Większość współczesnych projektów w ogóle nie przewiduje podpiwniczenia. Jednak na małej działce lub skarpie budowa piwnicy może okazać się konieczna. Z czego budować? Do budowy ścian piwnicy wykorzystuje się głównie bloczki betonowe, betonowe pustaki zasypowe lub beton wylewany w deskowaniu. Ściany z bloczków betonowych są najpopularniejsze ze względu na stosunkowo niską cenę i...
Większość współczesnych projektów w ogóle nie przewiduje podpiwniczenia. Jednak na małej działce lub skarpie budowa piwnicy może okazać się konieczna.
Z czego budować?
Do budowy ścian piwnicy wykorzystuje się głównie bloczki betonowe, betonowe pustaki zasypowe lub beton wylewany w deskowaniu. Ściany z bloczków betonowych są najpopularniejsze ze względu na stosunkowo niską cenę i nieskomplikowane wykonanie. Ich grubość może wynosić 24 lub 28 cm w układzie jednowarstwowym i więcej, gdy ściana stawiana będzie z dwóch rzędów bloczków. Betonowe pustaki zasypowe stosuje się przede wszystkim wtedy, gdy ściany wymagają zbrojenia lub chcemy uzyskać możliwie cienką ścianę o dobrej izolacji cieplnej. Po wymurowaniu pustaków w ścianie powstają pionowe kanały, w które można wstawić zbrojenie. Następnie kanały wypełnia się betonem lub keramzytem. Monolityczne ściany piwnic warto postawić wówczas, gdy mamy możliwość wypożyczenia deskowania wielokrotnego użycia. Jego montaż przebiega bardzo szybko, a uzyskana powierzchnia ściany jest równa i gładka. W przeciętnym domu jednorodzinnym montaż takiego deskowania i wypełnienie go betonem zajmuje najwyżej dwa dni, a już po kolejnych 3-4 dobach deskowanie można rozebrać. Nie opłaca się wykonywać ścian monolitycznych w tradycyjnym deskowaniu. Przygotowanie szalunków jest bardzo pracochłonne, a niedostateczne usztywnienie często prowadzi do zdeformowania muru. Ściany piwnicy można również wykonać z pustaków betonowych ocieplonych wewnątrz styropianem lub bloczków keramzytobetonowych (co jest droższe).
Z piwnicą czy bez?
Budując dom na małej działce, warto pomyśleć o piwnicy. Można tam będzie urządzić nie tylko pomieszczenia gospodarcze, jak kotłownię, pralnię, spiżarkę, schowek ale również pokój rekreacyjny, hobbistyczny warsztat czy garaż. Jeżeli nie przeniesiemy części techniczno-rekreacyjnej „pod ziemię”, będziemy musieli zmieścić ją na parterze i poddaszu, co znacznie powiększy powierzchnię rzutu budynku. Zaletą podpiwniczenia jest również łatwość doprowadzenia wszelkich instalacji zewnętrznych i rozprowadzenia do poszczególnych pionów, a także ich naprawa bądź modernizacja. Często podnoszony argument, że piwnica znacząco wpływa na podwyższenie kosztów budowy, w rzeczywistości nie ma uzasadnienia, ponieważ w praktyce koszty wybudowania piwnicy są przynajmniej o 50 proc. mniejsze niż postawienie oddzielnego budynku gospodarczego czy garażu. Istotnym przeciwwskazaniem dla budowy piwnicy może być wysoki poziom wód gruntowych.
Czy dom może być podpiwniczony częściowo?
Piwnica może zajmować tylko część powierzchni pod budynkiem, ale w niewielkich domach jednorodzinnych nie jest to dobre rozwiązanie. Przy pełnym podpiwniczeniu uzyskuje się dodatkową powierzchnię do zagospodarowania, koszt budowy będzie podobny i na dodatek łatwiej ją wybudować. Częściowe podpiwniczenie przysparza wiele problemów wykonawczych – kłopotliwe jest zabezpieczenie przed wnikaniem wilgoci przez ścianę oddzielającą piwnicę od części niepodpiwniczonej. W rezultacie, na gruntach słabo przepuszczalnych konieczne będzie zaizolowanie ścian nie tylko od strony zewnętrznej, ale również od środka w części bez piwnicy. Zakres robót ziemnych będzie podobny, przy czym w domu częściowo podpiwniczonym konieczny okaże się zakup piasku do wypełnienia przestrzeni pod podłogą na gruncie. Wniosek – częściowe podpiwniczenie nie jest rozwiązaniem, które moglibyśmy polecić.
Kiedy i jak wykonać fundament schodkowy?
Fundament schodkowy wykonywany jest w przypadku, gdy dom ma częściowe podpiwniczenie. Wtedy ściany piwnicy fundamentowane są na większej głębokości niż pozostała część budynku. Ze względu na nierównomierne wypieranie gruntu przez obie części fundamentów, różnica między ich poziomami nie może być duża. Dlatego przejście z jednego poziomu posadowienia do drugiego musi przebiegać płynnie, właśnie za pośrednictwem tzw. ławy schodkowej. Wykonuje się ją w podobny sposób, jak pozostałą część fundamentów i tak samo zbroi, z tym że betonowana jest na skośnie ukształtowanym podłożu o kącie nachylenia nie większym niż 30°. Wysokość ławy schodkowej, mierzona prostopadle do podstawy, powinna być nie mniejsza niż pozostałej części fundamentu, a stopnie utworzone na jej powierzchni nie wyższe niż 30 cm. Oczywiście, fundament schodkowy można zastąpić zwykłym fundamentem pod całym budynkiem – na głębokości posadowienia piwnicy – ale zwiększy to koszty (trzeba zbudować wyższe ściany fundamentowe w części niepodpiwniczonej).
