Stelaż sanitarny umożliwia ukrycie przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych oraz rur. Łazienka staje się dzięki temu bardziej elegancka i łatwiej ją sprzątać. Od pojawienia się w Polsce przed dwudziestu paru laty, stelaże podtynkowe robią w naszych łazienkach zawrotną karierę.
Janusz Werner
Data publikacji: 2020-09-14
Data aktualizacji: 2024-10-25
Stelaże sanitarne umożliwiają estetyczne ukrycie przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych, co poprawia wygląd łazienki i ułatwia jej sprzątanie. Od lat 90. zdobyły popularność w polskich łazienkach jako wygodniejsze i bardziej estetyczne rozwiązanie niż wcześniej stosowane osłony rur. W zależności od typu zabudowy, wyróżnia się stelaże do zabudowy mokrej, wymagające pełnej ściany i obmurowania, oraz stelaże do zabudowy suchej, montowane w lekkiej ściance działowej lub na ścianie murowanej, co pozwala na łatwiejszy montaż. Stelaże mają różną wytrzymałość, np. pod miską WC wytrzymują do 400 kg. Można do nich mocować uchwyty dla osób niepełnosprawnych. Ceny popularnych modeli wahają się od kilkuset złotych do około tysiąca, a stelaże z dodatkowymi funkcjami, jak odciąg zapachów, są droższe. Montaż stelaża wymaga solidnego osadzenia w podłodze i ścianie, użycia płyt gipsowo-kartonowych odpornych na wilgoć oraz precyzyjnego wycięcia otworów na przyłącza i przycisk spłuczki.
W starych łazienkach rury prowadzono często na wierzchu i ewentualnie malowano na kolor ściany, czy położonych na niej płytek. W blokach piony instalacyjne obudowywano ekranami z płyt pilśniowych. Nieestetyczne i trudne do wyczyszczenia przyłącza wodociągowe i kanalizacyjne na ogół było widać. W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku w naszym kraju pojawiły się stelaże sanitarne, które umożliwiają ukrycie rur i przyłączy. I od razu stały się bardzo popularne.
Stelaże - w zależności od sposobu montażu - dzielą się na dwa rodzaje: do zabudowy mokrej i suchej. Można je też podzielić, w zależności od tego, co zostanie na nich zamontowane, na: muszlowe (stosowane najczęściej), bidetowe, umywalkowe, pisuarowe, do baterii pod- i natynkowych.
Oszczędne spłukiwanie wody w toalecie
Dwufunkcyjny zawór spustowy Wirquin pozwoli nam skutecznie oszczędzać wodę ponieważ ma 2 przyciski – na 3 i na 6 l wody, czyli to co oferuje nowoczesny kompakt WC.
Stelaż do zabudowy mokrej (ciężkiej) to stalowa rama, na której zamontowano uchwyty do podejść wodno-kanalizacyjnych, elementy lub śruby do mocowania przyborów sanitarnych oraz zbiornik spłukujący. Takie stelaże nie mogą być bezpośrednio obciążane ceramiką. Dlatego wymagają montażu na pełnej ścianie oraz dodatkowego obmurowania cegłą czy bloczkami z betonu komórkowego (ewentualnie montażu w specjalnie przygotowanej wnęce w murze). To na wymurowanej ściance oprze się ciężar przyboru sanitarnego i jego użytkownika. Choć są tańsze od stelaży do zabudowy suchej, to ze względu na dużo bardziej praco- i czasochłonną instalację, stosuje się je dość rzadko.
Stelaże do zabudowy suchej (lekkiej) można ustawić przy ścianie murowanej i obudować ścianką szkieletową, albo umieścić w lekkiej ścianie działowej i zamocować do podłogi oraz ściany nośnej, bądź do elementów przytwierdzanych do podłogi i sufitu. Stelaż do zabudowy suchej to rama z profili stalowych o dużej wytrzymałości, zdolna do przenoszenia obciążeń pochodzących od przyboru sanitarnego (miski WC, bidetu) i jego użytkownika. W zależności od producenta i przyboru, do osadzenia którego przeznaczony jest stelaż, ramy mogą różnić się wymiarami, wytrzymałością i uzbrojeniem (zbiornik spłukujący, elementy mocujące itp.).
