13 błędów popełnianych podczas wykonania podłóg i posadzek
13 błędów popełnianych podczas wykonania podłóg i posadzek
Podłogi nie mają istotnego znaczenia w kontekście bezpieczeństwa konstrukcji budynku. Nie wpływają też wyraźnie na energooszczędność. Poprawność wykonania ich wszystkich warstw wpływa natomiast na walory użytkowe oraz trwałość posadzek.
Tomasz Rybarczyk
Data publikacji: 2021-08-23
Data aktualizacji: 2021-08-23
Podczas wykonywania podłóg i posadzek, błędy mogą prowadzić do poważnych problemów, takich jak pęknięcia, odkształcenia czy nierówności. Najważniejsze kwestie to odpowiednie przygotowanie podłoża, wybór odpowiednich materiałów oraz prawidłowe ich ułożenie. Podłoże powinno być suche, czyste, równe i wytrzymałe. W przypadku podłóg drewnianych, należy pamiętać o odpowiednim doborze kleju i desek. Drewno powinno być aklimatyzowane, a klej - dostosowany do rodzaju podłoża. W przypadku podłóg z płytek ceramicznych, kluczowe jest zastosowanie odpowiedniej zaprawy, a także prawidłowe ułożenie płytek z zachowaniem fug. W przypadku posadzek żywicznych, niezwykle ważne jest zastosowanie podkładu, który zabezpieczy podłoże przed wilgocią. Z kolei przy wykonywaniu posadzek betonowych, kluczowe jest zastosowanie siatki zbrojeniowej i prawidłowe wykonanie warstwy wierzchniej. Wszystkie te czynności powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami producenta i normami budowlanymi.
Podłogi wykonuje się na płycie z chudego betonu - jeśli budynek nie jest podpiwniczony oraz na stropie, jeśli jest on użytkowany.
Wszystkie warstwy należy poprawnie zaprojektować, przyjmując rozwiązania dostosowane do miejsca usytuowania podłogi w budynku i sposobu jej eksploatowania - kuchnia, łazienka, salon, garaż. Projektant powinien przemyśleć wszystkie jej warstwy - ocieplenie, izolację akustyczną, warstwę nośną (jastrych) i wykończenie, czyli posadzkę - bo każda z nich pełni ważną funkcję.
Każda warstwa podłogi (tu izolacja ze styropianu i folia stosowana pod ogrzewanie płaszczyznowe) musi być wykonana z odpowiedniego materiału i starannie ułożona.
1) Nieprawidłowo zagęszczone warstwy pod chudziakiem
W budynkach niepodpiwniczonych pierwszą warstwę na gruncie stanowi najczęściej tzw. chudziak, czyli płyta utworzona z chudego betonu. Aby cała podłoga była stabilna i wytrzymała ważne jest właściwe dobranie i zagęszczenie piasku na jej podbudowę. Nie można stosować tzw. wiślaka, czyli piasku, którego nie da się odpowiednio zagęścić. Prace te należy prowadzić etapami, zagęszczając kolejne warstwy. Jeśli się tego nie zrobi, płyta betonowa może pękać.
Zagęszczenie podbudowy podłogi ma wpływ na jej trwałość. Nie można stosować tzw. wiślaka, czyli piasku, którego nie da się odpowiednio zagęścić.
Niewłaściwa konsystencja mieszanki betonowej utrudnia równomierne jej rozprowadzenie.
2) Źle dobrana konsystencja mieszanki betonowej
Wykonując warstwy podłogowe należy zadbać o to, by konsystencja mieszanek (cementowych, anhydrytowych) była poprawnie dobrana. Zazwyczaj wylewa się je na duże powierzchnie, a biorąc pod uwagę czas, w którym wiąże beton, na budowie jest nierealne korygowanie jego konsystencji. Niewłaściwa gęstość oznacza trudność w ułożeniu mieszanki. Trzeba więc zamówić beton o odpowiedniej konsystencji - uwzględniając powierzchnię podłóg, warunki atmosferyczne i możliwości wykonawcze.
Warstwę jastrychu cementowego zazwyczaj układa się za pomocą miksokreta. Taka mieszanka betonowa ma konsystencję wilgotną (jak wilgotna ziemia). Z kolei wersje anhydrytowe są płynne i jednolite. Doświadczeni wykonawcy jednych i drugich rodzajów jastrychów dokładnie wiedzą jaką konsystencję powinna mieć robocza mieszanka podczas jej układania.
