9 pomysłów na elewacje domu: materiały, kolory, inspiracje, koszt. Zdjęcia i porady właścicieli domów

1. Pomysł na elewację domu z cegły klinkierowej

Za najbardziej trwałą uznaje się elewacje domów wykonane z cegły klinkierowej, wchodzące w skład ścian trójwarstwowych. Taka fasada ma grubość aż 12 cm i bez specjalnej pielęgnacji obędzie się kilkadziesiąt lat - jest odporna na uszkodzenia mechaniczne i czynniki atmosferyczne. Niestety, w ostatnich latach nie jest często wybierana. A to ze względu na wysokie koszty klinkieru na elewację i jego żmudnego układania oraz rosnącą popularność technologii stawiania murów dwu- i jednowarstwowych, wykańczanych tynkami cienkowarstwowymi lub tradycyjnym tynkiem grubowarstwowym (cementowo-wapiennym).

Trzeba jasno powiedzieć, że żaden z wymienionych materiałów na elewacje nie dorównuje trwałością licu zbudowanemu z cegły klinkierowej. Tynki cienkowarstwowe, nanoszone na wełnę mineralną lub styropian, ulegają bowiem uszkodzeniom mechanicznym (np. pękają i kruszą się od uderzenia). Konieczne jest ich odnowienie farbą elewacyjną przynajmniej co kilkanaście lat. Tynki tradycyjne odwrotnie - dzięki większej grubości oraz układaniu bezpośrednio na murze (przegrody jednowarstwowe), są odporniejsze mechanicznie od mas cienkowarstwowych, za to cechuje je mniejsza odporność na czynniki atmosferyczne.

Obecnie większość elewacji domów jednorodzinnych wykańcza się tynkiem w kolorach bieli i grafitu (fot. LAKMA)

2. Pomysł na elewację domu: tynk cienkowarstwowy

Mimo coraz bogatszej oferty producentów okładzin elewacyjnych, wytwarzanych z drewna, betonu, kamienia - tynki i farby fasadowe wciąż są bardzo popularne. Rodzaj tynku do wykończenia elewacji domu musi pasować do technologii budowy ścian zewnętrznych. Na przykład kiedy w ścianie dwuwarstwowej materiałem termoizolacyjnym jest wełna mineralna, nie można użyć na elewacji niskoparoprzepuszczalnego tynku akrylowego. Trzeba zatem koniecznie poznać parametry dostępnych tynków i farb elewacyjnych - po to, żeby osiągnąć dobrą paroprzepuszczalność ścian, która zapewni odparowanie wilgoci, jeśli nastąpi okresowe ich zawilgocenie. Podczas doboru tynku do wykończenia elewacji należy również wziąć pod uwagę szereg innych parametrów, chociażby warunki środowiskowe (stopień zanieczyszczenia środowiska, bliskość drzew, zacienienie), lokalizację domu (tu istotny jest stopień uprzemysłowienia okolicy).

Elewację każdego budynku można ozdobić za pomocą listew do boniowania (fot. BELLA PLAST)

Tynki cienkowarstwowe na elewacji - statystyki mówią, że zastosowało je aż 90% właścicieli nowych domów. Tego rodzaju masy tynkarskie są uniwersalne, czyli nadają się na ściany dwuwarstwowe (z termoizolacją styropianową lub z wełny mineralnej), a także na przegrody jednowarstwowe (bez izolacji). Dostępne są w postaci suchych mieszanek do samodzielnego połączenia z wodą oraz jako gotowe wyroby. Wykonuje się z nich powłoki grubości 1-3 mm.

