Źródło górne - jak rozprowadzić ciepło?

Źródło górne - jak rozprowadzić ciepło?
Jak ogrzewać pomieszczenia? Pompa ciepła narzuca wybór instalacji c.o. pracującej przy niskich temperaturach. Najlepsza jest podłogówka. Ale nie jest to jedyne rozwiązanie tzw. źródła górnego. Ktokolwiek interesuje się ogrzewaniem pompą ciepła, już na wstępnym etapie poznawania tej tematyki dowiaduje się, że najlepszym rozwiązaniem instalacji c.o. jest wodne ogrzewanie podłogowe, czyli tzw. podłogówka....

Jak ogrzewać pomieszczenia? Pompa ciepła narzuca wybór instalacji c.o. pracującej przy niskich temperaturach. Najlepsza jest podłogówka. Ale nie jest to jedyne rozwiązanie tzw. źródła górnego.

 

Ktokolwiek interesuje się ogrzewaniem pompą ciepła, już na wstępnym etapie poznawania tej tematyki dowiaduje się, że najlepszym rozwiązaniem instalacji c.o. jest wodne ogrzewanie podłogowe, czyli tzw. podłogówka. Częstą reakcją na tę wiedzę jest konkluzja: „dobrze, to ja zrobię ogrzewanie podłogowe na parterze, ale w sypialniach na piętrze chcę mieć kaloryfery”. Łączenie ogrzewania podłogowego z grzejnikami to błąd, który może kosztować dodatkowe 1000 zł na każdy sezon grzewczy. To błąd z punktu widzenia minimalizacji kosztów eksploatacyjnych ogrzewania. Wiemy, że sprawność pompy ciepła, wyrażona współczynnikiem COP, jest odwrotnie proporcjonalna do różnicy temperatur źródła górnego Tg i dolnego Td.

Zatem im niższa jest temperatura pracy źródła górnego, tym większa jest sprawność. Niskie temperatury pracy mają te systemy c.o., w których wykorzystuje się bardzo duże powierzchnie grzewcze, czyli ogrzewanie płaszczyznowe – podłogowe, ścienne lub sufitowe. Najczęściej z pompą ciepła współpracuje ogrzewanie podłogowe o temperaturze czynnika grzewczego (wody w rurach) zaledwie 35°C (w domach o bardzo dobrej termoizolacji może nawet wystarczyć niespełna 30°C). Natomiast kaloryfery mają dużo wyższą temperaturę pracy. Nawet grzejniki panelowe niskotemperaturowe wymagają ok. 55°C. Pompa ciepła wytwarzająca tak wysoką (jak dla niej) temperaturę źródła górnego nie osiągnie wysokiej sprawności, co odbije się niekorzystnie na kosztach eksploatacji. Oczywiście, instalowanie grzejników nie jest żadnym błędem technicznym, wszak pompy ciepła są przystosowane do pracy z grzejnikami o temperaturze do 60°C. Jeśli położenie w sypialniach puszystych dywanów jest dla nas ważniejsze niż minimalizacja kosztów ogrzewania, albo w małej sypialni znaczną część podłogi ma zasłaniać łóżko o stelażu bez nóżek, to grzejniki są rozsądnym rozwiązaniem, chociaż warto również rozważyć ogrzewanie ścienne lub sufitowe. Ogrzewanie podłogowe nie tylko idealnie współpracuje z pompą ciepła – ma również wiele innych cennych zalet (ramka na str. 221). Koszty inwestycyjne podłogówki wynoszą 150÷200 zł/m2. jest to 30-40% drożej niż dla grzejnikowej instalacji c.o. przy porównywalnej powierzchni domu.