Na małych budowach, często podłogi cementowe wykonuje się mieszając składniki za pomocą miksokreta (zdjęcie po lewej). Lepszym rozwiązaniem jest zamówienie odpowiedniej mieszanki betonowej i dostarczenie jej na budowę w formie gotowej do wylania za pomocą pompy - tak najczęściej wylewa się podłogę z chudziaka (zdjęcie po prawej).
3) Niepoprawne wykonanie jastrychu
Rodzaj wylewki podłogowej, czyli jastrychu, dobiera się do sposobu wykończenia podłogi. Na przykład posadzki drewniane należy przyklejać do mineralnych podkładów podłogowych o minimalnej wytrzymałości na ściskanie C20/25 i wytrzymałości na zginanie F6. Jeśli tych wymogów się nie uwzględni, przed przyklejeniem podłóg konieczne będzie użycie specjalnych mat wzmacniających, które są dość drogie.
Ponadto aby na jastrychu można było układać posadzkę musi on być suchy. W zależności od rodzaju wykończenia wymagana jest jego maksymalna graniczna wilgotność. Przy drewnianych podłogach nie może ona przekraczać dla jastrychu cementowego 2%, a przy płytkach -4%. Dla anhydrytowego zaś 0,5% w oby przypadkach.
Gdy w podłodze biegną różne instalacje konieczne jest wzmocnienie jastrychu, np. przez ułożenie zbrojenia.
Przy tak dużej koncentracji instalacji warstwę jastrychu trzeba wzmocnić. Najlepiej wykonując zbrojenie.
4) Brak hydroizolacji
Przy wykonaniu warstw podłogowych na warstwie zero budynku niepodpiwniczonego, ważna jest hydroizolacja z papy asfaltowej lub folii. Układa się ją na chudziaku, a na niej styropian. Materiały użyte do hydroizolacji muszą być przewidziane do stosowania w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi.
Ponadto nie każdy wie, że posadzki anhydrytowe powstają na bazie gipsu. W pomieszczeniach mokrych tego typu wylewki muszą być zatem bardzo dobrze zabezpieczone przed wilgocią. Dotyczy to szczególnie takich miejsc jak odpływy liniowe i kratki ściekowe. Z powodu braku hydroizolacji dojdzie do zawilgocenia i uszkodzenia warstw podłogi. W przypadku wylewki cementowej, również niezbędne jest zapewnienie ochrony przeciwwilgociowej w pomieszczeniach mokrych, takich jak kuchnia i łazienka. W tym celu stosuje się np. płynną folię.
W miejscu planowanego prysznica, najlepiej zrezygnować z ułożenia posadzki anhydrytowej.
5) Nadmierne nasłonecznienie i przeciągi podczas prac
Na jakość wykonanej podłogi mają wpływ czynniki, które mogą powodować nierównomierne jej wysychanie. Jednym z nich jest nadmierne nasłonecznienie, wpadające np. przez duże drzwi tarasowe. Warstwa jastrychu w takim miejscu na pewno popęka. Podobny negatywny wpływ będzie miał przeciąg - na betonie także powstaną rysy.
Duże okna należy zasłonić, aby dojrzewająca posadzka zbyt szybko nie wysychała i nie pękała.
6) Zbyt szybkie wysychanie jastrychu
Jastrych cementowy, w pierwszej fazie po wykonaniu, wymaga właściwiej pielęgnacji. Nie może on zbyt szybko wysychać, ponieważ wówczas kurczy się - a to może powodować rysy i pęknięcia. Aby temu zapobiec jastrych należy zwilżać wodą przez 10 dni.
Aby jastrych nie wysychał zbyt szybko, po ułożeniu należy go zraszać wodą przez 10 dni.
7) Zastosowanie nieodpowiednich materiałów termoizolacyjnych
Częstym błędem jest użycie ściennych odmian styropianu lub wełny mineralnej, albo produktów połamanych i zniszczonych. Wyroby te muszą zapewniać odpowiednią izolację termiczną i akustyczną oraz nośność poszczególnych warstw. Do ocieplenia podłogi stosuje się więc wyłącznie styropian, wełnę mineralną i polistyren ekstrudowany w odmianach przeznaczonych do tego celu.
Jeśli wymagana jest odpowiednia izolacyjność akustyczna (podłoga na stropie), to do tego celu trzeba zastosować wełnę mineralną lub styropian o odpowiednich parametrach i grubości.
Ułożenie połamanego styropianu może skutkować pękaniem jastrychu.
Warstwa styropianu pod posadzką powinna być równa i bez szczelin. Musi też mieć odpowiednią grubość. Zastosowany wyrób ma być przeznaczony na podłogi.
