| O wyborze bramy garażowej mogą przesądzić przeznaczone na nią fundusze. Być może decyzję zdeterminują określone warunki jej funkcjonowania lub architektura domu, albo najważniejsza okaże się po prostu wygoda użytkowania… Producenci oferują rozwiązania od tanich i najprostszych, po bramy wyposażone w wymyślne układy mechaniczne, „nafaszerowane” elektrycznością i elektroniką. Decyzja powinna być jednak przemyślana i adekwatna do potrzeb. Dobrze jest dokonać wyboru wrót wspólnie z architektem, na etapie projektowania domu, by uwzględnić również obowiązujące nas przepisy administracyjne. Najtaniej będzie kosztowała brama uchylna, najdrożej rolowana, zaś dopłacimy do każdej bramy o wymiarach niestandardowych. Na boki, ale w nowym wydaniu Z różnych powodów tradycyjne dwuskrzydłowe bramy rozwierane nieprędko zostaną całkowicie zastąpione przez nowe technologie. Są proste w wykonaniu, zatem ich cena nie jest wysoka. Do obsługi nie wymagają skomplikowanych mechanizmów oraz automatyki, chociaż niektórzy producenci oferują do nich siłowniki o napędzie elektrycznym, by użytkownik nie musiał mocować się z otwieraniem i zamykaniem skrzydeł bramy. To taki ukłon w stronę nowocześniejszych rozwiązań, który być może zaważy (obok ceny) na wyborze takiego modelu. Tym bardziej, że używane do produkcji bram materiały czynią z nich dzisiaj całkiem estetyczny element wykończenia garażu i domu. Największą wadą bram rozwieranych jest to, iż do otwarcia skrzydeł potrzeba dużo miejsca, a tego akurat często brakuje w przydomowej przestrzeni. Poza tym trzeba zimą pamiętać o starannym odśnieżeniu takiego „placu”, gdyż w przeciwnym przypadku zaryjemy bramą w zaspie. Skrzydła bram rozwieranych w większości przypadków nie przypominają tych z dawnych lat. Na pewno są lżejsze i wyposażone w bardziej niezawodne okucia (jedno skrzydło ma zamek, a drugie rygiel góra-dół). Ich konstrukcja oparta jest na ramach ze stalowych profili, a na poszycie zewnętrzne stosuje się blachę stalową (ocynkowaną lub powlekaną, profilowaną) a także panele z PVC i drewna. Skrzydła mogą być pełne lub przeszklone, nieocieplone lub z izolacją cieplną z wełny mineralnej bądź styropianu. Wraz ze wzrostem powierzchni brama wymaga proporcjonalnie większej siły przy otwieraniu i zamykaniu – całkiem duże (np. przemysłowe) muszą być mechanicznie wspomagane podczas tych czynności, ale w domu jednorodzinnym nie będzie to konieczne. Do góry, ale bez wysiłku Brama uchylna nasuwa skojarzenie kompromisu pomiędzy tradycją a współczesnością. Sztywną płytę połączono tu z nowoczesnym mechanizmem, który przesuwa ją pionowo na rolkach po ościeżnicy, następnie nadaje jej położenie poziome, równoległe do sufitu garażu. Mechanizmy oraz precyzyjne wyważenie bramy umożliwiają ręczną obsługę z minimalnym tylko wysiłkiem. To, oczywiście, jest nieco droższe rozwiązanie w porównaniu z bramą rozwieraną. Brama uchylna, chociaż sprawia wrażenie masywnej, jest nie tylko łatwa w obsłudze, ale również bezpieczna dla użytkownika. Ciężar skrzydła jest zrównoważony sprężynami, a prowadnice i rolki teflonowe zapewniają lekkie i ciche poruszanie się. Po otworzeniu brama utrzymuje się w bezpiecznej, nieruchomej pozycji. Po opuszczeniu skrzydło zamykane jest na klucz, co uruchamia system ryglowania (jedno-, dwu-, trzy- a nawet czteropunktowy). Nie zaszkodzi upewnić się, czy producent zaopatrzył bramę w zabezpieczenie przed