Ze względu na rodzaj spoiwa użytego do ich produkcji, tynki cienkowarstwowe do wykończenia elewacji dzielą się na:

• tynki mineralne - cechuje je mała elastyczność (spoiwem jest cement, bądź cement i polimery, zwiększające przyczepność zaprawy), wysoka paroprzepuszczalność (dlatego nadają się do stosowania na  elewacjach ścian ocieplonych wełną mineralną), najniższa cena wśród zapraw tynkarskich;
• tynki akrylowe - są elastyczne, odporne na brud i uszkodzenia. Dobrą przyczepność zawdzięczają dyspersyjnej żywicy polimerowej, która spaja elementy składowe. Są dostępne w postaci gotowej masy, w ogromnej gamie kolorów. Po kilku lub kilkunastu latach wykończoną nimi elewację domu powinno się umyć wodą z detergentem i odnowić farbą do fasady. Z uwagi na niską paroprzepuszczalność, nie należy planować ich użycia na wełnie mineralnej;
• tynki silikatowe - są trwałe i wytrzymałe, bo spoiwem jest szkło wodne z dodatkiem plastyfikatorów, co przekłada się na dobrą elastyczność, wysokaparoprzepuszczalność oraz odporność na mikroorganizmy, kwaśne deszcze i zasolenie. Producenci oferują gotową do użycia masę, w ubogiej gamie kolorów;
• tynki silikonowe - spaja żywica silikonowa, są wysokoparoprzepuszczalne i hydrofobowe. Nie nasiąkają wodą, a deszcz dobrze zmywa elewację. To zaprawy najbardziej odporne na płowienie i zabrudzenia (przeznaczone na tereny przemysłowe), najdroższe wśród tynków cienkowarstwowych;
• tynki silikatowo-silikonowe - łączą zalety obu tych rodzajów. Cechuje je paroprzepuszczalność, niska nasiąkliwość, odporność na zabrudzenia.

3. Inspiracja na modną elewację domu w kolorze białym i grafitowym z tynku silikonowego

• Elewacja domu: tynk silikonowy w kolorze grafitowym i kremowym (baza o ciepłym odcieniu), faktura drobny baranek 1,5 mm; podbitka - otynkowana na biało
• Elewacja z tynku silikonowego - koszt robocizny 85 zł/m2

Na zdjęciu pomysł na elewację domu stodoły. Dwuwarstwowy mur wykończono tynkiem silikonowym w dwóch kolorach. Podziały o różnej głębokości (efekt 3D) powstały po przyklejeniu styropianu o grubości 12 i 20 cm (fot. archiwum prywatne właścicieli domów)

O pomyśle na wykończenie elewacji domu typu stodoła, opowiada nam pan Marcin. - Nasz dom stodoła jest obszerny i rozłożysty. Największą uwagę, przyznaję, skupiłem na wytypowaniu solidnych materiałów na nośną część ścian zewnętrznych. Po wnikliwym porównaniu rozmaitych ofert, wybrałem pustaki ceramiczne o grubości aż 38 cm (zamiast wskazanych w projekcie o grubości 25 cm). Równie starannie zaplanowałem warstwę termoizolacji. Zastosowałem grafitowy styropian o najlepszych parametrach (w tamtym czasie), o gr. 12 i 20 cm. Wiadomo, że ładna i trwała elewacja jest najlepszą wizytówką domu. Solidne wykończenie bryły w kształcie litery T też było dla nas ważne, lecz nie zamierzaliśmy się na nie tak wykosztowywać, jak na głębsze warstwy muru.

W projekcie architektonicznym architekt na wykończenie elewacji wskazał tynk w jednym kolorze i okładzinę z drewna we wnękach balkonowych. Postanowiliśmy wykorzystać tylko ten pierwszy. Zrezygnowaliśmy z drewna na elewacji głównie dlatego, że jest drogie i trzeba je regularnie konserwować. Skoro zamierzaliśmy wykończyć, w estetyczny i możliwie tani sposób, tak obszerną elewację (jej powierzchnia to około 300 m2) i poprzestać na samym tynku, to w celu jej urozmaicenia, wykonaliśmy kilka prostych zabiegów.