Ciepło do góry

Cechą szczególną ogrzewania podłogowego w systemie z pompą ciepła jest bardzo niska temperatura czynnika grzewczego – woda krążąca w rurach „zatopionych” w podłodze ma zaledwie 30-35°C. (Oczywiście, kosztem obniżenia sprawności COP można stosować nieco wyższą temperaturę – ponad 40°C). Żeby skutecznie ogrzać pomieszczenia przy tak niskiej temperaturze źródła ciepła potrzebna jest bardzo dobra termoizolacja budynku. W przypadku podłogówki zasilanej ciepłem z kotła, temperatura wody krążącej w rurach wynosi zwykle 40-50°C. Przy takich warunkach zasilania przyjmuje się, że podłogówkę można stosować w budynkach, dla ogrzania których wystarczy wydajność cieplna 80 W/m2. Dla podłogówki zasilanej ciepłem z pompy ciepła, czyli wodą o temperaturze zaledwie 30-35°C, należy przyjąć jeszcze ostrzejszy warunek 60 W/m2. W budynkach ze złą termoizolacją, wymagających mocy grzewczej ponad 60 W/m2, podłogówka z pompą ciepła nie nagrzeje wystarczająco dobrze pomieszczeń. Dodajmy, że 60 W/m2 nie jest warunkiem wyśrubowanym. Każdy współczesny dom z prawidłowo wykonaną termoizolacją ścian, dachu i podłogi od gruntu, spełnia ten warunek. Istotne jest, szczególnie dla podłogi na gruncie, żeby strumień ciepła skierowany od rur grzejnych ku górze był wielokrotnie większy niż strumień ciepła w dół. Prawidłowe relacje tych strumieni to 90% do 10%. Oznacza to, że opór cieplny warstwy jastrychu, przykrywającej rury grzejne, powinien być wielokrotnie mniejszy niż opór cieplny warstw podłogowych leżących pod rurami grzejnymi. Po prostu, pod rurami powinna być odpowiednio gruba warstwa izolacji cieplnej – styropianu.

Prof. Wiesław Marciniak

Ciąg dalszy artykułu w formacie pdf:


