Odnowienie powierzchni ścian nie zawsze można ograniczyć do ich odmalowania. Niekiedy - aby zlikwidować znaczne uszkodzenia tynku lub poprawić estetykę wnętrz - niezbędna jest gruntowna renowacja.
Remontowane ściany możemy pokryć gładzią i pomalować, wytapetować, przykleić płytki ceramiczne, zamontować boazerię albo panele ścienne. Pamiętajmy jednak, że poszczególne rodzaje wykończenia wymagają innego przygotowania powierzchni. Wygodnym rozwiązaniem jest montaż boazerii i paneli, bo nadają się na każdy rodzaj podłoża.
Ściany wewnętrzne najczęściej pokrywane są tynkiem, który je wyrównuje, pozwala ukryć przewody instalacji i stanowi podłoże pod farby, tapety, płytki ceramiczne.
Niedoskonałości tej warstwy mogą być powierzchniowe - nierówności, chropowatości, niewielkie pęknięcia - jak i strukturalne - niedostateczna twardość (wynikająca ze zbyt małej ilości spoiwa cementowego lub wapiennego), słaba przyczepność do podłoża. Uszkodzenia powierzchniowe niemal bez trudu zlikwidujemy poprzez nałożenie warstwy wyrównującej czy gładzi, natomiast wady strukturalne wymagają w zasadzie usunięcia całego pokrycia i wykonania go od nowa.
Uszkodzenie powłok tynkarskich może także być związane z awarią instalacji wodno-kanalizacyjnej lub niewłaściwymi warunkami panującymi w pomieszczeniu. W domach o słabej termoizolacyjności ścian i jednocześnie słabo wentylowanych występują tzw. odparzenia tynku (widoczne zwłaszcza w narożnikach i przy podłodze), wynikające z przemarzania ścian. Podobny efekt, połączony z wykwitami solnymi, pojawia się na powierzchni przegród na skutek słabej izolacji przeciwwilgociowej fundamentów oraz przecieków nieszczelnych rynien czy instalacji wodno-kanalizacyjnej.
Jeśli ściany były wielokrotnie malowane, z reguły trzeba usunąć wszystkie warstwy powłok malarskich (aż do surowego podłoża) - zwłaszcza jeśli zamierzamy zastosować gładź. Kłopotliwe jest też przeprowadzanie prac renowacyjnych w przypadku ścian pokrytych farbą olejną - nie wolno na nią bezpośrednio nakładać innych farb czy mas wyrównujących. Jeżeli stara glazura mocno trzyma się ściany, można przykleić do niej nowe płytki.
|
Zobacz także |
|
Może ono wymagać rozmaitych zabiegów - zależnie od stanu powierzchni ścian i planowanego sposobu ich wykończenia.
Powłoki malarskie, które się łuszczą, pękają bądź nie nadają się jako podkład pod nowe warstwy, musimy usunąć. To, w jaki sposób to zrobimy, zależy od rodzaju farby i wymaganej jakości podłoża.
Produkty mineralne (wapienne, klejowe) po namoczeniu dość łatwo zeskrobać szpachelką. Ścianę należy najpierw zwilżyć wodą z dodatkiem płynu do naczyń bądź specjalnego preparatu, pozostawić na 5-10 minut i po zmięknięciu powłoki usunąć ją szpachelką trzymaną pod niewielkim kątem. Jeśli farba była grubo nałożona lub po nawilżeniu zbyt szybko wyschła, czynność powtarzamy.
Bardziej problematyczne jest zeskrobanie wielowarstwowych powłok emulsyjnych - niska nasiąkliwość utrudnia ich namoczenie i odspojenie. Mechaniczne usuwanie przy użyciu papieru ściernego i szlifierki często prowadzi do uszkodzenia tynku.
Wyroby przytwierdzone na wodorozcieńczalny klej dość łatwo zerwać po uprzednim nawilżeniu za pomocą pędzla, gąbki bądź spryskiwacza. Niektóre umożliwiają też rozdzielenie warstwy wierzchniej od mocującej - przy wymianie wystarczy usunąć tę pierwszą.