Stelaż instalacyjny w lekkiej zabudowie daje możliwość ukrycia nie tylko podejść wod.-kan., ale także pionów kanalizacyjnych. (fot. Geberit)
Wytrzymałość konstrukcji na stelażu jest duża, większa nawet niż w przypadku montażu tradycyjnego. Przy prawidłowo wykonanej obudowie wytrzymałość stelażu wynosi 400 kg dla muszli WC i bidetu, 150-200 kg dla umywalki i 50 kg dla pisuaru. Poza ceramiką sanitarną do stelaży można mocować np. uchwyty dla osób niepełnosprawnych.
Do podtynkowych stelaży mocuje się także uchwyty dla niepełnosprawnych. (fot. Koło)
Najpopularniejsze są stelaże do tzw. zabudowy wysokiej (wysokość ramy 110-130 cm). Te do zabudowy niskiej (wtedy przycisk spłukujący będzie nie na ściance za muszlą, a w utworzonej za nią półce), mają ramy nośne o wysokości 80-90 cm. Na rynku są też samonośne systemy instalacyjne, które umożliwiają budowę ścianek instalacyjnych ze stelaży i specjalnych profili oferowanych przez ich producentów. Można z nich budować tzw. wyspy instalacyjne, które pozwalają na ciekawe aranżowanie przestrzeni w większych łazienkach.
Samonośne ścianki instalacyjne - tu w jednej konstrukcji zabudowano wannę, stelaż miski WC i umywalki. (fot. Tece)
Montaż stelaża sanitarnego do zabudowy suchej
Montaż stelaża do zabudowy suchej jest stosunkowo prosty i fachowcom nie zajmuje wiele czasu.
Możemy spróbować wykonać tę pracę samodzielnie. Najczęściej montuje się stelaże pod miskę ustępową.
Kompaktowe WC mają poziome lub pionowe odpływy kanalizacyjne (w ścianie lub w podłodze). Miski montowane na stelażu mają przeważnie odpływ poziomy (w ścianie), nazywany także poznańskim. Trzeba wziąć to pod uwagę przy zakupie ceramiki. Standardowy stelaż pod miskę WC ma 50 cm szerokości i kilkanaście centymetrów głębokości. Miska zajmie przestrzeń o wymiarach 40 × 55 cm. Żeby z niej wygodnie korzystać, po bokach powinniśmy zostawić po 20 cm, a przed muszlą 80 cm.
W przywiezionym ze sklepu pudle ze stelażem znajdziemy potrzebne elementy przyłączeniowe. Czasami w zestawie jest przycisk spłukujący, niekiedy musimy go dokupić - jeśli chcemy mieć pewność, że będzie pasował, wybierzmy polecany przez producenta stelaża.
Do konkretnego stelaża pasuje najczęściej tylko przycisk z serii polecanej przez jego producenta. (fot. z lewej: Grohe, fot. z prawej Geberit)
Stelaż montuje się po wyrównaniu ścian i podłóg. Zaczynamy od wyznaczenia linii montażu mierząc od poziomu posadzki. Zazwyczaj mocuje się go w 4 punktach, w dwóch do podłogi i w dwóch do ściany. Trzeba uwzględnić to, w jakim materiale mocujemy śruby (inaczej kotwimy je w cegle, inaczej w betonie komórkowym). I jak gruba jest posadzka - co prawda, wylewka ma mieć przynajmniej 4 cm grubości, ale jeśli wykonawcom wyszła cieńsza, może nie dać dobrego oparcia. Mocowanie musi być solidne - bo jeśli konstrukcja będzie pracować, to popękają płytki, którymi obłożymy ściankę.
W niektórych systemach dużych producentów, stelaż przytwierdza się nie do ścian czy podłogi, a do przykręconych do nich wcześniej szyn montażowych. W tym rozwiązaniu stelaż można dowolnie przesuwać i łatwiej np. ustawić dwa w jednej linii.
