Jaki komin wybrać do remontowanego domu: w środku czy dostawiony od zewnątrz?

Odpowiedź eksperta: Jeżeli chcemy dodać komin w już istniejącym domu, to przed sobą mamy kilka poważnych decyzji. Komin może być wewnętrzny lub zewnętrzny, dostawiony do budynku. Niezależnie od tego może być ceramiczny, a więc dość ciężki, lub lekki stalowy.

Każdy wybór ma daleko idące konsekwencje. Na początek zastanówmy się nad zaletami i wadami umieszczenia komina w środku lub na zewnątrz.

Kominy najczęściej umieszcza się wewnątrz budynku, raczej przy ścianach wewnętrznych, gdzie mniej się wychładzają. Ponadto komin jest wówczas w przeważającej części osłonięty przed czynnikami atmosferycznymi (deszcz i mróz). Szczególnie, jeżeli przechodzi przez dach w jego najwyższej części, czyli blisko kalenicy, to choć będzie wysoki, tylko niewielki jego fragment znajdzie się ponad dachem. To korzystnie wpływa na jego trwałość, a także stabilność.

Kiedy można zastosować dany rodzaj komina?

O ile jednak zaprojektowanie komina wewnętrznego nie jest problemem w dopiero budowanym domu, bo niemal wszystko możemy wówczas jeszcze zmieniać i dostosowywać, to w istniejącym budynku bywa znacznie trudniejsze. Wymaga przecież przebicia się przez stropy i dach, czyli dość kłopotliwych prac. A trzeba jeszcze wykonać obróbki blacharskie na styku komina i pokrycia dachu. Jeżeli zostaną zrobione nieprofesjonalnie, grożą nam przecieki przy każdym deszczu i np. zawilgocenie wełny mineralnej, ocieplającej połacie dachu.

Nowy komin w środku domu może bardzo zepsuć ustawność pomieszczeń na wszystkich kondygnacjach, przez które przechodzi. Dlatego chętnie ustawia się je i tak przy ścianie zewnętrznej. Wtedy obecność takiego nowego elementu po prostu mniej przeszkadza. Wówczas jednak tym bardziej warto przemyśleć zrobienie komina zewnętrznego.

Trzeba pamiętać, że więcej prac to także wyższe koszty. Dlatego patrzmy nie tylko na cenę samego komina. Choćby był niedrogi to zrobienie przepustów przez strop i dach oraz obróbek blacharskich również kosztuje. Jeżeli będzie to komin ceramiczny, bardzo prawdopodobne, że trzeba będzie wzmocnić przynajmniej podłogę w miejscu jego posadowienia albo nawet wykonać betonową stopę fundamentową, sięgającą aż do warstwy gruntu i przenoszącą na niego ciężar komina. Z kominami stalowymi jest pod tym względem znacznie łatwiej, bo są o wiele lżejsze. Wystarczy zakotwienie ich do ściany albo nawet oparcie na samym urządzeniu z którego odprowadzają produkty spalania (kotle lub kominku).

Prefabrykowane kominy ceramiczne są znacznie lżejsze, niż tradycyjne murowane. Jednak nadal potrzebują solidnego oparcia na podłożu (np. stopy fundamentowej). (fot. Schiedel)

Z kolei umieszczenie komina przy ścianie na zewnątrz domu, to zwykle wynik konieczności, gdy przy remoncie okazuje się, że potrzebny jest nowy komin, na który nie ma miejsca w środku domu, albo chcemy uniknąć wymienionych wyżej kłopotów. Jeżeli komin zewnętrzny ma obsługiwać kocioł na paliwa stałe lub kominek, to powinien być możliwie wysoki - od tego przecież zależy ciąg. A nowoczesne kotły mają pod tym względem większe wymagania niż stare kotły zasypowe.

Dlatego dobrym rozwiązaniem jest znów usytuowanie komina blisko kalenicy, bo wtedy możemy go umocować (zakotwić) zarówno do ściany parteru, jak i szczytowej, i w ten sposób go ustabilizować. Najłatwiej zrobić to w przypadku stalowych kominów dwuściennych, które są lekkie, ale przy tym sztywne. Co ważne, zewnętrzny komin stalowy nie musi być przy tym oparty na gruncie, wystarczy konsola wsporcza mocowana do ściany budynku. Natomiast na potrzeby prefabrykowanych kominów z ceramiki, trzeba wykonać tzw. stopę fundamentową, żeby przenieść obciążenie na grunt.

Konsola mocowana do ściany wystarcza jako podstawa do komina stalowego, bo jest on dość lekki. (fot. Komin-Flex)

Jeśli musimy postawić komin przy niskiej ścianie i wyprowadzić go na kilka metrów w górę bez oparcia, trzeba sprawdzić, jakie metody jego usztywnienia przewiduje producent. W przypadku kominów ceramicznych, jest to zwykle wzmocnienie obudowy z pustaków stalowymi prętami. Umieszcza się je w komorach w narożnikach pustaków i zalewa rzadką zaprawą. Jeżeli zaś komin jest bardzo wysoki albo w okolicy wieją niezwykle silne wiatry, stateczność komina można jednak zwiększyć obudowując pustaki kominowe klatką ze stalowych kątowników.