pęknięciem mechanizmu i opadnięciem skrzydła, jak również w amortyzujący układ unieruchamiający otwartą bramę, co zapobiega samoczynnemu jej zamykaniu. Ościeżnice oraz konstrukcja skrzydła takiej bramy wykonane są z kształtowników stalowych, zabezpieczonych antykorozyjnie przez cynkowanie. Ramę usztywniają poziome płaskowniki. Wypełnienie to ocynkowana blacha stalowa lub drewno. Blacha malowana jest fabrycznie farbą proszkową, najczęściej na kolor biały lub brązowy, ale za dopłatą można zamówić inny kolor zgodny z paletą barw wzornika RAL. Niektórzy producenci oferują więcej tzw. kolorów standardowych, a więc czasami za zieloną czy szarą bramę nie trzeba dopłacać. Wypełnienia mogą mieć różne kolory, ale również różny materiał i fakturę. Blacha stalowa może mieć wzory pionowe i poziome, wytłoczone kasetony lub jodełkę. Wypełnienie drewnem będzie różnić się w zależności od gatunku (najpopularniejsza jest sosna kanadyjska, świerk skandynawski, zdarza się sekwoja). Bramy drewniane wymagają zabezpieczenia przed wpływem warunków atmosferycznych. Może to być lakier transparentny, który nie zakryje słojów drewna lub farba nadająca określony kolor. Amatorzy „systemu gospodarczego” mogą kupić bramę z pustą ramą i wypełnić ją poszyciem własnego projektu. Skrzydła mogą być pełne lub częściowo przeszklone płytami z akrylu lub poliwęglanu – takie świetliki nie zmniejszają bezpieczeństwa antywłamaniowego, gdyż są odporne na uderzenia. W skrzydle bramy uchylnej mogą być wykonane tzw. drzwi serwisowe, które umożliwiają wejście do garażu bez konieczności otwierania całej bramy. W tym rozwiązaniu producenci również oferują wersje bram z ocieplonym skrzydłem i bez izolacji termicznej. Podczas otwierania i zamykania skrzydło uchylne wysuwa się do przodu, o czym szczególnie trzeba pamiętać, gdy przed garażem nie ma za dużo miejsca. Trzeba pozostawić przed bramą co najmniej 1 do 2 metrów (w zależności od wysokości skrzydła). Bramy uchylne są dostępne praktycznie w dowolnym wymiarze (za wymiar pozakatalogowy – dopłata) i mogą być montowane zarówno w świetle otworu, jak i za nim od strony pomieszczenia. |
| Brama segmentowa, czyli oszczędność przestrzeni I tak jest naprawdę – podczas otwierania brama segmentowa nie potrzebuje dodatkowego miejsca. Porusza się w świetle otworu i można w tym czasie niemal jej dotykać zderzakiem. To samo dotyczy maksymalnego wykorzystania powierzchni garażu. Bramy segmentowe montuje się wewnątrz pomieszczenia, bezpośrednio za otworem wjazdowym. Ze względu na kierunek otwierania są oferowane w dwóch wersjach – jako segmentowe górne i segmentowe boczne. Bramy segmentowe są też nazywane sekcyjnymi, gdyż skrzydło składa się z dwuściennych segmentów (sekcji) połączonych specjalnymi zawiasami. Bramy segmentowe wyposażane są w zewnętrzny i wewnętrzny uchwyt z tworzywa, specjalny zamek z jednostronną wkładką bębenkową oraz zapadki ryglujące zapewniające bezpieczeństwo (tak człowiekowi, jak i mechanizmowi) podczas ich użytkowania. Bramy segmentowe górne otwierają się pionowo do góry i od posadzki do sufitu poruszają po szynach. Podniesiona brama „układa się” pod sufitem. Specjalnie dobrane sprężyny skrętne równoważą ciężar skrzydła – jego podnoszenie i opuszczanie wymaga użycia minimalnej siły. Standardowo bramy wyposażone są w dwie takie sprężyny, których wytrzymałość została obliczona na 20 000-25 000 cykli otwierania/zamykania – to gwarantuje kilka lat bezawaryjnej pracy. Ciche i niezawodne działanie mechanizmu zapewniają łożyskowane rolki z tworzyw sztucznych zamontowane na ruchomych zawiasach. Dolny segment w tym rozwiązaniu standardowo wyposażony jest w zamaskowane szczeliny wentylacyjne i uszczelkę progową. Brama segmentowa boczna nie ma szyn podsufitowych, a mechanizm znajduje się na jednej ze ścian garażu. Ruch segmentów w bok (a nie do góry) powoduje, że praca skrzydła nie wymaga żadnego mechanizmu wspomagającego otwieranie. Po otwarciu „przytula się” ono do jednej ze ścian bocznych garażu. Brama od góry i od dołu wyposażona jest w rolki. Dolne poruszają się w prowadnicy w podłodze. Pionowe segmenty, gdy są częściowo otwarte, pełnią funkcję drzwi serwisowych. Bramy segmentowe boczne pasują do każdego kształtu garażu i do każdego rozwiązania nadproża, również łukowego. Mogą być montowane w garażach z nadprożem lub bez (wówczas układ jezdny maskowany jest płytą). Maksymalna szerokość wjazdu może wynieść nawet 12 m Bramy segmentowe są zdecydowanie szczelniejsze od uchylnych, dlatego znakomicie sprawdzają się w garażach ogrzewanych. Przestrzeń między ściankami wypełniana jest pianką poliuretanową. Grubość pianki ma maksymalnie 42 mm i to wystarcza do uzyskania dobrej izolacyjności termicznej i akustycznej takiej konstrukcji. Na całym obwodzie bramy mocowana jest uszczelka, która nie dopuszcza do wnikania wilgoci i pyłów do wnętrza garażu. Jeśli chodzi materiały, z których są wykonywane te bramy, to najczęściej spotyka się segmenty z paneli stalowych wypełnionych pianką poliuretanową lub wersje z panelami wykonanymi z drewna (w różnych gatunkach). Bramy segmentowe boczne na ogół produkowane są z litego drewna lub profili aluminiowych. W panelach mogą być uwzględnione przeszklenia. Taką bramę można wyposażyć w automatykę ze zdalnym sterowaniem. Stalowe powierzchnie paneli można pokryć warstwą farby poliestrowej w dowolnym kolorze z palety RAL i wytłoczyć w nich różne wzory, np. pionowe lub poziome listwy, kasetony, jodełkę. Katalogi producentów zawierają dzisiaj sporą ofertę tzw. standardowych wymiarów, kolorów i wzorów – za bramę na indywidualne zamówienie trzeba dopłacić. Rolowane, czyli wariant najdroższy I właśnie dlatego decyzja o zakupie tego typu bramy powinna być podejmowana w sytuacjach szczególnych, na przykład gdy względy architektoniczne uniemożliwiają zastosowanie innego rozwiązania. Bramy rolowane działają podobnie, jak roleta okienna: płaszcz bramy nawijany jest na osłonięty (lub bezskrzynkowy) wał napędowy umieszczony nad nadprożem. Elementami mechanizmu są również dwie szyny prowadzące, po których na rolkach przesuwa się skrzydło. Skrzydło wykonane jest ze stosunkowo wąskich dwuściennych profili stalowych lub aluminiowych, połączonych ze sobą na pełne bądź perforowane zaczepy. Wypełnieniem jest pianka poliuretanowa, co zwiększa wytrzymałość skrzydła, usztywnia je i zapewnia izolację cieplną. W prowadnicach stosuje się uszczelnienie szczotkowe, które dodatkowo izoluje wnętrze przed kurzem i wycisza mechanizm. Dolny element (jak w bramie segmentowej górnej) powinien być zakończony dobrze przylegającą do podłogi gumową uszczelką. Bramy rolowane wyposażone są standardowo w siłownik elektryczny. Oczywiście, ich konstrukcja umożliwia również ręczną obsługę korbą – w przypadku braku prądu. Napęd można wzbogacić o zestaw zdalnego sterowania obsługiwany ze skrzynki sterowniczej lub pilotem. Skrzydło rolowane ma zainstalowaną blokadę uniemożliwiającą podważenie. Może to być blokada z silnikiem lub blokada mechaniczna w rodzaju zapadki segmentowej czy zamka z wkładką bębenkową klasy C. Bramy mogą być montowane na zewnątrz przed otworem lub od wewnątrz. W obu przypadkach garaż musi mieć tak wysokie nadproże, by zmieściła się na nim kaseta z mechanizmem rolującym. |