Tapety papierowe dobrze przepuszczają wodę, więc namoczone bez problemu odchodzą od ściany. Winylowe (z wodoszczelną powłoką) przed nawilżeniem trzeba ponacinać, aby ciecz mogła przeniknąć do kleju. W tym celu w różnych kierunkach przeciągamy wałek kolczasty.
Gdy tynk lub okładzina nie trzyma się podłoża, albo powierzchnia ściany wymaga znacznego wyrównania, będziemy zmuszeni usunąć pokrycie, odsłaniając surowy mur.
Słabe tynki dość łatwo zerwać przy pomocy młotka murarskiego i szerokiego przecinaka. Można też użyć młotowiertarki z funkcją kucia, wyposażoną w szerokie dłuto. Podczas pracy powstaje dużo pyłu - warto więc zwilżać ścianę.
Płytki ceramiczne usuwamy łącznie z klejem, jeśli łatwo odpada. Dawniej glazurę mocowano na placki cementu - jeżeli po jej zerwaniu w podłożu pozostają wgłębienia, przed przystąpieniem do dalszych prac trzeba je wypełnić zaprawą wyrównującą.
Często przeprowadza się miejscowe naprawy (o ile nie trzeba usuwać całego tynku) - pęknięcia, zacieki, czy też ślady pleśni zwykle występują bowiem na ograniczonej powierzchni.
Aby zlikwidować szczelinę w tynku, musimy ją najpierw poszerzyć i pogłębić, aby zapewnić lepsze zakotwienie masy wypełniającej. Może to być zaprawa gipsowa z drobnym kruszywem, nakładana na zwilżone podłoże. Miejsce naprawy będzie widoczne, jeśli tynk ma ziarnistą strukturę, a wypełnienie nie. Oczywiście, problem zniknie, gdy na całą powierzchnię naciągniemy gładź.
Pęknięcia na łączeniach płyt gipsowo-kartonowych pojawiają się na skutek złego zazbrojenia spoin lub niestabilności podłoża. Doraźnie można wypełnić je akrylem (niekiedy wystarcza to na długo). Fachowa naprawa wymaga jednak wzmocnienia miejsc styku nową taśmą zbrojącą. Aby nie powstało zgrubienie, starą warstwę szpachli wyrównującej trzeba zeszlifować, ułożyć nową taśmę i zaszpachlować szerokim pasem wzdłuż łączenia płyt.
Trudne do usunięcia rdzawe zacieki czy plamy po sadzy lub nikotynie maskuje się farbami izolującymi (zwykłe, nawet po wielokrotnym malowaniu, nie zakryją przebarwień). Dają one matową powłokę, którą po wyschnięciu maluje się dowolną farbą ścienną, uzyskując jednolitą powierzchnię. Produkt taki można również wykorzystać jako ostateczną warstwę w miejscach narażonych na zabrudzenie i wilgoć.
Ciemne plamy i wykwity na ścianach, wyczuwalna wilgotność powierzchni, charakterystyczny zapach stęchlizny, świadczą o zaatakowaniu przegród przez grzyby pleśniowe. Skuteczne ich zwalczanie wymaga przede wszystkim usunięcia przyczyn ich wystąpienia - likwidacji mostków termicznych, przecieków, niesprawności wentylacji - tym samym obniżenia wilgotności powietrza w pomieszczeniach i osuszenia ścian.
Aby usunąć powierzchniowe zagrzybienie, trzeba zeskrobać nalot i wyszorować ścianę twardą szczotką z wodą z dodatkiem środka zawierającego związki chloru (mają silne działanie dezynfekujące). Po spłukaniu i całkowitym wyschnięciu powierzchni, nanosi się preparat grzybobójczy - przynajmniej dwukrotnie, aby dobrze wniknął. Gdy wyschnie, miejsce to można wyrównać i pomalować.
