W Niemczech zasada budownictwa bez barier staje się coraz bardziej rozpowszechniona. Nie bez powodu: w 2017 roku mieszkało tu ok. 2,5 mln seniorów o ograniczonej sprawności ruchowej, a liczba ta z pewnością wzrośnie. Zapotrzebowanie na mieszkania bez barier jest bardzo wysokie, ponieważ większość osób starszych woli mieszkać we własnych domach nawet w podeszłym wieku.
Swobodne poruszanie się po domu - odległości w strefie ruchu
Wymagania, jakie muszą spełniać mieszkania lub przestrzenie bez barier, określa norma DIN 18040. Projekt i wyposażenie pomieszczeń powinny pozwalać mieszkańcom poruszającym się na wózkach lub o ograniczonej sprawności ruchowej na znaczną samodzielność.
Dobrze zaprojektowana łazienka poprawia komfort życia, ponieważ możliwość samodzielnego korzystania z prysznica czy z toalety jest ogromnie ważna dla zachowania poczucia intymności i niezależności.
Brak barier w żadnym wypadku nie odziera pomieszczeń z przytulności, wręcz przeciwnie - w nowoczesnych hotelach, w których częściej niż w prywatnych mieszkaniach stosuje się najnowocześniejsze standardy architektoniczne, często spotyka się łazienki pozbawione barier, których przestronność, podział funkcjonalny i atrakcyjne wyposażenie zapewniają przyjemną atmosferę.
Odpowiednia przestrzeń w łazience
Żeby łazienka mogła zostać uznana za pomieszczenie bez barier, musi zapewniać przede wszystkim dostateczną ilość przestrzeni. Przestronnych stref ruchu potrzebują szczególnie osoby poruszające się na wózkach - powinny nimi swobodnie manewrować. Duża ilość miejsca zwiększa komfort użytkowania łazienki i zmniejsza ryzyko upadku lub zderzeń.
Taka organizacja przestrzeni to również większa wygoda dla personelu pielęgnacyjnego i pomocniczego. Wymiary, których należy przestrzegać, określa norma DIN 18040. Dokładne wymagania odnośnie do projektu zależą oczywiście od warunków miejscowych, takich jak powierzchnia pomieszczenia czy planowane wyposażenie łazienki.
Określenie bez barier nie jest równoznaczne z przystosowaniem dla użytkowników wózków inwalidzkich. Odzwierciedlają to wytyczne w zakresie podziału przestrzeni: w łazience bez barier przed WC, umywalką, wanną lub natryskiem należy zachować strefę ruchu o powierzchni co najmniej 120 cm x 120 cm (powierzchnie nie mogą się przecinać), a szerokość otworu drzwiowego powinna wynosić co najmniej 80 cm.
Żeby pomieszczenie było przystosowane do poruszania się osób na wózkach, niezbędne jest zachowanie wymiarów 150 cm x 150 cm oraz 90 cm szerokości drzwi. Obejmuje to również działania mające ułatwić funkcjonowanie osobom z innymi niepełnosprawnościami.
Różnorodne, kontrastowe barwy ułatwiają orientację osobom ze znacznym niedowidzeniem - jest to szczególnie istotne właśnie w łazienkach, w których często zdejmuje się okulary.
Komfortowa kąpiel - natrysk bez brodzika
Wiele osób starszych woli prysznic od wanny. Szczególnie praktyczne są w tym przypadku natryski bez brodzika, które nie wiążą się z koniecznością pokonywania przeszkód. Powierzchnia natrysku umożliwia poruszanie się przy pomocy chodzika lub wózka.
Nie każdy natrysk może być automatycznie uznany za przestrzeń bez barier. Oprócz wspomnianych wymagań w zakresie wymiarów, musi spełniać jeszcze kilka dodatkowych warunków:
- powinien mieć antypoślizgową posadzkę,
- połączenie podłogi z powierzchnią natrysku powinno być równe, w miarę możliwości bez wystających krawędzi,
- należy także zapewnić dostatecznie stabilną konstrukcję ściany, która w razie potrzeby umożliwi montaż siedzenia pod prysznicem lub uchwytów,
- w natrysku bez barier warto zamontować mieszacze jednouchwytowe lub armaturę bezdotykową - uchwyty w takich modelach są skierowane do dołu i nie stwarzają ryzyka zranienia, armatura bezdotykowa natomiast ma ogranicznik temperatury zapobiegający oparzeniom,
- armaturę należy zainstalować 85 cm nad powierzchnią natrysku - tak, by była łatwo dostępna dla osób siedzących.
W budynkach użyteczności publicznej, takich jak szpitale, hotele, domy opieki czy baseny, natryski bez brodzika są już standardem. Jednak stają się one coraz bardziej popularne również w mieszkaniach prywatnych.
Wygodne korzystanie z umywalki - armatura dopasowana do osób na wózkach
Syfony podtynkowe i oszczędzające miejsce wymagają istotnie mniej miejsca niż konwencjonalne rozwiązania. Dzięki temu użytkownicy wózków mają do dyspozycji więcej przestrzeni na nogi i mogą podjechać dostatecznie blisko umywalki.
Na takim rozwiązaniu skorzystają także osoby, które nie poruszają się na wózku, lecz wolą myć się w pozycji siedzącej. Tego rodzaju syfony obniżają ryzyko zranienia, ponieważ nie można się o nie uderzyć ani oparzyć. Niezależnie od tego, bezbarierowy dostęp do umywalek wymaga także właściwej armatury (mieszaczy jednouchwytowych lub armatury bezdotykowej).
Powierzchnie do przechowywania w pobliżu umywalki oraz niżej zawieszone lustra zapewniają użytkownikom wózków wyższy komfort, ponieważ są łatwiej dostępne i lepiej widoczne z pozycji siedzącej.
Dostosowana wysokość toalety
Zgodnie z normą DIN 18040, wysokość od 46 cm do 48 cm sprawdza się lepiej. Zapewnia bezbolesne wstawanie i siadanie. Jeżeli w jednym gospodarstwie domowym mieszka więcej osób, można zainwestować w toaletę o regulowanej wysokości.
Należy również zachować dostateczną boczną odległość od ściany lub innych urządzeń sanitarnych. Wynosi ona minimum 20 cm, natomiast dla użytkowników wózków 90 cm z jednej strony oraz 30 cm z drugiej. Składane poręcze po obu stronach toalety ułatwiają przesiadanie się z wózka.
Źródło i zdjęcia: Wirex Sp. z o.o.