| Napędy i zabezpieczenia Bramy mogą być otwieranie ręcznie lub przy pomocy zdalnie obsługiwanych napędów. Zdalne sterowanie pilotem umożliwia uruchomienie bramy z odległości około 30 m bez potrzeby wysiadania z samochodu. Systemy zabezpieczeń powodują automatyczne zatrzymanie i cofnięcie bramy przy napotkaniu na przeszkodę. Mechanizm ręczny uruchamiany jest za pomocą linki, a sprężyny odciążające powodują, że poruszanie skrzydłem bramy nie wymaga dużego wysiłku. Zawsze można zmienić taki system otwierania, gdyż właściwie do każdej bramy da się dopasować elektryczny napęd otwierający. Takie mechanizmy napędowe pozwalają na sterowanie ruchem skrzydła za pomocą przycisków umieszczonych na panelu lub pilotem. Napędy są najczęściej traktowane jako oddzielny zestaw. Oczywiście producenci określonych rodzajów skrzydeł preferują konkretne rozwiązania. Napęd bramy garażowej to: głowica z silnikiem zasilanym napięciem 12 lub 24 V, transformatorem i centralą sterującą, szyna jezdna, łańcuch, element przeniesienia napędu i cięgło łączące system napędowy z bramą. Szyna, długości 250-400 cm, mocowana jest do sufitu (prowadnica górna), a na niej – w pewnej odległości za skrzydłem bramy – umieszcza się głowicę. Do zamocowania napędu niezbędny jest więc garaż o odpowiedniej długości, a także nadproże o wysokości umożliwiającej montaż głowicy napędu (30-35 cm). Napęd standardowy można poszerzyć o funkcję delikatnego startu i domknięcia bramy – po uruchomieniu skrzydło rusza wolno, następnie przyspiesza, by na końcu płynnie zwolnić i cicho, delikatnie domknąć się. Sposób łączenia mechanizmu napędowego z bramą powinien być w instrukcji szczegółowo opisany przez producenta. To oczywiste, że automatyczne otwieranie bramy garażowej będzie wymagało doprowadzenia do silnika przewodu zasilającego, a także ułożenia przewodów koniecznych do sterowania bramą. Wybór właściwego modelu napędu (o odpowiedniej mocy) należy dostosować do powierzchni bramy oraz częstotliwości jej otwierania. Niezależnie od tego, jaki wybierzemy sposób zamykania naszej bramy garażowej, koniecznie musimy cały mechanizm wyposażyć w wielosprężynowy układ zabezpieczający przed ewentualnym samoczynnym opadaniem bramy i mechanizm reagujący blokadą przy ewentualnym napotkaniu na przeszkodę. Najczęściej jest to listwa pneumatyczna umieszczona u dołu skrzydła – dotknięcie listwą przeszkody to sygnał do natychmiastowego wyłączenia napędu. Innym, nowocześniejszym rozwiązaniem, może być zainstalowanie fotokomórki na podczerwień – silnik wyłączy się, gdy nastąpi przecięcie promieni przez przeszkodę. Mechanizm zamykający bramę to rygiel połączony popychaczami z obrotowym uchwytem pozwalającym na ręczne otwieranie i zamykanie skrzydła. Obrót uchwytu wprawia w ruch popychacz, który w zależności od kierunku obrotu odryglowuje lub zaryglowuje bramę. Zamek blokuje możliwość obrotu uchwytu. W bramach otwieranych elektronicznie rygle są uruchamiane silniczkiem. Karol Gawron |