Po pierwsze, zastosowaliśmy na elewacji zaprawę w dwóch kolorach. Po drugie, obie ułożyliśmy na wszystkich bokach bryły (w pierwotnym projekcie, proponowano wszędzie jeden odcień, to w skali dużego budynku wyglądało monotonnie). Oprócz tego, stworzyliśmy na elewacji domu efekt 3D - w trakcie układania termoizolacji, zleciliśmy ekipie przyklejenie styropianu o dwóch grubościach, 12 i 20 cm. Na elewacji powstały zatem podziały o różnej głębokości. Proste rozwiązania na ogół są udane, nie zawsze warto szastać pieniędzmi. Nasza aranżacja elewacji domu ma charakter minimalistyczny, ale też dynamiczny. Istotne jest, że wykończenie elewacji nie sprawia nachalnego wrażenia, sam obszerny budynek nie dominuje nad zielonym otoczeniem. 

Przeczytaj

Może cię zainteresować

Jak wybielić ściany wapnem przy użyciu agregatu?... Jak uzyskać efekt kamiennych płyt na elewacji? Co to jest fasada aluminiowo-szklana?

Dowiedz się więcej

• Jak montować elewacyjne okładziny ścienne i detale architektoniczne z Verolithu?
• Jak zamontować lamele elewacyjne?
• Beton na elewacji i wokół domu - całkiem nowa odsłona
• Jak zabezpieczyć gonty drewniane?
• Co pasuje do ściany z cegły?
• Styropian Fasada GRAFIT - najlepsza propozycja na elewację
• Rustykalny dom - 7 sprawdzonych kamieni dekoracyjnych na elewację
• Ochrona elewacji przed algami, grzybami i blaknięciem: StoColor Dryonic®
• Tynk kwarcowy, czyli czym zastąpić klasyczne tynki o strukturze baranka?

Zobacz więcej Zobacz mniej

Rady i przestrogi właścicieli dotyczące wykończenia elewacji tynkiem silikonowym

Mimo że samodzielnie wykończyłem wiele elementów w domu i na posesji, nie podjąłem się tego w przypadku elewacji. To dlatego, że w niektórych miejscach jej szerokość i wysokość to odpowiednio 20 i 6 m. Do równego zaaplikowania cienkiej warstwy zaprawy na tak obszernej elewacji (bez plam, łat, widocznych łączeń), potrzebna jest współpraca kilku sprawnych tynkarzy, profesjonalny sprzęt, w tym rusztowanie. Do ułożenia termoizolacji i otynkowania domu, zatrudniłem zatem profesjonalną ekipę, ale byłem z niej najmniej zadowolony. Swoje zadania wykonała prawidłowo, lecz co i rusz przechodziła na inną budowę. Było to bardzo denerwujące, realizacja ciągnęła się przez wieki.

Rada jest taka, żeby wybierać do wykonania elewacji tylko poleconą ekipę, a nie z ogłoszenia (jak ja), z góry ustalić ciągły czas realizacji. U nas etap układania styropianu, siatki, zaprawy gruntującej odbył się we wrześniu 2019 r. (później pogoda nie sprzyjała prowadzeniu prac). Natomiast samo tynkowanie elewacji - w maju i czerwcu następnego roku. Miałem zatem całą zimę na wybranie rodzaju tynku do wykończenia elewacji. Czytałem, konsultowałem się z fachowcami. Nie zdecydowałem się na najtańszy, szybko zaniechałem oszczędzania na wykonaniu elewacji. Wytypowałem cienkowarstwowy silikonowy (ten jest najdroższy), ponieważ cechuje go m.in. trwałość, wytrzymałość, wysoka paroprzepuszczalność. 

Jak czyścić elewacje domu? Dlaczego warto wybrać tynk silikonowy?

- Pani Maria dodaje:

- Już się przekonujemy, że tynk silikonowy jest odporny na płowienie - fragmenty elewacji w odcieniu kremowym i szarym nadal wyglądają jak nowe, chociaż dom stoi w słońcu. Nie ma na nim oznak uszkodzeń mechanicznych. Taka elewacja domu nie "łapie" też brudu - nawet przy drzwiach i oknach tarasowych tynk jest czysty. W dużym stopniu jest to też skutek naszej zapobiegliwości - w celu utrudnienia przyczepiania się do zaprawy rozmaitych zabrudzeń, zamówiliśmy odmianę najbardziej drobnoziarnistą i poprosiliśmy o aplikację struktury najdrobniejszego baranka. Zielony nalot okresowo pojawia się tylko na północnej elewacji, zazwyczaj w wilgotnym okresie roku (wokół domu jest sad, na krańcu działki płynie rzeczka). W cieplejszej i suchszej porze roku, nalot samoistnie znika, a raczej to deszcz dobrze go spłukuje. Jednak w tym rejonie odcienie tynku delikatnie się przyciemniły. Zamierzamy pierwszy raz umyć go wodą z myjki ciśnieniowej. W miejscach, które osłania dłuższy okap dachu, jest czyściutko.

