W wielu jeszcze rejonach Polski brak instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych zmusza do budowy własnych ujęć wody i samodzielnego odprowadzania ścieków. Konieczne wtedy staje się stosowanie specjalnych urządzeń pompowych – innych do wody czystej i innych – do brudnej i ścieków.W zależności...
W wielu jeszcze rejonach Polski brak instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych zmusza do budowy własnych ujęć wody i samodzielnego odprowadzania ścieków. Konieczne wtedy staje się stosowanie specjalnych urządzeń pompowych – innych do wody czystej i innych – do brudnej i ścieków.
W zależności od medium, jakie będzie tymi pompami przetłaczane – woda pitna, deszczowa czy ścieki bytowogospodarcze różnią się konstrukcją i materiałem, z jakiego są wykonane.
Na naszym rynku dostępne są:
pompy ręczne (wyporowe),
elektryczne (wirowe).
Pompy wyporowe to znane od dawna abisynki, w których elementem roboczym jest tłok lub membrana. Przeznaczone są tylko do czerpania wody ze studni. Zdecydowanie jednak częściej stosowane są pompy wirowe o napędzie elektrycznym.
Jaka pompa do wody czystej?
Pompy takie umożliwiają pobieranie wody ze studni przydomowej, kiedy posesja leży na terenie nieuzbrojonym w sieć wodociągową.
Rys 1 - Pompa samozasysająca umożliwia pobór wody ze studni
Pompę dobieramy w zależności od typu studni.
Wodę ze studni kopanej, głębokości kilku metrów, można czerpać za pomocą pompy odśrodkowej o osi poziomej, umieszczonej w wydzielonym pomieszczeniu (np. w piwnicy) i wyposażonej w rurociąg ssący, zapuszczony do studni i zakończony koszem ssawnym. Na rynku można spotkać tego typu pompy samozasysające i – starszej konstrukcji – wymagające zalewania wodą przed ich uruchomieniem (Rys 1).
W zależności od mocowania są – stacjonarne (mocowane do fundamentu i łączone z instalacją rurową na sztywno) oraz przenośne – wyposażone w uchwyt i ustawiane swobodnie na podstawie. Pompy przenośne łączy się z instalacją za pomocą przewodów elastycznych (węży).
Niezależnie od zabudowy każda z pomp powinna być wyposażona w zawory odcinające na przewodzie ssawnym i tłocznym, a na przewodzie tłocznym dodatkowo – w zawór zwrotny.
Mając studnię wierconą, w której zwierciadło wody znajduje się płytko pod powierzchnią terenu, można również wykorzystać pompę odśrodkową o osi poziomej. Kryterium w tym przypadku stanowi różnica wysokości między lustrem wody w studni, a króćcem ssawnym pompy. Należy przy tym pamiętać, że w czasie poboru wody zwierciadło to się obniża, stąd należy wziąć pod uwagę jego minimalny poziom. Różnica ta, zwana dopuszczalną wysokością ssania, dla różnych pomp może wynosić od 3 do 8 m.
Jeśli mamy pewność, że zwierciadło wody w studni nie obniży się poniżej tej wartości, można użyć pompy o osi poziomej. Przekroczenie bowiem dopuszczalnej wysokości ssania spowoduje przerwanie strumienia cieczy i w konsekwencji tzw. pracę pompy na suchobiegu, co bardzo niekorzystnie wpływa na trwałość pompy.
Innym szkodliwym zjawiskiem jest kawitacja. Polega ona na gwałtownym parowaniu wody w niskiej temperaturze wskutek podciśnienia w rurociągu ssawnym. Wydzielające się przy tym pęcherzyki pary w szybkim tempie niszczą materiał rurociągu, obudowy pompy oraz wirnika.
Jeśli jednak lustro wody w studni wierconej występuje zbyt głęboko, stosuje się wtedy pompę głębinową. Jest to pompa o specjalnej konstrukcji z wodoszczelnym silnikiem, którą umieszcza się w studni poniżej minimalnego poziomu zwierciadła wody. Ponad pompą powinien pozostawać przynajmniej jeden metr wody. Korpus pompy stanowi tuleja stalowa, mosiężna lub żeliwna – z materiałów odpornych na korozję.
Najniżej w tulei znajduje się silnik elektryczny, potem część ssawna z sitem wlotowym, wirniki i zawór zwrotny. Prąd doprowadzany jest do pompy za pomocą kabla, biegnącego od tablicy rozdzielczej. Silnik pompy ma zabezpieczenie przed brakiem fazy, przeciążeniem, spadkiem napięcia w sieci oraz suchobiegiem.
Ważne: Pompa głębinowa pracuje zawsze jako zatopiona, nie występuje problem wysokości ssania i kawitacji. Jest zatem ona pewniejsza w eksploatacji niż pompa o osi poziomej, jednak jest od niej droższa przy porównywalnej wydajności.
