Przykładowy układ warstw podłogowych Kolejne stopnie wyrównywania podłogi (nierówności są wyolbrzymione)Nad salonem powinna być wyciszona, nad garażem ocieplona, nad łazienką uszczelniona... Krótko ujmując: podłoga podłodze nierówna. Ten element budowlany miewa konstrukcję bardzo rozbudowaną. Niejednokrotnie składa się z wielu warstw. Bezpośrednio stykamy się tylko z tą wierzchnią, użytkową. Mówimy na nią „podłoga”....
Nad salonem powinna być wyciszona, nad garażem ocieplona, nad łazienką uszczelniona... Krótko ujmując: podłoga podłodze nierówna. Ten element budowlany miewa konstrukcję bardzo rozbudowaną. Niejednokrotnie składa się z wielu warstw. Bezpośrednio stykamy się tylko z tą wierzchnią, użytkową. Mówimy na nią „podłoga”. Dla inżyniera jest to tylko posadzka, jeden z elementów podłogi. Zdarzap się, że ta warstwa spoczywa wprost na stropie. Wtedy podłoga i posadzka znaczą to samo. To jednak rzadki przypadek.
Przykładowy układ warstw podłogowych
Na podłogę mogą się składać: podkład, izolacje (cieplna, akustyczna, przeciwwilgociowa, przeciwwodna, paroszczelna), warstwa wyrównawcza i wreszcie posadzka (deski lub deszczułki, płytki ceramiczne, wykładzina tekstylna) (Rys 1).
Zwykle oczekujemy, że powierzchnia podłogi będzie pozioma. Oznacza to, że odchylenia od linii idealnie poziomej mają nie przekraczać 2 mm na m.b. Między przeciwległymi ścianami różnica poziomów nie powinna przekraczać 5 mm. Znaczy to, że np. w pokoju długości 5 m odchylenie na odcinku 1 m nie może przekraczać 1 mm. Tak jest w większości przypadków, z jakimi mamy do czynienia w domu jednorodzinnym.
Wyjątek od tej zasady stanowią pomieszczenia, w których podłodze znajduje się otwór odpływowy. W nich podłoga powinna mieć spadek wystarczający do zapewnienia swobodnego spływania wody. W budynku mieszkalnym powinien on być nie mniejszy niż 1% (czyli 10 mm na m.b).
„Nośnym” elementem podłogi jest podkład.
Kolejne stopnie wyrównywania podłogi (nierówności są wyolbrzymione)
Podkład
W gwarze środowiskowej nadal bywa nazywany jastrychem, od niemieckiego estrich = posadzka. Wyróżnia się dwa rodzaje podkładów.
Jeden z nich to podkłady wylewane. Formuje się je na miejscu, przez wylewanie odpowiedniej masy. W pomieszczeniach mieszkalnych, w których nie ma specjalnych wymagań, co do podkładu, spoiwem jest w niej zwykły cement portlandzki. Jako wypełnienia używa się zwykle piasku. Mówimy wtedy o zaprawie cementowej.
Czasem, zwłaszcza przy większej grubości warstwy, używa się kruszywa o ziarnie grubszym (żwir, pospółka). Mamy wtedy do czynienia z betonem. Zarówno on, jak i zaprawa w niektórych zastosowaniach szczególnych powinny być odpowiednio modyfikowane – np. uplastycznione, jeśli w podkładzie ma być umieszczona instalacja ogrzewania podłogowego, lub wodoszczelne w pomieszczeniach mokrych; trzeba mieć na uwadze, że zwykła masa cementowa po stwardnieniu jest przesiąkliwa.
Podkład wylewany można formować bezpośrednio na stropie. Jest wówczas z nim związany. W takim przypadku wystarcza, by miał grubość 2,5 cm. choć zwykle bywa grubszy, 3-cm. Jego funkcją jest między innymi usunięcie nierówności powierzchni stropu, trudnych do uniknięcia przy formowaniu tego elementu.
W wielu konstrukcjach jednak podkład od podłoża oddziela warstwa izolacji. Może ona być mało ściśliwa. Odnosi się to głównie do izolacji cieplnej. Minimalna grubość podkładu wynosi wtedy 3,5 cm. Izolacja ta jednak może się cechować dużą ściśliwością. Dotyczy to przede wszystkim izolacji akustycznej, ale także niektórych rodzajów cieplnej. W takim przypadku grubość podkładu nie może być mniejsza niż 4 cm.
Podkład, oddzielony od stropu warstwą innego materiału, może się względem podłoża przemieszczać („pełzać”), np. wskutek różnic w cieplnej rozszerzalności tych elementów. Nazywa się go wtedy pływającym.
Zapewnienie odpowiedniej grubości podkładu jest konieczne, by był on wytrzymały mechanicznie. Czasem jednak wpływają na to czynniki dodatkowe. Np. przy ogrzewaniu podłogowym podkład musi z wystarczającym naddatkiem pomieścić instalację grzewczą. Szczególnie wymagające pod tym względem jest ogrzewanie wodne. Grubość podkładu sięga w tym przypadku niekiedy 6,5 cm.
Inny przykład to niektóre rozwiązania podłóg w pomieszczeniach mokrych, w których jest wymagany spadek. Zwykle powinien on być nie mniejszy niż 1,5 cm na 1 m.b. Dogodnie jest formować go właśnie w podkładzie. Wystarczy zatem, żeby miejsce najbardziej oddalone od otworu odpływowego leżało w odległości 2 m od niego, żeby podkład musiał w nim być o 3 cm grubszy niż wynosi wymagane minimum.