Celowo zastosowaliśmy jasne odcienie tynku na elewacji, bo takie mniej się nagrzewają w porównaniu z ciemnymi, duża bryła wygląda lżej. Do kremowej i szarej elewacji dopasowaliśmy kolorystykę innych elementów, w tym podbitki, okapników, orynnowania, podmurówki. Dwa pierwsze są kremowe, dwa ostatnie szare. Przy kompletowaniu rozmaitych części fasady, zastosowaliśmy tylko te, które wykonano z trwałych materiałów o wysokiej jakości, np. klinkierowe są parapety i okładzina na podmurówce, orynnowanie ze stali. Przypuszczam, że tak wykonana elewacja przetrwa lata w dobrym stanie, a obsługa powinna być śladowa i łatwa.

4. Pomysł na elewację domu jednorodzinnego z tynku silikatowego (odcień biały i szary) oraz okładziny drewnopodobnej

• Elewacja: cienkowarstwowy tynk silikatowy zabarwiony w masie na kolor biały i szary, faktura baranek 1,5 mm oraz wysokoelastyczna okładzina elewacyjna, imitująca deski o wymiarach 19,5 x 249,5 cm, wykonana z masy akrylowej wysokiej jakości, zbrojonej siatką z włókna szklanego; 
• Koszty elewacji: termoizolacja, materiały elewacyjne, robocizna - cena 44 000 zł

Zdjęcie elewacji domu, którą wykończono cienkowarstwowym tynkiem silikatowym i drewnopodobną okładziną akrylową (fot. archiwum prywatne właścicieli domu)

W trakcie doboru materiałów na elewację domu, kompletowaliśmy te dobre, mówią właściciele, lecz niekoniecznie drogie, czy modne. Przykładaliśmy wagę do trwałości i bezobsługowości. Do wykończenia elewacji przeznaczyliśmy tynk silikatowy, w dwóch odcieniach (białym i grafitowym) oraz okładzinę elewacyjną, imitującą deski i wykonaną z tworzywa sztucznego. Ten rodzaj tynku jest odporny na działanie mikroorganizmów i wszelkie zabrudzenia, można go myć - te cechy szczególnie nam odpowiadają. Podobne są właściwości wybranej okładziny na elewację, poza tym świetnie zastępuje ona deski, jej montaż i obsługa są łatwe. Podmurówka została otynkowana marmolitem w kolorze dopasowanym do odcienia dachówki ceramicznej, orynnowania i parapetów ze stali, ram okien i bramy. Kolor elewacji domu celowo ograniczyliśmy do bieli, szarości, złotego dębu, natomiast urozmaiciliśmy ją pod względem fakturowym. Zależało nam na osiągnięciu klasycznej elegancji i to się udało. 

Okładzina realistycznie imituje deski elewacyjne, pomalowano ją zabarwioną bejcą w odcieniu złoty dąb (fot. archiwum prywatne właścicieli domu)

Rady i przestrogi jak zrobić elewacje z okładziny imitującej drewno i tynku w dwóch kolorach