8) Brak dylatacji
Duże powierzchnie podłogi powinny być podzielone na mniejsze fragmenty. Miejsca podziałów to tzw. dylatacje utworzone podczas jej wykonania. Są one niezbędne ze względu na wysychanie i kurczenie się podłogi cementowej (anhydrydowa pęcznieje). Dylatacje wykonuje się również obwodowo przy ścianach (by oddzielić powierzchnie poziome od pionowych), w przejściach pomiędzy pomieszczeniami i w narożach zewnętrznych.
Zapomnienie o dylatacji to dosyć powszechny błąd. Bez nich jastrych pęka, najczęściej w miejscach "najsłabszych", czyli w załamaniach i przewężeniach, a także na środku dużych powierzchni.
Brak nacięcia w narożu spowodował pęknięcie podłogi.
Uwaga! Jastrychy anhydrytowe zwykle nie wymagają dylatacji - wyjątkiem są podłogi z ogrzewaniem podłogowym. W takim przypadku takie rysy powinny oddzielać poszczególne pętle (obwody).
Żeby ograniczyć powstawanie rys skurczowych, stosuje się też zbrojenie z cienkiej siatki zbrojeniowej lub zbrojenie rozproszone (stalowe, polipropylenowe lub bazaltowe).
Dylatacja posadzki przy ścianach
Dylatacja posadzki przy przejściu pomiędzy pomieszczeniami
Dylatacja posadzki przy słupie
9) Za szerokie szczeliny dylatacyjne
Zbyt duże dylatacje to również błąd. Szerokość szczelin zależy od rodzaju planowanego wykończenia podłogi. Jeśli będzie ona pokryta miękkim materiałem, np. wykładziną winylową, to na linii dylatacji będzie się ona odkształcała (w miejscu tym zrobi się wgłębienie).
Posadzka z suchego jastrychu ze zbyt szeroką przerwą dylatacyjną. Po ułożeniu elastycznej wykładziny winylowej - będzie ona widoczna jako wgłębienie.
10) Źle wykonana dylatacja pomiędzy dwoma materiałami
Jeżeli wykończenie podłogi przewidziano z dwóch różnych materiałów, to niezbędne jest ich odpowiednie połączenie, uwzględniające ich właściwości. Najczęściej dobiera się wypełnienia trwale elastyczne, które niwelują naprężenia. Błędem jest zastosowanie fugi cementowej pomiędzy dwiema powierzchniami z płytek. W takim przypadku dylatację można wykonać z masy korkowej lub innych mas dylatacyjnych, dopasowanych kolorystycznie do kafelków i fug.
Dylatacja z korka pomiędzy różnymi materiałami - odkształcalną podłogą z desek i kaflami ceramicznymi.
11) Niewystarczające wygrzanie posadzki po ułożeniu instalacji ogrzewania płaszczyznowego
Po wykonaniu jastrychu na ogrzewaniu podłogowym ważną czynnością jest jego wygrzanie, w celu usunięcia nadmiaru wilgoci, przed rozpoczęciem robót wykończeniowych. Czynność tę wykonuje się wg ścisłej procedury - jak posadzka zwiąże i osiągnie pełną wytrzymałość, czyli po 28 dniach od jej wylania.
Zaczyna się od napełnienia instalacji wodą o temperaturze 25°C i uruchomienia instalacji na trzy doby. Następnie podnosi się temperaturę o 5°C na kolejną dobę. Potem, co 24 godziny zwiększa się temperaturę o 5 stopni, aż do 45. Następnie obniża się temperaturę wody o 5° na dobę, aż do osiągnięcia 25°C. Po tym czasie na podłodze można układać materiał wykończeniowy.
W przypadku instalacji ogrzewania podłogowego, warstwa wylewki ma zapewniać jak najlepsze przewodzenie ciepła.
Instalację ogrzewania podłogowego przykrywa się jastrychem, który wymaga wygrzania - według ściśle określonej procedury.
12) Nieodpowiednia grubość warstw
Wszystkie warstwy podłogi oraz jej całkowita grubość powinny być właściwie zaprojektowane i wykonane. Termoizolacja ma być na tyle gruba, by zabezpieczała podłogę przed nadmierną ucieczką ciepła. Najczęściej odpowiada ona również za izolacyjność akustyczną względem dźwięków uderzeniowych - jak odgłosy kroków podczas chodzenia na wyższej kondygnacji. Warstwa wylewki powinna mieć odpowiednią nośność, a także, jeśli jest wykonana w miejscu instalacji ogrzewania podłogowego, zapewniać możliwie najlepsze przewodzenie ciepła.
