji. Najmniej korzystną stroną jest północ - tu będzie docierać do ogrodu najmniej światła.
Planując lokalizację i formę konstrukcji, warto nawiązać kontakt z firmą specjalizującą się w tego rodzaju przybudówkach. Większość z nich współpracuje z architektami, którzy są w stanie podpowiedzieć optymalne rozwiązania oraz idealnie spasować ogród z bryłą domu.
Oczywiście najlepiej, jeśli ogród zimowy zostanie wybudowany na bazie istniejącego tarasu. Takie rozwiązanie nie zawsze jednak jest możliwe. Jeśli konstrukcja wykracza poza jego obrys, wówczas należy wykonać dodatkowy fundament. Nie wolno zaniedbać tego elementu, bo przeszklona dobudówka może ważyć nawet kilka ton.
Zwykle stosuje się fundament ciągły liniowy po obrysie budowli lub stopy fundamentowe, na których umieszcza się potem słupy konstrukcyjne. Należy je połączyć podmurówką (np. z prefabrykatów). Całość dobrze jest odpowiednio ocieplić oraz zrobić izolację przeciwwilgociową.
Ważne, aby fundament nie dochodził do samego domu. Należy zachować szczelinę dylatacyjną o szerokości 2-3 cm, którą wypełnia się np. styropianem. Jeśli nowy fundament zacznie z czasem nieco osiadać, będzie mniejsze ryzyko, że popęka. Istotne też, aby wystawał na kilkanaście centymetrów ponad poziom gruntu - wówczas odbijające się od podłoża krople deszczu nie zachlapią szklanej konstrukcji. Dookoła dobrze jest wykonać żwirową opaskę.
Budując ogród na bazie istniejącego tarasu ważne, aby zniwelować ewentualną różnicę poziomów między domem a nową konstrukcją. Jeżeli taras jest nieco niżej, można ułożyć warstwy izolacji. Gorzej jeśli jest podniesiony. Wówczas, w skrajnych przypadkach należy go skuć, co bywa bardzo pracochłonne.
Elementy konstrukcyjne ogrodu zimowego łączy się ze ścianami domu. Dzięki temu przybudówka będzie miała solidne oparcie. Profile i słupy mogą być wykonane z klejonego warstwowo, najczęściej krajowego drewna, aluminium lub PVC (stali w tej chwili już się nie stosuje). Każdy z tych materiałów ma swoje wady i zalety.
Drewno jest naturalne i eleganckie. Niestety sporo kosztuje, wykonane z niego elementy są masywne (ograniczają dopływ światła) i wymagają okresowych zabiegów pielęgnacyjnych. Aluminium jest lekkie, wytrzymałe, odporne na korozję, a same profile mogą mieć wkładkę termomodernizacyjną i być pomalowane na dowolny kolor. Jest jednak drogie i podatne na odkształcenia mechaniczne. Z kolei PVC jest materiałem tanim, lekkim, trwałym, nie wymagającym pielęgnacji. Nie jest jednak tak sztywne jak drewno czy aluminium, przez co długość elementów (bez poprzecznych podziałów) nie może przekraczać 2,5 m.
Po wykonaniu konstrukcji szkieletowej, kolejnym etapem jest szklenie ogrodu. Dach, ze względu na możliwe uszkodzenia mechaniczne (grad, spadające gałęzie), powinien być ze szkła laminowanego, które dzięki zastosowaniu specjalnej folii nie rozpada się po stłuczeniu. Jeśli chodzi o same szyby, to dużo zależy tu od przeznaczenia obiektu.
W przypadku ogrodów sezonowych nie ma potrzeby ani robić ogrzewania, ani stosować przeszklenia o wyśrubowanych parametrach izolacyjności cieplnej. Wystarczy jednowarstwowe szkło hartowane. Jeśli jednak chce Pan spędzać czas w oranżerii przez cały rok, warto zastosować niskoemisyjne szyby zespolone 2- lub nawet 3-komorowe, w których wolne przestrzenie są wypełnione gazem szlachetnym. Szyby takie gwarantują minimalne straty ciepła, dobrze tłumią dochodzące z zewnątrz dźwięki i mogą występować w wersji antywłamaniowej.
Aby wnętrze ogrodu latem nie przegrzewało się, szyby powinny mieć odbijającą promienie słoneczne powłokę refleksyjną. Dodatkowo nad dachem można zamontować rolowaną markizę.
Podstawowym "mechanizmem" umożliwiającym wymianę powietrza w ogrodzie zimowym są tzw. nawiewniki (świeże powietrze wpływa przez niewielkie otwory umieszczone przy podłodze, a uchodzi przy szczycie dachu). Niekiedy specjalne szczeliny znajdują się też w profilach, które rozprężają się pod wpływem zmian temperatury i wilgotności. Wentylację mogą zapewniać także okna dachowe i otwierane na ogród drzwi.
Idealne warunki dla roślin stworzy wentylacja mechaniczna. Z kolei system klimatyzacji pozwoli precyzyjnie kontrolować temperaturę. Jest to jednak najdroższe rozwiązanie i ma sens tylko wówczas, gdy korzystamy z cieplarni przez cały rok.
W ogrodzie zimowym tradycyjne grzejniki raczej odpadają, bo nie ma ich do czego przymocować. O wiele lepszym rozwiązaniem są umieszczone w podłodze wzdłuż szklanych ścian grzejniki kanałowe. Można też zdecydować się na ogrzewanie podłogowe wodne, połączone z instalacją c.o. lub ogrzewanie elektryczne, których eksploatacja może być droższa. Trzeba mieć świadomość, że montaż ogrzewania znacznie podnosi koszt inwestycji. Jednak w przypadku ogrodów całorocznych jest ono absolutnie konieczne.
Podłogę w przybudówce najlepiej wykonać z płytek ceramicznych, kamiennych albo gresowych, które łatwo utrzymać w czystości lub odpowiednio zaimpregnowanego kamienia (pod każdą z tych nawierzchni można poprowadzić ogrzewanie). Z roślinami pięknie będzie komponowało się także drewno egzotyczne. Jest to jednak najdroższy z dostępnych materiałów.
A teraz najważniejsze pytanie: ile kosztuje wykonanie ogrodu zimowego? Niestety, nie ma na to prostej odpowiedzi, bo cena zależy tak naprawdę od rodzaju zastosowanych materiałów (profile, przeszklenia, drzwi, wentylacja, ogrzewanie, wykończenie), wielkości obiektu, jego kształtu oraz usytuowania. Najdroższe są konstrukcje z profilami drewnianymi i aluminiowymi oraz kilkuwarstwowe przeszklenia. Cenę podnosi ogrzewanie, zaawansowana wentylacja, dwuskrzydłowe drzwi, wykończenie podłogi drogimi materiałami.
Ogród nie powinien być zbyt mały, zaleca się, aby miał powierzchnię przynajmniej 12 m2, co zagwarantuje dobrą cyrkulację powietrza. Koszty wybudowania takiej konstrukcji w najskromniejszej wersji zaczynają się od około 25 tys. zł. Jeśli zdecyduje się Pan na konkretny projekt, od jego zamówienia do montażu upływa zwykle do 14 tygodni.
Tomasz Wojciuk
Na zdjęciu otwierającym: Narożny ogród zimowy ma tę zaletę, że wychodzi tak naprawdę na dwie strony, np. wschodnią i południową. Dzięki temu przez większą część dnia operuje w nim słońce. (fot. TS Polska)
3