Tynk na elewacji, w dwóch kolorach i o fakturze drobnego baranka, dobrze eksponuje rozłożysty kształt niskiej parterowej bryły domu, ale wygląd elewacji jest dużo ciekawszy z drewnopodobną okładziną. To dlatego, że faktura akrylu wyjątkowo realistycznie naśladuje usłojoną powierzchnię drewna, elementy mają rozmaity wzór, podobnie jak deski wycięte z różnych pni - na takim efekcie nam zależało. Przy tym taka imitacja drewna na elewacji to materiał odporny na warunki atmosferyczne, przeznaczony do pomalowania na wybrany odcień - zastosowaliśmy bejcę w przyjemnym odcieniu złoty dąb. Przyklejenie go do elewacji nie sprawia trudności, bo jest dostępny w rulonach, charakteryzuje się dużą elastycznością, lekkością, poręcznością. Wykonawcy elewacji pomalowali przezroczyste taśmy po ich ułożeniu na wyznaczonych fragmentach muru. Liczba warstw bejcy ma znaczenie - po zaaplikowaniu każdej kolejnej, "deski" stają się ciemniejsze.

Wada takiej okładziny na elewacji to konieczność malowania. Warto zatem od razu zapewnić sobie zapas preparatu, np. do naprawy, ewentualnie odświeżenia wyblakłej warstwy (nie zawsze możliwy jest zakup takiego samego). Po 5 latach elewacja (deska) wyglada świetnie. Nie wymaga malowania, nie wyblakła, nie odpada. Deska jest odporna na otarcia i uderzenia. Jesteśmy zadowoleni z wyboru tego rozwiązania imitacji drewna. Zastosowaliśmy klej wskazany przez producenta okładziny. Wykonawcy rozprowadzali go według instrukcji, zachowali reżim technologiczny. Zaleta - łatwość wymiany uszkodzonej części.

5. Pomysł na elewację domu: tradycyjne tynki grubowarstwowe

Tynki grubowarstwowe (tradycyjne) układa się na ścianach trójwarstwowych (z częścią elewacyjną wykonaną z pustaków ceramicznych lub zwykłych cegieł) oraz na przegrodach jednowarstwowych. Zaprawy tradycyjne na elewacjach domów nie są bardzo wytrzymałe na uszkodzenia i wilgoć, lecz wykazują dostateczną elastyczność i paroprzepuszczalność. Należy utworzyć trzy warstwy o łącznej grubości 1-3 cm, tj. obrzutkę (z mocnej zaprawy cementowej z wapnem), narzut (z zaprawy cementowo-wapiennej) i gładź albo tynk dekoracyjny. Na końcu maluje się je farbami fasadowymi. Do wykończenia elewacji potrzeba czasu i dużej ilości pracy, dlatego chętnie zastępuje się je łatwiejszymi do uzyskania tynkami cienkowarstwowymi.

6. Pomysł na elewację domu: okładziny z drewna

Okładziny elewacyjne to dobra osłona każdego rodzaju ścian zewnętrznych. Wykonuje się je z drewna, kamienia, ceramiki, betonu, blachy, tworzyw sztucznych, zatem inwestor bez trudu dobierze produkt odpowiedni do architektury budynku i zasobności portfela. Okładziny łatwo się montuje. Można nimi wykończyć wszystkie elewacje (np. domów szkieletowych), albo tylko wybrane fragmenty przegród (szczyty, lukarny, loggie).

Drewno na elewacji wygląda elegancko. Do wyrobu oblicówki z krajowych gatunków drzew używa się najczęściej świerku, sosny, modrzewia, dębu. Jeszcze wyższą trwałość wykazuje drewno egzotyczne, ale jest droższe od krajowego. Ostatnio modne są elewacje domów z drewna palonego. Tego rodzaju wykończenie elewacji od wieków stosuje się w architekturze Japonii. Elementy, przygotowane według metody Shou Sugi Ban, cechuje nie tylko oryginalny wygląd. W trakcie obróbki ogniowej, znacząco redukuje się obecność składników łatwopalnych w strukturze drewna, dzięki czemu uzyskuje się deski odporniejsze na ogień, szkodliwe mikroorganizmy, tj. pleśnie i inne grzyby (w porównaniu ze zwykłymi), mniej chłonące wilgoć. Nie muszą być poddawane zabiegom impregnacji. Trwałość drewna palonego na elewacji szacuje się na około 60 lat.