Pobierz wersję pdf: Źródło górne - jak rozprowadzić ciepło?
Pozostałe artykuły z tego numeru
Wybór działki
Wybór działki musi być starannie przemyślany i poparty sprawdzeniem wielu aspektów, jeszcze przed podpisaniem umowy. Niestety, może się to wiązać z dodatkowymi wydatkami, m.in. na badania geotechniczne, prawne, bądź np. radiestezyjne. Czy da się ocenić położenie działki pod kątem planowanego domu? Widok z okien przyszłego domu to ważny czynnik przemawiający za kupnem działki. Oprócz wrażeń estetycznych warto wiedzieć, że budowa nawet najpiękniejszego i najbardziej...
Wybór działki
Rynny metalowe czy plastikowe?
Czy to prawda, że rynny plastikowe nie są trwałe – pękają i rozchodzą się w miejscach łączenia? Jakie orynnowanie jest najlepsze w domu jednorodzinnym? Redakcja: W większości domów jednorodzinnych montuje się rynny i to nie tylko na dachach stromych, ale również na krawędziach balkonów i tarasów. Nie ma większego znaczenia z...
Rynny metalowe czy plastikowe?
Co zrobić ze ściekami?
Wymagane minimalne odległości przydomowej oczyszczalni ścieków od poszczególnych elementów infrastrukturyCzytelnik: Kilka lat temu kupiliśmy działkę w zalesionej okolicy. Traktowaliśmy to jako długoterminową inwestycję. Jednak pod wpływem namowy budujących znajomych obudziła się w nas straszliwa chęć zbudowania własnego domu. Decyzja – na tak – została już podjęta. Teraz intensywnie szukamy projektu....
Co zrobić ze ściekami?
Przydomowy basen
Basen to nie tylko atrakcja w ogrodzie. Starannie i estetycznie wykonany dodaje prestiżu oraz zapewnia relaks i komfort. Miejsce, w którym wybudujemy basen musi być starannie wybrane. Przede wszystkim musi go być odpowiednio dużo (poza niecką potrzeba też miejsca na obrzeże, a jeśli basen będzie miał rynnę przelewową, także na zbiornik...
Przydomowy basen
Kocioł na paliwo stałe
Kotły przystosowane do spalania paliw stałych są coraz nowocześniejsze, energooszczędne i ekologiczne. Zużywają mniej paliwa od kotłów sprzed 10 lat, emitują do atmosfery mniej substancji szkodliwych i osiągają wysoką sprawność, nawet do 95 proc. Głównym powodem, dla którego coraz więcej osób decyduje się na zakup kotłów na paliwa stałe są niższe koszty ogrzewania,...
Kocioł na paliwo stałe
Okna dachowe
Wielkość i usytuowanie okien dachowych, to najczęstsze zmiany wprowadzane przez budujących w projektach. Czasem udaje się im „poprawić” projektantów, ale częściej, niestety, pogorszyć jakość życia na poddaszu. To prawda – kupno okien dachowych jest proste, ale jak każda decyzja budowlana – wymaga zastanowienia, mimo określenia w projekcie ich liczby i miejsca...
Okna dachowe
Ogród zimowy - zawsze jedna pora roku
Bujna roślinność i całoroczny salon – taki może być tylko ogród ogrzewany (fot. Reynaers) Z drewna klejonego warstwowo można robić wygięte łukowo profile (fot. Librowski)Czy ogród zimowy jest luksusem? Na pewno wielu uważa, że to dość kosztowna i niezbyt potrzebna inwestycja. Jednak coraz więcej osób dostrzega nie tylko urok takiego zakątka, ale też jego...
Ogród zimowy - zawsze jedna pora roku
Taras - czasami trzeba od nowa
Przypadkowo biegnące rysy na pojedynczych płytkach świadczą o braku dylatacji lub o zbyt wąskich spoinach między płytkami (fot. Archiwum BD)Wykonanie tarasu wymaga reżimu technologicznego. Wynika to przede wszystkim z faktu, że jest on permanentnie wystawiony na działanie zmiennych warunków atmosferycznych, które bezlitośnie demaskują każdy błąd. A że nie każdą szkodę da się...
Taras - czasami trzeba od nowa
Płaszcz czy DGP?
Tak działa system DGP z wentylatorem, a tak system z konwekcyjnym przepływem gorącego powietrzaKupiliśmy działkę na Mazurach i zamierzamy zbudować na niej mały całoroczny dom, w którym chcielibyśmy zamieszkać, kiedy przejdziemy na emeryturę. Na pewno w salonie postawimy kominek. Zastanawiamy się nad takim systemem grzewczym, który wykorzystywałby ciepło z kominka (kuzyn ma...
Płaszcz czy DGP?
W trosce o ogród
Regularne koszenie trawnika stopniowo eliminuje chwasty, bo tylko trawy są odporne na cięcie (fot. Robert Bosch)Powodów, dla których warto mieć ogród jest wiele, pod jednym wszak warunkiem: musi być zadbany. Nie wszyscy jednak lubią poświęcać na to cały swój wolny czas. I tu z pomocą przychodzi technika. Gdyby nie urządzenia,...
W trosce o ogród
Najlepiej naturalnie
Ryflowane deski tarasowe z egzotycznego drewna tworzą naturalną całość z sąsiadującą wodą (fot. DLH Poland) Kamienne płyty w piaskowych barwach tworzą efektowną całość z ciekawymi meblami z metalu i drewna (fot. Libet)„Powrót do natury” to hasło towarzyszące nam we wszystkich aspektach życia. Chociaż, w przypadku ogrodu może wydawać się trochę bez sensu....
Najlepiej naturalnie
Słoneczne grzanie
Kolektor rurowy (fot. Ulrich)Warto, czy nie warto kupić kolektor? Coraz więcej osób budujących dom staje przed tym dylematem – czy taka inwestycja rzeczywiście pozwoli zaoszczędzić na kosztach ogrzewania c.w.u., czy będzie to tylko przejaw filantropijnej dbałości o środowisko. Chociaż panuje opinia, że w Polsce nie warto inwestować w kolektory, wciąż pojawiają się nowe firmy,...
Słoneczne grzanie
Nowa jakość sprzątania