W remontowanych domach chętnie stosuje się kominy zewnętrzne, bo w ten sposób unikamy przebijania się przez stropy. Nie psujemy też ustawności pomieszczeń. (fot. Komin-Flex)

Rodzaj komina zewnętrznego a rodzaje urządzeń grzewczych

Zanim jednak zdecydujemy ostatecznie, z jakiego materiału ma być wykonany nasz komin (stalowy lub ceramiczny), musimy wiedzieć, że ważniejszy jest inny podział, uwzględniający jakie produkty spalania ma odprowadzać i w związku z tym z jakimi urządzeniami grzewczymi może współpracować.

Kominy - zarówno stalowe jak i ceramiczne - mogą być:

• dymowe do kominków, kotłów na paliwa stałe i pieców;
• spalinowe do kotłów kondensacyjnych gazowych i olejowych z wentylatorem, a więc odporne na kondensat i o wysokiej szczelności;
• spalinowe do kotłów gazowych i olejowych niekondensacyjnych bez wentylatora, a więc wykorzystujące ciąg naturalny. Nie muszą być więc tak szczelne ani odporne na działanie kondensatu jak poprzednie. Dlatego np. mogą nie mieć uszczelek na połączeniach elementów. O ile i tak planujemy kupić nowy kocioł to ich wykorzystanie nie ma sensu;
• uniwersalne, w rzeczywistości nadające się do kotłów na paliwa stałe oraz gazowych i olejowych niekondensacyjnych. Charakteryzuje je wysoka odporność na temperaturę, ale szczelność jest zbyt niska do zastosowania z gazowymi kotłami kondensacyjnymi, w których ruch spalin wymusza wentylator. Mogą być wykonane zarówno ze stali, jak i ceramiki, lecz pozbawione są uszczelek, bo te elementy nie są wystarczająco odporne na wysoką temperaturę, charakterystyczną dla kotłów na węgiel i drewno. Nazwa "uniwersalne" jest więc myląca. Sens ich stosowania jest cokolwiek wątpliwy. Przecież żeby podłączyć nowoczesny kocioł kondensacyjny i tak trzeba dodać stalowy wkład.

Przede wszystkim komin musi być dostosowany do urządzenia grzewczego. Ponadto liczą się jeszcze inne względy, np. wymiary zewnętrzne.

Prefabrykowane ceramiczne mają wykonany z ceramiki kanał dymowy lub spalinowy i obudowę z lekkiego betonu (najczęściej keramzytobetonu). Przestrzeń pomiędzy nimi pozostaje pusta lub jest wypełniona twardą wełna mineralną, jako izolacją cieplną. Jeżeli pozostawiono pustkę może ona służyć do zasysania powietrza, potrzebnego do spalania dla kotłów z zamkniętą komorą. Co ważne, obudowa z pustaków może mieć dodatkowe kanały wentylacyjne. A pamiętajmy, że skuteczna wentylacja grawitacyjna jest wymagana w każdej kotłowni na paliwa stałe.

Z kolei kominy stalowe mają wewnętrzny kanał z odpowiedniego rodzaju stali, ocieplenie z wełny mineralnej oraz zewnętrzny płaszcz z blachy stalowej lub aluminiowej. Komin ma więc wyraźnie mniejsze wymiary zewnętrzne niż ceramiczny w obudowie. Czasem wręcz się go eksponuje, traktując jako dekoracyjny element architektoniczny. Możliwy zakres zastosowań zależy od gatunku stali użytej na kanał wewnętrzny.

Ważne są jednak szczegóły, np. grubość wkładu i sposób uszczelnienia elementów. Pamiętajmy, że w tym przypadku nie mamy kanałów wentylacyjnych. Jeżeli więc potrzebna jest wentylacja grawitacyjna w pomieszczeniu z kotłem to musimy zapewnić ją niezależnie.

Koncentryczny przewód powietrzno-spalinowy - kiedy możemy stosować takie rozwiązanie?

Niestety z pytania nie wynika, jaki rodzaj kotła ma być źródłem ciepła w tym domu. Warto jednak wiedzieć, że jeżeli będzie to gazowy kocioł kondensacyjny to możliwa jest rezygnacja z komina i zastąpienie go koncentrycznym przewodem powietrzno-spalinowym, wyprowadzonym poziomo przez ścianę zewnętrzną. To dość popularne rozwiązanie, szczególnie w remontowanych domach.

Jednak można je zastosować tylko pod kilkoma warunkami. Przede wszystkim dom musi być wolno stojący. Odpada więc zabudowa bliźniacza i szeregowa. Ponadto moc kotła nie może przekraczać 21 kW. Są także szczegółowe wymogi odnośnie odległości wylotu spalin od okien i drzwi, chodnika itd. Bardzo często takie wadliwie wykonane odprowadzenie spalin powoduje zabrudzenie lub nawet zniszczenie elewacji, na którą trafiają spaliny.

Kotły gazowe z zamkniętą komorą spalania mogą zamiast komina mieć przewód powietrzno-spalinowy wyprowadzony przez ścianę. Jednak tylko w domach wolno stojących. (fot. MK Systemy Kominowe)

Jarosław Antkiewicz