Jeśli zagrzybienie przenika tynk (kruszy się on i ma zmienioną barwę), czy nawet głębsze warstwy ściany, zakres prac będzie dużo szerszy. Zaatakowane miejsce należy skuć - w obszarze przynajmniej o 50 cm większym (jeśli zachodzi taka konieczność, usuwamy również fragment muru). Następnie przeprowadzamy dezynfekcję w podobny sposób, jak na powierzchni tynku. Do wyrównania ściany używa się systemowego tynku renowacyjnego. Tworzy on środowisko utrudniające rozwój grzybów i ułatwia odprowadzenie resztek wilgoci z muru.
Zewnętrzna powłoka naprawianej przegrody powinna zapewniać wysoką paroprzepuszczalność. Warto na pewien czas nałożyć tylko cienką warstwę zaprawy gipsowej. Pozwoli to obserwować poziom wilgotności podłoża i ewentualne ponowne zagrzybienie.
Wykonujemy je tam, gdzie uprzednio skuliśmy stary, odpadający tynk. Jeśli dotyczy to fragmentu ściany, nowa zaprawa powinna mieć podobną strukturę do starej.
Na tradycyjny tynk cementowo-wapienny decydujemy się głównie wtedy, gdy ma być nakładany na stosunkowo niewielką powierzchnię albo odporny na wilgoć (np. w łazienkach). Przed jego zaaplikowaniem warto utworzyć warstwę kontaktową ze specjalnej emulsji, lub przynajmniej zagruntować podłoże. Gotowe, suche mieszanki tynkarskie po zarobieniu wodą nadają się do użycia. Nie wymagają nakładania tzw. obrzutki, gdyż charakteryzują się dobrą przyczepnością i na zagruntowanych ścianach można je kłaść jednowarstwowo.
Tynk gipsowy umożliwia uzyskanie gładszej powierzchni i szybciej schnie. Jednak w tzw. pomieszczeniach mokrych traci na wytrzymałości - nie powinien być stosowany np. pod glazurę w łazience. Przed jego nałożeniem trzeba zabezpieczyć (np. farbą) metalowe elementy, gdyż przy kontakcie z gipsem mogą ulec korozji.
Stopień wygładzenia tynku, zarówno cementowo-wapiennego, jak i gipsowego, zależy od planowanego wykończenia ściany. Jeśli będzie to farba lub tapeta, zaciera się go na gładko, natomiast pod płytki - na ostro, bo zwiększa to przyczepność kleju.
Innym rozwiązaniem jest pokrycie ściany tzw. suchym tynkiem, czyli płytami gipsowo-kartonowymi, mocowanymi na klej gipsowy lub do stelaża (zależnie od warunków). W wielu wypadkach pozwala to uniknąć kłopotliwego skuwania starej zaprawy, ukryć nowe przewody instalacyjne, a także poprawić własności akustyczne i cieplne przegrody.
Na ścianach z których został skuty tynk, płyty g-k mocuje się na placki kleju gipsowego. Jeśli taka powierzchnia jest względnie równa, na spód płyt nakłada się po prostu placki zaprawy i dociska je do podłoża. Gdy przegrody wymagają dużej korekty pionu lub są bardzo nierówne, najpierw przykleja się do nich pasy płyty o szerokości ok. 8 cm w odstępach 60 cm. Następnie pacą zębatą nakłada się na nie zaprawę i dociska płyty. Spoiny płyt pokrywamy siatką zbrojącą i szpachlujemy, a po wyschnięciu szlifujemy.
W pokojach stosuje się płyty zwykłe, natomiast w łazienkach i kuchniach o zwiększonej odporności na wilgoć (zielone). Jeśli przy okazji remontujemy również instalację elektryczną, telefoniczną czy antenową, przewody chowamy pod płytami, mocując je do ścian plackami zaprawy lub obejmami.