Układanie desek na elewacji domu

Deski elewacyjne przykręca się do rusztu z łat drewnianych (elementy należy zaimpregnować) poziomo, pionowo, niekiedy nawet ukośnie, łączy metodą pióro-wpust, na zakład, bądź przylgi. Korzysta się z wkrętów do drewna lub ocynkowanych gwoździ. Pomiędzy ścianą a okładziną koniecznie trzeba zachować szczelinę wentylacyjną. Pod taką oblicówką stosuje się folię wiatroizolacyjną jako osłonę wełny mineralnej.

7. Pomysł na elewację domu: płyty z kamienia

Elewacje domów z kamienia są trwałe i efektowne. Takie wyroby do zastosowania na elewacjach domów zazwyczaj wycina się z piaskowca, granitu, marmuru, sjenitu. Ze względu na duży ciężar płyt, przytwierdza się je do części nośnych przegrody. Do ścian jedno- i trójwarstwowych przykleja się je, a na tych ocieplonych powinno się zastosować dodatkowo stalowe uchwyty montażowe, mocując je w częściach nośnych przegrody.

8. Materiały na elewacje domów: klinkier, beton, tworzywa sztuczne

Elewacje z klinkieru, blachy, betonu, tworzyw sztucznych chętnie są wybierane przez właścicieli domów. Niska nasiąkliwość i mrozoodporność to najważniejsze cechy okładzin tego rodzaju. Kolejna zaleta - można je przytwierdzać do każdego typu ścian.

Sposób montażu płytek na elewacji

Płytki elewacyjne na ogół przyczepia się elastycznym klejem do muru lub ocieplenia, zaś między elementami pozostawia się fugi o szerokości 6-10 mm, które mają za zadanie kompensować rozszerzanie i kurczenie się elementów pod wpływem zmian temperatury oraz ich drobne ruchy. Natomiast okładzinę do wykończenia elewacji z listew, paneli, kasetonów mocuje się do stelaża. W przypadku elewacji ceglanych, konieczne jest wykonanie przerwy wentylacyjnej (3-4 cm) między ociepleniem z wełny mineralnej a oblicówką (nie robi się jej, gdy izolację tworzy styropian).

W spoinach pionowych dolnej warstwy ściany elewacyjnej trzeba wykonać otwory, w celu zapewnienia swobodnego przepływu powietrza. Szczelina musi być także otwarta u góry. Mur z cegieł, kurczący się i rozszerzający na skutek różnicy temperatury, należy podzielić dylatacjami (w odległości nie większej niż 12 m). Oblicówkę ceglaną łączy się z warstwą nośną kotwami stalowymi. Do elewacji z klinkieru zaleca się użycie gotowych zapraw.

9. Projekt elewacji z ręcznie formowanej cegły elewacyjnej, tynku silikonowego i blachy

• Elewacja: z ręcznie formowanej cegły klinkierowej, tynku silikonowego, blachy. 
• Koszty: ręcznie formowana cegła elewacyjna (odmiana Lagos) 6,64 zł (brutto)/szt.

Zdjęcie elewacji domu: przy dobieraniu odcieni wszystkich wyrobów wykończeniowych, zachowano spójność kolorystyczną (fot. archiwum prywatne właścicieli domu)

Oboje z mężem wybraliśmy bryłę o charakterze tradycyjnym - nie planowaliśmy nowoczesnej - lecz od początku miałam wątpliwości co do elewacji - opowiada pani Magda. - Elewacja zaproponowana w projekcie z tynku i drewna, wydawała mi się zbyt typowa, poza tym zależało mi na uniknięciu w przyszłości jej konserwacji (zatem z założenia drewno odpadało). Najbardziej podoba mi się elewacja z cegły klinkierowej, np. jak na domach w Anglii, Holandii, bo taka jest klasyczna, stylowa, ponadczasowa, poza tym trwała i bezobsługowa.