Z kolei całkowita grubość podłogi wpływa na poziom wykończonej posadzki w odniesieniu do parapetów, okien i otworów drzwiowych. Projektując grubość poszczególnych warstw, trzeba więc uwzględnić rodzaj (i grubość) materiału wykończeniowego oraz niezbędnych podkładów, mat, kleju.
Grubość warstw powinna odpowiadać przyszłemu wykończeniu podłogi. Na zdjęciu posadzka w garażu, która będzie wykończona płytkami ceramicznymi do poziomu odpływu liniowego.
13) Niedopasowanie grubości posadzki do schodów
Przy wykonywaniu podłóg należy wziąć pod uwagę również inne elementy budynku, np. biegi schodowe. Trzeba pamiętać o tym, że okładzina stopni będzie innej grubości, niż suma wszystkich warstw podłogi, z którą schody łączą. Warstwy podłogowe na poszczególnych kondygnacjach także mogą mieć różne grubości. Ponadto wszystkie stopnie schodów powinny mieć tę samą wysokość. W przeciwnym razie korzystanie z nich będzie niewygodne.
Ważne jest, by dopasować całkowitą grubość podłogi do przyszłego wykończenia schodów.
Lasery samopoziomujące
Lasery samopoziomujące stosowane są podczas prac budowlanych, wykończeniowych, konstrukcyjnych, np. wylewania płyt betonowych, poziomowania podsypki pod drogi i parkingi, poziomowania narożników ścian.
Tekst i zdjęcia: Tomasz Rybarczyk
FAQ Pytania i odpowiedzi
Jakie znaczenie mają podłogi w kontekście bezpieczeństwa konstrukcji budynku?
Podłogi nie mają istotnego znaczenia w kontekście bezpieczeństwa konstrukcji budynku, ale wpływają na walory użytkowe oraz trwałość posadzek.
Jakie są kluczowe aspekty, na które należy zwrócić uwagę podczas projektowania podłóg?
Wszystkie warstwy podłogi należy poprawnie zaprojektować, uwzględniając miejsce usytuowania podłogi w budynku i sposób jej eksploatacji (np. kuchnia, łazienka, salon, garaż). Projektant powinien przemyśleć wszystkie jej warstwy, takie jak ocieplenie, izolację akustyczną, warstwę nośną (jastrych) i wykończenie (posadzkę).
Jakie błędy można popełnić podczas przygotowywania podbudowy podłogi?
W budynkach niepodpiwniczonych pierwszą warstwą na gruncie jest chudziak (płyta z chudego betonu). Błędem jest stosowanie tzw. wiślaka (piasku, którego nie da się odpowiednio zagęścić) oraz niewłaściwe zagęszczanie piasku na podbudowę. Nieprawidłowe zagęszczenie może prowadzić do pęknięć w płycie betonowej.
Jakie błędy można popełnić przy wyborze konsystencji mieszanki betonowej dla podłóg?
Niewłaściwa konsystencja mieszanki betonowej utrudnia jej równomierne rozprowadzenie. Niewłaściwa gęstość oznacza trudność w ułożeniu mieszanki. Ważne jest, aby zamówić beton o odpowiedniej konsystencji, uwzględniając powierzchnię podłóg, warunki atmosferyczne i możliwości wykonawcze.
Jakie są błędy związane z wykonaniem jastrychu?
Rodzaj wylewki podłogowej (jastrychu) powinien być dobrany do sposobu wykończenia podłogi. Błędem jest nieuwzględnienie wymogów dotyczących wytrzymałości na ściskanie i zginanie dla różnych rodzajów podłóg. Ponadto jastrych musi być suchy przed układaniem posadzki, a jego maksymalna graniczna wilgotność zależy od rodzaju wykończenia.
Mgr inż. architekt, mgr inż. budownictwa. Product manager w firmie SOLBET. Rzeczoznawca budowlany, uprawniony do projektowania bez ograniczeń w specjalności architektonicznej, do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w specjalności konstrukcyjno-budowlanej. Doktorant na Politechnice Śląskiej w Gliwicach. Członek komitetów technicznych PKN. Praktyk w projektowaniu i realizacji obiektów budowlanych.
Ja zadam pytanie - jak zbrojona? Na oko, na chybił-trafił? Na jakie naprężenia?
Sporadycznie odpowiadam pytaniem na pytanie, ale w tym przypadku nie mogłem inaczej.
Rozumiem, że chodzi o pierwszą warstwę betonu w przypadku podłogi na gruncie? Zwykle nie jest ona zbrojona, bo nie ma takiej potrzeby. Ale w jakichś szczególnych warunkach projektant może to zalecić.
39