Przytwierdzając płyty do stelaża, nie musimy natomiast usuwać starego tynku. Rozwiązanie takie, co prawda, zmniejsza nieco pomieszczenie (konstrukcja ma szerokość 5-7 cm), ale daje możliwość wyciszenia bądź ocieplenia przegrody. Ściankę maskującą wykonuje się z systemowych elementów do suchej zabudowy płytami g-k. W wariancie typowo renowacyjnym stosowane są profile typu CD oraz uchwyty mocujące - tzw. ES-y (te pierwsze rozmieszcza się co 60 cm, przykręcając je do uchwytów w rozstawieniu pionowym co ok. 50 cm). Natomiast stelaż ścianki instalacyjnej powstaje z profili UW i CW z przytwierdzeniem do podłogi i sufitu.
Nałożenie gładzi gipsowej na surowy tynk cementowo-wapienny lub gipsowy pozwala uzyskać bardzo gładką powierzchnię. Jednak w ten sposób nie należy niwelować nierówności przekraczających 5 mm. Najpierw wypełniamy je gipsową masą szpachlową, a następnie na całą płaszczyznę naciągamy gładź. Jeśli chcemy ją zastosować na ścianie pokrytej farbą, musimy się upewnić, że ta ostatnia mocno przylega.
Jeśli widać pęknięcia i złuszczenia, konieczne jest dokładne usuniecie powłoki. Gdy natomiast dobrze trzyma się podłoża, wystarczy przetrzeć ją gruboziarnistym papierem ściernym, starannie odkurzyć i zagruntować. Na ściany malowane farbami emulsyjnymi zaleca się gładź akrylową, która, co prawda, wysycha dłużej, ale lepiej przylega. Ponadto zakupiony produkt jest od razu gotowy do użycia, bez rozrabiania z wodą.
Przy nakładaniu gładzi, płaszczyzna powinna być oświetlona w taki sposób, jak podczas późniejszej eksploatacji pomieszczenia. Z reguły po wstępnym wygładzeniu powierzchni niezbędne jest jej przeszlifowanie i ponowne naciągnięcie warstewki wygładzającej. Dostępne są też wyroby do zacierania na mokro, ale ich aplikacja wymaga dużej wprawy.
Odpowiedni rodzaj podłoża: tynk, płyty g-k, gładź; dopuszczalne stare powłoki malarskie
Wymagany stan powierzchni: gładka i równa, o dobrej przyczepności dla farby (przy malowaniu wyrobami strukturalnymi akceptowalne szorstkie podłoże); niedopuszczalne wykwity, tłuste plamy
Ostateczne przygotowanie podłoża: zmycie starych powłok malarskich wodą z dodatkiem detergentu, gruntowanie
Odpowiedni rodzaj podłoża: nośne, dostatecznie przyczepne; dopuszczalne pozostawienie spodniej warstwy starej tapety
Wymagany stan powierzchni: równa, o stopniu gładkości dostosowanym do rodzaju tapety
Ostateczne przygotowanie podłoża: odkurzenie i zagruntowanie klejem do tapet
Odpowiedni rodzaj podłoża: nośne, sztywne - tynk, cegły, płyty OSB, g-k; akceptowalne stare okładziny ceramiczne
Wymagany stan powierzchni: równa - korekta równości z użyciem zaprawy wyrównującej
Ostateczne przygotowanie podłoża: izolacja przeciwwilgociowa w strefie narażonej na zamakanie; zaprawa klejowa dostosowana do podłoża
Odpowiedni rodzaj podłoża: dopuszczalny surowy mur
Wymagany stan powierzchni: względnie równa - korygowanie pionu stelażem
Ostateczne przygotowanie podłoża: gruntowanie chroniące przed pyleniem; odpowiednio dobrane kołki mocujące ruszt
Mnogość wariantów sprawia, że koszt remontu ścian wewnętrznych może być bardzo różny. Ceny poszczególnych prac i materiałów kształtują się następująco:
Redakcja BudujemyDom, Małgorzata Kolmus
fot. otwierająca: Krause
Skomentuj