Pozwolenie na budowę zdobyliśmy w marcu 2021 r. i od razu podjęłam współpracę z architektką, Hanną Lasotą. W pierwszym rzędzie poprosiłam ją o przeobrażenie wykończenia ścian zewnętrznych (przyjęliśmy z mężem następujący podział - on zajmował się zadaniami technicznymi, ja estetycznymi). Zgodnie z moją preferencją, projektantka wytyczyła obszerne fragmenty elewacji domu wykończone cegłą klinkierową, resztę zaś uzupełniła tynkiem i okładziną z blachy. Co istotne, wykonała też projekt szczegółowy dla wykonawców. W składzie budowlanym, wybrałam ręcznie formowaną cegłę elewacyjną, w odcieniach beżu, brązu i grafitu. Taka kolorystyka nadaje elewacji rys nowoczesności - zależało mi, żeby elementy na zewnątrz i wewnątrz domu charakteryzował styl nowoczesnej klasyki, w żadnym wypadku nie mogła to być wersja "dziadkowa".

- Na etapie projektowania nowej elewacji, trochę biadoliłam, że cegły jest za mało. Natomiast projektantka twardo obstawała przy swojej propozycji. Perswadowała, że z większą powierzchnią klinkieru wygląd bryły będzie ciężki, masywny, przytłaczający małą działkę. Taki argument trafił do mnie, lecz dopiero po zakończeniu realizacji całej elewacji, uzyskałam pewność, że mury zostały wykończone w sposób, który mi się podoba. Na przykład, kiedy na plac budowy dostarczono cegłę elewacyjną, naszły mnie wątpliwości, czy właściwie wytypowałam odmianę (oferta jest tak bogata, że trudno mi było się zdecydować) - obawiałam się, że jej odcień jest zbyt ciemny na elewację domu. Poczułam ogromną ulgę, kiedy później okazało się, że melanż beżu, brązu, szarości ładnie harmonizuje z tymi fragmentami elewacji, które pokryto białym tynkiem i okładziną z blachy. I że właśnie dzięki połączeniu kilku wyrobów o spójnej kolorystyce, elewacja prezentuje się lżej, ciekawiej i nowocześniej od wykonanej z samego klinkieru w tradycyjnym jednolitym kolorze (ceglastym, albo brązowym).

Wspólnie z projektantką zadbałyśmy, żeby ich melanżowa kolorystyka cegieł na elewacji współgrała z grafitowym i antracytowym odcieniem - ceramicznej dachówki, aluminiowych ram okien z trzema szybami, ozdobnych stalowych balustrad, antywłamaniowych drewnianych drzwi, marmolitu na podmurówce i elementów brukarskich z betonu na traktach komunikacyjnych. Dobrze, że fragmenty elewacji domu (o powierzchni 60 m2) otynkowaliśmy białą zaprawę silikonową - jej zadania to trwała i mocna osłona głębszych warstw, rozjaśnienie fasady. Zaś do wykończenia słupków przy oknach tarasowych - okładzinę z blachy (to taka wisienka na torcie, podkreśla nowoczesność klasyki w naszym wydaniu). Trudno jeszcze nie wspomnieć o... nieco niższych kosztach realizacji. Powszechnie wiadomo, że ceramiczne elementy elewacyjne są bardzo drogie, zarówno jeśli chodzi o ich zakup, jak i robociznę. Na dodatek mnie szczególnie zauroczyła niepowtarzalna faktura i inne wyjątkowe walory dekoracyjne wyrobów ręcznie formowanych.

Elewację wykończono ręcznie formowaną cegłą elewacyjną i tynkiem silikonowym (fot. archiwum prywatne właścicieli domu)

Wykonanie ciekawej elewacji z cegły ręcznie formowanej - przestrogi i porady właścicieli domu

Pan Artur, dodaje:

- Do wykonania elewacji zatrudniłem różnych specjalistów, czyli tych od układania klinkieru, tynków, okładzin. Na fachowej robociźnie przy wykończaniu elewacji nie warto oszczędzać, szczególnie w przypadku stałych elementów budynku - ewentualne ich naprawy i remonty są drogie i żmudne, lepiej jest je wykonać od razu solidnie. Radzę absolutnie zatrudnić specjalistów do elewacji, znających tajniki wykańczania przegród cegłą licową, wielu zwykłych murarzy ma z tym kłopot. Nam udało się znaleźć dobrą wyspecjalizowaną ekipę. Drobne elementy wykonawcy łączyli zaprawą przeznaczoną do klinkieru. Starannie wyrobili fugi, przy czym nie ubrudzili nią dekoracyjnej faktury cegieł, nie zniszczyli drogiego materiału. Wysokość przegród to dwie kondygnacje, dlatego zastosowali stalowe kotwy, które utrzymują w pionie ciężką ceramiczną elewację.