Jedynym śladem obecności centralnego odkurzacza w mieszkaniu są gniazda ssące, w które wkłada się wąż (fot. Borysowski & Spółka)Wielu chciałoby mieć centralny odkurzacz, ale tylko nieliczni wiedzą, że ich na niego stać. Naprawdę trudno dziś zaliczyć tę instalację do ekskluzywnego wyposażenia domu – bardziej tu pasuje pojęcie „niezbędne”. A to oznacza, że takie przedsięwzięcie nie...
Nowa jakość sprzątania
Świeży oddech w domu
Nawiewnik (na górze) i kratka wentylacyjna z wentylatorem wyciągającym (na dole) (fot. Hardi) Tak wygląda przepływ powietrza wentylacyjnego w domuJakie domy teraz budujemy? Szczelne i dobrze ocieplone. Dzięki temu oszczędzamy na kosztach ogrzewania. Ale dom to nie hermetyczna puszka – musi do niego wpływać świeże powietrze. Jak o to nie zadbamy, samopoczucie mieszkańców będzie złe, na...
Świeży oddech w domu
Dom w tydzień, miesiąc lub kwartał
Każdy inwestor chciałby jak najszybciej postawić dom. Korzystając z kompletnego systemu budowy domu nie trzeba nieustannie dostarczać materiałów. Jedynym minusem takich rozwiązań jest wyższy koszt pracy wyspecjalizowanej ekipy, chociaż finalny efekt pozbawiony będzie błędów wykonawczych. A to jest warte każdej ceny. Zazdrość bierze, gdy widzimy (na filmach) bądź słyszymy, że w...
Dom w tydzień, miesiąc lub kwartał
Prosto z natury
Dachówka ceramiczna lub blachodachówka – taki dach może mieć każdy. Kamień albo drewno na dachu – to rozwiązanie dla indywidualistów. Pokrycia naturalne są bardzo efektowne, ale zazwyczaj kosztowne, a i firm, które je układają nie jest wiele. Dlatego decyzji o wyborze nietypowego pokrycia nie można podejmować pochopnie. Choć piękne same w sobie, nie na każdym...
Prosto z natury
Lekkie, szczelne... bitumiczne
Co łączy papy, bitumiczne gonty i płyty faliste? Użycie do ich produkcji wodoszczelnej masy asfaltowej, czyli bitumu, a w konsekwencji szczelność oraz odporność na zmiany temperatury i na starzenie. Inne ważne zalety pokryć bitumicznych to niewielki ciężar, niska cena i łatwość układania. Także wygląd, dawniej raczej niezbyt zachęcający, obecnie można zaliczyć...
Lekkie, szczelne... bitumiczne
Czasy blachy
Na szczęście nie minęły – nadal stosuje się ją do krycia dachów. Większość współczesnych pokryć blaszanych jest nie tylko dość tania, ale także ładna i trwała. A różne wzory i bogata kolorystyka oraz kompletna oferta większości producentów umo Niewątpliwą zaletą blachy jest jej niewielki ciężar, umożliwiający stosowanie jej na dachach remontowanych budynków...
Czasy blachy
Z gliny lub cementu
Dachówki to chyba najbardziej lubiany materiał do wykańczania dachu. Zarówno ceramicznymi, jak i cementowymi można pokryć nawet ten o najbardziej skomplikowanym kształcie. Mają podobną formę i zbliżony ciężar, prawie w taki sam sposób się je układa. Różni je, oczywiście, cena. Dachówki najlepiej sprawdzają się na dachach stromych. Warto ich użyć także na dachu z...
Z gliny lub cementu
Schody w domu
Schody wewnętrzne mają przede wszystkim znaczenie funkcjonalne, ale też coraz częściej ozdobne. Jakie są rodzaje schodów? Najczęściej wykonywane są schody płytowe betonowe o biegach prostych lub zabiegowe. Popularne są też policzkowe schody drewniane oraz schody kręte złożone z gotowych segmentów. Kształt i konstrukcja schodów jest...
Schody w domu
Ścianki kolankowe i szczytowe
Ścianki kolankowe mają znaczenie konstrukcyjne, a szczytowe jedynie osłaniają wnętrze poddasza. Jedne i drugie trzeba prawidłowo wykonać. Kiedy wzmacniamy ściankę kolankową? Słupek ścianki kolankowej w ścianie jednowarstwowej Praktycznie zawsze, ponieważ ścianki kolankowe przenoszą ciężar dachu na budynek i stanowią...
Ścianki kolankowe i szczytowe
Strop nad parterem
Rodzaj stropu jest zawsze podany w projekcie – jego zmiany może dokonać wyłącznie konstruktor. Jak się wykonuje stropy żelbetowe? Układanie stropu rozpoczyna się po wymurowaniu ścian nośnych do wymaganej wysokości oraz wypoziomowaniu i wyrównaniu ich powierzchni. Na wierzchu muru układa się co najmniej 2-3-centymetrową warstwę mocnej zaprawy cementowej i wyrównuje ją między...
Strop nad parterem
Dom drewnem malowany
Ciemne, zaniedbane domy, opuszczone przez uchodzących „za chlebem do Hameryki” górali, straszące powybijanymi szybami i zaniedbanym otoczeniem, gdzieś w szparach między płazami, chowają okruchy dawnych wspomnień. Ktoś stare gonty zamienił na eternit lub blachę... Dzieło sztuki Stanisława Witkiewicza, dwór w stylu zakopiańskim dla rodziny Pawlikowskich. Przykład szacunku i uwielbienia dla góralszczyzny. Jodeł, którym domostwo...
Dom drewnem malowany
Dom drewnem malowany
Ciemne, zaniedbane domy, opuszczone przez uchodzących „za chlebem do Hameryki” górali, straszące powybijanymi szybami i zaniedbanym otoczeniem, gdzieś w szparach między płazami, chowają okruchy dawnych wspomnień. Ktoś stare gonty zamienił na eternit lub blachę... Dzieło sztuki Stanisława Witkiewicza, dwór w stylu zakopiańskim dla rodziny Pawlikowskich. Przykład szacunku i uwielbienia dla góralszczyzny. Jodeł, którym domostwo...
Dom drewnem malowany
Najnowsze wydanie
Czytaj tak, jak lubisz
W wersji cyfrowej lub papierowej
Moduł czytaj tak jak lubisz