Funkcjonalnie rozplanowane i solidnie wykonane ścieżki i podjazdy nie tylko ułatwiają komunikację, ale stanowią istotny element ogrodowej architektury.
(fot. Semmelrock)
Najpopularniejszym materiałem do utwardzania ścieżek i podjazdów jest kostka brukowa. Wykonane z niej nawierzchnie są wyjątkowo trwałe i łatwo z nich usunąć liście czy piasek. Przez szczeliny między elementami szybko odpływa woda, więc na podjazdach i ścieżkach nie tworzą się kałuże. Zaletą kostki jest też łatwość wymiany uszkodzonych elementów.
Projekt
Zanim zdecydujemy się, z jakiego materiału ułożyć nawierzchnie w ogrodzie, powinniśmy zaplanować kształt i wielkość podjazdu oraz układ ścieżek. Warto przy tym skorzystać z pomocy architekta zieleni projektującego ogród lub firmy oferującej kostkę, jeśli wlicza w jej cenę projekt nawierzchni.
Do wykonania projektu potrzebny będzie plan terenu z uwzględnieniem istniejących i planowanych w jego obrębie obiektów – budynków, roślinności, elementów małej architektury. Zanim jednak powstanie projekt, warto zrobić przymiarkę: wyznaczyć przebieg traktów palikami powiązanymi sznurkiem i ocenić efekt z każdej strony. Zalecana szerokość ścieżek ogrodowych wynosi 80 cm; na takiej ścieżce mijają się swobodnie dwie osoby. Dobrze jest przejść się wzdłuż wyznaczonych na próbę tras, by sprawdzić, czy będą wygodne.
Rozrysowanie w skali ścieżek i podjazdów umożliwia określenie wielkości powierzchni do wybrukowania – z uwzględnieniem obciążeń, do jakich trzeba je będzie przystosować zależnie od tego, czy są to ścieżki, czy podjazdy. Na etapie projektowania nawierzchni trzeba także zebrać informacje na temat rodzaju gruntu na działce i poziomu wód gruntowych, niezbędne do zaprojektowania systemu odwodnienia.
Nawierzchnie trzeba zaprojektować ze spadkiem w takim kierunku, aby woda deszczowa – zanim wsiąknie w szczeliny bruku – nie spływała w stronę ścian budynków.
Dobre rozplanowanie ścieżek prowadzących do najczęściej odwiedzanych obiektów w ogrodzie, takich jak altana, ulubiona ławka, plac zabaw dla dzieci czy ogródek ziołowy, zapewnią wygodę i zapobiegną wydeptywaniu trawnika. Na małej działce warto utwardzić przynajmniej ścieżkę prowadzącą od furtki do domu oraz podjazd, na większym terenie – jeszcze przejścia od furtki na taras lub do altany.
Możliwości układania z bruku najrozmaitszych wzorów korcą wielu posiadaczy posesji, jednak nadmiar kostki brukowej sprawia przytłaczające wrażenie.
W projekcie nawierzchni powinien być określony jej rodzaj. Wybór materiałów jest naprawdę duży, więc nietrudno dobrać bruk tak, by pasował do stylu ogrodu, elewacji domu, ogrodzenia i innych obiektów na działce. Nawierzchnię ogrodową należy bowiem traktować jako część większej kompozycji. Oto przykładowe wskazówki:
naturalnie wygląda bruk z elementów o nieregularnym kształcie,
do budynków o architekturze tradycyjnej doskonale pasuje kostka kamienna o wyoblonych krawędziach (tzw. rustykalna, gładzona),
zestawienie kostki betonowej z kamienną daje ciekawy, skontrastowany układ,
jeśli bruk ma z czasem nabrać naturalnego wyglądu, nie należy wybierać jaskrawej kostki klinkierowej, bo jej barwa nawet z upływem czasu nie zblaknie,
kolorowa kostka umożliwia zaakcentowanie ważnych miejsc w ogrodzie, na przykład otoczenia altany.
Układanie kostki brukowej
Właściwe ułożenie nawierzchni jest nie mniej ważne niż wybór odpowiedniego materiału, dlatego usługę najlepiej zlecić wyspecjalizowanej firmie, która dysponuje odpowiednim sprzętem. Z pomocy fachowca warto skorzystać, jeśli powierzchnia do utwardzenia jest duża lub zaplanowano na niej skomplikowane wzory z kilku kolorów i rodzajów kostki. Wykonanie takiej nawierzchni – zwłaszcza na podjeździe – wymaga doświadczenia, a grunt rodzimy i podkład – idealnego ustabilizowania zagęszczarką mechaniczną.
Ścieżki ogrodowe można ułożyć samemu, gdyż praca ta nie wymaga użycia ciężkiego sprzętu, a drobnowymiarowe elementy nietrudno udźwignąć, ale podłoże także trzeba będzie zagęszczać mechanicznie. Sposób układania kostki kamiennej jest niemal identyczny jak betonowej, w obu przypadkach trzeba zabezpieczyć granice obrzeżami.