Przy zakupie tego rodzaju wyrobów, warto możliwie najdokładniej określić ich ilość i poprosić o dostarczenie z jednej partii - my zużyliśmy na elewację domu kilka tysięcy cegieł. Elementy z innej dostawy mogą różnić się odcieniem, fakturą - na elewacji różnice są bardzo widoczne. W przypadku wykończenia elewacji, warto zastosować wyroby trwałe, o wysokiej jakości, i które można myć wodą pod ciśnieniem. Zamierzam to w przyszłości robić samodzielnie, ewentualnie zatrudnię do tego celu profesjonalną ekipę (niekiedy potrzebne są specjalistyczne preparaty myjące).

Jaka elewacja domów drewnianych

Ściany szkieletowe - przykrywa się oblicówką z drewna albo z sidingu. Powszechnie na elewacje stosuje się również tynk, ale dopiero po zamocowaniu dodatkowego ocieplenia. Niektórzy właściciele domów drewnianych decydują się na obmurowanie przegród szkieletowych cegłą klinkierową lub bloczkami betonowymi. Ściany domów z bali drewnianych - na ogół pozostawia się bez zewnętrznego wykończenia, ponieważ są dekoracyjne same w sobie.

Jaką wybrać elewację domu: podsumowanie

Pamiętaj, że punktem wyjścia wyboru materiałów na elewacje domów powinna być technologia wykonania ścian zewnętrznych, a dopiero w kolejnym kroku - ładny wygląd, bezobsługowość, niewrażliwość na zmienną temperaturę i wilgotność powietrza, uszkodzenia mechaniczne, zabrudzenia, czy płowienie koloru itp. Elewacje na ściany jednowarstwowe - do wykończenia tych wzniesionych z bloczków betonu komórkowego, pustaków keramzytobetonowych, bądź pustaków z poryzowanej ceramiki, na ogół wybiera się tradycyjny tynk cementowo-wapienny. Jeżeli jej powierzchnia jest gładka, to można zastosować tynk cienkowarstwowy na elewacji. Ściany dwuwarstwowe - do wykonania warstwy nośnej używa się dowolnego materiału, następnie ociepla ją od zewnętrznej strony, styropianem lub wełną mineralną.

Część izolacyjną chroni elewacja, którą można ułożyć w dwojaki sposób: 

• na mokro - w postaci tynku cienkowarstwowego albo płytek elewacyjnych. Tradycyjnie określa się tę metodę mianem systemu BSO (bezspoinowego systemu ociepleń), który obecnie bywa nazywany systemem ETICS (z ang. External Thermal Insulation Composite System). Natomiast płytki elewacyjne przyczepia się zaprawą klejową;
• na sucho - w postaci okładziny elewacyjnej, np. z paneli drewnianych, blaszanych, PVC (sidingu). Elementy mocuje się do przytwierdzonego do ściany stelaża (wcześniej trzeba wypełnić jego puste przestrzenie ociepleniem).

Ściany trójwarstwowe - część konstrukcyjną i ocieplenie wykonuje się identycznie, jak w ścianach dwuwarstwowych, a zewnętrzną elewacyjną muruje z cegieł klinkierowych, licowych lub wapienno-piaskowych (silikatowych). Tylko jeśli używa się zwykłych cegieł albo cienkich pustaków, elewację należy wykończyć tynkiem tradycyjnym, bądź cienkowarstwowym.  

fot. otwierająca: Kolorystyka elewacji obszernej bryły domu stodoły jest stonowana i spójna (fot. archiwum prywatne właścicieli domu)