Po zamontowaniu konstrukcji, przyłączamy rury ściekowe i doprowadzenie wody oraz mocujemy szpilki do zawieszenia miski ustępowej. Następnie osadzamy panel przycisku spłukującego i sprawdzamy, czy stelaż jest dobrze wypoziomowany.
Kolejnym etapem jest obudowanie ścianki. Zwykle wykorzystujemy do tego płytę gipsowo-kartonową. Jeżeli mamy płytę o grubości 12,5 mm, lepiej ułożyć ją w dwóch warstwach, żeby zabudowa była wystarczająco sztywna. W płycie frontowej, przed jej założeniem, wycinamy otwory na przycisk spłuczki, przyłącza wod-kan i szpilki montażowe. Musimy zrobić to starannie, dbając o właściwe przeniesienie wszystkich wymiarów. Stosujemy zawsze zielone płyty o większej odporności na wilgoć.
Stelaż obudowujemy zieloną płytą o zwiększonej odporności na wilgoć. (fot. Tece)
Na obudowanej płytą ściance możemy przykleić płytki. Pracę kończy założenie miski ustępowej.
Stelaż mocowany do szyn montażowych (fot. Geberit)
Montaż stelaża sanitarnego - na co trzeba zwrócić uwagę?
Na wysokość stelaża. Ustalając ją, trzeba uwzględnić grubość wszystkich niegotowych jeszcze warstw podłogi tak, żeby muszla WC nie była ani za wysoko ani za nisko.
Podwieszane przybory sanitarne powinny wisieć na następujących wysokościach:
miska WC - górna krawędź ceramiki 40 cm nad podłogą,
umywalka - 85 cm nad podłogą,
pisuar - 65 cm od podłogi.
Górna krawędź WC i bidetu powinna być 40 cm nad podłogą. (fot. Koło)
Na grubość płyty gipsowo-kartonowej, którą obudowujemy stelaż. Jak pisaliśmy wyżej, jeśli stosujemy cieńszą, dla zapewnienia właściwej sztywności konstrukcji potrzebne będzie położenie jej w dwóch warstwach. Kiedy damy jedną, ścianka może uginać się pod ciężarem ceramiki, i płytki będą pękać.
Na podłączenie miski ustępowej do odpowiednio napowietrzonej rury kanalizacyjnej. Jeśli instalacja kanalizacyjna będzie źle zaprojektowana, może się zapychać, a w najlepszym razie z przyborów sanitarnych dochodzić będzie głośne bulgotanie. Pojawi się ono także wtedy, gdy rury kanalizacyjne będą miały zbyt małą średnicę i w instalacji wytworzy się podciśnienie. Wówczas może dojść do zasysania wody z syfonu, czego następstwem będzie uwolnienie zapachów z kanalizacji.
Zdaniem specjalistów, instalatorzy-amatorzy popełniają najczęściej błędy, które wyliczymy poniżej - może nam uda się ich uniknąć:
Nie zaznaczają na płycie g-k położenia profilu i przewiercają zbiornik spłukujący w trakcie mocowania karton-gipsów.
Wycinają za duży otwór na przycisk spłukujący. Montowany później na płytkach przycisk nie zakrywa otworu (to on zapewnia dostęp do wnętrza spłuczki i umożliwia jej naprawę).
Próbują montować do stelaża WC z miską stojącą.
Nie płuczą instalacji przed pierwszym uruchomieniem spłuczki. W efekcie do zaworu napełniającego dostają się zanieczyszczenia, które zaburzają jego pracę. Zbiornik nie napełnia się lub przepełnia.
Próbują zamontować niewłaściwy przycisk spłukujący. Do stelaża konkretnego producenta należy dobrać przycisk z zalecanej przez niego serii.
Nie czytają instrukcji montażu i nie instalują niektórych drobnych, a potrzebnych elementów.
