Przejście z kotła gazowego na ten na paliwo stałe bywa trudne – brak odpowiednich pomieszczeń na kotłownię, konieczność zmiany instalacji zamkniętej na otwartą. Ale rachunek ekonomiczny jest jednoznaczny – z kotłem na paliwo stałe ogrzewanie jest tańsze.
(fot. Buderus)
Pierwszym etapem wyboru kotła jest decyzja o paliwie, jakim będzie ogrzewany dom. Należy wziąć pod uwagę kilka parametrów. Oprócz ceny na opłacalność danego paliwa wpływa również jego wartość opałowa. Jest to informacja o tym, ile ciepła otrzyma się ze spalenia 1 kilograma opału. Najbardziej miarodajne jest porównanie paliw ze względu na koszt wytworzenia jednostki energii cieplnej (kWh).
Należy również sprawdzić, jakie są ceny transportu określonych paliw i czy są one dostępne w naszej okolicy – wpływa to bezpośrednio na koszty. Dopiero zestawienie ceny paliwa, jego dostępności i ceny transportu z wartością opałową pozwala ocenić opłacalność wybranego paliwa. Można wybrać spośród kilku rodzajów paliw stałych:
węgiel – w tym także miał i groszek węglowy różnego sortymentu: określa on wielkość ziaren, według którego węgiel jest klasyfikowany i nazywany (np. groszek, orzech),
paliwa odnawialne – biomasa:
drewno opałowe,
odpady drewna w postaci:
naturalnej: zrębki, kora, wióry, trociny,
przetworzonej: brykiety lub pelety,
wiklina,
baloty ze słomy.
Poszukując najlepszego paliwa, należy sprawdzić oferty okolicznych firm – można w ten sposób oszczędzić na transporcie. Może się też okazać, że w okolicy znajduje się uprawa wierzby, gdzie można zaopatrywać się w odpady drzewne. W różnych rejonach Polski konkretny gatunek paliwa może być łatwiej dostępny lub tańszy niż gdzieś indziej.
Na wybór paliwa może mieć również wpływ to, jak długo i gdzie należy je magazynować i czy trzeba je dodatkowo dosuszać, a także, ile popiołu powstaje podczas procesu spalania i czy jest się w stanie go zagospodarować. Do magazynowania niektórych paliw konieczna jest duża powierzchnia. Poza tym, nie wszystkie paliwa można spalać w kotłach z automatycznym podajnikiem.
Producenci kotłów zazwyczaj podają rodzaj paliwa podstawowego. Oznacza to, że podczas spalania podanego paliwa kocioł osiąga najwyższą sprawność. Zazwyczaj można też palić w kotle innym paliwem, ale tylko od czasu do czasu, ponieważ kocioł pracuje wtedy z mniejszą sprawnością, a do atmosfery dostaje się więcej szkodliwych związków. Dlatego wybór paliwa jest tak istotny.
Jaki kocioł
O tym, jaki kocioł zostanie kupiony i zainstalowany, decyduje przede wszystkim rodzaj wybranego paliwa. Można wybrać urządzenie tanie o niskiej sprawności albo droższe z elektroniczną regulacją wydajności. Należy pamiętać, że kotły produkowane według starszych technologii przystosowane są do współpracy z instalacją wysokotemperaturową. Parametry wody grzewczej wynoszą w takiej instalacji 90/70°C. Kotły te są tanie, ale mają niską sprawność (ok. 60%).
Warunkiem prawidłowej pracy tych kotłów jest utrzymanie temperatury wody na poziomie powyżej 70°C – inaczej na wymienniku odkładają się smoliste osady. Można jednak połączyć je przez wymiennik ciepła – kocioł będzie wtedy pracował w odpowiednio wysokiej temperaturze, a woda w grzejnikach będzie miała temperaturę 40–50°C. Do produkcji kotłów na paliwo stałe wykorzystuje się żeliwo, stal lub stal nierdzewną.