Pamiętajmy o wypoziomowaniu stelaża. (fot. Tece)
Stelaż sanitarny - nietypowe rozwiązania
Na rynku znajdziemy wielki wybór stelaży do stosowania w trudniejszych sytuacjach i mniejszych łazienkach. Stelaże wąskie mają ok. 40 cm szerokości. Wersje narożne ułatwią zagospodarowanie pomieszczenia. Modele slim, czyli płytkie, mają głębokość 10, czasami nawet 8 cm. Producenci prześcigają się także w oferowaniu urządzeń coraz bardziej wymyślnych.
Stelaż może mieć miskę z regulowaną wysokością (możemy ją opuszczać i podnosić), albo odciąg nieprzyjemnych zapachów. W tym rozwiązaniu zainstalowany w stelażu wentylator odsysa powietrze z miski ustępowej. Potem trafia ono do filtra węglowego, a następnie jest wydmuchiwane z powrotem do łazienki. Dla tych, którzy chcą wymienić tradycyjny kompakt nie robiąc remontu, przeznaczone są osobne moduły sanitarne.
Stelaż z miską, którą można opuszczać i podnosić (o 8 cm). (fot. Viega)
Stelaż z odciągiem brzydkich zapachów. (fot. Geberit)
Stelaż sanitarny - ile to kosztuje?
Popularne stelaże podtynkowe kosztują od trzystu kilkudziesięciu do tysiąca złotych (bez ceramiki). Za przycisk spłukujący zapłacimy od kilkudziesięciu do dwustu kilkudziesięciu zł. Bardziej wymyślny stelaż z odciągiem brzydkich zapachów kosztuje ok. 1200 zł, osobny moduł sanitarny 2000 zł. Na montaż stelaża, zabudowanie go i założenie miski WC wydamy kilkaset zł.
Zwróćmy uwagę na długość gwarancji na stelaż - będzie przecież zabudowany, a nikt nie chce rozbierać zabudowy po 3 latach, bo coś się zepsuło. Renomowani producenci dają gwarancję na całe urządzenie na przynajmniej 5 lat.
Moduł sanitarny dla tych, którzy nie chcą ani starego kompaktu ani remontu. (fot. Geberit)
Janusz Werner fot. otwierająca: Geberit
FAQ Pytania i odpowiedzi
Jakie funkcje pełnią stelaże sanitarne?
Stelaże sanitarne umożliwiają ukrycie przyłączy wodociągowych, kanalizacyjnych oraz rur, co sprawia, że łazienka wygląda bardziej estetycznie i łatwiej utrzymać ją w czystości.
Jakie są rodzaje stelaży sanitarnych?
Stelaże sanitarne dzielą się na te do zabudowy mokrej i suchej. Mogą być również klasyfikowane ze względu na zamontowane na nich urządzenia, jak muszle, bidety, umywalki, pisuary i baterie.
Na czym polega różnica między stelażem do zabudowy mokrej a suchej?
Stelaż do zabudowy mokrej wymaga pełnej ściany i dodatkowego obmurowania, co jest bardziej pracochłonne, natomiast stelaż do zabudowy suchej można ustawić przy ścianie murowanej, a jego instalacja jest prostsza i szybsza.
Jakie obciążenia wytrzymują stelaże sanitarne?
Wytrzymałość stelaży sanitarnej jest bardzo wysoka: do 400 kg dla miski WC i bidetu, 150-200 kg dla umywalki oraz 50 kg dla pisuaru, co umożliwia stabilny montaż ceramiki oraz uchwytów dla osób niepełnosprawnych.
Ile kosztuje standardowy stelaż sanitarny?
Ceny stelaży podtynkowych wynoszą od kilkuset do ponad tysiąca złotych (bez ceramiki), przy czym modele z dodatkowymi funkcjami, jak odciąg zapachów, mogą kosztować około 1200 zł.
Dziennikarz z przeszło 25-letnim doświadczeniem w mediach drukowanych i elektronicznych. W Budujemy Dom od blisko dekady. Na budowach bywa tak często, jak w redakcji. Autor tekstów poradnikowych i publicystycznych, także porad prawnych. Nadąża za zmianami w największych programach pomocowych dla inwestorów indywidualnych: w Czystym Powietrzu, Moim Prądzie, Mojej Wodzie...
Skomentuj
